Ενδοκρινικο Flashcards

(82 cards)

1
Q

Αδενωμα Υποφυσης
Οριο Μικρο - Μακροαδενωμα
Συχνοτερα
Συμπτωματα

A

10 mm

Προλακτινωμα (40-50%)

Υπερεκκριση ορμονων (ισως)
Πιεστικα φαινομενα (ισως)
- Αμφικροταφικη ημιανοψια
- Υποφυσ Ανεπαρκεια

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

GH

A

Κοινο προδρομο μοριο με PRL

κατα ωσεις (κυριως σε Υπνο + Ασκηση)
η κυρια Αναβολικη ορμονη σε νηστεια + στρες
ανταγωνιζεται ινσουλινη

▶︎ Παραγωγη IGF1 απο Ηπαρ –> Αυξηση επιφυσιακων πλακων + ↑ GFR + κυτ αναπτυξη + διαφοροποιηση
(αιμοποιηση, αναπτ εμβρυου + πλακουντα, μυων, αγγειοδιαστολη, μυελινωση εγκεφ)

▶︎ Απευθειας δραση GH –> Λιπολυση + μεταβ υδατανθρ –> ↑ Γλυκοζης

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Μεγαλακρια - Κλινικα

A

Διογκωση ακρων + προσωπου
Υπεριδρωσια (50-90%)
Γιγαντισμος, προγναθισμος
Αυληση υπεροφριου τοξου
Μακρογλωσσια
Κεφαλαλγια
Αρθριτιδα
Σ. Καρπιαιου σωληνα
Υπνικη απνοια

Λιπαρο δερμα
Υπερταση
Καρδιακη υπετροφια
Πολυποδας παχεως εντ. (–> Ca –> Κολονοσκοπηση!! )
Διαταραχες Υπνου
Διαταραχες περιοδου (χωροκατακτιτικα) Γαλακτορροια
Με υπερπαραθυρεοειδισμο (ΜΕΝ1) Καταθλιψη,
prob Μνημης μαθησης
Απελευθερβση και οξειδωση λιπιδιων (Αντινσουλινικη δραση)
Κατακρατα νατριο και νερο
Εγκεφαλικα Ανευρυσματα !

Υποφυσιακη ανεπαρκεια (πχ Υπογοναδισμο)
Πολυοζ Βρογχοκηλη
Υπερθερεοειδισμος

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

ΜΕΝ 1

A

1ο παθης Υπερπαρα
Ογκοι υποφυσης (Μεγαλακρια)
Εντεροπαγκρεατικος ογκος (παγκρεατος) = ινσουλινωμα, zollinger elison

3 “P”s = Parathyroid, Pancreas, Pituitary gland

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

ΜΕΝ 2 Α

A

Μυελοειδες καρκινωμα θυρεοειδους
Υπερπλασια παραθυρεοειδων
Φαιοχρωμοκυττωμα

1 “M”, 2 “P”s = Medullary thyroid carcinoma, Pheochromocytoma, Parathyroid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

MEN 2B

A

Μυελοειδες καρκινωμα θυρεοειδους
Φαιοχρωμοκυττωμα
Υποβλεννογονιο Νευρωμα
Υπερπλασια γαγγλιων εντερικου σωληνα

2 “M”s, 1 “P” = Medullary thyroid carcinoma, Marfanoid habitus/Multiple neuromas, Pheochromocytoma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Διαγνωση Μεγαλακριας

A
  1. Διαδοχικες μετρησεις στη διαρκεια 3 ωρων GH >1 μg/L
  2. OGTT = Καμπυλη σακχαρου:
    Μη καταστολη GH (>1 μg/L) με χορηγηση Γλυκοζης (75 g)
    – καταστολη : < 0.4 (αποκλεισμος διαγνωσης)
  3. Παθολογικη τιμη IGF1 (βαση age + φυλου)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Θεραπεια Μεγαλακριας

A
  1. Διασφηνοειδικη προσπελαση (Εκριζωση αδενωματος)
    πολυ καλη για ΜΙΚΡΟαδενωμα ή/και οταν ↓GH, IGF
    — Μετα ετησιος ελεγχος με OGTT (υποτροπη εως δεκαετιες μετα)
  2. ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΝΤΟΠΑΜΙΝΗΣ (δρουν μονο σε υπερεκκριση PRL)
    * Βρωμοκρυπτινη (οκ + σε εγγυο)
    * Καρβεγολινη (AE Βαλβιδοπαθεια)
    ΑΕ Ορθοστατικη Υποταση
  3. ΑΝΑΛΟΓΑ ΣΩΜΑΤΟΣΤΑΤΙΝΗΣ
    * Octreotide (inj)
    * Lanreotide (inj)
  4. ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΥΠΟΔΟΧΕΩΝ GH
    * Pegvisomant (SC)
  5. ΑΚΘ Υποφυσης (τελευταια λυση)
    αποτελεσμα θα φανει σε 5-10 ετη(μεχρι τοτε φαρμακα)
    ΑΕ
    Βλαβη οπτικου χιασματος
    Υποφυσιακη ανεπ
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Υπερπρολακτιναιμια - Αιτια

A
  1. Φαρμακα
    Ανταγ DA: Αντιψυχωσικα !!
    Μετοκλοπραμιδη, Δομπεριδονη (αντιεμετικα)
    Ανταγ Ca : Βεραπαμιλη
    Οιστρογονα (Υπερπασια λακτοτροπων +
    αναστελλουν DA υποδ)
  2. 1ο παθης ΥΠΟθυρεοειδ –> ↑TRH –> διεγερση λακτοφορων κυτ
  3. Ηπατικη, νεφρικη ανεπαρκεια
  4. Ερπης Ζωστηρας
  5. Στρεσσ, ασκηση
  6. Ιδιοπαθης
    Κυηση
    Θηλασμος
  7. Υποθαλαμος (ογκος, ακτινοβολια)
  8. Υποφυση (Προλακτινωμα, Μεγαλακρια, Βλαβη μισχου - στοπ DA)

