układ rozrodczy żeński Flashcards

(68 cards)

1
Q

narządy płciowe wew (4)

A
  • jajniki
  • jajowody
  • macica
  • pochwa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

narządy płciowe zew (5)

A
  • wargi sromowe większe
  • wargi sromowe mniejsze
  • łechtaczka
  • przedsionek pochwy
  • gruczoły piersiowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

z jakiego listka zarodkowego powstają zawiązki gonad?

A

z mezodermy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

jaki nabłonek pokrywa jajnik? co jest pod nim?

A

niski nabłonek jednowarstwowy sześcienny, pod którym mamy tk łączną zbitą z włóknami kolagenowymi (BŁONA BIAŁAWA JAJNIKA)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

budowa jajnika

A

cz. korowa (zew) + cz. rdzenna (wew)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

z czego zbudowany jest zrąb jajnika?

A

z tk łącznej właściwej luźnej zawierającej włókna kolagenowe, sprężyste i siateczkowe ORAZ liczne fibroblasty, kom tuczne i makrofagi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

charakterystyka cz. korowej jajnika (2)

A
  • są tu wszystkie formy pęcherzyków jajnikowych

- między pęcherzykami gruczoł śródmiąższowy jajnika

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

jakie mamy formy pęcherzyków jajnikowych? (5)

A
  • pierwotne
  • wzrastające
  • dojrzewające
  • dojrzałe
  • zanikowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

charakterystyka, budowa pęcherzyków pierwotnych (5)

A
  • leżą najbardziej obwodowo (pod bł białawą)
  • najmniejsze
  • najmniej liczne
  • centralnie leży w nich oocyt I rzędu
  • w okresie rozrodczym kobiety mają ich ok. 400 tys., ale tylko 400 podlega dojrzewaniu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

charakterystyka, budowa pęcherzyków wzrastających (6)

A
  • kom otaczające oocyt I rzędu zwiększają się (dzięki czynnikowi GDF-9), stają się liczniejsze i bardziej owalne
  • liczne warstwy tych kom przekształcają sie w kom ZIARNISTE = WARSTWA ZIARNISTA pęcherzyka (leżą od zew na bł podst)
  • od strony wew warstwy ziarnistej oocyt wytwarza homogenną bł zbudowaną z proteoglikanów (ZP1, ZP2, ZP3) = OSŁONKĘ PRZEZROCZYSTĄ
  • kom ziarniste wysyłają wypustki stykające sie z wypustkami oocytu (połączenie nexus)
  • większa średnica i głębsze położenie w warstwie korowej od pęcherzyków pierwotnych
  • zrąb jajnika wokół przekształca sie w osłonkę pęcherzyka (cz. wew i zew)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

rola peptydoglikanów ZP (2)

A
  • zapobiegają polispermii

- ZP3 jako receptor dla białka błonowego główki plemnika

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

w co przekształcają sie/co zwierają kom osłonki pęcherzyka w stadium pęcherzyka wzrastającego?

A
  • cz. wew&raquo_space;> kom wewnątrzwydzielnicze

- cz. zew&raquo_space;> zawierają włókna kolagenowe i nieliczne kom mięśniowe gładkie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Charakterystyka pęcherzyka dojrzewającego (4)

A
  • kom warstwy ziarnistej namnażają się, między nimi przestrzenie z płynem pęcherzykowym
  • walcowate kom bezpośrednio otaczające pęcherzyk tworzą WIENIEC PROMIENISTY
  • kom osłonki wew gromadzą lipidy i produkują androgeny
  • kom ziarniste produkują inhibinę (hamuje wydzielanie FSH)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Charakterystyka pęcherzyka dojrzałego/Graafa (5)

A
  • największe rozmiary (1-1,5 cm)
  • we wnętrzu jama pęcherzykowa wypełniona płynem pęcherzykowym
  • na biegunie jest wzgórek jajonośny (tu leży oocyt II rzędu z kom wieńca promienistego)
  • ściana pęcherzyka zbudowana z 3 warstw
  • zajmuje całą grubość warstwy korowej jajnika
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Jak powstaje jama pęcherzykowa w pęcherzyku Graafa?

