5. Μικροθρεπτικά Συστατικά Flashcards
(69 cards)
1
Q
Γιατί είναι απαραίτητη η ικανοποιητική πρόσληψη μικροθρεπτικών συστατικών από αθλητές;
A
- Αυξημένες απαιτήσεις κατά την άσκηση.
- Συμμετέχουν ως συνένζυμα σε πολλές ενζυμικές αντιδράσεις που αυξάνονται κατά την άσκηση.
- Συμβάλλουν στην παραγωγή ενέργειας.
- Έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες, εξουδετερώνοντας τις ελεύθερες ρίζες.
- Δρουν ως ορμόνες (π.χ. βιταμίνη D στον μεταβολισμό οστών).
- Συμμετέχουν στη σύνθεση ορμονών (π.χ. βιταμίνη C και επινεφρίνη, ψευδάργυρος και τεστοστερόνη).
2
Q
Ποιες είναι οι κύριες λειτουργίες της βιταμίνης Α;
A
- Διατήρηση επιθηλιακών κυττάρων.
- Βελτίωση της όρασης (νυκτερινή και περιφερική).
- Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.
3
Q
Τι προκαλεί η έλλειψη βιταμίνης Α στους αθλητές;
A
- Μείωση ηπατικής γλυκονεογένεσης (χαμηλότερη απόδοση σε αθλητές αντοχής).
- Μείωση σύνθεσης μυϊκών πρωτεϊνών.
- Περιορισμός όρασης (μείωση απόδοσης σε αθλητές δύναμης ή όσους χρειάζονται οφθαλμική ετοιμότητα).
4
Q
Πώς συνδέεται η βιταμίνη Α με την άσκηση;
A
- Βοηθάει θεωρητικά σε αθλήματα που απαιτούν μεγάλη συγκέντρωση και οξεία όραση.
- Επηρεάζει άτομα που υποσιτίζονται μακροχρόνια.
- Έλλειψη της βιταμίνης Α είναι σπάνια λόγω αποθεμάτων στον λιπώδη ιστό.
5
Q
Ποιες είναι οι κύριες λειτουργίες της βιταμίνης D;
A
- Μεταβολισμός των οστών (Ca και P).
- Ενίσχυση του δέρματος.
6
Q
Τι προκαλεί η έλλειψη βιταμίνης D;
A
- Ραχίτιδα
- Οστεομαλακία (απώλεια ασβεστίου)
7
Q
Ποια η σχέση της βιταμίνης D με την άσκηση;
A
- Δεν συμμετέχει στην παραγωγή ενέργειας και δεν φαίνεται να ενισχύει την αθλητική απόδοση.
- Υπερβολική πρόσληψη μπορεί να επιταχύνει την αρτηριοσκλήρυνση.
8
Q
Ποιες είναι οι κύριες λειτουργίες της βιταμίνης Ε;
A
- Αντιοξειδωτική δράση (προστασία κυτταρικών μεμβρανών και βιταμίνης Α).
- Προ-οξειδωτική δράση (βελτίωση χρήσης κυτταρικού οξυγόνου μέσω μιτοχονδρίων).
9
Q
Τι προκαλεί η έλλειψη βιταμίνης Ε;
A
- Αναιμία.
- Εξέλιξη καρδιαγγειακών νοσημάτων και καρκίνου.
- Πρώιμη γήρανση.
- Μειωμένη γονιμότητα.
10
Q
Πώς συνδέεται η βιταμίνη Ε με την άσκηση;
A
- Αυξάνει την κατανάλωση οξυγόνου, μειώνοντας τη συγκέντρωση γαλακτικού οξέος (βελτιώνει τον αερόβιο μεταβολισμό).
- Αυξάνει την απόδοση κατά την άσκηση σε υψόμετρο.
- Υπερκατανάλωση της δεν προκαλεί τοξικότητα.
11
Q
Ποιες είναι οι κύριες λειτουργίες της βιταμίνης Κ;
A
- Σύνθεση παραγόντων πήξης του αίματος
- Ενίσχυση δράσης της οστεοκαλσίνης για την ενδυνάμωση των οστών
12
Q
Τι προκαλεί η έλλειψη βιταμίνης Κ;
A
- Αιμορραγία (μειωμένη πήξη αίματος)
- Απέκκριση ασβεστίου από τα νεφρά (οστεοπόρωση).