PRL > 250 μg/l → αδένωμα
PRL > 500 μg/l → μακροπρολακτίνωμα

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Προλακτινωμα - Θεραπεια

A

Το μονο αδενωμα που Χειρουργειο ΔΕΝ ειναι εκλογης

Κυριως φαρμακα = Αγωνιστες DA
Βρωμοκρυπτινη (οκ για Κυηση)
Καρβεγολινη

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Υποφυσιακη Ανεπαρκεια ΑΙΤΙΑ

A

Συγγενη
Ιδιοπαθης
Κυστη Rathke (ανατομ βλαβη τουρκ. εφιπιου)
Βλαβες ΚΝΣ σχετιζ με ματια (ανοφθαλμια, μικροφθαλμια)

Επικτητα
Αδενωμα Υποφυσης (ΜΑΚΡΟ)
Κρανιοφαρυγγιωμα
Τραυμα
Χειρουργειο περιοχης
ΑΚΘ περιοχης
Αποπληξια

Διαταραχες Αιματωσης
Αυτοανοσια
Αντικαρκινικα φαρμακα (Ιπιλιβουμαμπη)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Υποφυσ. Ανεπαρκεια ΚΛΙΝΙΚΑ

A

▶︎ Ανεπαρκεια Κορτικοτροπινης
Αδυναμια, κοπωση, ναυτια, εμετο, υποταση, υπογλυκαιμια, Χρονια: απωλεια βαρους

▶︎ Ανεπαρκεια Θυρεοτροπινης
Κοπωση, δυσανεξια στο κρυο, καταθλιψη, τριχοπτωση, ξηροδερμια, αυξηση βαρους, βραδυκαρδια, δυσκοιλιοτητα

▶︎ Ανεπαρκεια Γοναδοτροπινων
Μ: μειωμενη λιμπιντο, σεξ ενεργοτητα, μειωση μυικης + οστικης μαζας
F: ολιγο ή αμηνορροια, στειροτητα, μειωμενη λιμπιντο, δυσπαρευνια, οστεοπωρωση, πρωιμη αθηροσκληρυνση

▶︎ Ανεπαρκεια GH
μειωση μυικης μαζας + δυναμης, αυξηση λιπωδους ιστου, κοπωση
(παιδι: νανισμο)

▶︎ Ανεπαρκεια PRL : αδυναμια θηλασμου

▶︎ Ανεπαρκεια ADH : Αποιος Διαβητης
πολυουρια, πολυδιψια, νυκτουρια

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Αποπληξια Υποφυσης

A

οξύ κλινικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από
✓ αιφνίδια κεφαλαλγία,
✓ ναυτία, έμετο,
✓ οπτικές διαταραχές,
✓ οφθαλμοπληγία
✓ διαταραχές του επιπέδου συνείδησης.

  • Συμβαίνει κυρίως σε ασθενείς που προυπάρχει ένα αδένωμα στην υπόφυση στο οποίο γίνεται εκτεταμένη νέκρωση ή αιμορραγία
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Στρες - ADH

A

Κορτιζολη: Αναστελλει ADH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Συνδρομο Sheehan

A

Υποφυσιακη ανεπαρκεια μετα τον τοκετο

Ισχαιμικη νεκρωση υποφυσης σε τοκετο λογω απωλειας αιματος (αιμορραγιας) ή υπογκαιμικου σοκ

Εμφανιση αμεσως μετα τον τοκετο ή και μηνες μετα

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Πολυουρια

ορισμος + 2 τυποι

A

Ουρα > 3 L/ημέρα στους ενήλικες και
> 2 L/m2 στα παιδιά

  1. Υδατικη Διουρηση (Ωσμωτ ΟΥΡΩΝ < 250 mOsm/ kg)
    - Κεντρικος αποιος
    - Νεφρογενης αποιος
    - 1ο παθης πολυδιψια
  2. Ωσμωτικη Διουρηση (Ωσμωτ ΟΥΡΩΝ > 300 mOsm/ kg)
    - NaCl
    - Μανιτολη
    - Γλυκοζουρια
    Υπεργλυκαιμια
    SGLT2 αναστολεις
    - Ουρια
    Αζωθαιμια
    Καταβολισμος ιστων (κορτικοστεροειδη)
    - Εντερικη σιτιση ↑ σε πρωτεινες
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Αποιος Διαβητης - Θεραπεια

A

Κεντρικου
▶︎ Οξεια φαση –> IV υγρα
▶︎ Χρονια φαση –> Δεσμοπρεσσίνη = ADH
θειαζιδικα διουρητικα
ΜΣΑΦ

      Νεφρογενους Δίαιτα χαμηλή σε αλάτι και πρωτείνη Θειαζιδικά διουρητικά ΜΣΑΦ
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Αποιος Διαβητης - ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΝΕΡΟΥ

A

= 0.4 χ ΣΒ χ (Να / 140 -1)

Ρυθμος διοεθωσης νερου ΟΧΙ > 10 meq/l την ημέρα

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Αποιος Διαβητης - Κεντρικου vs Νεφρογενους τυπου

A

ΔΔ αυτων των 2 με Δοκιμασια Στερησης Υδατος (+ χορηγησης Δεσμοπρεσσινης –> στον Κεντρικο αποιο: αυξηση ωσμωτικοτ ουρων)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