A

Wskutek połączenia drobnych przestrzeni między kom ziarnistymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Budowa ściany pęcherzyka Graafa (od wew) (3)

A

1) warstwa ziarnista (na bł podst)
2) cz. wew. osłonki pęcherzyka
3) cz. zew. osłonki pęcherzyka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Działanie LH na kom warstwy ziarnistej

A

Kom te podlegają luteinizacji i wytwarzają progesteron oraz aktywator plazminogenu (plazminogen > plazmina, która uczynnia kolagenazę)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Działanie kolagenazy

A

Trawi ona włókna kolagenowe osłonki pęcherzyka i zrębu jajnika = pęknięcie ściany pęcherzyka&raquo_space;> owulacja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Pęka pęcherzyk Graafa - co dalej? (5)

A
  • w miejscu pęknięcia powstaje CIAŁKO ŻÓŁTE
  • ściana zapada się
  • w jamie tworzy się skrzep krwi, do którego wrasta tk łączna zrębu jajnika
  • kom wew warstwy osłonki wnikają do warstwy ziarnistej&raquo_space;> kom paraluteinowe
  • kom warstwy ziarnistej&raquo_space;> kom luteinowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Co syntezują kom luteinowe?

A

Progesteron i oksytocynę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Co syntezują kom paraluteinowe?

A

Hormony estrogenowe i relaksynę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Funkcja ciałka żółtego

A

Wytwarzanie progesteronu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Działanie progesteronu (2)

A

Jest odpowiedzialny za:

1) morfologiczno-funkcjonalne zmiany bł śluzowej macicy&raquo_space;> umożliwienie zagnieżdżenia zarodka i podtrzymanie jego rozwoju
2) dostosowanie gruczołów piersiowych do wytwarzania i wydzielania mleka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Drogi ciałka żółtego (2)

A

I BRAK ZAPŁODNIENIA
Funkcjonuje do końca cyklu jako ciałko żółte menstruacyjne, później zanika (odpowiednik apoptozy kom luteinowych) i w miejscu obumarłych kom tworzy się łącznotkankowa blizna = ciałko białawe

II ZAPŁODNIENIE
Pod wpływem gonadotropiny łożyskowej przekształca się w ciałko żółte ciążowe (produkuje progesteron i estrogeny), jego inwolucja następuje od 6 msca ciąży

