DERMATOLOGIE Flashcards
atopisch eczeem (= constitutioneel eczeem)
- wat
- onset
- pathogenese
JEUKENDE erythematosquameuze (roodheid, schilfering) huidafwijking
met een CHRONISCH recidiverend beloop
Ontstaat meestal op jonge leeftijd
- atopie = erfelijke aanleg om allergisch te reageren (IgE-gemedieerd)
- Correlatie astma en rhinoconjunctivitis
(Wie atopisch is, kan in de loop vh leven last krijgen van allerlei klachten die daar bijhoren, zoals atopisch eczeem/hooikoorts/astma.)
Pathogenese:
- instrinsieke/genet afwijkingen
o verminderde epidermale barrièrefunctie (transepidermaal waterverlies zorgt voor droge huid -> verhoogde penetratie irritantia/allergenen)
o onaangepaste/overdreven immuunrespons op antigenen die de huid binnendringen
- omgevingsfactoren: irritantie (water, zweet, solventen, …) en allergenen (huisstofmijt/schimmel/pollen/…, voeding)
allergische mars
voedingsintolerantie -> atopisch eczeem -> astma -> rhinoconjunctivitis
opm voeding:
<2j: koemelk, kippeneiwit, peulvruchten: kunnen daar uitgroeien
>2j: vruchten, noten, groente, vlees, vis, …: meestal voor het leven
atopisch eczeem: typische lokalisatie?
Symmetrisch!
- Zuigelingen:
(voor)hoofd en wangen
evt uitbreiding ledematen - Kinderen/jongeren:
elleboog- en knieplooien, polsen
hals, oogleden (dubbele onderste ooglidplooi) - Volwassenen:
Gelokaliseerd: chronisch handeczeem, head-and-neck
-> lichenificatie, schilfervorming, jeuk
Gegeneraliseerd: heel de huid verdikt en gelichenificeerd
atopisch eczeem D/
klinisch + gestegen serum totaal IgE (bloedonderzoek)
Aanvullend opsporen IgE gemedieerde allergieën bij anamnestische aanwijzingen: specifieke IgE-AS (serum), huidpriktest
atopisch eczeem R/
PREVENTIE: irritantia en allergenen vermijden
OPSTOOT
o Anti-inflammatoir
- Lokaal CS (afbouwen en niet te lang gebruiken!)
- zeer ernstig eczeem: UV-therapie, systemisch immuunsuppressie, biologicals
o Anti-surinfecties
- Bacterieel: lokaal antiseptica (chloorhexidine), lokaal AB (fusidinezuur), systemisch AB (flucloxacilline)
- Viraal: (val)aciclovir
o Anti-jeuk
- 1e lijn: goede hydratatie + anti-inflamm R/
- 2e lijn: H1 anti-histaminica
complicaties atopisch eczeem
Droge huid is ook meer doorlaatbaar voor…
- allergenen, waardoor een contactallergie kan ontstaan
- bacteriën, waardoor een geimpetiginiseerd eczeem kan ontstaan (surinfectie S Aureus)
- Herpes Simplex surinfectie -> eczema herpeticum
contactdermatitis (contacteczeem) kan worden onderverdeeld in …
- allergische contactdermatitis (geactiveerde T-cellen, patch test pos)
- irritatie dermatitis
==> contactdermatitis (< door contact met stoffen uit de omgeving): polymorf beeld: roodheid, jeuk, zwelling, papels, blaasjes, schilfers)
Seborrheïsch eczeem / seborrheïsche dermatitis =
eczeem op talgklierrijke gebieden (soms ook in grote lichaamsplooien)
klassiek type:
- inflammatie
- meer bij mannen
- vnl schilfering op rode bodem
- lokalisatie: scalp (freq haargrens), gelaat (naso-labiaal, glabella, snor, baard, oor), thoracaal (grote plooien)
andere types: haarroos, flexuraal, infantieel
Seborrheïsch eczeem etiologie
- Multifactoriele aandoening
- Malassezia: gist (= commensaal in de talgklier) -> bij sommigen gaat die overgroeien -> ontstekingsreactie
Erger: door emotionele stress, lage vochtigheid, winter
Beter: zon
Seborrheïsch eczeem R/
1e lijn: anti-malassezia +/- ontschilferende middelen
2e lijn: lokaal CS (als er veel inflammatie is)
-> Afbouwen + onderhoud verder met 1e lijn
Uitgebreide/therapieresistente vormen: systemisch anti-malassezia -> Itraconazole
psoriasis anamnese
Vertel eens + ICE
V: ooit eerder gehad? vorige beh?
A: pijn? jeuk? schilferend?
L: lokalisatie? nagelveranderingen? gewrichten?
T: sinds wnr? evolutie?
I: invloed op relatie/werk/hobby/andere?
S: begeleidende/andere klachten? uitlokkende factoren?
