30 Flashcards
(6 cards)
- Πώς διαχωρίζονται οι β-θαλασσαιμίες
Συνιστούν σε γενετικές διαταραχές που ακολουθούν υπολειπόμενο πρότυπο κληρονόμησης και επηρεάζουν την παραγωγή της β-σφαιρίνης. Οφείλονται κατά κύριο λόγο σε σημειακές μεταλλάξεις. Οι διαταραχές στη σύνθεση της β σφαιρίνης παρουσιάζονται μεταγεννητικά, διότι κατά την εμβυική ηλικία εκφράζεται η HbF (a2γ2) η οποία και δεν αποτελείται από β αλυσίδες, σε αντίθεση με την αιμοσφαιρίνη ενηλίκων HbA (α2β2).
Ανάλογα με την ποσότητα της β αλυσίδας που παράγεται οι β θαλασσαιμίες μπορούν να διακριθούν σε
-Μείζονα β 0 θαλασσαιμία, κατά την οποία οι πάσχοντες είναι συνήθως σύνθετοι ετεροζυγώτες (λόγω ετερογένειας αλληλομόρφου) και στους οποίους η ποσότητα της β αλυσίδας που παράγεται είναι ελάχιστη ως μηδενική.
-Ελάσσονα β+ θαλασσαιμία κατά την οποία οι πάσχοντες είναι φορείς του μεταλλαγμένου αλληλόμορφου οπόταν και η παραγωγή της β αλύσου είναι μειωμένη κατά ½
Ανάλογα τώρα με τη γενετική τους βάση οι β θαλασσαιμίες διακρίνονται
-Απλές, οι οποίες οφείλονται κατά κύριο λόγο σε μεταλλάξεις του γονιδίου είτε στην κωδική περιοχή, είτε στο 3΄και 5’ UTR, οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν τη συναρμογή του των εξονίων, την προσθήκη καλύπτρας και πολύ(Α) ουράς ή ακόμα μπορεί να είναι ανερμηνεύσιμες που οδηγούν σε πρόωρο τερματισμό της πολυπεπτιδικής αλληλουχίας.
-Σύνθετες, οι οποίες οφείλονται κατά κύριο λόγο σε ελλείματα είτε στο γονίδιο της β σφαιρίνης αυτό καθαυτό ή γενικότερα στο σύμπλεγμα γονιδίων της β σφαιρίνης. Ελλείμματα στο Locus Control Region καταδεικνύουν τη σημασία του στη φυσιολογική έκφραση των γονιδίων ολόκληρου του συμπλέγματος.
Σημ; Σε ορισμένες περιπτώσεις ελλειμμάτων στο σύμπλεγμα γονιδίων της β σφαιρίνης, το γονίδιο της γ αλύσου μένει ανεπηρέαστο και η έκφραση του συνεχίζεται και μετά τη γέννηση Κληρονομική διατήρηση της εμβρυικής αιμοσφαιρίνης
- Τι ονομάζουμε κληρονομησιμότητα. Τι σημαίνει κληρονομησιμότητα ίση με 0 και τι ίση με 1.
Κληρονομησιμότητα (h2 ) εκφράζει τη φαινοτυπική διακύμανση ενός ποσοτικού γνωρίσματος η οποία οφείλεται σε γονιδιακούς παράγοντες και άρα υποδηλώνει το βαθμό στον οποίο αλληλόμορφα διαφόρων γενετικών τόπων συνεισφέρουν στην εκδήλωση του χαρακτηριστικού.
h2= (Διακύμανση σε διζυγωτικούς-Διακύμανση σε μονοζυγωτικούς)/Διακύμανση σε διζυγωτικούς
Εάν h2 =0 διακύμανση σε διζυγωτικούς=διακύμανση σε μονοζυγωικούς ΜΗΔΕΝΙΚΗ γονιδιακή συνεισφορά Εάν
h2=1 διακύμανση σε μονοζυγωτικούς μηδενική ΑΠΟΛΥΤΗ γονιδιακή συνεισφορά
Περιορισμοί:
-Τα άτομα για το οποία υπολογίζεται η κληρονομισιμότητα πρέπει να προέρχονται από την ίδια πληθυσμιακή ομάδα και να έχουν τον ίδιο τρόπο διαβίωσης
-Πέραν από τα κοινά γονίδια, οι συγγενείς που συμμετέχουν στην έρευνα μοιράζονται και το ίδιο περιβάλλον, συνεπώς η τιμή της κληρονομισιμότητας δεν είναι πλήρως ακριβής
-Ως μέθοδος δεν υποδεικνύει συγκεκριμένα αλληλόμορφα που εμπλέκονται στην εκδήλωση ενός ορισμένου φαινοτύπου, ούτε τον τρόπο με τον οποίο κληρονομούνται αυτά.
