chp4 Flashcards
what’s the goal of modified drug transport systems
- μέγιστη συμμόρφωση του ασθενούς
- στην ελάχιστη δόση
- με τις λιγότερες παρενέργειες
describe a drug transport system which is ιδανικό
- θα πρέπει να μεταφέρει το φάρμακο με ρυθμό που υπαγορεύεται από τις ανάγκες του σώματος κατά την περίοδο της θεραπείας
- θα πρέπει να μεταφέρει τη δραστική ουσία αποκλειστικά στη θέση δράσης
—> επιτυγχάνεται με την ανάπτυξη νέων τροποποιημένων δοσολογικών μορφών αποδέσμευσης του φαρμάκου.
List the νέων τροποποιημένων δοσολογικών μορφών
αποδέσμευσης + describe each
- Μεταφορά φαρμάκου παρατεταμένης αποδέσμευσης:
- οποιαδήποτε μορφή δοσολογίας που διατηρεί τα θεραπευτικά επίπεδα του φαρμάκου στο αίμα ή στον ιστό με συνεχή αποδέσμευση του φαρμάκου για μια παρατεταμένη χρονική περίοδο, μετά από χορήγηση μιας μονής δόσης
- Σε περίπτωση ενέσιμων μορφών δοσολογίας μπορεί να κυμαίνεται από ημέρες έως μήνες.
- Μεταφορά φαρμάκου ελεγχόμενης αποδέσμευσης:
- αφορά την παράδοση του φαρμάκου σε ένα προκαθορισμένο ρυθμό και/ή σε μια συγκεκριμένη θέση
- σύμφωνα με τις ανάγκες του σώματος και τις καταστάσεις νόσου για ορισμένο χρονικό διάστημα.
- Συστήματα στόχευσης φαρμάκων:
- αφορούν τη στόχευση ενός φαρμάκου απευθείας σε μια συγκεκριμένη βιολογική θέση
- Επιβραδυνόμενη αποδέσμευση:
- χρησιμοποιούν επαναλαμβανόμενες, διαλείπουσες δοσολογίες ενός φαρμάκου από 1+ μονάδες άμεσης αποδέσμευσης ενσωματωμένες
- σε μια ενιαία μορφή δοσολογίας ή σε ένα εντερικό σύστημα καθυστερημένης αποδέσμευσης
- π.χ. στα επαναλαμβανόμενης δράσης δισκία, στις κάψουλες και στα εντεροδιαλυτά δισκία, η χρονική αποδέσμευση επιτυγχάνεται με επικάλυψη δισκίου
- Δοσολογική μορφή επαναλαμβανόμενης δράσης:
- περιέχει 2 ή 3 πλήρεις δόσεις
- έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε οι δόσεις να αποδεσμεύονται διαδοχικά η μία μετά την άλλη
- Άλλες νέες μορφές δοσολογίας:
- μικροσφαιρίδια
- νανοσωματίδια
- διαδερμικά συστήματα
- συστήματα οφθαλμικής και ρινικής χορήγησης φαρμάκου
- εμφυτεύματα
define and compare in the simplest way the target of the main 4 systems of modified drug transport
- Τα συστήματα ελεγχόμενης αποδέσμευσης
= συστήματα τα οποία μπορούν να παρέχουν κάποιον έλεγχο του φαρμάκου στο σώμα
- Τα συστήματα παρατεταμένης αποδέσμευσης
—> παρατείνουν μόνο τα θεραπευτικά επίπεδα στο αίμα ή στον ιστό του φαρμάκου για παρατεταμένη χρονική περίοδο
—> δεν μπορούν να θεωρηθούν συστήματα ελεγχόμενης αποδέσμευσης
- Τα συστήματα ελεγχόμενης και παρατεταμένης αποδέσμευσης διακρίνονται στα συστήματα χορήγησης φαρμάκων ελεγχόμενης ταχύτητας.
- Τα συστήματα στόχευσης φαρμάκων
—> μπορεί να θεωρηθούν ως μια μορφή ελεγχόμενης αποδέσμευσης
—> επδ ασκούν χωρικό έλεγχο της αποδέσμευσης του φαρμάκου εντός του σώματος
Show in a graph the change in the dosage concentration of a regular / traditional drug
Στη συμβατική θεραπεία, υποπολλαπλάσιες ποσοτήτες των φαρμάκων εισάγονται στο σύστημα σε καθορισμένα χρονικά διαστήματα
—> με αποτέλεσμα να υπάρχει σημαντική διακύμανση στο επίπεδο συγκέντρωσης του φαρμάκου στο πλάσμα
—> the big changes in concentration are dangerous and could lead to either toxicity when the dosage goes above MEC, or could lead to ineffective therapy when the dosage is below the MEC
Draw the graph of the ideal drug concentration + explain
Slide 9
Ιδανικό δοσολογικό σχήμα θεωρείται εκείνο κατά το οποίο η συγκέντρωση του φαρμάκου σχεδόν συμπίπτει με την ελάχιστη αποτελεσματική συγκέντρωση (MEC), διατηρώντας ένα σταθερό επίπεδο καθ’ όλη τη διάρκεια της θεραπείας.
