PULMONOLOGIA DZIECIĘCA Flashcards
(108 cards)
Duszność
– stan obiektywny, obserwowany w badaniu fizykalnym (do rozpoznania nie jest konieczny wywiad)
– może, ale nie musi, być objawem niewydolności oddechowej
– niewydolność oddechowa może też przebiegać bez duszności
Duszność objawy
1) tachypnoe
2) zaciąganie ścian klatki piersiowej
3) gra skrzydełek nosa
4) postękiwania wydechowe (zapobiegają zapadaniu się pęcherzyków płucnych na wydechu)
5) wzmożenie lub osłabienie szmerów oddechowych
6) orthopnoe (zmniejszanie się duszności w pozycji siedzącej lub stojącej)
7) stabilizacja obręczy barkowej (ułatwia pracę dodatkowych mm oddechowych)
Duszność prawidłowa częstość oddechów
należy mierzyć w spoczynku, przez całą 1 minutę noworodek 40-60/min niemowlę 20-40/min < 6 rż 20-30/min > 6 rż 15-20/min
Duszność fazy
– duszność może być ostra lub przewlekła, spoczynkowa lub wysiłkowa
– prawidłowo stosunek wdechu do wydechu wynosi 2:3
– w różnych rodzajach duszności fazy te mogą ulegać względnemu wydłużeniu:
Duszność rodzaje
duszność wydechowa => obturacja dróg oddechowych wewnątrz klatki piersiowej (np zaostrzenie astmy)
duszność wdechowa => obturacja dróg oddechowych na zewnątrz klatki piersiowej (np zapalenie krtani)
duszność mieszana => rozlana obturacja dróg oddechowych (np zapalenie krtani i tchawicy)
Duszność przyczyny
– choroby układu oddechowego
– niewydolność krążenia
– kompensacja oddechowa kwasicy metabolicznej (tzw. oddech Kussmaula)
– choroby OUN (oddech Biota, oddech Cheyne’a-Stokesa)
– zaburzenia psychiczne (nerwicowe)
Duszność postępowanie
– identyfikacja przyczyny duszności i leczenie przyczynowe
– u dziecka, u którego stwierdzisz występowanie duszności podaj tlen, a dopiero potem rozstrzygnij,
czy przyczyną duszności jest niewydolność oddechowa (jeśli tak, kontynuuj tlenoterapię do jej
ustąpienia)
Stridor
– wysoki, szorstki dźwięk wynikający z zaburzonego przepływu przez zwężone drogi oddechowe
– nigdy nie występuje w warunkach prawidłowych
Stridor rodzaje
stridor wdechowy => obturacja dróg oddechowych poza klatką piersiową (towarzyszy mu zaciąganie klp)
stridor wydechowy => obturacja dróg oddechowych wewnątrz klatki piersiowej
stridor wdechowo-wydechowy => obturacja dróg oddechowych wewnątrz i na zewnątrz klatki piersiowej
stertor = wilgotny stridor wdechowy towarzyszący zwężeniu nozdrzy tylnych
Stridor przyczyny
1) stridor ostry => krup wirusowy (najczęstsza przyczyna stridoru), zapalenie nagłośni, aspiracja ciała
obcego, bakteryjne zapaleie tchawicy, ropień pozagardlowy lub okolomigdałkowy, skurcz alergiczny
krtani, layngospasmus (w przebiegu tężyczki), błonica
2) stridor przewlekły => laryngomalacja (najczęstsza przyczyna stridoru u niemowląt), podgłośniowe
zapalenie krtani, porażenie strun głosowych, guzy krtani, tracheomalacja, pierścienie naczyniowe
uciskające tchawicę, zwężenie nozdrzy tylnych
Stridor badanie
u dzieci ze stridorem należy zachować szczególną ostrożność podczas badania gardła (ryzyko skurczu
krtani w przypadku zapalenia nagłośni)
Stridor postępowanie
ustalenie przyczyny stridoru i leczenie przyczynowe
Świst wydechowy
– niskotonowy objaw osluchowy, słyszalny w fazie wydechu
– często współwystępuje z wydłużeniem fazy wydechu
– w odróżnieniu od stridoru zwykle jest słyszalny dopiero po przyłożeniu stetoskopu do kl. p.
– spowodowany obturacją oskrzeli (skurcz mięśni gładkich, obrzęk błony śluzowej, wydzielina)
– jeden z najczęstszych objawów astmy, zapalenia oskrzeli i zapalenia oskrzelików
– niemowlęta i małe dzieci, ze względu na małą średnicę dróg oddechowych, nawet przy zwykłej
infekcji (obrzęk śluzówki) mogą prezentować świsty
– im młodsze dziecko, tym mniejsze prawdopodobieństwo astmy (!)
