Week 5 Flashcards
(3 cards)
Stappenplan Vorderen van Nakoming
Stap 1: Is er sprake van niet-nakoming van een opeisbare verbintenis?
●
Is er (in het geheel) geen nakoming, niet tijdige nakoming, of niet-deugdelijke nakoming?
●
Is de verbintenis opeisbaar?
○
Indien geen tijd voor nakoming is bepaald, is de verbintenis direct opeisbaar (art. 6:38 BW).
○
Indien wel een tijd voor nakoming is bepaald, is de verbintenis opeisbaar vanaf het bepaalde tijdstip (art. 6:39 BW).
●
Is er sprake van ‘anticipatory breach’?
○
De gevolgen van niet-nakoming treden reeds in voordat de vordering opeisbaar is indien:
■
Vaststaat dat nakoming zonder tekortkoming onmogelijk zal zijn.
■
De schuldeiser uit een mededeling van de schuldenaar moet afleiden dat deze in de nakoming zal tekortschieten.
■
De schuldeiser goede gronden heeft te vrezen dat de schuldenaar in de nakoming zal tekortschieten en deze niet voldoet aan een schriftelijke aanmaning met opgave van die gronden om zich binnen een bij die aanmaning gestelde redelijke termijn bereid te verklaren zijn verplichtingen na te komen.
Stap 2: Is nakoming van de verbintenis nog mogelijk?
●
Indien nakoming blijvend onmogelijk is, is nakoming vorderen niet mogelijk.
●
Arrest Kinheim/Pelders: Indien een ondeugdelijke prestatie geleverd is, maar herstel mogelijk is, is nakoming vorderen mogelijk (r.o. 3.6).
●
Indien de ondeugdelijke prestatie schade heeft veroorzaakt die niet door een vervangende prestatie wordt weggenomen, is nakoming ten aanzien van die schade blijvend onmogelijk.
Stap 3: Verzet de tenzij-regel van art. 3:296 BW zich tegen toewijzing van de vordering tot nakoming?
●
De vordering tot nakoming kan alleen worden toegewezen als de verplichting afdwingbaar is.
●
Niet-afdwingbare verplichtingen zijn bijvoorbeeld: natuurlijke verbintenissen, verplichting van een auteur om een bepaald werk te schrijven.
Stap 4: Staan de eisen van redelijkheid en billijkheid aan toewijzing van de vordering tot nakoming in de weg?
●
Arrest Multi Vastgoed/Nethou: De crediteur is niet geheel vrij in zijn keuze tussen nakoming en schadevergoeding, maar gebonden aan de eisen van redelijkheid en billijkheid (r.o. 3.5).
●
De belangen van de crediteur en debiteur dienen te worden afgewogen (r.o. 3.6).
●
Relevante gezichtspunten bij de belangenafweging:
○
Aard en ernst van het gebrek.
○
Aard en overige inhoud van de overeenkomst.
○
Verhouding waarde prestatie en hoogte van herstelkosten.
○
Aan het alternatief verbonden risico’s.
Stappenplan Vorderen van Schadevergoeding
Stap 1: Lijdt de schuldeiser schade?
●
Soorten schade:
○
Vertragingsschade: Schade die ontstaat doordat de schuldenaar te laat presteert (art. 6:85 BW).
○
Vervangingsschade: Schade die ontstaat doordat de schuldeiser de prestatie elders moet betrekken (art. 6:87 BW).
○
Gevolgschade: Vermogensschade die de schuldeiser lijdt in zijn vermogen.
●
Bepaal de omvang van de schade (art. 6:95 e.v. BW). [Let op: Deze informatie komt niet uit de bronnen.]
Stap 2: Is er sprake van een tekortkoming van de schuldenaar in de nakoming van een verbintenis?
●
Is er sprake van niet-nakoming van een verbintenis?
●
Is de verbintenis opeisbaar? (Zie Stap 1 van nakoming vorderen)
●
Is de schuldenaar in verzuim (vooropgesteld dat verzuim vereist is)?
Stap 3: Is er sprake van causaal verband tussen de schade van de schuldeiser en de tekortkoming van de schuldenaar?
●
Conditio sine qua non: Zou de tekortkoming worden weggedacht, dan zou de schade zich niet hebben voorgedaan.
Stap 4: Kan de tekortkoming aan de schuldenaar worden toegerekend?
●
Art. 6:74 lid 1 BW: Iedere tekortkoming in de nakoming van een verbintenis verplicht de schuldenaar de schade te vergoeden, tenzij de tekortkoming de schuldenaar niet kan worden toegerekend.
●
Art. 6:75 BW: Toerekening is mogelijk op grond van:
○
Schuld: De schuldenaar had anders kunnen en moeten handelen.
■
Onervarenheid van de schuldenaar is geen belemmering voor toerekening op grond van schuld, maar mogelijk wel voor toerekening op grond van risico (verkeersopvattingen).
○
Risico:
■
Wettelijke bepalingen:
●
Art. 6:76 BW: Aansprakelijkheid voor hulppersonen.
○
Voorbeeld: Werknemer of onderaannemer van de schuldenaar.
○
De schuldenaar is aansprakelijk voor gedragingen van hulppersonen die bij de uitvoering van de verbintenis zijn ingeschakeld.
