Poremećaji ponašanja

Question 1

u okviru kojih poremećaja se agresivnost može pojaviti kao simptom?

Answer 1

• Poremećaj pažnje sa hiperaktivnošću (ADHD)
• Poremećaji ponašanja
• Gilles de la Tourette-ov sindrom
• Poremećaji raspoloženja
• Poremećaji zbog zloupotrebe psihoaktivnih susptanci
• Mentalna retardacija
• Pervazivni razvojni poremećaji
• Poremećaj kontrole impulsivnosti
• Poremećaji ličnosti

Question 2

agresija je u našoj prirodi?

Answer 2

Agresija kod životinja i ljudi je urođena, spontana tendenca kao što su motivacija za hranom, pićem ili ljubavlju

Question 3

agresija je stečena osobina?

Answer 3

Agresija zavisi kako od iskustava i spoljašnjih faktora tako i od unutrašnjih odgovora na spoljašnje faktore

Question 4

spektar agresivnog ponašanja djece i mladih?

Answer 4

od problema sa emocionalnom regulacijom, do teških oblika poremećaja ponašanja

agresivno ponašanje ne podrazumijeva samo fizičko nasilje

Question 5

raniji početak agresivnog ponašanja je indikativan za šta?

Answer 5

teške oblike problema ponašanja

Question 6

sinonimi i slični pojmovi poremećaju ponašanja?

Answer 6

• Delinkventno ponašanje
• Buntovničko prkosno ponašanje
• Hiperkinetski poremećaj ponašanja
• Antisocijalno ponašanje

Question 7

razlike u klasifikaciji poremećaja ponašanja u DSM4 i MKB10?

Answer 7

razlikuju se u:
- definicijama
- postojanju Mješovitog poremećaja ponašanja i emocija (u MKB10)
- definisanju komorbiditeta

Question 8

MKB10 klasifikacija problema ponašanja?

Answer 8

• Hiperkinetski poremećaj ponašanja
• Poremećaj ponašanja ograničen na porodičnu sredinu
• Nesocijalizovani poremećaj ponašanja
• Socijalizovani poremećaj ponašanja
• Poremećaj u vidu protivljenja i prkosa
• Mešoviti poremećaj ponašanja i emocija

Question 9

DSM4 klasifikacija poremećaja ponašanja?

Answer 9

ADHD

Poremećaj ponašanja:
- Tip koje se javlja u detinjstvu
- Tip koji se javlja u adolescenciji
- Oblik: blag, umeren, ozbiljan

Buntovničko-prkosno ponašanje (ODD)

Question 10

koji su uzrasno zavisni subtipovi poremećaja ponašanja?

Answer 10

• početak u djetinjstvu
• početak u adolescenciji

Question 11

sub tip poremećaja ponašanja sa početkom u djetinjstvu?

Answer 11

• Češći kod dečaka (10-15:1)
• Visoka korelacija sa ADHD
• Visok stepen neurokognitivnih deficita: IQ i problemi školskih veština

Question 12

sub tip poremećaja ponašanja sa početkom u adolescenciji?

Answer 12

• Bolja prognoza
• Bolje socijalne relacije
• Niži nivo agresivnosti
• Ujednačeni odnos polova (1.5:1)
• Odsustvo neurokognitivnih deficita

Question 13

epidemiologija kod poremećaja ponašanja?

Answer 13

Početak obično na uzrastu 5-6 godina, ali i kasnije

Kod 4% dece uzrasta 13–16 godina, značajno češće kod dečaka

Dečaci skloniji agresivnim oblicima ponašanja

Otvorena agresija češća kod dečaka - povrede se dešavaju putem fizičkog obračunavanja ili pretnji

Socijalna agresija češća kod devojčica – povrede se dešavaju putem narušavanja vršnjačkih odnosa

Question 14

načini ispoljavanja poremećaja ponašanja?

Answer 14

z- apočinjanje i preterano učestvovanje u tučama
- zastrašivanja
- surovost prema drugim ljudima ili životinjama
- žestoka destruktivnost prema imovini
- podmetanje požara
- krađe
- često laganje
- izostajanje iz škole
- bežanje od kuće
- neobično česti i teški napadi besa bez jasnog povoda, ili na bezazlen povod
- prkosno, provokativno ponašanje
- neposlušnost

Question 15

dijagnostički postupak za poremećaje ponašanja?

Answer 15

• Anamneza, hetero i autoanamneza sa posebnim osvrtom na porodičnu anamnezu
• Objektivni pregled sa neurološkim pregledom (obraćanje pažnje na svaki ožiljak deteta)
• Kvalitetan psihijatrijski pregled (posebno se obraća pažnja na perceptivne obmane)
• Psihološka i neuropsihološka procena
• Dopunske pretrage – EEG, ostalo po potrebi

Question 16

faktori rizika za razvoj poremećaja ponašanja?

Answer 16

• karakteristike djeteta
• karakteristike socijalnog okruženja

Question 17

karakteristike djeteta kao faktori rizika za razvoj poremećaja ponašanja?

Answer 17

• Temperament
• Neuropsihološki deficiti i teškoće
• Impulsivnost
• Intelektualne sposobnosti i akademsko postignuće
• Potreba za stimulacijom
• Empatija
• Moralni razvoj
• Interpersonalni odnosi

Question 18

karakteristike socijalnog okruženja kao faktori rizika za razvoj poremećaja ponašanja?

Answer 18

• Porodice
• Vršnjaka
• Okoline
• Društva u celini
• Socioekonomski faktori

Question 19

genetski faktori rizika za razvoj poremećaja ponašanja?