SIADH - Διαγνωση

A
  1. Uosm>100 (δυσανάλογα υψηλή)
  2. U[Νa+]>40 meq/l εκτός και ο ασθενής είναι
    υποογκαιμικός (τοτε λογικο) . (συνηθως ευογκαιμικος)
  3. Φυσιολογικός όγκος πλάσματος = ΕΞΥ (μετρω κλινικα: ορθοστατικη υποταση, σφαγιτιδες)
  4. Φυσιολογική νεφρική, επινεφριδιακή και θυρεοειδική λειτουργία
  5. Υπονατριαιμία και υποωσμωτικότητα (πραγματικη υπονατριαμια)
  6. ph + K Φυσιολογικα
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

SIADH - Θεραπεια

A

▶︎1. Θεραπεία υποκείμενης νόσο
▶︎2. IV χορήγηση διαλύματος Nacl με ωσμωτικότητα μεγαλύτερη εκείνης των ούρων (NaCl 3%)
▶︎3. Περιορισμός ύδατος <800ml/ημέρα (όχι στην υπαραχνοειδή αιμορραγία)
▶︎4. Δίαιτα υψηλή σε ωσμώλια (αλάτι και πρωτείνη)
▶︎5. Ουρία
▶︎6. Αλάτι και φουροσεμίδη
▶︎7. Ανταγωνιστές του υποδοχέα της βαζοπρεσσίνης

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

SIADH - Αιτιες

A

✓ Νεοπλασματα
✓ Φαρμακα (ADH, Καρβαμαζεπινη, Τρικυκλικα
αντικαταθλιπτικα, αναστ ΜΑΟ, SSRI,
αντιρετροικα)

Λοιμωξεις (πνευμονια, ΤΒ, Μηνιγγιτιδα)
Αγγειακα (ΑΕΕ, θρομβωση σηραγγωδους)
Νευρολογικα (MS, Guillain Barre, Ψυχωση)
Ασθμα, Πνευμοθωρακας, Αναπνοη θετικης Ρ
Συγγενεις (Λαγοχειλ, υπεριωσχιστια)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

ΣΔ - Τυποι

A

✓Τυπος 1 : καταστροφη β. κυτ
Α: αυτοανοσος (αντιπαγκρεατικα αυτο Abs)
Β: ιδιοπαθης
▶︎απόλυτη ανεπάρκεια ινσουλίνης

✓LADA : λανθανων αυτοανοσος/βραδεως εξελισσομενο ΣΔ ενηλικων με καθυστερημενη εμφανιση ως τυπου 1 (Συχνα συγχεεται με τυπου 2)
30-50 ετών, λεπτόσωμα, χωρίς ιστορικό, αρχικά ήπια υπεργλυκαιμία,που faster than ΣΔτ2 go προς ανεπάρκεια παγκρέατος και ανάγκη χρήσης ινσουλίνης (συνήθως σε 3-5 έτη από τη διάγνωση)

✓Τυπος 2: αντίσταση στην ινσουλίνη

✓MODY (Α/Ε ΣΔ2 στους νεους)
✓Νεογνικος (ισως υποχωρησει + επανεμφανιστει)
✓Κυησης (διαβητογονες ουσιες απ πλακουντα - -> αντισταση) συνήθως μεταξύ της 24ης και 28ης εβδομάδος
✓Νοσοι εξωκρινους μοιρας (παγκρεατίτιδα, κυστική ίνωση, παγκρεατεκτομή, αιμοχρωμάτωση, νεοπλασία)
✓Φαρμακα (Κορτικοειδη, β-αγων, θειαζιδικα, γενικά όσα προκαλούν υποκαλιαιμία)
✓Ενδοκρινοπαθειες: Cushing, μεγαλακρια
✓Γενετικά σύνδρομα (Down, Klinefelter, Turner , Prader-Willi)
✓Λοιμωξεις: συγγενης ερυθρα (ρουμπελα), CMV

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

ΣΔ - Διαγνωστικα Κριτηρια

A

▶︎Γλυκόζη νηστείας ≥126 mg/dL

▶︎Γλυκόζη 2 ωρών μετα απο OGTT ≥200 mg/dL (σε δοκιμασία φόρτισης με γλυκόζη 75 γρ.)

▶︎Τυχαία μέτρηση γλυκόζης πλάσματος ≥200 mg/dL σε ασθενή με τυπικά συμπτώματα
υπεργλυκαιμίας ή υπεργλυκαιμική κρίση
δηλ με πολυουρία, πολυδιψία, πολυφαγία ή/και ανεξήγητη απώλεια βάρους