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Charakterystyka pęcherzyków zanikowych (2)
- ten pęcherzyk pierwotny, który nie przekształcił się w oocyt II rzędu ulega degeneracji w procesie ATREZJI - z większych pęcherzyków pozostają kom warstwy wew osłonki, które ulegają HIPERTROFII i przekształceniu w kom GRUCZOŁU ŚRÓDMIĄŻSZOWEGO
26
Na czym polega atrezja pęcherzyków zanikowych?
Na stopniowym zmniejszaniu się kom jajowej i kom otaczających ją = zanik w procesie resorpcji i przerostu tk zrębu
27
Za co są odpowiedzialne kom gruczołu śródmiąższowego?
Za syntezę i wydzielanie hormonów estrogenowych
28
Budowa cz. rdzennej jajnika
tk łączna luźna + wszystkie rodzaje włókien łącznotkankowych + kom wnękowe
29
Co wytwarzają kom wnękowe jajnika?
Hormony androgenowe
30
Fazy cyklu jajnikowego (2)
1) faza folikularna | 2) faza lutealna
31
Przebieg fazy folikularnej
wzrost FSH we krwi >> dojrzewanie kilku(nastu) pęcherzyków pierwotnych >> kom ziarniste wytwarzają estrogeny >> szczytowy poziom estrogenów 14. dnia ORAZ gwałtowny wzrost LH we krwi >> hamowanie wydzielania FSH >> owulacja
32
Przebieg fazy lutealnej
stymulacja LH >> ciałko żółte produkuje progesteron >> zmiana w bł śluzowej macicy = więcej gruczołów >> brak zapłodnienia - ciałko żółte obumiera ALBO zapłodnienie - ciałko żółte w ciałko ciążowe
33
Jakie mamy cz jajowodu? (4)
- lejek - bańka - cieśń - cz. maciczna
34
Budowa ściany jajowodu (3)
- bł śluzowa - bł mięśniowa - bł surowicza
35
Charakterystyka bł śluzowej jajowodu (4)
- największe pofałdowanie w bańce, najmniejsze - w cieśni i cz macicznej - nabłonek 1-warstwowy walcowaty - pod nabłonkiem blaszka właściwa z tk łącznej luźnej - obecne kom: migawkowe, wydzielnicze, klinowate, śródbłonkowe limfocyty
36
Kom migawkowe bł śluzowej jajowodu (5)
- urzęsione - najliczniejsze w okolicy ujścia brzusznego jajowodu - tym ich więcej, im większe stęż. estrogenów - ruch rzęsek przesuwa płyn jajowodowy i kom jajową/zarodek - zanikają w czasie ciąży (bo progesteron)
37
Kom wydzielnicze bł śluzowej jajowodu (3)
- kom walcowate - liczne pęcherzyki wydzielnicze w cz apikalnej - wytwarzają płyn jajowodowy
38
Skład i funkcja płynu jajowodowego (3)
- bogaty w glikoproteiny - niezbędny do odżywiania kom jajowej/zarodka w trakcie wędrówki przez jajowód - stanowi środowisko dla plemników
39
Kom klinowate bł śluzowej jajowodu
To forma spoczynkowa kom wydzielniczych
40
Śródbłonkowe limfocyty bł śluzowej jajowodu
Rekrutują się z limfocytów Tc i kom NK
41
Bł mięśniowa jajowodu - charakterystyka (3)
- najgrubsza warstwa ściany jajowodu - składa się z 2 warstw miocytów (wew + zew) - ruchy jajowodu umożliwiają przesuwanie się kom jajowej/zarodka w kierunku macicy
42
Bł surowicza jajowodu (3)
- pokrywa jajowód od zew - nabłonek 1-warstwowy płaski - pod nabłonkiem cienka warstwa tk łącznej luźnej
43
Jakie mamy cz macicy? (4)
- dno - trzon - cieśń - szyjka
44
Budowa ściany macicy (3)
- bł śluzowa/endometrium - bł mięśniowa/myometrium - bł surowicza/perimetrium
45
Charakterystyka bł śluzowej macicy (6)
- nabłonek 1-warstwowy walcowaty - nieliczne kom migawkowe na bł podst - między kom migawkowymi są limfocyty T i kom NK - pod nabłonkiem gruba blaszka właściwa z bogatokomórkowej tk łącznej luźnej - w blaszce właściwej mamy gruczoły maciczne, tt spiralne i tt proste (tt od strony mięśniówki) - bł podlega ciągłym zmianom morfologiczno-funkcjonalnym (warstwa czynnościowa + podstawna)
46
Funkcja gruczołów macicznych
Wytwarzają substancję śluzową, która umożliwia przetrwanie plemników
47
Co się dzieje z bł śluzową macicy w czasie krwawienia?
Nabłonek powierzchowny i warstwa czynnościowa ulegają złuszczeniu
48
Cykl miesiączkowy - fazy (4)
- proliferacyjna - sekrecyjna - niedokrwienna - złuszczania
49
Faza proliferacyjna - bł śluzowa macicy (5)