- Τρισωμία 13-PATAU
Ανευπλεοειδία, χρωμοσωματική αριθμητική ανωμαλία που αφορά σε ένα επιπλεόν χρωμόσωμα 13. Παρατηρείται σε 1 ανά 15χιλ ή 25χιλ νεογνά. Η πιθανότητα να προκύψει απόγονος με τρισωμία 13 αυξάνεται όσο αυξάνεται η ηλικία της μητέρας (μοντέλο γηρασμένου ωαρίου). Οι πλειοψηφία των περιπτώσεων οφείλονται σε σφάλμα κατά το διαχωρισμό των χρωμοσωμάτων στη μητρική μείωση Ι. Συνιστά σε σύνδρομο βαριάς αναπτυξιακής και νοητικής υστέρησης. Φαινότυπος: κεκλιμένο μέτωπο, κυρτά πέλματα, μικροοφθαλμία ή ακόμα και απουσία οφθαλμών, υπερωιοχιστία, χειλεοσχιστία, δυσπλασίες του νευρικού συστήματος και της καρδιάς, δυσπλασίες του ουρογεννητικού συστήματος, χαρακτηριστικό κλείσιμο γροθιάς με 2ο και 5ο δάκτυλο να εφιππεύουν του 3ου και 4ου.
- Τι ονομάζουμε αιμολυτική νόσο νεογνών. Πώς αντιμετωπίζεται.
Συνιστά σε επίκτητη αιμολυτική αναιμία η οποία οφείλεται σε ασυμβατότητα της ομάδας αίματος της μητέρας και του εμβρύου. Η ασυμβατότητα αφορά το σύστημα Rhesus και όχι το ΑΒΟ, καθώς τα αντισώματα αντι-Α και αντι-Β είναι ιδιαίτερα μεγάλα σε μέγεθος και δεν μπορούν να διαπεράσουν τον πλακούντα και άρα δεν επηρεάζουν το έμβρυο. Αντίθετα, σε περίπτωση που μια Rh- μητέρα κυοφορεί ένα Rh+ έμβρυο τότε ευαισθητοποιείται (η μητέρα) προς το αντιγόνο Rh του εμβρύου (το οποίο έχει εισέλθει στο κυκλοφορικό της σύστημα λόγω της διαπλακουντιακής επικοινωνίας) και παράγει αντισώματα αντι-Rh. Αξίζει να σημειώσουμε ότι οι Rh- μητέρες δεν παράγουν αντισώματα αντι-Rh παρά μόνο αν εκτεθούν στο αντιγόνο. Το πρόβλημα είναι ακόμα μεγαλύτερο σε περιπτώσεις 2ης εγκυμοσύνης σε Rh+ έμβρυο που η μητέρα είναι ήδη ευαισθητοποιημένη. Λόγω καταστροφής των RBC του εμβρύου και εκκίνησης της διαδικασίας παραγωγής νέων, παρατηρείται υπερπλασία μυελού των οστών, ηπατοσπληνομεγαλία, ύδρωπας, καταστάσεις που μπορούν να οδηγήσουν ακόμα και σε θάνατο
Αντιμετωπίζεται με τη χορήγηση αντι-Rh ανοσοσφαιρινών στη μητέρα, αφαιμαξομεταγγίσεις και ενδομήτριες μεταγγίσεις αίματος.
- Τι γνωρίζετε για το Μείζον Σύμπλεγμα Ιστοσυμβατότητας (MHC)
Σύμπλεγμα 80 γονιδίων που απαντάται στο μικρό βραχίονα του χρωμοσώματος 6. Κωδικοποιεί μόρια τάξης MHC I, II, III. Τα μόρια τάξης MHC I απαντώται σε όλα τα εμπύρηνα κύτταρα του οργανισμού και αποτελούν ετεροδιμερές, το οποίο αποτελείται από αλυσίδες τύπου α και μια β2 αλυσίδα. Οι αλυσίδες τύπου α κωδικοποιούνται από το σύμπλεγμα γονιδίων, ενώ η β2 αλυσίδα από το γονίδιο της β2 μακροσφαιρίνης. Τα μόρια MHC I συνδέονται με πεπτίδια που προέρχονται από το κυτοσόλιο τους και τα παρουσιάζουν στην επιφάνεια των κυττάρων ώστε να αναγνωρίζονται από τα CD8 κύτταρα (κυτταροτοξικά) ως self cells. Σε περίπτωση τώρα που αυτά τα εμπύρηνα κύτταρα του οργανισμού επιμολυνθούν με ιό, τότε τα μόρια MHC I θα παρουσιάζουν στην επιφάνεια του κυττάρου ιικές πρωτεΐνες, οπόταν και θα ενεργοποιηθεί ανοσοαπόκριση. Τα μόρια τώρα τάξης MHC II απαντώται στα φαγοκυτταρικά κύτταρα (μακροφάγα, ουδετερόφιλα), τα Β λεμφοκύτταρα, τα δενδριτικά κύτταρα. Αποτελούνται από 2 υπομονάδες, μια α (α1+α2) και μια β (β1+β2). Σε αυτά τα κύτταρα ο ρόλος των MHC II είναι να παρουσιάζουν στην επιφάνεια (του κυττάρου) τα πεπτίδια από τα παθογόνα που φαγοκυττάρωσαν ώστε να αναγνωριστούν από τα CD4+ κύτταρα (Τ λεμφοκύτταρα). Τέλος, ορισμένα από τα γονίδια του συμπλέγματος MHC κωδικοποιούν μόρια τάξης ΙΙΙ που είναι ουσιαστικά πρωτεΐνες του συμπληρώματος. Τα γονίδια MHC είναι πολυμορφικά και σχηματίζουν ένα απλότυπο ο οποίος κληροδοτείται στον απόγονο (ένας από τη μητέρα και ένας από τον πατέρα). Η γνώση του MHC είναι απαραίτητη σε περιπτώσεις μεταμοσχεύσεων.