▶︎ HbA1c ≥ 6.5%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Προδιαβητης - Ορισμος
Γλυκόζη πλάσματος νηστείας 100-125 mg/dL (Διαταραγμένη Γλυκόζη Νηστείας) Γλυκόζη πλάσματος 2 ωρών (κατά τη δοκιμασία φόρτισης με γλυκόζη 75 γρ.) 140-199 mg/dL (Διαταραγμένη Ανοχή στη Γλυκόζη) Κινδυνος 25%-30% στα επόμενα 3-5 έτη Αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση ΣΔ 2 και καρδιαγγειακής νόσου, κυρίως η ΔΑΓ.
26
Ινσουλινες
Σκευασμα Αρχη Διαρκεια Aspart Lispro 15' 2-4 ωρες Glulisine Regular (actrapid) 30-60' 3-6 ωρες Πρωταμινικη (NPH) 2-4 ωρες 10-16 ωρες Detemir 1-4 ωρες 14-20 ωρες Glargine 2-4 ωρες 22-24 ωρες Degludec > 24 ωρες
27
Γλυκοζυλιωμενη HhA1c - μη αξιοπιστη
▶︎ Ψευδως αρνητικη Απωλεια αιματος Δρεπανοκυτταρικη Μεσογειακη αναιμια ▶︎Ψευδως θετικη Μεγαλοβλαστικη αναιμια (ερυθρα ζουν περισ) Χρονιο αλκοολισμο Υπετριγλυκαιριδαιμια
28
Επιπλοκες ΣΔ
πρωιμη αθηρωματωση Μικροαγγειακες ✓ Αμφιβληστροειδοπαθεια, καταρρακτης ✓ Νεφροπαθεια ✓ Νευροπαθεια (η συχνοτερη) -Περιφερικη Νευροπαθεια (απωλεια αισθητ, αλγος, κινητικη αδυναμια) = Απω συμμετρικη αισθητικοκινητικη. κατανομη Καλτσα Γαντιου -Αυτονομη νευροπαθεια (γαστροπαρεση, ορθοστατικη υποταση) -Νοσος ποδιου (εξελκωση, αρθροπαθεια) Μακροαγγειακες ✓ ΑΕΕ (ισχαιμικο, αιμορραγικο) ✓ Στεφανιαια (ΜΙ, Ισχαιμια) ✓ Περιφερικη κυκλοφορια (χωλοτητα, ισχαιμια, Γαγγραινα)
29
ΒΜΙ - Δείκτης Μάζας Σώματος
Βάρος Σώματος (kg) / (Ύψος)2 (m2) <18.5 18.5 - 25 Φυσιολογικο 25 - 30 Υπερβαρος 30 - 35 Παχυσαρκια Ι 35 - 40 Παχυσαρκια ΙΙ > 40 Παχυσαρκια ΙΙΙ
30
Παθογενεια ΣΔ 2
α) αντίσταση στην δράση της ινσουλίνης β) διαταραχή της έκκρισης της ινσουλίνης και προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας του β-κυττάρου γ) μειωμένη ινκρετινική λειτουργία δ) απρόσφορη έκκριση γλυκαγόνης ε) αυξημένη ηπατική παραγωγή γλυκόζης ζ) αυξημένη νεφρική επαναρρόφηση γλυκόζης η) διαταραχή νευροδιαβιβαστών
31
Αντισταση στην Ινσουλινη
μειονεκτική μεταγωγή του σήματος Υπερινσουλιναιμια --> ενισχυμένη αυξητική δράση της ινσουλίνης στο δέρμα --> ΜΕΛΑΝΙΖΟΥΣΑ ΑΚΑΝΘΩΣΗ (σε πτυχες: λαιμος, μασχαλη)
32
σύνδρομο MELAS
Μυοπάθεια, Εγκεφαλοπάθεια, Γαλακτική οξέωση, ΑΕΕ ΣΔ μιτοχονδριακος
33
Αιτια ΓΑΛΑΚΤΙΚΗΣ οξεωσης (μεταβολ. οξ)
ΣΗΨΗ ! ο,τι κανει Υποξια: Υπογκαιμικο σοκ, Υποξαιμια, Ισχαιμια Κακοηθεια (αναεροβια γλυκολυση) Ηπατικη ανεπαρκεια (μειωμενη καθαρση γαλακτικου) Καρδιακη ανεπαρκεια ΔΚΟ (Κετοξεωση: απο ΣΔ, ασιτεια, αλκοολ)
34
ΣΔ2 Θεραπεια
1. Αλλαγη τροπου ζωης 2. Μετφορμινη (Διγουανιδιο, ↓ ηπατικη γλυκονεογενεση, χρηση γλυκοζησ περιφερικα) ΑΕ Γαλακτ. Οξεωση, Ανεπαρκεια Vit B12 OXI σε Γερο, GFR <30, Ηπατικη, Καρδιακη, Αναπνευστ ανεπαρκεια 3. Σουλφονυλουριες Γλινιδες (στοπ αντλιες Κ+ --> Εκριταγωγα) ΑΕ. ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ, οχι μακροχρονια, Αλληλεπιδρασεις ΟΧΙ σε νεφρ, ηπατικη ανεπαρκεια 4. Πιογλιταζονη (Θειαζολιδινεδιόνη, ενεργοπ PPARγ, αυξανει ευαισθησια σε Ινσουλινη) ΑΕ ↑Βαρος, Καταγματα ΟΧΙ σε HF, Οστεοπωρωση (μετεμμηνοπαυσ), Ca ουροδόχου κύστης 5. Αναστολεις α γλυκοσιδασης (↓ υ απορροφησης γλυκοζης) 6. Αναστολείς SGLT-2 (Γλυφλοζινες, Αναστολή συμμεταφορέα γλυκόζης-νατρίου SGLT-2 στο εγγύς) ↑ Διουρηση + αποβολη Να ΑΕ Λοιμωξεις κατωτ ουροποιητ + γεννητικου Ευγλυκαιμικη ΔΚΟ (+) Καρδιαγγειακο, Νεφρικη νοσο 7. Ανάλογα GLP-1 (SC, φαινομενο ινγκρετινης: ↑ινσουλ, ↓Γλυκαγονη) ΑΕ Παγκρεατίτιδα, Μυελοειδές Ca θυρεοειδ (+) Καρδιαγγειακο 8. Αναστολείς DDP-4 (Γλιπτινες, Δεν αναστελλεται η δραση του GLP-1) ↓ δοσης σε GFR < 50% OXI σε ηπατικη νοσο 9. Ινσουλινη αν ειναι Υπερωσμωτικος, Καταβολικος
