T3.1 Psychosociale en fysiologische theorieën over werkstress H3 Flashcards
Of de taaklast van invloed is op de te leveren mentale inspanning is van wat afhankelijk?
Is vermoeidheid van invloed?
De regelmogelijkheden (autonomie) van de taakuitvoerder
Heeft weinig invloed als de taakuitvoerder zelf het tempo kan bepalen.
Een persoon kan zijn actuele psychofysiologische toestand bijstellen in de richting van de vereiste toestand. Wat voor soort inspanning moet dan geleverd worden?
Wanneer kan dit tot een burn-out leiden?
Compensatoire inspanning
Als iemand gedwongen wordt een prestatie van een bepaald niveau te leveren ook al acht hij zichzelf daartoe niet meer in staat acht.
Het leveren van inspanning gaat gepaard met psychofysiologische kosten. Globaal betreft het een versterkte activering van het autonoom zenuwstelsel en wel het sympathische deel ervan.
Welk hormoon is indicatief voor fysieke inspanning?
En voor mentale inspanning?
Welk hormoon wordt verhoogd als ingrijpen niet succesvol blijkt en er geen controle is over een bedreigende situatie?
Noradrenaline
Adrenaline
Cortisol
Welk hormoon is verhoogd aan het eind van een intensieve werkdag?
Waar heeft deze hormoonreactie het karakter van?
Adrenaline
Compensatiereactie. Wordt bevestigd door gevoelens van weerstand, irritatie of vermoeidheid aan het eind van de werkdag.
Het leveren van inspanning kan binnen aanvaardbare grenzen blijven, zolang de mogelijkheid tot sturing aanwezig is. Wanneer de belasting te hoog oploopt, dreigen de mentale taakeisen de mogelijkheden voor zelfregulatie te overschrijden. Er treedt dan een compensatie reactie op met een negatieve emotionele lading. Dit verschijnsel kan zich in elke normale werksituatie voordoen.
Wanneer is er sprake van effort without distress?
En wanneer van effort with distress?
Without: verhoging adrenaline houdt verband met actieve mobilisatie van prestatiemogelijkheden om aan de taakeisen te voldoen
With: verhoging adrenaline krijgt het karakter van een spanningsreactie die gepaard gaat met gevoelens van gespannen opwinding. Kan het geval zijn als een persoon in een niet-optimale toestand verkeerd en extra inspanning moet leveren om daarvoor te compenseren.
Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen mentale inspanning en (werk)stress. Mentale inspanning hoeft niet tot stress te leiden.
Wat is verder te benadrukken bij het ontstaan van een stressreactie?
Stressreactie kan sterk verschillen tussen individuen in eenzelfde belastende situatie, afhankelijk van de mate waarin men in de verwerkelijking van de eigen behoeften en motieven wordt gehinderd.
Klachten over spanning en angst zijn hoger/lager onder mensen met hoge werkdruk die veel waarde aan hun arbeid hechten of een sterke betrokkenheid erbij hebben, vergeleken met werknemers met hoge werkdruk die een instrumentele oriëntatie op het werk hebben.
hoger
Om een cumulatie van vermoeidheid te voorkomen, is herstel nodig. Iedere avond na het werk. Hierbij moet het arousal niveau verlaagd worden (verlaging bloeddruk, hartslagritme, adrenaline). Hoe heet dit proces?
Wat gebeurt er als het adrenalineniveau niet (voldoende) verlaagt?
Unwinding
Dan leidt het tot slaapproblemen
Wat is de theorie van aanhoudende fysiologische activering of sustained activation?
Waar kan het toe leiden?
Langdurige verstoring van de complementaire relatie tussen arbeidsbelasting en herstel
Verstoring van balans tussen sympathische en parasympatische zenuwstelsel, wat hyperactiviteit of hypoactiviteit tot gevolg heeft. Dit kan leiden tot slijtage van het organisme, zowel van lichaam en geest.
Heeft het houden van korte pauzes zin voor herstel?
Nee, want mensen denken/praten wel over werk.
Korte pauzes en verandering van activiteit zijn wel belangrijk om de concentratie vast te houden.
Wat voor soort activiteiten dragen veel bij aan herstel? 2x
Wat voor soort activiteiten dragen weinig bij aan herstel?
- Die grote betrokkenheid vragen
- Die als uitdagend of plezierig worden ervaren
Passieve activiteiten als tv-kijken.
Wanneer wordt de beste nachtrust gerapporteerd?
En de slechtste?
Ervaren mensen meer vermoeidheid in de eerste of tweede helft van de week?
Waar lijkt dit op te wijzen?
Zaterdag op zondag
Zondag op maandag
Eerste helft
Anticipatie-effect (bloeddruk ook het hoogst op maandag).