Compare the systems Παρατεταμένης Αποδέσμευσης vs controlled
- Συστήματα Ελεγχόμενης Αποδέσμευσης
- διατηρεί σταθερά τα επίπεδα του φαρμάκου στο αίμα ή στον ιστό
- Διατηρούν σταθερά τα επίπεδα του φαρμάκου στο αίμα - ιστό στόχο —> συνήθως με την απελευθέρωση του φαρμάκου σε ένα πρότυπο μηδενικής τάξης (no change in rate with conc)
- Περιέχουν μηχανισμούς εντοπισμού του φαρμάκου στην ενεργή θέση
- Συστήματα Παρατεταμένης Αποδέσμευσης
- απελευθερώνει το φάρμακο επί παρατεταμένου χρονικού διάστηματος
- Eπιτυγχάνουν κινητική απελευθέρωσης πρώτης τάξης
- Δεν περιέχουν μηχανισμούς εντοπισμού του φαρμάκου στην ενεργή θέση
- Μπορεί να αποτελέσουν και σύστημα ελεγχόμενης αποδέσμευσης
- Παρατεταμένη αποδέσμευση συνεπάγεται βραδεία αποδέσμευση ενός φαρμάκου κατά τη διάρκεια μιας χρονικής περιόδου
Give all the advantages of modified release systems
(+) Μείωση των διακυμάνσεων στα επίπεδα του φαρμάκου στο αίμα
(+) Μείωση της συχνότητας χορήγησης
(+) Συμμόρφωση του ασθενούς στη θεραπεία
(+) Μείωση των ανεπιθύμητων ενεργειών (συστηματικά και τοπικά), κυρίως των ισχυρών φαρμάκων
(+) Μείωση του κόστους της υγειονομικής περίθαλψης
(+) Βελτιωμένη αποτελεσματικότητα της θεραπείας
(+) Μειώνει τον χρόνο νοσηλείας του ασθενούς
(+) Επιτυγχάνεται μέγιστη βιοδιαθεσιμότητα με ελάχιστη δόση
(+) Ελαχιστοποίηση συσσώρευσης του φαρμάκου κατόπιν χρόνιας χορήγησης
(+) Σταθερά επίπεδα στο αίμα επιτυγχάνουν το επιθυμητό αποτέλεσμα —> διατηρείται για μια προβλεπόμενη χρονική περίοδο
(+) Τα φάρμακα ευαίσθητα σε ενζυματική αδρανοποίηση ή βακτηριακή αποσύνθεση μπορεί να προστατευθούν με τον μηχανισμό ενθυλάκωσης σε πολυμερές σύστημα κατάλληλο για παρατεταμένη αποδέσμευση
List all the περιορισμοι of modified release systems
- Δεν επιτρέπει την άμεση διακοπή της θεραπείας
- Ο ιατρός έχει λιγότερη ευελιξία στη ρύθμιση δοσολογίας
—> όπως καθορίζεται από το σχεδιασμό της δοσολογικής μορφής - Οι μορφές δοσολογίας παρατεταμένης αποδέσμευσης σχεδιάζονται για γενικό πληθυσμό δηλαδή με βάση τις μέσες τιμές του χρόνου ημιζωής
- Δεν συνυπολογίζονται οι νοσηρές καταστάσεις που μπορεί να μεταβάλλουν τη διάθεση φαρμάκων στο σώμα και να προκαλέσουν σημαντικές διακυμάνσεις στους ασθενείς
- Η διαδικασία παραγωγής σκευασμάτων παρατεταμένης απελευθέρωσης είναι δαπανηρή
- Απρόβλεπτη και φτωχή in vitro - in vivo συσχέτιση
- Η αποτελεσματικότητα του φαρμάκου για τη χρονική περίοδο απελευθέρωσης επηρεάζεται και περιορίζεται από το χρόνο παραμονής στο ΓΕΣ
- Χρειάζεται επιπρόσθετη εκπαίδευση στους ασθενείς (όπως να μην θρυμματίζουν τη μορφή πριν από την κατάποση)
- Φάρμακα που έχουν πολύ μικρό χρόνο ημίσειας ζωής ή πολύ μεγάλο χρόνο ημιζωής είναι φτωχοί υποψήφιοι (π.χ. διαζεπάμη)
- Η καθυστερημένη έναρξη της δράσης μερικές φορές δεν είναι χρήσιμη σε οξείες καταστάσεις
List all the Χαρακτηριστικά Φαρμάκων Ακατάλληλων για την per os Παρατεταμένη Αποδέσμευση
- Τα φάρμακα τα οποία απορροφώνται και αποβάλλονται ταχέως με σύντομο χρόνο ημιζωής (< 1 ώρα)
- Τα φάρμακα με μεγάλο χρόνο ημιζωής (> 12 ώρες)
- Για τα φάρμακα που απαιτούνται μεγάλες δόσεις (> 1 g).