35
ΣΔ και HF - Φαρμακο Εκλογης
Αναστολεις SGLT 2 ( και καθυστερουν εξελιξη Διαβητικης Νεφροπαθειας) Επισης βοηθα GLP1 αναλογο (Λιραγλουτιδη)
36
1ο φαρμακο σε ΣΔ 2
Μετφορμινη Και μετα Προσθετω και αλλα
37
ΣΔ 2 - Φαρμκα που ΜΕΙΩΝΟΥΝ το Βαρος
Αναστολείς των SGLT2 Αναλογα GLP-1 ΑΥΞΗΣΗ Βαρους Πιογλιταζονη Σουλφονυλουριες, Γλινιδες
38
Ευγλυκαιμικη Κετοξεωση σε ΣΔ - Πού?
1. Αναστολεις SGLT2 2. Εγγυος με ΣΔ1 λογω ΜΕΓΑΛΗΣ ΓΛΥΚΟΖΟΥΡΙΑΣ
39
ΔΚΟ - Κλινικα
Πολυουρια, πολυδιψια, απωλεια βαρους Νευρολογικα (σπασμοι, ↓συνειδ) σε ωσμωτ >320 (αρα οχι στην ευγλυκαιμικη ΔΚΟ) Ναυτια, εμετος, κοιλιακο αλγος (ισως μιμειται οξεια κοιλια) Μειωση δραστικου ογκου (μειωμενη σπαργη, υποταση, ταχυκαρδια, μειωμ ΚΦΠ, ξηροι βλεννογονοι) Αναπνοη Kussmaul Αποπνοια οξονης (σαν σαπιο μηλο) Μεταβολ οξεωση --> Υπεραερισμο, αγγειοδιαστολη --> Υποθερμια (μπορει να κρυβει πυρετο λοιμωξης)
40
ΔΚΟ - Εργαστηριακα
ΔΙΑΓΝΩΣΗ Γλυκοζη > 250mg/dL pH < 7.30 Διττανθρακικά < 18 mEq/L Κετόνες πλάσματος > 3 mmol/L Ή/και Κετόνες ούρων Θετικές Υπερωσμωτικοτητα Μεταβ οξεωση με Αυξημενο Χασμα ανιοντων ↓ HCO3 ↓ K+ , ↓P (δεν αναπληρωνω το φωσφορο) ↓ Να (λογω απωλειας νερου) - ψευδης = ωσμωτικη διουρηση ↑ Αμυλασης, λιπασης Στικ ουρων για ακετοξικο/ ακετονη Βήτα υδροξυβουτηρικό αίματος ↑ Hct , λευκα (αιμοσυμπυκνωση)
41
ΔΚΟ - Θεραπεια
▶︎ ΕΝΥΔΑΤΩΣΗ 0.9% NaCL 15-20 ml/Kg , μετα --> 0.45% Προσθέτουμε γλυκόζη αν < 200 (6 L τις πρωτες 18-20 ωρες) ▶︎ Ινσουλίνη 0.1 μονάδες/kg bolus και στη συνέχεια 0.1 μον/ kg την ώρα ενδοφλεβίως θελω ↓ γλυκόζης κατά 50-70 mg/dl την ωρα ΟΧΙ μεγαλυτερη πτωση --> ΕΓΚΕΦ ΟΙΔΗΜΑ ▶︎ ΚΑΛΙΟ < 3.3 m Εq/L: διακοπή χορήγησης ινσουλίνης και χορήγηση Κ 20-40 mΕq/L έως ότου [Κ]>3.3 mΕq/L 3.3 - 5.3 --> 20-30 mΕq / L [Κ] > 5.3 m Εq/L --> ΔΕΝ δινω ▶︎ HCO3 , οταν pH <6.9
42
Χορηγη Ορου και Εγκεφαλικο Οιδημα
Σε ΓΡΗΓΟΡΗ αναπληρωση Υπεργλυκαιμιας Υπερνατριαιμιας (Υπονατριαιμιας --> Σ. Γεφυρικης Μυελινολυσης)
43
Ινσουλινωμα - Θεραπεια
Χειρουργικη αφαιρεση Φαρμακα για υπογλυκαιμια επι Κακοηθειας ή Μεταστασεων: Διαζοξειδιο (στοπ συνθεση ινσουλινης δρωντας σε ιδιους υποδ β κυτ με τις Σουλφουνυλουριες - αλλα αντιθετη δραση) Everolimus
44
3αδα Whipple
1. Συμπτωματα Υπογλυκαιμιας 2. Χαμηλη γλυκοζη ορου 3. Αρση συμπτωματων μετα απο χορηγηση Γλυκοζης
45
Μικροαγγειοπαθεια ΣΔ - 3 Μηχανισμοι
1. Μη Ενζυματικη Γλυκοζυλιωση (-->AGEs) --> Βλαβη ενδοθηλιου --> Μακροαγγειοπαθεια 2. Ενεργοποιηση κινασης C --> VEGF, TGF --> Βλαβες οφθαλμου (Νεοαγγειωση) 3. Ενδοκυτταρια Υπεργλυκαιμια (οδος πολυολων - ↑ ενδοκυττάριας σορβιτόλης & φρουκτόζης , ↓ της μυοϊνοσιτόλης & NO) --> Οιδημα (Καταρρακτης) --> Βλαβη Νευρωνων Διαταραχες ενδοθηλιου ΑΜΤ Πηξης ↑ - Ινωδολυσης ↓
46
Κορτιζολη - πώς δρα στη φλεγμονη?
ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΔΡΑΣΗ
