Schizofreniespectrum en andere psychotische stoornissen

Question 1

Wat is schizofrenie?

Answer 1

Een stoornis van de waarneming (perceptie). Schizofrenie behoort tot de psychotische stoornissen. Het ontstaat meestal op jongvolwassen leeftijd.

lifetimeprevalentie van +-1%.

Question 2

Wat is de oorzaak van schizofrenie?

Answer 2

Er lijkt sprake te zijn van:

1. verminderde dopaminerge activiteit in het prefrontale corticale gebied; hierdoor negatieve symptomen (dingen die iemand mist zoals initiatief, inspiratie etc.)
2. toegenomen dopaminerge activiteit in het mesocorticale (limbisch) gebied; hierdoor positieve symptomen zoals wanen en hallucinaties.

Daarnaast is er de dopamine- en glutamaathypothese die verondersteld dat een verminderde GABA transmissie de oorzaak is voor de cognitieve defecten bij schizofrenie en leidt tot de dysfunctie in dopamine wat psychose uitlokt.

Question 3

Wat zijn de risicofactoren voor schizofrenie?

Answer 3

1. positieve familieanamnese (als andere helft van een eeneiige tweeling is aangedaan; 50% kans)
2. mannelijke geslacht
3. 22q11-deletie-syndroom
4. COMT-gen
5. gebruik van cannabis

Question 4

wat zijn de DSM-5 criteria voor schizofrenie?

Answer 4

1. positieve symptomen: een verstoord realiteitsbesef of een cognitieve disfunctie: wanen, hallucinaties, onsamenhangende spraak, ernstig chaotisch, katatonie.
2. negatieve symptomen: affectieve vervlakking, apathie, spraakarmoede, lusteloos

diagnose wanneer stoornis > 6 maanden, minstens één symptoom moet ongeordend spreken, wanen of hallucinaties zijn.

Question 5

Hoe is schizofrenie te behandelen?

Answer 5

1. CGT, psycho-educatie, gezinsinterventie
2. medcamenteus:
   1e keuze: antipsychoticum;
   bij ernstige extrapiramidale bijwerkingen: haloperidol i.c.m. anticholinergica; bij therapieresistentie: clozapine; bij niet genoeg effect 2e antipsychoticum of lithium

Question 6

Wat is de prognose bij schizofrenie?

Answer 6

recidieven of excerbaties bij 75% van de patiënten, positieve symptomen zijn goed te behandelen, negatieve symptomen blijven vaak bestaan.

Let op comorbiditeiten: afhankelijkheid bij middelen (alcohol, cannabis of cocaïne)

Question 7

Hoe ziet de typische schizofrenie patiënt eruit?

Answer 7

jonge man met psychotische episodes welke worden afgewisseld met rustigere periodes i.c.m. cognitief functieverlies, slechte zelfverzorging en een cannabisverslaving.

Question 8

Welke andere vormen van psychotische stoornissen zijn er nog meer?

Answer 8

1. kortdurende psychotische stoornis
2. schizo affectieve stoornis
3. schizofreniforme stoornis
4. waanstoornis

Question 9

Wat zijn risicofactoren voor deze andere psychotische stoornissen?

Answer 9

Voornamelijk cannabis gebruik

Question 10

Wat is een kortdurende psychotische stoornis?

Answer 10

Psychotische symptomen die snel ontstaan en relatief snel weer verdwijnen. Wanneer dit na een stressvolle gebeurtenis optreedt, wordt het ook wel een reactieve psychose genoemd.

Question 11

Wat is een schizo affectieve stoornis?

Answer 11

Een stoornis waar zowel schizofrene symptomen als stemmingsstoornissymptomen op de voorgrond staan.

Question 12

Wat is een schizo freniforme stoornis?

Answer 12

Een korte vorm van schizofrenie.

Question 13

Wat is een waanstoornis?

Answer 13

Stoornis met waandenkbeelden op de voorgrond. Het mag geen bizarre waan bevatten.