Sociaal-medische wetenschappen week 3

Question 1

vormen van ziektegedrag

Answer 1

• Zelfzorg: alles wat je zelf kunt doen -> wordt in eerste instantie gedaan (aanpassen van activiteiten, rustig aan doen, bedrust, huismiddeltjes, zelfmedicatie, medicatie die eerder is aangeschreven, voeding). Doel: genezing
• Hulp inroepen: van sociale netwerk:
  o Praktische hulp
  o Vragen om advies en informatie
  o Emotionele steun
• Beroep doen op professionals: mensen die in gezondheidszorg werken en ondersteuning bieden aan genezen of handhaven van ziekte = zorggebruik.

Question 2

therapietrouw

Answer 2

mate waarin het gedrag van de patiënt overeenkomt met de afspraken tussen de patiënt en de behandelaar (innemen medicijnen, leefstijl veranderen, vervolgconsulten en uitvoeren oefenen)

Question 3

gevolgen therapieontrouw

Answer 3

• negatief effect op genezing / beloop van (chronische) aandoening
• kost samenleving veel geld

Question 4

zelfmanagement

Answer 4

zodanig omgaan met de chronische aandoening (symptomen, behandeling, lichamelijk en sociale consequenties en bijbehorende aanpassingen in leefstijl) dat de aandoening optimaal wordt ingepast in het leven. Belangrijk omdat er verschuiving is van cure naar care -> steeds meer chronische aandoening -> zelf moeten inpassen in hun leven.

Question 5

reden therapieontrouw

Answer 5

• niet intentionele redenen
• intentionele redenen

Question 6

niet intentionele redenen therapieontrouw

Answer 6

= barrières voor patiënten waardoor ze hun geneesmiddelen niet nemen volgende de gemaakte afspraak
- vergeetachtigheid (ingewikkelde doseerschema’s)
- beperkt vermogen om de behandeling te begrijpen
- onherkenbaarheid van het geneesmiddel of de verpakking
- kosten van een behandeling
- analfabetisme
- slechtziendheid

Question 7

intentionele redenen therapieontrouw

Answer 7

= bewuste keuze om behandeling niet te beginnen, stoppen of naar eigen inzien aan te passen
- behandeling wordt niet als noodzakelijk ervaren (geen symptomen)
- zorgen over de behandeling (bijwerkingen, verslaving)
- negatieve attitude ten aanzien van een voorgeschreven behandeling
- gebrek aan vertrouwen in behandeling

Question 8

behandelpercepties

Answer 8

mensen vormen ook ideeën over noodzakelijkheid en zorgen over mogelijke bijwerkingen van behandelingen deze hebben invloed op ziektegedrag (therapietrouw, zorggebruik, zelfmanagment)

Question 9

functies Behavioral Model of Health Service Use

Answer 9

• inventariseren en systematiseren van determinanten van zorggebruik (zorggebruik voorspellen)
• evaluatie van toegankelijkheid van zorg (toegankelijkheid van zorg beoordelen)

Question 10

determinanten contexteel (betekenis)

Answer 10

= globale maatschappelijke factoren

Question 11

determinanten individueel (betekenis)

Answer 11

= persoonlijke factoren

Question 12

predisposing

Answer 12

condities die mensen predisponeren (ontvankelijk maken) om wel of niet zorg te gebruiken maar er niet direct verantwoordelijk voor zijn -> voorbereiden op wel of niet gebruiken van zorg (geneigdheid)

Question 13

enabling

Answer 13

condities die het gebruik van zorg bevorderen of belemmeren (mogelijkheid tot zorggebruikt)

Question 14

Need

Answer 14

inschatting van leken of professionals in hoeverre (medische) zorg vereist is (behoefte aan zorggebruik)

Question 15

determinanten contextueel predisposing

Answer 15

• Demografisch = kenmerken van bevolking/populatie (samenstelling leeftijd, geslacht, burgerlijke stand)  afhankelijk van samenstelling meer of minder zorg gebruikt
• Sociaal = hoe ondersteunend of belemmerend communties zijn waarin mensen wonen en werken (opleidingsniveau, etnische samenstelling, veiligheid)
• Opvattingen (belief) = waarde en normen van samenleving

Question 16

determinanten contextueel enabling

Answer 16

• Health Policy = politieke besluiten en regelgevingen met betrekking tot zorg die toegankelijkheid mede bepalen (verplichte basisverzekering, BIG)
• Financiering = hoeveelheid beschikbare geld, prijs, iedere zorgverlener zelf prijs bepalen
• Organisatie = hoeveel zorgaanbieder, hoe verdeeld, openingstijden, weekend, avond

Question 17

determinanten contextueel need

Answer 17

• Omgevingsfactoren = kwaliteit van omgeving (lucht, drinkwater, gebouwen, kerncentrales, veiligheid)
• Population healt indices (objectieve gezondheidsmate) = morbiditeit (ziektecijfer) en mortaliteit (sterftecijfer)  hoeveelheid nodige zorg

Question 18

determinanten individueel predisposing

Answer 18

• Demografisch = nodig heeft en gaat gebruiken (leeftijd, geslacht)
• Genetisch = grotere kans zorg nodig
• Sociaal = positie van persoon in samenleving heeft impact op middelen die persoon ter beschikking heeft (werkstatus, opleidingsniveau, etniciteit)
• Opvattingen (beliefs) = ziekte en behandelpercepties, zelf stigma en individuelen waarden en normen

Question 19

determinanten individueel enabling

Answer 19

• Financiering = financiële situatie van persoon (inkomen, financiële middelen0
• Organisatie = huisarts, hoever ziekenhuis, eerste hulp mogelijkheid, wachttijden
• Sociale steun = emotionele, informationele en praktische steun

Question 20

determinanten individueel need

Answer 20

• Eigen inschatting (perceived) = inschatting van persoon zelf of zorg wel of niet nodig is op basis van inschatting van eigen gezondheid, eigen functioneren, ervaring van pijn (ervaring)
• Inschatting van professionals = gebaseerd op objectieve metingen en richtlijnen