47
Σ. Cushing - Αιτια
1. Ενδογενες (1:100.000 το χρονο) ▶︎ 90% ACTH-εξαρτώμενο Υπερπαραγωγη: Υπόφυση (Μικροαδένωμ) 85% Έκτοπο (ACTH, CRH) 15% πχ Μικροκυτ πνευμ ▶︎ ACTH-ανεξάρτητο 10% νεόπλασμα επινεφριδίων (Καλοηθες κυριως) αμφοτερόπλευρη διόγκωση επινεφρ Σπανια 2. ΙΑΤΡΟΓΕΝΕΣ
48
Ορμονες
Καταβολικες: Κορτιζολη, GH, Τ3 Αναβολικες: Ινσουλινη
49
Σ. Cushing - ΚΛΙΝΙΚΑ
* Κεντρικού τύπου παχυσαρκία * Στρογγυλό πρόσωπο με ερύθημα και τηλεγγειακτασίες (Πανσεληνοειδες προσωπειο) * Πλήρωση των υπερκλειδίων χωρών * Λίπος στη ράχη (κορμός βουβάλου) * Διαταραχή ανοχής γλυκόζης/ΣΔτ2/ δυσλιπιδαιμία * ↑ λευκών αιμοσφαιρίων (poly) υπέρταση με υποκαλιαιμία (αλατοκορτ) * Υπέρχρωση δέρματος στο ACTH-εξαρτώμενο * Ανοσοκαταστολή-λοιμώξεις ! * Ακμή- Υπερτρίχωση! (καταστελλουν αξονα Γοναδοτροπινων) * ↓ libido, διαταραχές ΕΡ ή αμηνόρροια στις ♀ * Οστεοπόρωση * Συναισθηματικές/ψυχιατρικές διαταραχές ΕΙΔΙΚΑ ✓Ιωδεις Ραβδώσεις (ραγαδες>1cm) κυρίως στην κοιλιά ✓Αυτόματες εκχυμώσεις- ατροφικό δέρμα ✓Μυοπάθεια των εγγύς μυών (Τετρακεφ, εγγυς ανω ακρων). Δυσκολα ανεγερση απο καθιση θεση ! Εκτοπη ACTH Υπέρχρωση αρθρώσεων – στα σημεία πίεσης (λογω δράση της ACTH & α-MSH) Υπερταση + υποκαλιαιμία Και συμπτώματα του καρκίνου
50
Σ. Cushing - Διαγνωση
1. Κλινικη Υποψια με 2-3 σημεια 2. Υπερκορτιζολαιμια (Μη καταστολη κορτιζολης με δοκιμασια Δεξαμεθαζονης -- επρεπε κατεσταλμένη < 1.8μg/dL) 3. ΔΔ ACTH ορού: < 5 pg/ml ACTH-ανεξάρτητο >15 pg/ml ACTH-εξαρτώμενο Εκτοπη: ↑↑↑ ( > 200) και ΜΗ καταστολη με ↑Δεξαμεθαζονη (σε εκτοπη + ACTH ανεξαρτ) ACTH κεντρικα (λιθοειδεις κολποι) / περιφερ > 2 ---> κορτικοτροπο αδενωμα υποφυσης CRH test
51
Σ. Cushing - Θεραπεια
Σε ολα Χειρουργειο Σε κακοηθεια επινεφριδιων: αφαιρεση + αδρενολυτικο (Μιτοτανη): αναστελλει συνθεση Κορτιζολης ή Πασιρεοτιδη (αναλογο σωματοστατινης)
52
Σ. Cushing - Επιπλοκες
1. Λοιμωξεις 2. Εμφραγμα (γιατι κανει Υπερταση, Δυσλιπιδαιμια, ΣΔ, Υπερπηκτικοτητα)
53
Παρακεντηση τυχαιωματος επινεφριδιων (FNA)
Αφου ΑΠΟΚΛΕΙΣΩ φαιοχρωμοκυττωμα
54
Pseudo-Cushing syndrome
Ενδογενης υπερκορτιζολαιμια ΜΗ νεοπλασματικης προελευσης (vs Cushing) stress διεγειρει CRH απο: αρρυθμιστο ΣΔ, αλκοολισμο, μειζονα καταθλ. διαταραχη, παχυσαρκια, στρες, εγκυμοσυνη
55
Νοσος Cushing
Αδενωμα Υποφυσης (κυριως μικεοαδ) --> υπερπαραγωγη ACTH --> Υπερπλασια επινεφριδιων αμφω 30-50 ετων
56
Νοσος Addison - αιτια
1o παθης επινεφρ ανεπαρκεια (καταστροφη φλοιου ---> ελλειψη Κορτιζολης + Αλδοστερονης) κυριως αυτοανοση 80% ΤΒ Μεταστασεις (απο μαστο, πνευμονα, νεφρο) ευκαιριακες λοιμωξεις HIV Επινεφριδιακη Αιμορραγια ΣΕΛ, Αντιφωσφολιπιδικο, Σ. Waterhouse Friederichsen: κυριως απο Μηνιγγιτιδοκοκκικη σηψαιμια, Συγγενης (οψιμη ΣΥΕ) vs 2ο παθης (απο μειωμενη ACTH) OXI μελαγχρωση, ΟΧΙ μειωση Αλατοκορτικοειδων
57
Νοσος Addison - Κλινικα
Μελαχρωση δερματος - βλεννογ (στομα, παλαμες) Αδυναμια, κοπωση, καχεξια, ανορεξια, απωλεια βαρους ΓΕΣ Υποταση Καταπληξια Επιθυμια για αλατι Συνοδα αυτοανοσα ** Σκεψου Addison σε ολους με ανεξηγητο εμετο ή κοιλιακο αλγος Υπο Να Υπερ Κ Υπερ Ca2+ Υπογλυκαιμια Αφυδατωση (επι οξειας) Πυρετο / Υπερθερμια Αναιμια ↓ πρωινη κορτιζολη ↑ ACTH
58