- start: 4-5. dzień cyklu - koniec: 14. dzień - proliferacja kom nabłonka i zrębu blaszki właściwej - grubość bł śluzowej do 3 mm - warstwa czynnościowa = cz. zbita + cz. gąbczasta (z gruczołami)
50
Faza sekrecyjna - bł śluzowa macicy (9)
- start: 15. dzień - koniec: 27. dzień - pogrubianie bł śluzowej (bo wzmożona synteza progesteronu) = zwiększanie liczby i rozmiaru kom zrębu - obrzęk macierzy międzykom - kom zrębu i kom gruczołów macicznych gromadzą glikogen i lipidy - kom podścieliska >>> kom doczesnowe - rozpulchnienie endometrium - brak zapłodnienia: zanik ciałka zółtego, spadek steż. hormonów płciowych - zapłodnienie: wydłużona faza
51
Faza niedokrwienna - bł śluzowa macicy (3)
- bezpośrednio poprzedza miesiączkę - trwa bardzo krótko - nasilona synteza prostaglandyn (skurcz tt spiralnych = niedokrwienie warstwy czynnościowej >> zmiany martwicze i apoptotyczne)
52
Faza złuszczania - bł śluzowa macicy (5)
- czyli miesiączka - silny napływ krwi do tt spiralnych (w wyniku rozkurczu ich ściany) - krew wydostaje się przez uszkodzone tt - obumarła warstwa czynnościowa dostaje się do jamy macicy i na zew :') - z endometrium pozostaje wąska warstwa podstawna
53
Charakterystyka bł mięśniowej macicy (6)
- najgrubsza warstwa ściany macicy - kom m gładkich ułożone w 3 warstwy - między kom jest łącznotkankowe podścielisko zawierające wszystkie rodzaje włókien - ciąża: kom znacznie przerastają i intensywnie proliferują - kom mm i podścieliska mają receptory dla estrogenów i progesteronu - podczas porodu największy wpływ mają oksytocyna i prostaglandyny
54
Warstwy kom mm w bł mięśniowej macicy (3)
- warstwa wew (podłużny układ miocytów) - warstwa środkowa (najlepiej ukrwiona, najgrubsza, skośny/okrężny układ miocytów) - warstwa zew (podłużny układ miocytów)
55
Charakterystyka bł surowiczej macicy (4)
- to blaszka otrzewnej - tworzy w. szerokie po obu stronach macicy - nabłonek 1-warstwowy płaski - pod nabłonkiem cienka tk łączna
56
Nabłonek wewnątrz szyjki macicy
1-warstwowy walcowaty, w okolicy ujścia zew - WIELOwarstwowy płaski nierogowaciejący (wyznacza strefę przejściową)
57
Jakie kom znajdują się w nabłonku szyjki macicy?
Kom gruczołowe = gruczoły cewkowe, które wytwarzają wydzielinę śluzową
58
Budowa ściany pochwy (3)
- bł śluzowa - bł mięśniowa - przydanka
59
Bł śluzowa pochwy - charakterystyka (3)
- nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący + blaszka właściwa (tk łączna luźna) - obecne okrężne fałdy pochwy - nabłonek ma 3 warstwy
60
Warstwy nabłonka bł śluzowej pochwy (3)
1) warstwa podstawna (kom walcowate, w tym kom macierzyste) 2) warstwa pośrednia (kom o zasadochłonnej cytoplazmie i pęcherzykowatych jądrach) 3) warstwa powierzchowna (duże kom o pyknotycznym jądrze)
61
Bł mięśniowa pochwy (3)
- kom m gładkich - układ kom: • okrężny (warstwa wew) • podłużny (warstwa zew) - liczne włókna kolagenowe
62
Przydanka pochwy - charakterystyka (2)
- okrywa pochwę od zew | - tk łączna luźna + włókna sprężyste + naczynia + miocyty
63
Z czego powstaje łożysko?
kosmówka (płód) + bł śluzowa macicy (matka)
64
Co łączy łożysko z płodem? Co się w tym znajduje?
Jest to sznur pępowinowy. Zawiera 2 tt i 1 ż, otoczone specyficzną tk łączną galaretowatą.
65
Funkcje łożyska (4)
Umożliwia płodowi: - wymianę gazową - odżywianie - oddychanie - utrzymanie homeostazy pomiędzy organizmami z matką
66
Co to trofoblast?
To zlepek kom, z którego powstanie łożysko (wraz z bł śluzową macicy ofc). Kom te ułożone są w 3 warstwy.
67
Warstwy kom w trofoblaście (3)
1) wew = cytotrofoblast (pojedyncza warstwa kom) 2) pośrednia = trofoblast pośredni 3) zew = syncytiotrofoblast (wielojądrzasta zespólnia, zlane kom cytotrofoblastu)
68
Co wydziela syncytiotrofoblast? (4)
- gonadotropinę kosmówkową - somatotropinę kosmówkową - estrogeny - progesteron