WAMPLE:
allergie, abusus, medicatie, andere ziekten (correlatie artritis/lymfomen/crohn/depressie/CV aand), fam VG pso, pas ziek geweest (vb opstoot na streptokokkeninfectie)
Uveitis: HLA-B27
psoriasis =
chronische, nt-infectieuze huidaandoening met familiaal voorkomen (in 30%; genetische aanleg maar er is altijd een uitlokkende factor nodig)
fluctuerend verloop: exacerbaties en remissies
psoriasis mogelijk uitlokkende/verergerende factoren
- Irritatie, wrijving, trauma
- UV !!! (cfr Koebner)
- Infecties (streptokokken)
- GM: Lithium, Antimalaria, Betablokkers
- Psychische stress
- (roken, alcohol)
psoriasis vormen (vulgaris)
en plaques
- scherpomgrensde dieprode plaques met witte schilferlaag
- niet jeukend (uitz: scalp)
- symmetrisch
- voorkeursplaats: ellebogen, knieën, scalp (geen haarverlies), sacrum, handpalm en voetzool
- inversa: enkel in grote plooien
guttata
- kleine druppelgrote letsels over ganse lichaam, minder schilfering
- vaak na acute infectie (vb. streptokokken)
psoriasis vd nagels
- putjes, geelbruine verkleuring, gedeeltelijke loslating
psoriasis vd slijmvliezen
- zz, vb. annulus migrans tong
psoriasis vormen (non-vulgaris)
psoriasis pustulosa (steriele pustels)
o gelokaliseerd
- palmo-plantair (associatie met roken)
- acrodermatitis continua van Hallopeau: distale vingers ( gepaard met gewrichtsaantasting)
o gegeneraliseerd: levensbedreigend! (acuut, koorts, talrijke steriele pustels op erythemateuze ondergrond, triggers: stop CS, laag Ca, zws)
psoriasis erythrodermie (zz, hospitalisatie)
- koorts en malaise
- heel lichaam vuurrood en warm -> afschilferen
- verlies warmte, vocht, eiwitten
psoriasis arthropathica
- vnl DIP en PIP (sausage)
- “ “ mutilans: erosieve veranderingen bot
psoriasis beleid
geef uitleg over pso
(chron, nt-infect huidaandoening met familiaal voorkomen, altijd uitlokkende factor nodig, typische kliniek = niet-jeukende scherp begrensde dieprode plaques met dikke witte schilferlaag)
//
mild-matig: lokale beh
- lokale CS: monotherapie of combi met vit D derivaat (tacalcitol)
[opm: dovobet = combipreparaat]
andere lokale behandelingen:
- als overmatige schilfering eerst salicylzuur
- vochtinbrengende crèmes
- teren (anti-inflamm, bij mensen die steeds meer CS nodig h)
matig-ernstig: fysische beh
- fototherapie: UVB
- fotochemotherapie: PUVA (psoraleen - UVA; niet tijdens zws)
[monotherapie of in combi met lokale beh]
ernstig: systemische beh
- Retinoiden (acitretine) =1e keuze
- Methotrexaat (+: psoriasis arthritis)
- Cyclosporine
Biologicals
voorbeelden lokale CS: klasse 1 tem 4
- zwak (gelaat)
hydrocortisone - matig (plooien, genitalia)
clobetason - sterk (handpalm, voetzool, scalp, lichaam)
betamethasonvaleraat - zeer sterk (handpalm, voetzool, scalp, lichaam)
betamethasondiproprionaat BLIJKBAAR KLASSE 3???
verucca (wrat)
- oorzaak
- vss types
- R/
oorz: door HPV
vss types
- vulgaris (bloemskoolachtig, vnl jonge leeftijd, vnl handen)
- plantaris (thv voetzool, dr gemeenschappelijke ruimtes, doornwrat vs mozaïekwrat)
- plana (vlak, meestal thv gelaat of handrug)
- filiformis (langwerpig, meestal thv gelaat)
- anogenitaal: condylomata accuminata (bloemkool)
- seborrhoica (ouderdomswrat, bruin, verheven, vnl thv romp; oorzaak niet gekend <-> andere veruccae op deze flashcard dr HPV)
R/ afwachten (genezen <2j), salicylzuur, cryo, excisie, curettage, …
molluscum contagiosum
- wat
- oorz
- beh
= parelwratjes, waterwratjes
huidkleurige bolvormige papels (vaak delle)
vnl thv romp/hals/oksels
< pokkenvirus
vooral bij kinderen
besmettelijk
R/ verdwijnt vanzelf (9m), curettage onder ELMA indien cosmetisch storend
melanoma
- wat
- RF
- soorten
- KO
- beleid
huidkanker uit melanocyt (zeer kwaadaardig)
RF: UV, licht huidtype, fam VG, …
vss soorten: superficiaal spreidend, nodulair, lentigo maligna, acrolentigineus
KO: dermatoscopie, ABCDE, palpatie regionale LK
beleid:
biopsie + APO -> brede excisie (marge ~ Breslow-diepte)
follow up + preventie (zonverbranding vermijden)
ABCDE beoordeling naevi
Naevi kunnen worden beoordeeld volgens de ABCDE regel. Hierbij staat elke letter voor een kenmerk van een naevus dat wijst op mogelijke overgang naar een melanoom.
=>
Asymmetrie
Border (onregelm rand)
Color (vss kleuren)
Diameter (>6mm)
Evolutie
opm: vraag ook na of jeukend/bloedend/zweertjes/ …