Answer 19

• Teorija Cezara Lombroza: “urođeni kriminalac”
• Direktan uticaj genetskih faktora na kognitivne i temperamentalne predispozicije ka antisocijalnom ponašanju
• Studije blizanaca: 48% konkordanca kod monozigota i 20 % dizigota
• Adoptivne studije

Ne postoje “geni za agresiju”
- Geni pospešuju osetljivost na sredinske uslove

Question 20

neurobiološke osnove za razvoj poremećaja ponašanja?

Answer 20

Frontalni režanj:
- Oštećenje orbito-frontalnih regiona
- Redukcija metabolizma glukoze

Temporalni režanj

Amigdala
- Nedostatak socijalnih veština i prepoznavanja lica

Question 21

neurohemijske promjene kod osoba sa poremećajem ponašanja?

Answer 21

• Niži kortizol u pljuvački kod dece sa poremećajima ponašanja
• Snižena provodljivost kože (smanjena simpatička pobudljivost)
• Niže srčane frekvencije

Uzrok ili posledica poremećaja ponašanja ?

Question 22

polne razlike u IQ kod poremećaja ponašanja?

Answer 22

Dečaci:
- Niži IQ je često u vezi sa prisustvom ADHD
- Niži IQ je u vezi sa školskim postignućima, i kao takav prediktor poremećaja ponašanja
- IQ je viši ukoliko roditelji imaju antisocijalni poremećaj ličnosti a dečaci imaju psihopatske karakteristike

Devojčice:
- Raniji početak, viši IQ od vršnjaka

Question 23

interakcije u porodici koje dovode do poremećaja ponašanja?

Answer 23

Slaba kohezivnost članova porodice

Problemi roditeljstva
- Slaba pažnja i briga roditelja
- Jaka i oštra disciplina
- Nekonzistentno disciplinovanje
- Neadekvatan roditeljski nadzor

Izloženost nasilju u porodici

Porodična klima koja pospešuje agresiju i nasilje

Question 24

vršnjački uticaji koji mogu dovesti do poremećaja ponašanja?

Answer 24

• Odbacivanje od strane vršnjaka
• Kompeticija za status i pažnju u vršnjačkoj grupi
• Školski neuspeh
• Udruživanje u neformalne grupe

Question 25

komorbiditet kod poremećaja ponašanja?

Answer 25

- Poremećaj pažnje sa hiperkinetičnošću (ADHD) (u oko 50% slučajeva) - Depresija (oko 30%) - Anksizoni poremećaji (30%) - Teškoće učenja (30–40%) - Zlostavljanje i zanemarivanje - Zloupotreba psihoaktivnih supstanci - Mentalna retardacija

Question 26

znaci poremećaja ponašanja?

Answer 26

- Hiperkinetske i impulsivne tendence - Suprostavljanje autoritetu - Nesposobnost izlaženja na kraj sa svakodnevnim pitanjima i problemima - Ekstremna iritabilnost - Depresija i nagle promene raspoloženja - Nezgodna narav (temperament)

Question 27

kontinuitet antisocijalnog ponašanja na uzrastu od 5 do 17 godina?

Answer 27

5 godina: - Buntovno prokosno ponašanje - Optužbe roditelja - Problemi u odnosima sa braćom i sestrama 1/5 ide dalje bez problema 8 godina: - Upada u svađe - Odbijen od drugara - Nisko samopoštovanje 1/5 ide dalje bez problema 11 godina: - Težak za kontrolisati - Slaba školska postignuća - Optužuje druge 1/5 ide dalje bez problema 14 godina: - Krade i beži od kuće - Udruživanje sa sebi sličnima - Antisocijalna ponašnja 1/5 ide dalje bez problema 17 godina: - Slabo profesionalno napredovanje - Zloupotreba PASa 1/5 ide dalje bez problema

Question 28

tok i prognoza poremećaja ponašanja?

Answer 28

- 40-50% dece sa poremećajem ponašanja završi sa antisocijalnim poremećajem ličnosti - drugi psihijatrijski poremećaji - zloupotreba alkohola ili droga - nezaposlenost - nasliništvo u porodici - nestabilni brakovi - smrtnost deset puta veća u odnosu na normalnu populaciju

Question 29

prevencija pojave poremećaja ponašanja na predškolskom uzrastu?

Answer 29

- Posete patronažnih sestara od trudnoće do 2. godine života - Prevencija zlostavljanja i zanemarivanja u porodicama u visoko rizičnim porodicama - Razvijanje programa za rano prepoznavanje problema agresije dece

Question 30

prevencija pojave poremećaja ponašanja na školskom uzrastu?

Answer 30

Različiti programi od opštih edukativnih i preventivnih do visoko specijalizovanih i ciljanih na grupu dece Intervencije na više nivoa (dete, roditelji, škola, lokalna zajednica) - Program za edukaciju nastavnika o prestupničkom ponašanju dece i omladine - Bezbedna škola – škole bez nasilja

Question 31

intervencije sa delikventnom omladinom?

Answer 31

Multisistemska terapija (MST): - Trening roditelja - Trening socijalnih veština - Akademska podrška - Farmakologija - Individualno savetovanje Popravni domovi (6 do 7 meseci)

Question 32

mogući načini redukcije nasilnog ponašanja?

Answer 32

- Prevencija zlostavljanja dece - Seksualno obrazovanje i programi roditeljstva za adolescente - Programi za ranu intervenciju za nasilnu omladinu po faktorima rizika - Više supervizije nad decom (podrazumeva se i to šta deca npr. gledaju na televiziji) - Više interakcije u porodici (veća šansa da se uoče znaci problema)