Ψευσης ΑΥΞΗΣΗ Κορτιζολης (ή φυσιολ σε Addison)
-- Αυξημένη συγκέντρωση CBG = δεσμευτικη σφαιρινη κορτιζολης (σε χορήγηση οιστρογόνων/ αντισυλλιπτικων, κύηση) -- Ψεύδο-Cushing (αιθυλισμός, κατάθλιψη, βαρέως πάσχοντες -- φαρμάκων που αυξάνουν το ηπατικό μεταβολισμό της δεξαμεθαζόνης (σε δοκιμασια δεξαμεθαζονης) (barbiturates, phenytoin, carbamazepine, rifampicin)
59
Addison - Διαγνωση
✓ Synachten test (Εγχυση τετρακοσαρτιδης που διεγειρει ACTH) --> Μετρω Κορτιζολη ✓ Πρωινη ACTH αυξημενη (Οχι σε 2ο παθη) ✓ Αυξ Ρενινη - Μειωμενη Αλδοστερονη ✓ 80% αυτο Abs εναντι 21 υδροξυλασης ✓ XRay για ΤΒ (ινωση ανω πνευμονικα) ✓ CT επινεφριδιων για μεταστασεις
60
Addison - Θεραπεια
Χρονια 15-25 mg Υδροκορτιζονης >>> Διπλασιασμος - Τριπλασιασμος Δοσης σε Εμπυρετο Τραυμα Επι ληψης Ριφαμπικινης, Αντιεπιληπτικων, γιατι αυξαν μεταβολισμο κορτιζολης (επι ασκησης, δινω πιο πριν + 5-10mg) Ορθοστατικη υποταση, Υπο Να, Υπερ Κ --> Φθοριοϋδροκορτιζονη per os Οξεια (Αντισονικη Κριση) Ενυδατωση Υδροκορτιζονη  100 mg IV Γλυκοζη
61
Αδδισωνικη Κριση - τι ειναι? τι κανω?
Επι παραλειψης/διακοπης κορτικοστεροειδων ή ΜΗ αυξηση δοσης σε Λοιμωξη, Τραυμα, Χειρουργειο ✓ Καταπληξια (↓ΑΠ, ↑Σφυξεις, περιφερ. αγγειοσπασμο, ολιγουρια, συγχυση, κωμα) ✓ Υπογλυκαιμια ΘΕΡΑΠΕΙΑ Ενυδατωση Υπερ Κ (ΗΚΓ) --> Γλυκονικο Ασβεστιο Υδροκορτιζονη  100 mg IV Γλυκοζη
62
Οφθαλμοπαθεια σε Graves - Θεραπεια παραγοντες κινδυνου
1. Διπλωπια --> Κορτιζονη για 1 μηνα 2. Υπολοιπα (περικογχικο οιδημα, lid lag, εξοφθαλμο, εξελκωση κερατοειδους) --> Χειρουργειο 3. Must να τον εχω Ευθυρεοειδικο Καπνισμα χ 80 Ραδιενεργο Ι Στρες Θυρεοειδ λειτουργ (τον θελω ευθυρεοειδικο)
63
Θυρεοειδης και Εγγυος
μετρω ΕΛΕΥΘΕΡΗ Τ3, Τ4 (γιατι επηρεαζει τη δεσμευτικη σφαιρινη της θυροξινης) ΟΧΙ Σπινθηρογραφημα Πρεπει ευθυρεοειδικες (διορθωνω και τον λανθανων Υποθυρεοριδισμο) (+ Καμπυλη Γλυκοζης για ΣΔ)
64
Θυρεοειδιτιδες ΔΔ
Υποξεια (de quervain) πολυ συχνη, μετα απο ιογενη λοιμωξη αγνωστου αιτιολογιας ↑ Λευκα ↑ ΤΚΕ ↑ Τ3, Τ4 Πυρετος ΠΟΝΟΣ -- Ασπιρινη, Κορτιζονη +Προπρανολολη Σιωπηλη ΟΧΙ Πονος αιτιο: αυτοανοσια β blocker Λοιμωδης Σηπτικη Riedel Ινωση, Σκληρος θυρεοειδης Σιωπηλη μετα τον τοκετο ΟΧΙ πονος αυτοανοση Tpo θετικα
65
Παροδικος Υποθυρεοειδισμος - αιτια
Θυρεοειδιτιδες
66
α Υπομοναδα της TSH
ιδια με εκεινη της LH, FSH, χοριακης γοναδοτροπινης ----> εχουν μικρη δραση TSH
67
Εκκριση TSH σε:
Πεινα Κρυο Στρες
68
Φαινομενο Wolff - Chaikoff αυτορρυθμιση
Φαινομενο διαφυγης, οπου ο θυρεοειδης σε αυξημενες δοσεις Ιωδιου (mg, ενω φυσιολ μg) ΔΕΝ κανει Υποθυρεοειδισμο γιατι Στοπ προσληψη Ι + παραγωγη Τ3, Τ4 (↓οργανοποιηση I) και διωχνει NIS απο την μεμβρανη για 36 ωρες
69
Συνδρομο Νοσουντος Ευθυρεοειδικου
Επηρεασμένη συγκέντρωση των θυρεοειδικών ορμονών λόγω αλλαγών στον μεταβολισμό τους στην περιφέρεια και στη σύνδεση τους με τις πρωτεΐνες σύνδεσης (σε ασιτία + βαρέως πάσχοντες), δηλ λογω Αποιωδινασων Πρωτεινων συνδεσης
70
Μετρηση ελευθερης Τ3, Τ4 σε prob TBG σε:
Αυξημενη TBG Οιστρογονα (αντισυλληπτικα, κυηση) Ηπατιτιδα Μειωμενη TBG Κορτικοειδή Ανδρογόνα Γενετικοί παράγοντες Χρονία νόσος
71
Δραση Τ3
