malarstwo Flashcards
(9 cards)
Commedia dell’arte
to gatunek teatru, który narodził się w XVI wieku we Włoszech. Opierał
się on w dużej mierze na improwizowanej akcji i typowych postaciach o charakterystycznym
wyglądzie i zachowaniu, które odróżniał wyrazisty strój i maska. Do popularnych bohaterów
należeli: Arlekin, Kolombina, Brighella, Pantalone, Kapitan oraz Pedrolino, znany we Francji
jako Pierrot. W treści commedii dell’arte widziano metaforę ludzkiego życia toczącego
się bez wyraźnego scenariusza oraz realizację toposu theatrum mundi. Stąd też ogromna
popularność bohaterów tego teatru w malarstwie nie tylko rokokowych twórców,
np. Antoine’a Watteau, lecz też późniejszych artystów, jak Pablo Picasso, André Derain,
Georges Rouault i Tadeusz Makowski.
Kolebką malarstwa rokokowego była Francja.
Pierwsze obrazy w nowym stylu pojawiły
się już podczas regencji Filipa Orleańskiego, a upowszechniły za panowania Ludwika XV.
Przeobrażenia, jakie zachodziły wówczas w społeczeństwie francuskim, miały swoje odzwierciedlenie w sztuce. Spowodowały pojawienie się malarstwa wolnego od uduchowienia obecnego
w sztuce baroku oraz pozbawionego inspiracji religijnej, dostojeństwa i powagi. Zarówno
w treści, jak i formie malarstwo stało się lżejsze i bardziej zmysłowe. Pojawiły się nowe
odmiany scen rodzajowych, takie jak fête galante przedstawiające wytworne zabawy
i koncerty uprzywilejowanych warstw społecznych. Obok nich powstawały sceny fête
champêtre, które pokazywały dworzan, zwłaszcza damy przebrane za pasterki wypasające czyściutkie owieczki z dzwonkami na szyjach. Popularne stały się też frywolne
sceny mitologiczne, będące pretekstem do odsłaniania ciał, oraz przedstawienia tancerek baletowych i aktorów commedii dell’arte – gatunku teatru włoskiego popularnego
w czasach baroku i rokoka
Malowano też portrety,
najczęściej oficjalne, w których dużą wagę przywiązywano do
szczegółów stroju. Popularne były kameralne portrety wykonywane pastelami, a także
miniatury, czyli niewielkie obrazki, tworzone w różnych technikach, w tym na porcelanie.
Charakteryzowała je szczególna precyzja w oddawaniu szczegółów.
W XVIII wieku kolor stał się głównym środkiem artystycznego wyrazu.
Wpłynęło to
na sposób malowania, który stał się bardziej swobodny i dynamiczny. Ukazywano dukt
pędzla, co sprawiło, że faktura stała się bogatsza. Malarze preferowali pastelowe barwy
odbiegające od barokowego tenebryzmu. W miejsce wyrazistych tonów, typowych dla
caravaggionistów, stosowali półtony i ćwierćtony. Obrazy były wypełnione barwami perłowymi, kremowymi, seledynowymi, jasnoróżowymi i błękitnawymi. Przeważały kompozycje
dynamiczne i asymetryczne, często wykorzystujące linie faliste lub diagonalne. Rozwijało
się malarstwo olejne, powstawały także monumentalne dekoracje freskowe zdobiące
plafony. W czasach rokoka upowszechniły się też pastele, które wcześniej traktowano jako
technikę pomocniczą służącą do wykonywania studiów i szkiców. W XVIII wieku zyskały
one status niezależnej techniki malarskiej i cieszyły się dużą popularnością. Przykładem
może być Niosąca czekoladę Jeana-Étienne’a Liotarda.
Weduta
obraz, rysunek lub rycina, przedstawiające ogólny widok miasta lub jego fragment, często ze sztafażem. Inaczej pejzaż miejski, prospekt
kaprysy
(wł. capriccio)
pejzaże architektoniczne zbudowane z elementów zrodzonych
w fantazji artysty
Interesowano się też kolorem w obrazie. W malarstwie francuskim i angielskim
w dalszym ciągu prowadzono spór na temat roli rysunku i koloru, zainicjowany w XVII wieku
przez Rogera de Piles’a. Zakończył się on tryumfem koloryzmu, a plama barwna stała
się głównym środkiem ekspresji. Jean-Baptiste Oudry pisał, że koloryt nadaje dziełom
blask i decyduje o smaku. Wpłynęło to na malarstwo, które cechowały odtąd wyrafinowana pastelowa gama barwna
i swobodny dukt pędzla.
fête galante
scena rodzajowa przedstawiająca wytworne zabawy
i koncerty uprzywilejowanych warstw społecznych.
sceny fête
champêtre
pokazywały dworzan, zwłaszcza damy przebrane za pasterki wypasające czyściutkie owieczki z dzwonkami na szyjach