- Η εκτεταμένη σύνδεση των φαρμάκων με τις πρωτεΐνες του πλάσματος αυξάνει τον χρόνο ημιζωής τους και συνεπώς αυτά τα φάρμακα γενικά δεν προτιμούνται να παρασκευάζονται σε μορφή παρατεταμένης αποδέσμευσης
- Τα φάρμακα με αθροιστική δράση και ανεπιθύμητες παρενέργειες. Παράδειγμα Φαινοβαρβιτάλη
- Τα φάρμακα με στενό θεραπευτικό δείκτη
- Τα φάρμακα που απαιτούν ακριβή τιτλοποίηση της δοσολογίας για κάθε άτομο
- Σε γενικές γραμμές, ένα εξαιρετικά διαλυτό ή ένα εξαιρετικά αδιάλυτο φάρμακο είναι φτωχοί υποψήφιοι σκευασμάτων παρατεταμένης αποδέσμευσης
describe the ideal rate of release of a drug as well as the ideal absorption
Rate —> θα πρέπει να απελευθερώνει το φάρμακο με σταθερό ή μηδενικής τάξεως ρυθμό
Absorption
—> Μετά την απελευθέρωση από το φαρμακευτικό προϊόν, το φάρμακο πρέπει να απορροφάται ταχέως
—> ρυθμός απορρόφησης του φαρμάκου θα πρέπει να ακολουθεί κινητική μηδενικής τάξης παρόμοια με την IV φαρμάκου
Ideally what should the rate of release vs absorption be? how is it in practice? why?
Σε όλες τις περιπτώσεις, το φαρμακευτικό προϊόν είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε ο ρυθμός συστηματικής απορρόφησης του φαρμάκου να περιορίζεται από τον ρυθμό απελευθέρωσης του φαρμάκου μέσω του συστήματος χορήγησης φαρμάκου
—> BUT most που απελευθερώνουν ένα φάρμακο με κινητική μηδενικής τάξης in vitro δεν επιδεικνύουν απορρόφηση φαρμάκου μηδενικής τάξης όταν χορηγούνται in vivo
—> Η έλλειψη απορρόφησης φαρμάκου μηδενικής τάξεως μετά την από του στόματος χορήγηση μπορεί να οφείλεται σε έναν αριθμό απρόβλεπτων συμβάντων που συμβαίνουν στον γαστρεντερικό σωλήνα κατά τη διάρκεια της απορρόφησης
How are p.o. drugs used for immediate vs delayed release reacting differently inside the body
The p.o. παρατεταμένης αποδέσμευσης:
- παραμένουν στο ΓΕΣ περισσότερο από τα συμβατικά φάρμακα άμεσης αποδέσμευσης που προορίζονται για ταχεία απορρόφηση
- επηρεάζεται περισσότερο από την ανατομία και τη φυσιολογία του ΓΕΣ και το περιεχόμενό του
—> φυσιολογικά χαρακτηριστικά του ΓΕΣ (διακυμάνσεις στο pH, η ροή του αίματος, η κινητικότητα, η παρουσία τροφής, ενζύμων, βακτηρίων κλπ)
—> επηρεάζουν τη θέση αποδέσμευσης του εντός του ΓΕΣ
—> μπορεί να επηρεάσουν τον ρυθμό απελευθέρωσης του φαρμάκου από το προϊόν
Describe the effect of the p.o. delayed release drug passing through the stomach vs the small intestine
Στόμαχος
- can stay for hours εάν χορηγηθεί κατά τη φάση της πέψης
- Τα λιπαρά συστατικά, τα θρεπτικά συστατικά και η ωσμωτικότητα μπορεί να παρατείνουν περαιτέρω το χρόνο παραμονής του φαρμάκου στο στομάχι
- food affects some drugs’ release rate