13
Q
Ποια η σχέση της βιταμίνης Κ με την άσκηση;
A
Δεν συνδέεται με την παραγωγή ενέργειας, οπότε δεν επηρεάζει την αθλητική απόδοση.
Σημαντική για την αποκατάσταση αθλητικών κακώσεων.
14
Q
Ποια μικροθρεπτικά συστατικά συμμετέχουν στη σύνθεση ορμονών;
A
- Βιταμίνη C (επινεφρίνη)
- Ψευδάργυρος (τεστοστερόνη)
15
Q
Ποια μικροθρεπτικά συστατικά συμμετέχουν στον μεταβολισμό των πρωτεϊνών;
A
Βιταμίνες B6, B9, B12.
16
Q
Ποια μικροθρεπτικά συστατικά είναι απαραίτητα για τον μεταβολισμό των υδατανθράκων και τη γλυκόζη;
A
Βιταμίνες B1, B2, B5 και το μαγνήσιο (Mg).
17
Q
Ποια μικροθρεπτικά συστατικά εμπλέκονται στον μεταβολισμό των λιπών;
A
Βιταμίνες B2, B3 και βιοτίνη.
18
Q
Ποια θρεπτικά συστατικά συμμετέχουν στη λειτουργία του συνενζύμου Α;
A
Βιταμίνες B1, B2, B5, μαγνήσιο (Mg) και οξυγόνο (O₂).
19
Q
Ποια μικροθρεπτικά συστατικά είναι σημαντικά για τον κύκλο του Krebs;
A
Βιταμίνες B1, B2, B3, μαγνήσιο (Mg), οξυγόνο (O₂) και βιοτίνη.
20
Q
Τι ρόλο παίζει η βιταμίνη B6 στον μεταβολισμό των πρωτεϊνών και τη σύνθεση του συνενζύμου Α;
A
Βοηθάει στη μετατροπή των αμινοξέων σε ενεργειακά συστατικά για τον κύκλο του Krebs μέσω του συνενζύμου Α.
21
Q
Ποια είναι η σημασία της βιοτίνης στον μεταβολισμό ενέργειας;
A
Συμβάλλει στον μεταβολισμό των λιπαρών οξέων και στον κύκλο του Krebs.
22
Q
Ποιες είναι οι κύριες λειτουργίες της βιταμίνης Β1;
A
- Μεταβολισμός γλυκόζης και αμινοξέων διακλαδισμένης αλύσου.
- Παραγωγή ενέργειας από το γλυκογόνο στους μύες.
- Υποστήριξη του κεντρικού νευρικού συστήματος.
23
Q
Τι συμβαίνει σε περίπτωση έλλειψης βιταμίνης Β1;
A
- Μειωμένη ικανότητα μνήμης, νευρικότητα, κατάθλιψη, έλλειψη πρωτοβουλίας, μειωμένη συγκέντρωση.
- Έλλειψη νευρομυϊκής συνεργασίας, μειωμένος συντονισμός.
- Beri beri (βλάβες νευρικού συστήματος και καρδιάς).
24
Q
Ποια είναι η σχέση της βιταμίνης Β1 με την άσκηση;
A
Οι αθλητές μπορεί να έχουν έως και 10 φορές μεγαλύτερες ανάγκες σε Β1 σε σχέση με τους μη αθλούμενους.
-> Έλλειψη Β1 επηρεάζει αρνητικά το αναερόβιο κατώφλι, μειώνοντας την αντοχή σε παρατεταμένη άσκηση.
25
Ποιες είναι οι κύριες λειτουργίες της βιταμίνης Β2;
- Σύνθεση οξειδωτικών ενζύμων που συμμετέχουν στην παραγωγή ενέργειας από υδατάνθρακες και λίπη.
- Μεταβολισμός πρωτεϊνών και διατήρηση υγείας του δέρματος.
26
Τι προκαλεί η έλλειψη βιταμίνης Β2;
Γλωσσίτιδα, σκάσιμο στις γωνίες του στόματος, ξηρό και λεπιδώδες δέρμα στις γωνίες της μύτης.
