Zaburzenia zdrowia psychicznego u dzieci - biologiczny i społeczny kontekst ich uwarunkowań Flashcards
(32 cards)
Problem zdrowia psychicznego dziecka w perspektywie rozwoju człowieka
- kontekst indywidualny: stadium rozwoju człowieka wyznacza charakterystykę zagrożeń zdrowia psychicznego
- kontekst społeczny: psychologia pozytywna, szczęśliwe życie, szczęśliwy człowiek, szczęśliwe społeczeństwo
Dynamiczne poszukiwanie
- cecha dzieciństwa
- dziecko czerpie w sposób chaotyczny i bez zdolności wartościowania
Cztery definicje normy
- zdrowie jako przeciwieństwo choroby
- średnia statystyczna
- nawiązywanie do ideału, utopii
- dynamiczny proces prowadzący do swoistej równowagu
Promocja zdrowia i interpretacja normy a psychopatologia wieku rozwojowego
- częstość występowania ograniczonej sprawności intelektualnej u ludzi różni się zależnie od wieku (częściej diagnozowane u dzieci)
- różnice w podziale na płeć z identyfikowanymi zaburzeniami zdrowia psychicznego - zależnie od wieku (np. mniej kobiet z diagnozą autyzmu, mają większy wskaźnik maskowania)
- ocena normy i patologii u każdej osoby rysuje się odmiennnie - należy określić objaw, ocenć nasilenie i dynamikę, ustalić potencjalny związek z temperamentem i/lub osobowością a interpretację połączyć z kontekstem kulturowo-środowiskowym (musi wystąpić w 2 środowiskach)
Bezpieczny rozwój
- zaspokojenie potrzeby bezpieczenstwa
- pozytywne doświadczenie własnego życia
- pozytywne/oczekiwane cechy osoby
- pozytywne społeczeństwo
- pozytywne nastawienie
- zrównoważona orientacja na przyszłość
Bezpieczne wsparcie
- najpierw do 2 r.ż.
- przewidywana dostępność rodzica
Pozytywne nastawienie
świat, który budują rodzice to kontekst naturalnych nastawień
Wzmożony krytycyzm
- mamy lęki przed ekspozycją społeczną
- trzeba znaleźć balans
Konteksty rozwoju człowieka a doświadczenie dobrostanu
- biologiczny - rozwój organizmu (środowiskowy i mikrośrodowiskowy)
- społeczny - genetyczna mapa rozwojowa kształtująca się w sposób sekwencyjny; pojawia sie kontekst społeczny, który ma kolosalne znaczenie (tam uczymy się granic, samoregulacji, nabywamy doświadczenia społeczne, wychodzimy ze strefy komfortu)
- czas historyczny a zmiany wspólne - doświadczenie wspólnoty społecznej, zmiany wpływahą na otoczenie, doświadczenia społeczne
Wiek a zachowanie dziecka
- zachowania rozwijają się według schematów i wzorców, w sposób możliwy do przewidzenia - psycholog musi zbadać deprywacje i deficyty na danym poziomie rozwoju
- zachowania zależą od określonych struktur
- na zachowanie dzieca wpływ maja wrodzone predyspozycje
- należy rozróżnic genotyp od fenotypu
- zaburzenia psychiczne należy rozpatrywać na kontinuum
Skutki traumy
- nieprawidłowe wzorce przywiązania
- zaniedbanie
- zaburzenie poczucia bezpieczeństwa
- poczucie bezradności, bezsilności, braku wpływu na wydarzenia, na siebie
- zaburzenia regulacji fizjologicznej
- samookaleczanie, zachowania autodestrukcyjne
- problem z motywacją - problemy w nauce
- trauma to nie kryzys!
Epigenetyka
nauka zajmująca się badaniem ekspresji genów, które nie są związane ze zmianami w sekwencji nukleotydów w DNA
Rachel Yehuda - wpływ stresu doświadczonego przez ciężarne na neurorozwój dziecka
- dziecko przygotowuje się do życia w niesprzyjających warunkach, do traumy, która dotknęła matkę
- nabywanie odporności na środowisko - adaptacja do warunków środowiska podczas ciąży
- dzieci Holocaustu - większa podatność na zaburzenia psychiczne
- dzieci ojców z PTSD - większa podatność na chroniczny stres depresję
- dzieci matek z PTSD - problem z separacją
- Vetulani - zdolność do adaptacji do traumy może być zgubna jeśli środowisko jest sprzyjające
Cierpienie w dzieciństwie vs. w dorosłości
- inaczej odczuwamy cierpienie na różnych etapach życia
- część zaburzeń z dzieciństwa zmienia swoją symptomatologię i przejawia się w dorosłości
Dostosowania wymagań otoczenia do możliwości osoby
- presja biologiczna: potrzeby organizmu, potrzeby pierwotne związane z przetrwaniem
- naciski psychiczne: osobiste aspiracje
- presja społeczna: wymagania i oczekiwania
Rozwój emocjonalny a rozwój zdolności umysłowych
- ważna jest relacja z figurą znaczącą
- istotne jest poczucie zrozumienia zanim dziecko zacznie mówić
- problem z przekazaniem umiejętności samoregulacji
- rodzic powinien obserwować reakcje emocjonalne dziecka
Wpływ komunikacji przedwerbalnej dziecka
- rozwija wiarę w siebie, poczucie własnej wartości
- poczucie bezpieczeństwa
- poczucie sprawstwa i motywacja do osiągnięć
Reakcja sekwencyjna: płacz
- słowo
- podejscie do dziecka
- pochylenie nad dzieckiem
- położenie dłoni dziecka na klatce piersiowej
- wzięcie na ręce i kołysanie
Rozwój psychiczny dziecka
- nie przebiega równomiernie (możliwe są regresy)
- 2 r.ż. - chwilowe pogorszenie funkcji, później wraca (apoptoza komórek: reorganizacja w celu stworzenia nowych dróg nerwowych)
- 5-6 r.ż. - wykształcenie samodzielności
- 15 r.ż. bunt - równowaga (nowe kompetencje) i nierównowaga (potrzebne mądre wsparcie rodzica)
Okresy rozwojowe: nierównowaga vs. równowaga
9-10, 7-18, 5,5-6,5, 4,5-5, 3,5-4, 2,5-3, 18 m-2
Okresy rozwojowe a zdolność doświadczania szczęścia
3-5: ogólna niestabilność emocjonalna, lęki, słaba orientacja, jąkanie rozwojowe
7, 13: wzmożona wrażliwość, obniżenie nastroju, pesymizm
4, 8, 14: nowe przyjaźnie, otwartość, eskpansywność
Dobrostan psychologiczny
- osobisty rozwój adekwatny do biologicznych potrzeb
- ocena samoakceptacji, samoocena
- pozytywne relacje z ludźmi
- posiadanie celu
- panowanie, poczucie możliwości panowania
- poczucie autonomii
Metafora Anny Brzezińskiej
Współczesność każdego człowieka ma dwie kotwice: przeszłość i przyszłość. Wszystkie działania podejmowane przez dziecko są zakotwiczone w obu aspektach
Dbanie o zdrowy rozwój dziecka
- kontekst indywidualny cech osoby
- indywidualne doświadczenia dziecka
- czas i jego odniesienie do życia dziecka