○
Arrest Schwartz/Gnjatovic: Ontbinding zonder verzuim is mogelijk bij schending van voortdurende verplichtingen, bijvoorbeeld in een huurovereenkomst (r.o. 3.4)
●
Art. 6:77 BW: Aansprakelijkheid voor hulpzaken.
○
Voorbeeld: Een zaak die ongeschikt is voor de uitvoering van de verbintenis.
○
Tenzij-clausule: Toerekening is niet aan de orde indien dit, gelet op de inhoud en strekking van de rechtshandeling, de verkeersopvattingen en de overige omstandigheden van het geval, onredelijk zou zijn.
■
Relevante omstandigheden:
●
Contractuele exoneratie.
●
Schuldeiser heeft het gebruik van de hulpzaak voorgeschreven.
●
Gebruikelijke verzekeringen.
●
Wederzijdse deskundigheid van partijen.
●
Mogelijkheid voor de schuldenaar om de schade af te wentelen op een derde, zoals de producent van de zaak.
●
Hoogte van de betaling in relatie tot het risico.
●
Een door de schuldeiser voorgeschreven risicovolle werkwijze.
■
Rechtshandelingen: Exoneratiebeding of garantie.
■
Verkeersopvattingen: Wat men in de samenleving vindt.
●
Omstandigheden die voor risico van de schuldenaar komen:
○
Voorzienbare verhindering van de nakoming.
○
Geldelijk onvermogen.
○
Onervarenheid.
○
Werkstaking.
●
Omstandigheden die niet voor risico van de schuldenaar komen:
○
Ziekte.
○
(Onvoorzienbare) overheidsmaatregelen.
●
Arrest Fraanje/Alukon: De redelijkheid en billijkheid kunnen een rol spelen bij de toerekening van de tekortkoming. In spoedeisende situaties kan een beroep op het ontbreken van een ingebrekestelling naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zijn (r.o. 3.2.1).
Verzuim
Is verzuim vereist?
●
Art. 6:74 lid 2 BW: Verzuim is vereist, tenzij nakoming blijvend onmogelijk is.
●
Art. 6:81 BW: Verzuim treedt in gedurende de tijd dat de prestatie uitblijft nadat zij opeisbaar is geworden en aan de eisen van art. 6:82 en 6:83 is voldaan, tenzij de vertraging de schuldenaar niet kan worden toegerekend of nakoming blijvend onmogelijk is.
Hoe treedt verzuim in?
●
Hoofdregel: Ingebrkestelling (art. 6:82 BW).
○
Art. 6:82 lid 1 BW: Het verzuim treedt in wanneer de schuldenaar in gebreke wordt gesteld bij een schriftelijke aanmaning waarbij hem een redelijke termijn voor de nakoming wordt gesteld, en nakoming binnen deze termijn uitblijft.
■
Arrest Fraanje/Alukon: De lengte van de termijn hangt af van de omstandigheden, waaronder de tijd die de schuldenaar vóór de aanmaning heeft gehad om zich voor te bereiden (r.o. 3.2.1).
●
Uitzonderingen:
○
Art. 6:82 lid 2 BW: Enkel aansprakelijkheidsstelling is voldoende indien de schuldenaar tijdelijk niet kan nakomen of uit zijn houding blijkt dat aanmaning nutteloos zou zijn.
○
Art. 6:83 BW: Verzuim treedt zonder ingebrekestelling in:
■
Sub a: Wanneer een fatale termijn verstrijkt zonder dat de verbintenis is nagekomen.
■
Sub b: Wanneer de verbintenis voortvloeit uit onrechtmatige daad of strekt tot schadevergoeding en de verbintenis niet terstond wordt nagekomen.
■
Sub c: Wanneer de schuldeiser uit een mededeling van de schuldenaar moet afleiden dat deze in de nakoming zal tekortschieten.
○
Redelijkheid en billijkheid:
■
Arrest Fraanje/Alukon: Een beroep op het ontbreken van een ingebrekestelling kan naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zijn, bijvoorbeeld in spoedeisende situaties of wanneer de schuldenaar zich onwillig gedraagt (r.o. 3.2.1).
■
Arrest Fraanje/Alukon: Verzuim kan intreden indien de schuldenaar niet of niet toereikend reageert op een verzoek van de schuldeiser om binnen een redelijke termijn toe te zeggen dat hij binnen een redelijke termijn zal nakomen (r.o. 3.4.4).
Overige Belangrijke Informatie
●
Koop: Art. 7:1 BW: Bij koop heeft de koper recht op aflevering van het ontbrekende, herstel of vervanging indien het afgeleverde niet aan de overeenkomst beantwoordt.
●
Consumentenkoop: Art. 7:21 lid 4 BW: Bij consumentenkoop heeft de koper recht op herstel of vervanging, tenzij dit onmogelijk is of van de verkoper niet gevergd kan worden.
●
Gevolgschade: De crediteur kan steeds direct vergoeding van gevolgschade vorderen.
Tip: Begin bij het uitwerken van verzuim met art. 6:83 BW (uitzonderingen) voordat je de algemene regel van art. 6:82 BW (ingebrekestelling) toepast. Dit kan tijd besparen.
