chp5 Flashcards
list all the p.o. routes of administration
- κάψουλες
- δισκία
- σιρόπι
- γαλακτώματα
- εναιωρήματα
give all the pros and cons of using p.o.
(+) Ασφαλής χορήγηση
(+) Έυκολη χορήγηση
(+) Αυτοχορηγούμενα φάρμακα
(+) Εύκολη στην πρόσληψη
(+) Οικονομική
(+) Καλή απορρόφηση
(+) Δεν χρειάζεται αποστείρωση
(-) Αργή απορρόφηση, βραδείας δράσης
(-) Ναυτία και έμετος
(-) Πέρασμα πρώτης διόδου
(-) Αλληλεπιδράσεις του φαρμάκου με άλλα φάρμακα και του φαρμάκου με την τροφή
what are the 2 routes that are given through the βλεννογόνο του στόματος
- Υπογλώσσια οδός —> το φάρμακο τοποθετείται κάτω από τη γλώσσα και αφήνεται να διαλυθεί
- Παρειακή οδός —> το φάρμακο τοποθετείται ανάμεσα στο μάγουλο και τα ούλα
List and describe the different Χαρακτηριστικά της Στοματικής Κοιλότητας που ευνοούν την Απορρόφηση
- Αναγεννητική Ικανότητα Επιθηλίου
- Πολικότητα:
- Σε φυσιολογικό pH η βλέννη έχει αρνητικό φορτίο (-)
- εξαιτίας του σιαλικού οξέος και των οξειδίων του θείου
- Αυτό το ζελατινώδες υγρό παίζει καίριο ρόλο στην προσκολλητικότητα που παρουσιάζει ο βλεννογόνος
—> είναι χρήσιμη για φαρμακοτεχνικά σκευάσματα που βασίζονται στην προσκόλληση στο βλεννογόνο για να επιτύχουν παρατεταμένη δράση
- Η ενζυμική δραστηριότητα:
- Ανεξάρτητα από τα ένζυμα που περιέχονται στο σάλιο και τη βλέννη
- ένζυμα υπάρχουν και στο εσωτερικό του επιθηλίου
- που εντοπίζουν και καταστρέφουν επιβλαβείς παράγοντες
- Διαπερατότητα Επιθηλίου
- Ο βλεννογόνος του στόματος μπορεί να είναι 4-4000x περισσότερο διαπερατός από την επιδερμίδα.
give the order from biggest to smallest absorption from the oral routes that use διάφορες περιοχές απορρόφησης του βλεννογόνου του στόματος
υπογλώσσια περιοχή > παρειακή > μαλακή υπερώα
—> this is because the sublingual is a rich area in αγγεια
list the pros and cons of using Παρειακή/ Υπογλώσσια Οδός
(+) Ταχεία απορρόφηση και υψηλότερα επίπεδα στο αίμα
(+) Δεν πραγματοποιείται ο μεταβολισμός πρώτης διόδου
(+) Δεν πραγματοποιείται αποικοδόμηση των φαρμάκων, όπως αυτή που πραγματοποιείται κατά την απορρόφηση στον γαστρεντερικό σωλήνα
(+) Η παρουσία του σάλιου διευκολύνει τόσο τη διάλυση του φαρμάκου όσο και την ικανότητά του να διαπερνά τις βιολογικές μεμβράνες
(-) Ενδεχόμενη ανησυχία σχετικά με τη γεύση
(-) Περιορισμένη επιφάνεια του βλεννογόνου
(-) Χορήγηση μικρών δόσεων
which part of the παχέος εντέρου can be used to absorb drugs? describe that route of administration
Ο βλεννογόνος του παχέος εντέρου έχει στόχο να απορροφά μόνο νερό και ηλεκτρολύτες —> μόνο το τελευταίο τμήμα του, ο βλεννογόνος του ορθού, έχει καλή απορροφητικότητα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για χορήγηση φαρμάκων
—> Το φάρμακο απορροφάται από το ορθό και τον πρωκτικό σωλήνα με παθητική διάχυση του ιονισμένου φαρμάκου
give the pros and cons of doing Χορήγηση απο το ορθό
(+) Εναλλακτική οδός για τη χορήγηση φαρμάκων δυσάρεστων από άποψη γεύσης και οσμής
(+) Αποφυγή ναυτίας
(+) Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περίπτωση αναίσθητων ασθενών