—> Δεν είναι γνωστό εάν αυτός ο ταχύτερος ρυθμός απελευθέρωσης φαρμάκου σχετίζεται με μια αλλαγή στο pH, τον ρυθμό εκκένωσης του στομάχου ή με μια αλληλεπίδραση τροφής με φάρμακα - Ένας μεγαλύτερος χρόνος κατακράτησης στο στομάχι μπορεί να εκθέσει το φάρμακο σε ισχυρό όξινο περιβάλλον
Λεπτό Έντερο
- Το εγγύς τμήμα του λεπτού εντέρου έχει pH περίπου 6
—> λόγω της εξουδετέρωσης του οξέος από διττανθρακικά που εκκρίνονται από τον βλεννογόνο του δωδεκαδακτύλου και το πάγκρεας - huge SA για την απορρόφηση του φαρμάκου
—> λόγω της παρουσίας μικρολάχνων - χρόνος διέλευσης = 3hrs
—> το χρονικό διάστημα μετάβασης συμπεραίνεται ότι είναι πολύ μικρό για δοσολογικές μορφές παρατεταμένης αποδέσμευσης που διαρκούν έως και 12 ώρες
—> εκτός εάν το φάρμακο πρόκειται να απορροφηθεί στο κόλον - Το παχύ έντερο έχει λίγο υγρό και η αφθονία των βακτηρίων μπορεί να κάνει την απορρόφηση του φαρμάκου ακανόνιστη και ατελής
Explain what we need to be careful of when designing the drugs if it has χαμηλή υδατική διαλυτότητα + solution
If we have φάρμακο με χαμηλή υδατική διαλυτότητα
—> γενικά δεν πρέπει να διαμορφώνεται σε δισκίο που δεν αποσυντίθεται
—> επειδή ο κίνδυνος ατελούς διάλυσης του φαρμάκου είναι υψηλός
Solution
—> θα πρέπει να σκευαστεί ένα φάρμακο με χαμηλή διαλυτότητα σε ουδέτερο pH
—> έτσι ώστε το μεγαλύτερο μέρος του φαρμάκου να απελευθερώνεται πριν φτάσει στο κόλον
—> καθώς η έλλειψη υγρού στο κόλον μπορεί να δυσχεράνει την πλήρη διάλυση
Solution N2
—> Τα δισκία διάβρωσης είναι πιο αξιόπιστα για αυτά τα φάρμακα επειδή ολόκληρο το δισκίο τελικά διαλύεται
What needs to be done for a drug πολύ υδατοδιαλυτό στο όξινο pH στο στομάχι αλλά πολύ αδιάλυτο στο εντερικό pH
Issue
—> μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να μορφοποιηθεί σε προϊόν παρατεταμένης αποδέσμευσης, because ideally it would be insoluble in the stomach and soluble in the intestine
Potential solution
—> Η υπερβολική προστασία της επικάλυψης μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλή βιοδιαθεσιμότητα
—> ενώ η πολύ μικρή προστασία μπορεί να οδηγήσει σε απόρριψη της δόσης στο στομάχι
Actual solution
—> Μπορεί να είναι δυνατή μια μέτρια παράταση της διάρκειας με σφαιρίδια με εντερική επίστρωση
—> Ο ωσμωτικός τύπος ελεγχόμενου συστήματος μπορεί να είναι πιο κατάλληλος για αυτόν τον τύπο φαρμάκου
List all the Παράγοντες που πρέπει να εξετάζονται στα συστήματα παρατεταμένης αποδέσμευσης
Βιολογικοί Παράγοντες:
- Απορρόφηση
- Κατανομή
- Μεταβολισμός
- Χρόνος ημιζωής
- Παράθυρο ασφάλειας
Φυσικο-χημικοί παράγοντες:
- Δοσολογικό μέγεθος
- Συντελεστής κατανομής και μοριακό βάρος
- Υδατική διαλυτότητα
- Σταθερότητα φαρμάκου
- Πρωτεινική σύνδεση
- pKα
Before the absorption, what needs to be done?