27
Ποια είναι η σχέση της βιταμίνης Β2 με την άσκηση;
Δεν υπάρχουν στοιχεία για έλλειψη σε αθλητές.
Η αερόβια άσκηση μπορεί να αυξήσει τις ανάγκες σε Β2, ιδιαίτερα στις γυναίκες.
28
Ποιες είναι οι κύριες λειτουργίες της βιταμίνης Β3;
- Συμμετέχει στην παραγωγή ενέργειας μέσω δύο συνενζύμων.
- Μεταβολισμός λίπους.
29
Ποια είναι τα συμπτώματα έλλειψης βιταμίνης Β3;
1. Απώλεια όρεξης, δερματικό εξάνθημα, διανοητική σύγχυση.
2. Απώλεια ενεργητικότητας, νευρικότητα, μυϊκή αδυναμία.
3. Πελάγρα (δερματίτιδα, διάρροια, ψυχικές διαταραχές).
30
Ποια είναι η σχέση της βιταμίνης Β3 με την άσκηση;
- Βελτιώνει τη νευρομυϊκή συνεργασία και την απόδοση σε αθλήματα τεχνικής και αντοχής.
- Υπάρχει μυοχαλαρωτική δράση με τη χρήση συμπληρωμάτων.
31
Ποιες είναι οι κύριες λειτουργίες της βιταμίνης Β6;
1. Συμμετέχει στον αερόβιο μεταβολισμό υδατανθράκων, πρωτεϊνών και λιπών.
2. Σύνθεση μη απαραίτητων αμινοξέων και νευροδιαβιβαστών.
3. Παραγωγή πρωτεϊνών (π.χ. αιμοσφαιρίνη, μυοσφαιρίνη).
32
Τι συμβαίνει σε περίπτωση έλλειψης βιταμίνης Β6;
- Ναυτία, αδυναμία, δερματικές διαταραχές, κατάθλιψη, αναιμία.
- Νευρικότητα, επιληπτικού τύπου σπασμοί, πονόλαιμος.
33
Ποια είναι η σχέση της βιταμίνης Β6 με την άσκηση;
Οι ανάγκες των **αθλητών** είναι **3-4 φορές μεγαλύτερες** από αυτές των **μη αθλούμενων**.
Έλλειψη Β6 μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την αντοχή και την απόδοση σε δραστηριότητες που εξαρτώνται από το οξυγόνο.
34
Ποιες είναι οι κύριες λειτουργίες της βιταμίνης Β12;
- Σύνθεση DNA και ωρίμανση ερυθροκυττάρων σε συνεργασία με το φυλλικό οξύ.
- Σύνθεση του προστατευτικού ελύτρου μυελίνης των νεύρων.
35
Τι προκαλεί η έλλειψη βιταμίνης Β12;
- Κακοήθης αναιμία, νευρικές βλάβες που μπορεί να οδηγήσουν σε παράλυση.
- Πρόβλημα στο σχηματισμό μυελίνης εμβρύων.
36
Ποια είναι η σχέση της βιταμίνης Β12 με την άσκηση;
- Η υπερβολική λήψη Β12 πριν τον αγώνα δε βελτιώνει την απόδοση λόγω του χρόνου που απαιτείται για την παραγωγή ερυθροκυττάρων.
- Συμμετέχει στη χρησιμοποίηση λίπους για ενέργεια, γεγονός που θεωρητικά μπορεί να μειώσει την αερόβια ικανότητα λόγω αναιμίας.
37
Ποιες είναι οι κύριες λειτουργίες του φυλλικού οξέος;
1. Παραγωγή ερυθροκυττάρων.
2. Τμήμα συνενζύμου που συμμετέχει στη σύνθεση DNA (ιδιαίτερα σημαντικό σε περιόδους έντονης κυτταρικής διαίρεσης).
3. Κυτταρική διαίρεση στο έμβρυο κατά τους πρώτους μήνες εγκυμοσύνης.
38
Τι προκαλεί η έλλειψη φυλλικού οξέος;
- Αλκοόλ και αντισυλληπτικά μειώνουν την απορρόφηση.
