36: Filoviridae Flashcards
Hvaða ætt tilheyrir Filoviridae? Hverjir voru fyrstu faraldrarnir?
Mononegavirales. Fyrsti var Marburgs sjúkdómur 1967, kom með öpum frá Úganda. 31 veiktist, 7 dóu úr blæðandi hitasótt (rannsóknarstofusýking). Ný filamentous veira fannst. Svipaður faraldur 1976 í Zaire og Sudan - Ebola.
Hvernig smitast filoviridae (veirur líkt og Ebola, t.d.)?
Með blóði, aerosol, biti? Náttúrulegur hýsill sennilega leðurblaka.
Hvernig er bygging Ebola veirunnar?
Hún er filoveira, með ssRNA. Skráir 7 gen.
Hverjar eru 5 undirtegundir Ebola?
Zaire - dánartíðni 50-90%
Sudan - dánartíðni 50%
Fílabeinsströnd - eitt smit, frá látnum simpansa.
Bundibugyo - dánartíðni 30%
Reston - Asíustofn, sýkir apa og þöglar sýkingar í mönnum.
Hver er náttúrulegur hýsill Ebola?
Hún er súna og berst fyrir slysni í menn. Er náttúrulega í ávaxtaleðurblökum (líklega).
Hvernig smitast fólk af Ebola frá villtum dýrum?
Veiða og tilreiða villt, smituð dýr. Komast í snertingu við smitað blóð/vessa/úrgang frá smituðum dýrum eða borða hrátt smitað kjöt.
Hvernig smitast Ebola milli manna?
Með snertismiti! Bein/óbein snerting við blóð, líkamsvessa smitaðra. Náin bein snerting við smitaða. Stunguóhöpp. Greftrunarsiðir, jarðarfarar með snertingu við hinn látna.
Hver eru einkenni Ebola sýkingar?
Mjög skyndilegt upphaf. Slappleiki, hiti, hrollur, höfuðverkur, lystarleysi, beinverkir. Hósti, hálsbólga, útbrot á andliti, búk og handleggjum.5 dögum seinna koma uppköst, niðurgangur, kviðverkir og alls konar blæðingar.
Hvernig lýsa sér blæðingar í Ebola?
Punktblæðingar í húð, marblettir, blæðingar frá stungustað og slímhúðum. Rosalegar lýsingar.
Bati eða dauði í Ebola.
Þeir sem lifa af sýna bata 6-11 dögum eftir veikindi. Fylgni milli alvarleika upphafsveikinda og dánartíðni, þeir sem deyja gera það oftast innan 2ja vikna.
Hvar fer Ebola veiran í dvala?
Hjá eftirlifandi er talið að hún geti lagst í dvala þar sem ónæmiskerfi kemst illa að, t.d. í eistum og fólk því smitandi í a.m.k. 3 mánuði.
Hvernig er Ebola greind?
Mögnun á erfðaefni í blóði með PCR mælingu. Oftast jákvætt daginn áður en einkenni birtast. Telst neikvætt eftir 2 próf með 3 daga millibili.
Bóluefni gegn Ebola?
A.m.k. 2 tegundir bóluefna í prófun, NIAID/GSK Adenoveiru typa 3 bóluefni, og kanadískt bóluefni sem byggir á vesiculer stomatit veiru. Bæði í klínískum prófunum. Zmap, Avigen, Brincidofovir, Lamivudin.