(+) Παρακάμπτει τον ηπατικό μεταβολισμό από το κάτω μισό του ορθού - μόνο οι μισές αιμορροϊδικές φλέβες καταλήγουν στην πυλαία φλέβα
(-) Η απορρόφηση είναι μερικές φορές παράτυπη και ελλιπής και πολλά φάρμακα προκαλούν ερεθισμό του βλεννογόνου του ορθού
what’s the main goal of Παρεντερική Οδός
Άμεση παράδοση του φαρμάκουστη συστηματική κυκλοφορία χωρίς την παρεμβολή του εντερικού βλεννογόνου
list all the parenteral forms of administration
- Ενδοδερμική (ID) (στο δέρμα)
- Υποδόρια (s.c.) (στον υποδόριο ιστό)
- Ενδομυϊκή (I.M.) (στο σκελετικό μυ)
- Ενδοφλέβια (I.V.) (στις φλέβες)
- Ενδοαρτηριακή (I.A.) (σε αρτηρίες)
- Ενδοραχιαία (I.T.) (εγκεφαλονωτιαίο υγρό)
- Ενδοπεριτοναϊκή (I.P.) (περιτοναϊκή κοιλότητα)
- Ενδοαρθρική (αρθρικό υγρό)
Describe IV administration
Αποτελεί τη μόνη μέθοδο με την οποία είμαστε σίγουροι για την ακριβή ποσότητα του φαρμάκου που απορροφήθηκε και εισήλθε στην κυκλοφορία (100% βιοδιαθεσιμότητα)
Use
—> για την εισαγωγή του φαρμάκου απευθείας στη συστηματική κυκλοφορία
Form
—> ως ενδοφλέβια ένεση ή ως αντλία έγχυσης.
—> Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθούν καθετήρες.
List all the pros and cons of IV
(+) Για φάρμακα που δεν απορροφώνται από το στόμα
(+) Αποφεύγει το μεταβολισμό πρώτης διόδου
(+) Έχει ταχεία δράση - αποτελεί την ταχύτερη οδό για επείγουσες καταστάσεις
(+) 100% βιοδιαθεσιμότητα - η φάση της απορρόφησης παρακάμπτεται
(+) Εφαρμόζεται και σε αναίσθητους ασθενείς
(-) Προκαλεί αιμόλυση ή άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες
(-) Θρομβοφλεβίτιδα της φλέβας και νέκρωση των παρακείμενων ιστών
(-) Μπορεί να μπλοκάρει τα τριχοειδή αγγεία
(-) Εφαρμόζεται μόνο σε υδατοδιαλυτά φάρμακα
(-) Μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για τη ζωή του ασθενή, σε περίπτωση που αναπτυχθεί ανεπιθύμητη ενέργεια, διότι υπάρχει αμεσότητα στη φαρμακολογική δράση και ανεπαρκής χρόνος αντίδρασης
Describe IM
- Η χορήγηση φαρμάκων εντός του μυϊκού συστήματος είναι ο πιο συνηθισμένος τρόπος παρεντερικής απορρόφησης φαρμάκων.
- Συνήθη σημεία ενδομυϊκής ένεσης αποτελούν ο γλουτός και ο δελτοειδής μυς του βραχίονα.
- Το φάρμακο εγχέεται στο χώρο μεταξύ των μυϊκών κυττάρων και πρέπει να διαπεράσει το τοίχωμα των αγγείων του αντίστοιχου μυός για να εισέλθει στην κυκλοφορία
what type of molecule and what mechanism allows for the absorption IM
Εισάγοντας φάρμακα στους μύες, η απορρόφηση είναι πιο αργή και ελλιπής συγκριτικά με την IV χορήγηση.
Characteristics:
- Η απορρόφηση εξαρτάται από την λιποφιλικότητά τους
—> Όσο μεγαλύτερη είναι η λιποφιλικότητα
—> τόσο περισσότερο διέρχονται από τις κυτταρικές μεμβράνες των ενδοθηλιακών κυττάρων του τοιχώματος των αγγείων - Τα υδρόφιλα μόρια ή πρωτεΐνες μπορούν να εισέλθουν στην κυκλοφορία
—> είτε διαμέσου των διαστημάτων που δημιουργούνται μεταξύ των κυττάρων του τοιχώματος των αγγείων
—> είτε διαμέσου του λεμφικού συστήματος
Mechanism
—> Η απορρόφηση των φαρμάκων στην ενδομυϊκή οδό γίνεται με τους κανόνες της παθητικής διάχυσης
If we don’t want immediate absorption of the drug in IM, what do we need to modify?