- Μεγαλοβλαστική αναιμία.
- Μειωμένη απόδοση σε αερόβια άσκηση λόγω αναιμίας.
- Βλάβες στον κεντρικό σωλήνα του εμβρύου που οδηγούν σε αναπηρία.
- Αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης που σχετίζονται με αγγειακές νόσους.
39
Ποια είναι η σχέση του φυλλικού οξέος με την άσκηση;
1Δεν υπάρχουν μελέτες σχετικά με τη συμμετοχή του φυλλικού οξέος στην άσκηση.
Κάποια στοιχεία δείχνουν ότι μπορεί να συμμετέχει στον μεταβολισμό αμινοξέων, στη σύνθεση πρωτεϊνών και στον αερόβιο μηχανισμό παραγωγής ενέργειας.
Οι αθλητές πιθανώς έχουν αυξημένες ανάγκες σε φυλλικό οξύ.
40
Ποιες είναι οι κύριες λειτουργίες του παντοθενικού οξέος;
1. Βασικό συστατικό του συνενζύμου Α, που συμμετέχει στον κύκλο του Krebs.
2. Συμμετέχει στη γλυκονεογένεση.
3. Σύνθεση και αποδόμηση λιπαρών οξέων.
4. Σύνθεση ακετυλοχολίνης, νευροδιαβιβαστή για τη μυϊκή συστολή.
41
Τι προκαλεί η έλλειψη παντοθενικού οξέος;
- Κόπωση.
- Μυϊκές κράμπες
- Διαταραγμένος συντονισμός κινήσεων.
42
Ποια είναι η σχέση του παντοθενικού οξέος με την άσκηση;
Επειδή είναι απαραίτητο για την παραγωγή ενέργειας, η έλλειψή του σχετίζεται με την πρόωρη κόπωση.
Θεωρητικά επηρεάζει την απόδοση σε αερόβια άσκηση.
43
Ποιες είναι οι κύριες λειτουργίες της βιοτίνης;
- Συνένζυμο πολλών ενζύμων που συμμετέχουν στον μεταβολισμό πρωτεϊνών, στη σύνθεση γλυκόζης και λιπαρών οξέων.
- Σημαντικό συνένζυμο για τη γλυκονεογένεση.
44
Τι προκαλεί η έλλειψη βιοτίνης;
1. Κυρίως λόγω κατανάλωσης πολλών ωμών αυγών.
2. Ανορεξία.
3. Δερματίτιδα.
4. Μυαλγίες.
45
Ποια είναι η σχέση της βιοτίνης με την άσκηση;
Δεν υπάρχουν έρευνες σχετικά με τη συμμετοχή της στην άσκηση.
Έλλειψή της θεωρητικά μειώνει την αντοχή λόγω μειωμένης γλυκονεογένεσης.
46
Ποιες είναι οι κύριες λειτουργίες της βιταμίνης C;
Σύνθεση κολλαγόνου για τη διατήρηση του συνδετικού ιστού.
Σύνθεση ορμονών και νευροδιαβιβαστών (π.χ. επινεφρίνη) που εκκρίνονται σε στρες όπως η άσκηση.
Απορρόφηση σιδήρου.
Σχηματισμός ερυθροκυττάρων.
Ρύθμιση μεταβολισμού φυλλικού οξέος, χοληστερόλης και αμινοξέων.
Επούλωση τραυμάτων μέσω παραγωγής ουλώδους ιστού.
Ισχυρό αντιοξειδωτικό.
1. Σύνθεση κολλαγόνου για τη διατήρηση του συνδετικού ιστού.
2. Σύνθεση ορμονών και νευροδιαβιβαστών (π.χ. επινεφρίνη) που εκκρίνονται σε στρες όπως η άσκηση.
3. Απορρόφηση σιδήρου.
4. Σχηματισμός ερυθροκυττάρων.
5. Ρύθμιση μεταβολισμού φυλλικού οξέος, χοληστερόλης και αμινοξέων.
6. Επούλωση τραυμάτων μέσω παραγωγής ουλώδους ιστού.
Ισχυρό αντιοξειδωτικό
47
Τι προκαλεί η έλλειψη βιταμίνης C;
1. Λόγω καπνίσματος, φαρμάκων, άγχους.
