W1 - HC8 Endocriene hypertensie Flashcards
Wat is het effect van aldosteron op de nier?
Binding M-receptor > transcriptie ENAC > Na-retentie en werking op Na/K pomp > Na terug in urine en K andere kant op.
Wat is het primair hyperaldosteronisme?
Syndroom van Conn
In de kliniek: hypertensie, hypokaliemie (niet altijd), verhoogd plasma aldosteron en onderdrukt plasma renine.
Wat zijn oorzaken van primair hyperaldosternisme?
Bilaterale bijnierhyperplasie, aldosteron producerend adenoom voornamelijk.
Wanneer screenen voor primair hyperaldosteronisme?
- Hypertensie + hypokalimie (spontaan/diuretica).
- Ernstige hypertensie
- Behandeling met 3 of meer antihypertensiva
- Hypertensie op jonge leeftijd
- Bijnierincidentaloom
- Hypertensieve familieleden van patienten met PHA
Wat is de diagnostiek van primair hyperaldosteronisme?
1e screening: plasma aldosteron/renine activiteit ratio.
Cave: effect medicatie (o.a. diuretica en B-blokkers).
- Diuretica op RAAS > activatie doordat je met diuretica circulerend volume onttrekt waardoor renine stijgt > secundaire hyperaldosteronisme.
Indien hypertensie zonder hyperaldosteronisme, maar wel diureticum met hoge aldosteron en renine waarden dan geen aldosteronisme.
- Bblokkers remmen renine productie en kunnen dan ook een vals verhoogde ratio geven. Een alfa-blokker heeft geen effect op RAAS.
2e zoutbelastingstest: NaCl normaal hypertensie, renine moet hierop reageren om te dalen ook aldosteron.
Diagnostiek: CT/MRI bijnieren en biliataire bijniervene sampling (gouden standaard).
Hoe wordt een primair hyperaldosteronisme behandeld?
- Chirurgie: adrenalectomie
- Mediamenteus: M-receptor antagonist (spinorolacton/eplerenon), amiloride en of thiazide-diuretica.
Wat wordt er bij een feochromocytoom overgeproduceerd?
Adrenaline, noradrenaline en dopamine
(Feochromocytoom > chromaffiene cellen > neuroectodermale origine & sympatisch zenuwstelsel).
Waar zit een feochromocytoom?
Bijnier, extra-adrenaal > para-aortaal, lever/nierhilus of thorax
Wat zijn symptomen van een feochromocytoom?
Symptomen komen voor in aanvallen. Klassieke symptomen: hoofdpijn, transpireren en palpitaties. Komen ook voor die geen hypertensie geven.
Wanneer een vermoeden op een feochromocytoom?
- Typisch klachtenpatroon
- Refractaire hypertensie
- Maligne hypertensie
- Hypertensieve respons op B-blokker
- BD labiliteit
- Vastgestelde bijniertumor
Hoe stel je de diagnose feochromocytoom?
- Plasma (nor)adrenaline, (nor)metanefrine
- Urine: (nor)metanefrine
- CT/MRI bijnieren
- 123I MIBG scan (123I is een voorloper van catecholamines en wordt door een feochromocytoom opgenomen).
- Gallium PET scan
- Geen punctie (risico grote bloeding daling/stijging) ook geen anesthesie.
Wat is de therapie bij een feochromocytoom?
- Adrenalectomie: curatief, 10% feochromocytoom > maligne beloop of na voorbehandeling.
- Medicamenteus: alfablokker, calciumantagonisten en nitroprusside & nitroglycerine.
Wat doe je bij een maligne feochromocytoom?
- 131I MIBG : Jodium in tumor en lokaal stralen > frictie
- PRRT
- Chemotherapie
5 jaarsoverleving: 50%