Μεταβολ. Υδατανθρακων (γλυκονεογενεση) Λιπολυση Πρωτεινολυση Πολ/σμο Οστεοβλαστων Ωριμανση Χονδροκυτταρων Θερμογεννεση, Αραιομηνορροια ↑ EF (χρονοτροπο + ινοτροπο δραση) Ταχυκαρδια Need πρωτους 2 μηνες ζωης -- Ομαλη αναπτυξη -- Αναπτυξη Εγκεφαλου (must) * Συγγ Υποθυρ.: ακομη και στον 3ο μην να αρχισει ληψη Τ3, το υψος θα φταξει, ΚΝΣ οχι
72
Βρογχοκηλη - Αιτια
↓παραγωγης θυρεοειδ. ορμ. → ↑TSH → Διογκωση Φυλο (Γυναικα λογω Οιστρογονων) ↓Προσληψη Ιωδιου (↓Τ3 --> ↑TSH) Καπνισμα Φαρμακα Λοιμωξη Γενετικοι
73
Ιωδοπενικη Βρογχοκηλη - ΠΡΟΣΟΧΗ
Θεραπεια : Θυροξινη Αν την εχει χρονια (Ηλικιωμενος), ισως μεταλλαξη --> Αυτονομια (ανεξαρτητα απο TSH) = Τοξικη Βρογχοκηλη * ΑΝ δωσω σε αυτηΘυροξινη, και Κυριως ΙΩΔΙΟ --> ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ ΔΔ Αυτονομιας Σπνιθηρογραφημα με Ραδιενεργο Ι Ξεκινω θυροξινη Σπνιθηρογραφημα ξανα σε 15 μερες κανονικα πρεπει να εχει μειωθει ο οζος Αν ακομη παιρνει ΙΩΔΙΟ --> Αυτονομος
74
Κρετινισμος - τι ειναι
Ελλειψη θυρεοειδικων ορμονων τους πρωτους 2 μηνες ζωης --> Καθυστερηση αναπτυξης + διανοητικη
75
ΚΛΙΝΙΚΟΣ Υπο - Υπερ θυρεοειδισμος
Επηρεασμενη TSH ΦΤ Τ4
76
Υποθυρεοειδισμος - Αιτια
2ο παθης (Υποφ - Υποθ) 1οπαθης Αυτοανοση: Θυρεοειδιτιδα Hashimoto !! Ιωδοπενια Ιατρογενης: ραδιεν Ι, Θυρεοειδεκτομη Φαρμακα: Αμιωδαρονη, Λιθιο Παροδικος (θυρεοειδιτιδες)
77
Υποθυρεοειδισμος Κλινικα
Κοπωση , Αδυναμια, υπνηλια ↓ μνημη Δυσκοιλιοτητα Βραγχος φωνης Αυξηση βαρους Διαταραχες εμμηνου ρυσης Ξηρο δερμα , κρυα ακρα Αυξημενη αισθηση κρυου Οιδηματωδες προσωπο και ακρα Περιοφθαλμικο οιδημα Απλανες βλεμμα Διογκωμενη γλωσσα Ξηρα μαλλια Οιδημα χωρις εντυπωμα Βραδυκαρδια Καθυστερηση τενοντιων αντανακλαστικων Ορογονιτιδες (ασκιτης, περικαρδ, πλευριτικη συλλογη) παρεγκεφαλιδικη αταξια
78
Θυρεοτοξικωση Κλινικα
Απωλεια βαρους (10% παραδοξη αυξηση) Εφιδρωση Δυσανεξια στη ζεστη Ευερεθιστοτητα Διαρροια Ολιγομηνορρια ΤΑΧΥΚΑΡΔΙΑ (Κολπικη Μαρμαρυγη, Υπερκοιλ Ταχυκαρδια) θερμα ακρα Τρομος lid lag λαμπον ομμα (φαινεται ο σκληρος πανω απο την ιριδα) Βρογχοκηλη GRAVES 1. Οφθαλμοπαθεια: εξοφθαλμος, περιοφθ. οιδημα, (lid lag), ερυθροτητα επιπεφυκοτων, οφθαλμοπληγια, διπωπια 2. Προκνημιαιο Μυξοιδημα (πρηξιμο πανω απο το εξω σφυρο) 3. Θυρεοειδικη ακροπαθεια (πληκτροδακτυλια, επωδυνο οιδημα δαχτυλων)
79
Βαρυτητα θυρεοειδ οφθαλμοπαθειας
1 - lid lag (μονο σημεια, οχι συμπτωματα) 2 - μαλακα μορια (περιοφθ οιδημα) 3 - Προπτωση 4 - μυες - Διπλωπια 5 - Κερατοειδης (ελκος) 6 - Απωλεια ορασης (πιεση οπτ νευρου)
80
Jod-Basedow φαινόμενο
ΥΠΕΡθυρεοειδισμος λογω εξωγενους χορηγησης Ιωδιου --- Σε ενδημικη βρογχοκηλη σε περιοχες Ιωδοπενιας --- Επισης κινδυνευουν ατομα με Graves, Πολυοζωδη βρογχοκηλη, Τοξικο αδενωμα: σε χορηγηση Ιωδιου (γιατι οχι αρνητικη παλινδρομη ρυθμιση) --- Και λογω Αμιοδαρονης
81
Κυηση + Θυρεοειδης
ΟΧΙ Σπινθηρογραφημα ↑ ΤBG (λογω οιστρογονων) --> Μετρω ελευθερα κλασματα hCG: TSH like δραση --> 1ο τρίμηνο: -- παροδικό υπερθυρεοειδισμό -- υπερεμεση D3 ↑ Νεφρικη απεκκριση Ιωδιου --> Αν Ιωδοανεπαρκεια --> Υποθυρεοειδισμος ΟΧΙ Υποθυρεοειδικη --> Κινδυνος για νευρικο συτημα εμβρυου, Κρετινισμος
82
Σ. Conn
= 1ο παθης Υπεραλδοστερονισμος Επινεφριδια: αδενωμα ή υπερπλασια (λογω μεταλλαξης διαυλων Κ)