2. Σκορβούτο (αιμορραγία ούλων, ρήξη αγγείων, αδυναμία επούλωσης τραυμάτων, μυϊκές κράμπες και αδυναμία).
3. Πρόωρη κόπωση.
4. Αναιμία.
5. Αύξηση κινδύνου για καρδιαγγειακές νόσους.
48
Ποια είναι η σχέση της βιταμίνης C με την άσκηση;
- Έλλειψή της επιβραδύνει την αποκατάσταση αθλητικών κακώσεων.
- Μειώνει την απόδοση σε όλα τα αθλήματα λόγω αδυναμίας.
- Μειώνει την αερόβια αντοχή λόγω αναιμίας.
49
Ποια είναι τα κύρια συμπεράσματα για τις βιταμίνες και την άσκηση;
1. Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β συμμετέχουν στον ενεργειακό μεταβολισμό, επηρεάζοντας την απόδοση κυρίως σε αθλήματα αντοχής.
2. Τα συμπληρώματα βιταμινών αποκαθιστούν αλλά δεν βελτιώνουν την απόδοση.
3. Οι αθλητές πρέπει να καταναλώνουν τρόφιμα υψηλής θρεπτικής αξίας.
4. Συμπληρώματα βιταμινών μπορεί να ωφελήσουν αθλητές αντοχής με ελλιπή διατροφή ή σε περιόδους εντατικής προπόνησης ή αποκατάστασης από τραυματισμό.
50
Ποια είναι τα μακροστοιχεία και τα ιχνοστοιχεία;
**Μακροστοιχεία:** Ασβέστιο, φώσφορος, μαγνήσιο, κάλιο, νάτριο, χλώριο, θείο.
**Ιχνοστοιχεία:** Σίδηρος (Fe), χαλκός (Cu), ψευδάργυρος (Zn), φθόριο (F), χρώμιο (Cr), σελήνιο (Se), βόριο (B), βανάδιο (V), ιώδιο (I), μαγγάνιο (Mn), κοβάλτιο (Co).
51
Ποιος είναι ο ρόλος του ασβεστίου στο σώμα;
1. Σχηματισμός οστών.
2. Ενεργοποίηση ενζύμων (π.χ. μεταβολισμός γλυκογόνου).
3. Μετάδοση νευρικών ωσεων.
4. Πήξη αίματος.
5. Έκκριση ορμονών.
6. Σύσπαση μυών.
7. Διατήρηση δυναμικού κυτταρικής μεμβράνης.
52
Ποιές οι επιπτωσεις στο οργανισμό σε περίπτωση έλλειψης ασβεστίου;
1. Οστεοπόρωση.
2. Ραχίτιδα.
3. Διαταραχές στη μυϊκή σύσπαση.
4. Μυϊκές κράμπες.
53
Ποια είναι η σχέση ασβεστίου και άθλησης;
1. Αυξημένες απαιτήσεις σε αθλητές με έντονη ιδρότα.
2. Έλλειψη Ca μπορεί να οδηγήσει σε οστεοπόρωση μακροχρόνια.
3. Κράμπες και σπασμοί μπορούν να μειώσουν την αθλητική απόδοση.
4. Έλλειψη συνήθως εμφανίζεται σε αθλήτριες με στερητικές διαίτες.
54
Ποιες είναι οι λειτουργίες του φώσφορου;
1. Σχηματισμός οστών.
2. Οξεοβασική ισορροπία.
3. Δομή κυτταρικής μεμβράνης και DNA.
4. Ενεργοποίηση βιταμινών του συμπλέγματος Β.
5. Συμβολή στη γλυκόλυση και παραγωγή ενέργειας (ATP, PC).
6. Διευκόλυνση απελευθέρωσης οξυγόνου στους μυίες.
55
Ποιές οι επιπτωσεις στο οργανισμό σε περίπτωση έλλειψης φωσφόρου;
1. Παρόμοιες με ασβέστιο στα οστά.
2. Μυϊκή αδυναμία.