Αν είναι επιθυμητή η βραδεία χορήγηση:
- είτε αναμειγνύοντάς το με λιπαρά έκδοχα
- είτε χρησιμοποιώντας ειδικά μικροκρυσταλλικά διαλύματα
—> όπως κατά τη χορήγηση πενικιλλίνης και ινσουλίνης ή ακόμη και χορηγώντας το φάρμακο σε μορφή έστερ - Οι μορφές παρατεταμένης δράσης ονομάζονται διεθνώς depot μορφές του φαρμάκου
What is a contraindication to the IM route
- Η πτώση των αιμοπεταλίων του αίματος
- ή νόσοι που οδηγούν σε αυξημένη τάση για αιμορραγίες
—> διότι μπορούν να δημιουργηθούν ευμεγέθη αιματώματα
Give all the pros and cons for IM
(+) Ελαιώδη εναιωρήματα για αποθήκευση και παρασκευάσματα βραδείας αποδέσμευσης
(+) Για τα φάρμακα που υποβαθμίζονται μετά από του στόματος χορήγηση, όπως η ινσουλίνη
(+) Ταχεία έναρξη δράσης - και μπορεί να γίνει ταχύτερη, αν μαλάξουμε τον μυ, οπότε ανοίγουν και άλλα παράπλευρα αγγεία με αποτέλεσμα η επιφάνεια απορρόφησης να αυξηθεί σημαντικά
(+) Μπορούν να δοθούν ήπια ερεθιστικά
(-) Μεταβολισμός των φαρμάκων στους ιστούς των μυών
(-) Η καθίζηση του φαρμάκου στο σημείο της ένεσης
(-) Η ένεση μπορεί να είναι πολύ επώδυνη
Describe subcutaneous administration (sc)
- είναι βραδύτερη οδός από την ενδομυϊκή.
- Χρησιμοποιείται κυρίως για ουσίες μη ερεθιστικές τοπικά για τους ιστούς
- προτιμάται από την ενδομυϊκή οδό χορήγησης για την ευκολία της
- Πρόκληση έντονου πόνου
—> μπορεί να συμβεί νέκρωση ή βλάβη των ιστών
—> Τα ισοτονικά διαλύματα εγχέονται για να μειώσουν τον πόνο και για να μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν για παρατεταμένη δράση - Ενσωμάτωση της αγγειοσυσταλτικής ουσίας επιβραδύνει την απορρόφηση
- Τοπική μάλαξη, άσκηση, εφαρμογή θερμότητας ή η συμπερίληψη αγγειοδιασταλτικού προκαλεί αύξηση της απορρόφησης
Give the pros and cons of SC
(+) Ταχεία έναρξη της δράσης λόγω της ταχείας πρόσβασης στην κυκλοφορία
(+) Ο πόνος μειώνεται όταν χρησιμοποιείται επίθεμα
(+) Χρησιμοποιείται για εμβόλια και φάρμακα που δεν απορροφούνται από το στόμα, π.χ. ινσουλίνη
(-) Βραδύτερη απορρόφηση συγκριτικά με την IM χορήγηση
(-) Ο ρυθμός της απορρόφησης εξαρτάται από τη ροή του αίματος και τον όγκο της ένεσης
when are Ενδοπεριτοναϊκή (ΙΡ) used
Χρησιμοποιείται ευρύτατα σε πειραματόζωα
Describe IT administration
Τα φάρμακα μπορούν να χορηγηθούν απευθείας στον παραχνοειδή χώρο
—> έτσι οι επιδράσεις θα είναι εντοπισμένες στα νωτιαία νεύρα και μήνιγγες
Describe IA uses
- Περιορίζονται μόνο για διαγνωστικούς σκοπούς
- ή για τον εντοπισμό της επίδρασης του φαρμάκου σε ένα συγκεκριμένο ιστό ή όργανο με έγχυση του φαρμάκου στην ηπατική αρτηρία.
- Πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη οδός για πειραματική εργασία
Describe ID
- Το φάρμακο χορηγείται μέσα στα στρώματα του δέρματος (χόριο) και προκαλεί πόνο
- Κυρίως χρησιμοποιούνται για τη δοκιμή της ευαισθησίας σε φάρμακα
Describe Ενδο-αρθρική
Ενέσεις αντιβιοτικών και κορτικοστεροειδών χορηγούνται σε φλεγμονές στις κοιλότητες από εμπειρογνώμονες επαγγελματίες υγείας.