Ένα φάρμακο για να απορροφηθεί, χρειάζεται πρώτα να διαλυθεί σε υγρό μέσο πριν φτάσει στην συστηματική κυκλοφορία
List and explain all the important factors linked to absorption that will limit our ability to make the drug into a extended release form
- Ο ρυθμός, η έκταση και η ομοιομορφία της απορρόφησης του φαρμάκου είναι σημαντικοί παράγοντες κατά την εξέταση ενός σκευάσματος ελεγχόμενης απελευθέρωσης
- Ο ρυθμός απορρόφησης πρέπει είναι πολύ πιο μεγάλος από τον ρυθμό απελευθέρωσης
- Ο μέγιστος χρόνος ημίσειας ζωής απορρόφησης πρέπει να είναι περίπου 3-4hrs
—> αλλιώς το σκεύασμα θα περάσει από την περιοχή με δυναμικό απορρόφησης πριν ολοκληρωθεί η απελευθέρωση του φαρμάκου - φαρμακευτικές ενώσεις που είναι σταθερές με χαμηλότερο ποσοστό απορρόφησης —> not good candidates
- Ο χρόνος διέλευσης του φαρμάκου στις απορροφητικές περιοχές της ΓΕΣ είναι περίπου 8-12 ώρες
- ταχύς ρυθμός της απορρόφησης του φαρμάκου, σε σχέση με την κυκλοφορία του είναι απαραίτητος
- μέσω της απορρόφησης ενός φαρμάκου στο ΓΕΣ, φάρμακα όπως η καναμυκίνη και γενταμυκίνη εμφανίζουν απορρόφηση σε διαφορετικές τοποθεσίες ενώ η ριβοφλαβίνη απορροφάται αποτελεσματικά από τη χρήση μεταφορέα στο άνω μέρος του ΓΕΣ —> difficult to make any of them bc it shouldn’t be a specific absorption spot if we want an extended release
what’s the kinetic limiting factor for a delayed release system
Το περιοριστικό κινητικά στάδιο του ρυθμού παράδοσης φαρμάκου από ένα σύστημα παρατεταμένης απελευθέρωσης είναι η απελευθέρωσή του από τη μορφή δοσολογίας του και όχι η απορρόφηση του
Explain how distribution is an important biological factor for extended release drug systems
Η κατανομή των φαρμάκων στους ιστούς μπορεί να είναι σημαντικός παράγοντας στη συνολική κινητική αποβολής του φαρμάκου
—> Μειώνει τη συγκέντρωση του φαρμάκου
—> μπορεί να είναι και κινητικά περιοριστικό βήμα στην ισορροπία του με το αίμα και το εξωαγγειακό ιστό
- Κατά συνέπεια, ο φαινόμενος όγκος κατανομής παίρνει διαφορετικές τιμές ανάλογα με χρονική πορεία της διάθεσης του φαρμάκου
—> πρέπει να υπάρχουν πληροφορίες για τη διάθεση του φαρμάκου
Describe 2 circumstances that will affect our ability to design φαρμακοτεχνική μορφή παρατεταμένης αποδέσμευση in regards to the metabolism of the drug
- Εάν το φάρμακο κατά τη χρόνια χορήγηση είναι ισχυρός επαγωγέας ή αναστολέας ενζύμου
—> θα είναι φτωχός υποψήφιος
—> λόγω της δυσκολίας διατήρησης ομοιόμορφων επίπεδων φαρμάκου στο αίμα - Εάν υπάρχουν μεταβλητά επίπεδα του φαρμάκου στο αίμα μέσω της πρώτης διόδου (liver or intestine)
—> Generally φάρμακα που μεταβολίζονται σημαντικά πριν την απορρόφηση, στον αυλό του εντέρου, μπορεί να δείξουν μειωμένη βιοδιαθεσιμότητα από βραδύτερη απελευθέρωση
Which drugs would benefit a lot from an extended release system in regards to metabolism
Στα περισσότερα συστήματα, τα εντερικά ένζυμα είναι κορεσμένα
—> Όσο το φάρμακο απελευθερώνεται με βραδύτερο ρυθμό σε αυτές τις περιοχές τόσο λιγότερο θα είναι συνολικό φάρμακο που παρουσιάζεται για ενζυματική δράση
—> Η συσκευή απελευθέρωσης για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, επιτρέπει πλήρη μετατροπή του φαρμάκου στον μεταβολίτη του
What’s the main role / target of extended release system
Ο συνήθης στόχος είναι να διατηρηθούν τα θεραπευτικά επίπεδα στο αίμα για μεγάλα χρονικά διαστήματα
—> το φάρμακο πρέπει να εισέλθει στην κυκλοφορία με τον ίδιο περίπου ρυθμό με τον οποίο αποβάλλεται