– świsty mogą wystepować też w przebiegu cięższych chorób – mukowiscydozy, wad wrodzonych
– postępowanie: ustalenie przyczyny występowania świstów i jej leczenie
Bezdech
– przerwa w oddychaniu trwająca 10-20 s
– może mu towarzyszyć bradykardia i sinica
– jest zazwyczaj końcowym etapem wielu procesów patologicznych
– przyczyny: drgawki, infekcje, krwawienia wewnątrzczaszkowe, wady OUN, refluks, choroby
metaboliczne, hipoglikemia, sepsa, botulizm
– najczęściej bezdechy występują u noworodków (zwłaszcza wcześniaków) => niedojrzałość OUN
Bezdech postępowanie
– napad bezdechu zwykle udaje się przerwać za pomocą stymulacji dotykowej
– przy przedłużających się bezdechach konieczne jest podjęcie resuscytacji krążeniowo-oddchowej
– ciężkie, nawracające bezdechy można próbować leczyć farmakologicznie (kofeina)
– bezdechy u wcześniaków zwykle ustępują do 36 tygodnia wieku skorygowanego
– krótkotrwały bezdech w czasie płaczu lub bólu może być bezdechem afektywnym, nie wymaga
leczenia, tylko unikania stresujących sytuacji
– bezdechy po posiłku mogą być objawem refluksu żołądkowo-przełykowego
– poważny bezdech bez innych objawów może wynikać z nieprawidłowości OUN => wykonaj EEG,
USG, TK głowy i polisomnografię
Kaszel długość
ostry => do 3 tyg (infekcje, aspiracja ciała obcego)
podostry => 3 – 8 tyg (najczęściej podczas zejścia infekcji wirusowej)
przewlekły => powyżej 8 tyg (alergia, choroby przewlekłe, wady układu oddechowego, refluks, kaszel psychogenny)
Kaszel
– jest odruchowym elementem oczyszczania dróg oddechowych
– w większości przypadków jego hamowanie jest niewskazane
– bardzo częsty objaw stanów zapalnych układu oddechowego (70% przypadków: przeziębienie)
– może zostać wywołany przez podrażnienie przepony, opłucnej, osierdzia, kanału ucha zewnętrznego
– może być wilgotny (np rozstrzenie oskrzeli), suchy (np początkowe stadium zapalenia oskrzeli
– może mieć charakter napadowy (np w krztuścu)
– maluchy nie umieją odkrztuszać wydzieliny, tylko ją połykają, co często prowadzi do wymiotów
– przewlekły kaszel u dzieci zawsze wymaga poszerzonej diagnostyki (zwykle etiologia
wieloczynnikowa)
Kaszel postepowanie
– ustalenie przyczyny kaszlu i leczenie przyczynowe
– badania czynnościowe płuc (spirometria) można wykonać dopiero u dzieci > 5 rż
– w zależności od sytaucji klinicznej: mukolityki, leki rozszerzające oskrzela, leki przeciwzapalne i in
Kaszel objawy alarmujące
początek w okresie noworodkowym, nagły początek,
kaszel w czasie karmienia, kaszel z odkrztuszaniem plwociny, poty nocne, utrata masy ciała, palce
pałeczkowate, sinica, spadek tolerancji wysiłku, utrzymująca się gorączka
Krwioplucie
– u dzieci występuje rzadko (na ogół epizodycznie, ilość odkrzuszanej krwi jest mała)
– wskazuje na poważną chorobę płuc (zapalenie płuc, gruźlica, ciało obce, vasculitis, malformacje
naczyń płucnych, przerzuty, urazy, zaburzenia krzepnięcia, działanie leków i toksyn)
– należy ocenić morfologię krwi, parametry krzepnięcia, wskaźniki stanu zapalnego
– różnicowanie m.in. z częstym u dzieci krwawieniem z nosa
Krwioplucie postępowanie w krwotoku płucnym
– stabilizacja stanu chorego
– zaintubowanie oskrzela po stronie przeciwnej od źródła krwawienia
– drenaż ułożeniowy (ułożenie na chorym boku)
– płukanie płuc solą fizjologiczną w trakcie bronchoskopii, usunięcie ekspozycji na czynniki
toksyczne, leki wazokonstrykcyjne iv, embolizacja krwawiącego naczynia, usunięcie fragmentu
płuca i in
Niewydolność oddechowa
– stan, w którym układ oddechowy nie jest w stanie zapewnić adekwatnej wymiany gazowej
Niewydolność oddechowa rozpoznanie
- hipoksemia (PaO2 < 60 mmHg) i/lub
* hiperkapnia (PaCO2 > 45 mmHg)
Niewydolność oddechowa ostra
stan nagły, przebiega z kwasicą, brak retencji HCO3-