56
Ποια είναι η σχέση του φώσφορου με την άθληση;
Έλλειψη φώσφορου θεωρητικά μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την απόδοση, αλλά είναι σπάνια
57
Ποιες είναι οι λειτουργίες του μαγνησίου;
1. Σύνθεση πρωτεϊνών.
2. Συμμετοχή σε μεταλλοένζυμα (π.χ. ATPάση).
3. Νευρομυϊκές, καρδιαγγειακές και ορμονικές λειτουργίες.
4. Μεταβολισμός γλυκόζης στο μυ.
5. Εμπόδιση σύσπασης μυών (ανταγωνισμός Ca).
6. Διατήρηση υγείας οστών.
58
Ποιές οι επιπτωσεις στο οργανισμό σε περίπτωση έλλειψης μαγνησίου;
1. Μυϊκές αδυναμία.
2. Κράμπες, απάθεια.
3. Καρδιακές αρρυθμίες.
59
Ποια είναι η σχέση μαγνησίου και άθλησης;
1. Έλλειψη συχνά εμφανίζεται σε αθλήτριες με στερητικές διαίτες.
2. Αυξημένες απαιτήσεις λόγω συμμετοχής του Mg στην παραγωγή ενέργειας.
3. Συνιστάται αυξημένη πρόσληψη σε αθλητές αντοχής.
60
Ποιες είναι οι λειτουργίες του καλίου;
1. Διατήρηση ισορροπίας σωματικών υγρών με Na και Cl.
2. Μετάδοση νευρικών και μυϊκών σημάτων.
3. Μεταφορά γλυκόζης στα μυϊκά κύτταρα.
4. Αποθήκευση γλυκογόνου.
61
Ποιές οι επιπτωσεις στο οργανισμό σε περίπτωση έλλειψης καλίου;
Υποκαλιαιμία: ανορεξία, κράμπες, καρδιακές διαταραχές
62
Ποια είναι η σχέση καλίου και άθλησης;
- Υπερκαλιαιμία μπορεί να εμφανιστεί κατά την άσκηση.
- Παρατεταμένη ίδρωση μπορεί να μειώσει τα επίπεδα Κ, επηρεάζοντας την απόδοση.
63
Ποιες είναι οι λειτουργίες του νατριου;
1. Κυριότερος ηλεκτρολύτης στο εξωκυτάριο υγρό.
2. Διατήρηση ισορροπίας υγρών και ωσμωτικής πίεσης.
3. Μετάδοση νευρικών και μυϊκών σημάτων.
4. Συμβολή στην οξεοβασική ισορροπία.
64
Ποιές οι επιπτωσεις στο οργανισμό σε περίπτωση έλλειψης νατρίου;
Υπονατριαιμία: ναυτία, ίλιγγος, κράμπες, σοκ.
65
Ποια είναι η σχέση νατρου και άθλησης;
Παρατεταμένη ίδρωση μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια Na (5-7%), μειώνοντας την απόδοση.
66
Ποιος είναι ο ρόλος του σιδήρου στην αθλητική απόδοση;
1. Συστατικό της αιμοσφαιρίνης (μεταφορά οξυγόνου).
2. Συστατικό της μυοσφαιρίνης (αποθήκευση οξυγόνου).
3. Συμμετοχή στον αεροβιο μεταβολισμό.
67
Ποιές οι επιπτωσεις στο οργανισμό σε περίπτωση έλλειψης σιδήρου;
Σιδηροπενική αναιμία, κόπωση.
68
Ποιές οι πιθανές αιτίες για εμφανιστεί έλλιψη στον σίδηρο;
- Μειωμένη κατανάλωση Fe (π.χ. σε διαίτες).
- Αυξημένες απώλειες Fe (π.χ. ίδρωση, εμμηνόρροια, καταστροφή ερυθροκυττάρων λόγω κραδασμών).
69
Ποια τα συμπέρασματικά σημεία για τους αθλητές;
- Ιδιαίτερη προσοχή σε αθλητές αντοχής, γυναίκες και αναπτυξιακές ηλικίες.
- Ισορροπημένη διατροφή με έμφαση στο Fe και Zn.
- Έρευνα απαιτείται για την αποτελεσματικότητα των συμπληρωμάτων ανόργανων συστατικών.
