4.1 Darmkanker en bevolkingsonderzoek

Question 1

Wat is de incidentie en mortaliteit van darmkanker?

Answer 1

12800 incidentie
5100 mortaliteit

Question 2

Welke mensen krijgen vooral darmkanker?

Answer 2

Mannen wat vaker dan vrouwen
Tussen de 55-75 jaar

Question 3

Wanneer is de tumor aan de rechterkant en wanneer aan de linkerkant?

Answer 3

Rechts: Als het voor de flexura lienalis zit
Links: Als het na de flexura lienalis zit

Question 4

Hoe ontstaat darmkanker (PRC)?

Answer 4

Uit poliepen (Adenoom)

Door een mutatie in het APC-gen ontstaat een poliep.
Als er in die poliep ook mutaties ontstaan (K-RAS of p53) kan er een carcinoom ontstaan

Question 5

Worden alle poliepen darmkanker?

Answer 5

Nee, meestal de adenomateuze wel

Question 6

Wat wordt er gezien bij een familiaire adenomateuze polyposis (FAP)?

Answer 6

Deze mensen worden geboren met een mutatie in het APC-gen. Ze zitten dan vol met poliepen

De kans op darmkanker rond de 40e leeftijd is 100%, hierdoor wordt er op hun 20ste hun gehele darm verwijderd

Question 7

Wat is de etiologie van coloncarcinomen (op volgorde van vaak voorkomend naar weinig voorkomend)?

Answer 7

• Sporadisch (Oorzaak onbekend): 75%
• Familiaire belasting (Mensen in de familie hebben darmkanker): 18%
• Lynch (Erfelijk): 5%
• IBD (m. Crohn, Colitis Ulcerosa): 1%
• FAP: 1%

Question 8

Wat zijn 4 risicofactoren van darmkanker?

Answer 8

• Roken en alcohol
• Gewicht (Overgewicht)
• Beweging (Te weinig beweging)
• Voeding:
  - >Dagelijks voldoende vezels
  -> Niet meer dan 500 gram vlees/week waarvan max. 300 gram rood vlees
  -> Niet te vaak vleeswaren/bewerkt vlees

Effect op darm microbioom -> Rol in CRC ontwikkeling

Question 9

Waar bevinden de meeste tumoren zich?

Answer 9

Na de flexura splenalis (Lienalis), dus links (70%)

30% zit voor de flexura splenalis

Question 10

Wat zijn 3 symptomen van een CRC?

Answer 10

Veranderd defecatie patroon:
- Andere frequentie/consistentie (Bijv. overloop diarree)

Bloedverlies:
- Niet zichtbaar
- Macroscopisch (melena/rood bloedverlies)

Buikpijn

Question 11

Hoe kan een patiënt met een CRC zich ook wel eens melden?

Answer 11

Met een ijzergebreksanemie

Er is nu geen bloed zichtbaar met het blote oog in de ontlasting, maar er is wel een ijzergebreksanemie die door niets anders te verklaren is

Question 12

Wat is de gouden standaard bij de diagnose van darmkanker?

Answer 12

Een colonoscopie met een biopt

Question 13

Hoe weet de arts bij een colonscopie dat de volledige dikke darm is bekeken?

Answer 13

De arts is de klep van Bauhin (overgang naar de dunne darm tegengekomen), Mercedes-ster vormige structuur en de appendix mond

Question 14

Waarom moet CRC gestadieerd worden?

Answer 14

Voor de bepaling van de prognose en de behandeling

Wordt gedaan met een CT-scan

Question 15

Hoe kan CRC gestadieerd worden?

Answer 15

Met de TNM

T: Diepte (Lokale diepte penetratie in/door darmwand): In mucosa/submucosa/spierlaag/in omringende structuur
N: Lokale kliermeta’s (Uitzaaiingen in de klieren)
M: Metastasen op afstand (Uitzaaiingen overig)

Gaat van stadium 1 tot 4 waar stadium 3 en 4 slecht zijn (met een slechte prognose)

Stage I overleving 5-jaar: >90%
Stage IV overleving 5-jaar: <10%

Question 16

Wanneer kan een tumor met de scope worden weggehaald?

Answer 16

Meestal bij stadium 1 & 2

Als het oppervlakkig zit: Bij de mucosa en submucosa als het nog niet door de spierlaag heen is

Als het wel door de spierlaag heen is gebeurd het met de chirurgie (slechtere prognose)

Question 17

Hoe wordt de CRC behandeld als er uitzaaiingen zitten (in de lymfe)?

Answer 17

Chemotherapie

Question 18

Hoe komt het dat er vaker ver gevorderde stadia gevonden worden dan een vroege stadia?

Answer 18

Doordat mensen pas klachten krijgen bij een gevorderde stadia (Stadia 3&4)

Question 19

Waarvoor dient de screening/bevolkingsonderzoek?

Answer 19

• Voor detectie van vroeg stadium CRC wat weer leidt tot een verminderde mortaliteit, betere overleving
• Met screening meer kans op CRC in een vroeg stadium waardoor de mortaliteit van CRC verminderd
• Voorkomen van darmkanker door detectie van goedaardige voorloper -> Het adenoom. Opsporen en verwijderen van adenoma waardoor de kans op het ontstaan van een CRC wordt voorkomen (Verlaagde CRC incidentie)

Question 20

Hoe wordt het screeningsonderzoek gedaan?

Answer 20

Met de Fecale Immunochemische Test (FIT)

Dit is een ontlastingstest die hemoglobine opspoort. Slaat aan op het eiwit globine

Het wordt om de 2 jaar gedaan. Als deze positief is wordt er een endoscopie (Colonoscopie) gedaan

Question 21

Wat is het effect geweest van het bevolkingsonderzoek?

Answer 21

Er worden meer mensen gediagnosticeerd met CRC (wel meer mensen in vroeg stadia)

Sinds 2019 neemt het aantal darmkanker af door het verwijderen van de poliepen