muziekgeschiedenis H6 Flashcards
(29 cards)
Impressionisme, wat is klankkleur?
klankkleuren zijn:
- licht en transparant:
* Houtblazers > koperblazers
* gedempte violen en harpen > complete strijkerssectie.
- structuurbepalend geworden
- gebruik kerktoonladders
Impressionisme, wat zijn akkoorden?
Akkoorden
- Akkoorden zijn een kleurmiddel
- Akkoorden staan op zichzelf. (zijn niet meer aan elkaar verbonden, dus geen functies meer als I IV V ).
Impressionisme, wat wordt er gebruikt?
- pentatoniek
- hele toontoonladder
- kerktoonladders
(mixolydisch, dorisch, frygisch, lydisch).
impressionisme, instrumenten hoe gebruikt?
- arpeggio en glissando
- Techniek van instrumenteren is gericht op het laten versmelten van klankkleuren.
- De instrumenten zijn steeds minder als onafhankelijk instrument te horen.
- koperblaasinstrumenten met dempers
=> zacht en sonoor geluid - Houtblazers > koperblazers
- gedempte violen en harpen > complete strijkerssectie.
Impressionisme, ritme
Ritme komt losser van de tel/pulse:
- ritme wordt vrijer
=> ook door het verwerken van polyritmiek en polymetriek.
Zoals de afbeeldingen op impressionistische schilderijen niet omlijnd zijn en dus geen contouren hebben, zijn de melodieën niet omlijnd met een vast ritme en pulse/tel.
Neo-Classicisme
Vanaf ca. 1920
Teruggegrepen op kunst uit de geschiedenis:
- Gebruik van oudere structuren
- Teruggrijpen op de klassieke idealen.
- Heldere vormen, tonaal met als resultaat toegankelijke muziek.
Avant-Garde
Musique Concrete
(= ‘voorhoede’) stromingen na 1945
voor kunstenaars die de grenzen van hun discipline opzoeken.
- De periode na WO2.
Componisten braken met de regels en bedachten wat muziek eigenlijk is.
- ‘echte’ geluiden opgenomen en bewerkt in een klankcollage (op tape-recorders).
Minimal Music inspiratie
Jaren ‘65-‘80 Verenigde Staten/internationaal
Inspiratie uit: Afrikaanse en Indiase muziek, Indonesische gamelan (Java
Expressionisme
- Gaat over de expressie van gevoelens:
=> meestal heftige en negatieve gevoelens - Gaat niet over het zichtbare maar over wat zich achter het zichtbare schuilgaat. Dat willen ze tot uitdrukking brengen
Twaalftoonsmuziek ofwel Dodecafonie
Vanaf ca. 1910 Tweede Weense School Oostenrijk
hoe ontstaat expressionisme?
ontstaat onder aanvoering van Arnold Schönberg, begin 20e eeuw brak hij radicaal met de muziektraditie
=>Hiervoor ontwikkelde hij de twaalftoonstechniek’ (dodecafonie) en de Sprechstimme
=> een nieuwe revolutionaire manier van tonen orderen tot klinkend geheel
=> deze vorm van componeren hoort thuis in wat we later de Tweede Weense school zijn gaan noemen
Sprechstimme
Een mengeling van spreken en zingen, geïntroduceerd door Schönenberg in de vocale muziek van het expressionisme
Tonaal – atonaal in het expressionisme.
Tonaal
= de traditionele westerse muziek waar alles om de grondtoon draait
Atonaal
= wanneer de grondtoon wordt opgeheven
=> twaalftoonstechniek
voor luisteraars was deze muziek shockerend, mensen begrepen de bedoeling niet, men voelde niet waar de muziek vandaag kwam en heen ging. Velen ervoeren de muziek als ‘drijfzand’ omdat de vaste basis van een grondtoon ontbrak.
Compositietechniek van de twaalftoonsmuziek in stappen
stap 1: De 12 tonen binnen het octaaf (chromatische reeks) worden in een reeks geordend = het ‘ruwe’ materiaal
=>compositiemateriaal
stap2: het aanbrengen van ritme (en dus ook motieven)
=> ontstaan thema
stap 3: Uitwerking thema door variatie grondreeks, volgorde van reeks blijft onveranderd
meerstemmigheid van de twaalftoonstechniek
De 12 tonen of enkele daarvan kunnen ook tegelijk klinken
=> de oorspronkelijke reeksvolgorde is hier niet bepalend.
Verdere ontwikkelingsmogelijkheden kunnen ontstaan door deze veranderingen van de grondreeks:
* omkering
* kreeft
* Kreeft van de omkering
Verdere ontwikkelingsmogelijkheden kunnen ontstaan door veranderingen van de grondreeks, omkering
de reeks wordt gespiegeld door de stijgende intervallen dalend en dalende intervallen stijgend te noteren.
Verdere ontwikkelingsmogelijkheden kunnen ontstaan door veranderingen van de grondreeks, kreeft
de grondreeks wordt van achter naar voren genoteerd.
Verdere ontwikkelingsmogelijkheden kunnen ontstaan door veranderingen van de grondreeks, Kreeft van de omkering
de omkering wordt van achter naar voren genoteerd.
Avant-Garde
Jaren ’60 Aleatoriek
Jaren ’60 (Avant-gare)
toevalsmuziek
Verenigde staten/internationaal muziek
Grafische notatie: globale indeling van de compositie. Geeft de spelers veel ruimte voor eigen inbreng.
Impressionisme belang klankleur en belangrijk kenmerk + instrumenten
Klankkleur als bepalende factor van de compositie:
- sfeer > emotie
- De instrumenten worden steeds geraffineerder gebruikt als het gaat om klankkleur:
=> arpeggio en glissando
=> koperblaasinstrumenten met dempers zorgen voor een zacht en sonoor geluid
Impressionisme melodie
Melodie
-Er is nauwelijks een melodische zinsbouw in periodes (voorzin-nazin).
- Een geheel andere sfeer in de muziek door steeds meer chromatiek maar ook:
* pentatoniek
* hele toonstoonladder
* kerktoonsoorten
Impressionisme Muzikale vormen
Muzikale vormen
-zeer vrij
- voornamelijk bepaalt door een buitenmuzikaal gegeven (vaak de titel van het werk) en door de mogelijkheden die ‘instrumenteren biedt’.
Vorm wordt bepaald door de titels die een sfeer (impressie) oproepen
Hoe werd het vrije ritme van het impressionisme bereikt?
door maatwisselingen en notenwaarden over de maatstreep heen te noteren
Op wat voor oude structuren werd er teruggegrepen in het Neo-classisisme?
gebruik van oudere structuren zoals:
- periodische zinsopbouw
- dansstijlen
- cantus-firmuszettingen
Op wat voor klassieke idealen werd er teruggegrepen in het Neo-classicisme?
teruggrijpen op de klassieke idealen zoals:
- herhaling
- contrast
- evenwicht:
