chp8 Flashcards
define distribution and excretion
- απομάκρυνση = μη αναστρέψιμη απώλεια του φαρμάκου από το σώμα
- κατανομή = αναστρέψιμη μεταφορά ενός φαρμάκου μεταξύ διαμερισμάτων
Explain what happens after την απορρόφηση (δέρμα, πνεύμονα, ή μέσω της γαστρεντερικής οδού) ή κατόπιν συστημικής χορήγησης (IV, ΙΜ) στην κυκλοφορία του αίματος
Ενα φάρμακο μπορεί να κατανεμηθεί στο μεσοκυττάριο χώρο & στα ενδοκυτταρικά υγρά
—> Κατανομή
—> είναι η διαδικασία κατά την οποία ένα χημικό μόριο που απορροφάται, απομακρύνεται από τη θέση απορρόφησης σε άλλες περιοχές του σώματος
—> καταμερισμό του φαρμάκου στα διαμερίσματα που προαναφέρθηκαν
describe how distribution happens and what the result of it is
- Η διαδικασία της κατανομής πραγματοποιείται με την κυκλοφορία του αίματος
- Συνεπώς, ένα από τα διαμερίσματα θα θεωρείται πάντα το πλάσμα ενώ το άλλο διαμέρισμα θα αντιπροσωπεύει τα εξωαγγειακά υγρά και τους ιστούς
—> ως αποτέλεσμα την προσέγγιση του φαρμάκου στις θέσεις δράσης
—> η εκδήλωση της φαρμακολογικής δράσης είναι άμεση συνάρτηση της ταχύτητας κατανομής
Name the 2 types of κατανομή στους διάφορους ιστούς
- πρωτογενή κατανομή —> μεταφορά με το αίμα
- δευτερογενή κατανομή —> ανακατανομή στον οργανισμό, ως συνέπεια της χημικής συγγένειας του φαρμάκου προς τους ιστούς
what is necessary to happen για να είναι θεραπευτικά χρήσιμη η κατανομή
Για να είναι θεραπευτικά χρήσιμη η κατανομή θα πρέπει να είναι πολύ πιο γρήγορη από ότι η ταχύτητα της ταυτόχρονης διαδικασίας της απέκκρισης
—> έτσι ώστε να δίνεται η δυνατότητα στο φάρμακο να συσσωρεύεται σε ικανό ποσοστό και συνεπώς στην επίτευξη των θεραπευτικών συγκεντρώσεων στο πλάσμα
Based on the desired criteria for distribution, explain what factors would therefore affect it
Η κατανομή συνεπώς των φαρμάκων καθορίζεται από:
- τον ρυθμό της ροής του αίματος
- την ικανότητα διείσδυσης του φαρμάκου στις μεμβράνες και τους ιστούς του όργανου-στόχου
—> Όσο πιο λιπόφιλο είναι το μόριο τόσο πιο γρήγορα αναμένεται θα φτάσει στο στόχο δράσης στον οργανισμό
compare the distribution of diazepam and lorazepam
- Η διαζεπάμη πετυχαίνει πιο γρήγορα την αντικαταθλιπτική της δράση από ότι η λοραζεπάμη —> λόγω γρηγορότερης διείσδυσης στο ΚΝΣ
- Όμως η λοραζεπάμη έχει μεγαλύτερη διάρκεια δράσης —> επειδή παραμένει στο ΚΝΣ περισσότερο χρόνο, αφού δυσκολεύεται να εξέλθει από τις μεμβράνες του ΒΒΒ
Describe the barriers that drugs pass during distribution + where + how they get concentrated
- Τα περισσότερα φάρμακα επιτυγχάνουν να φθάσουν στο στόχο τους μέσω του εξωκυττάριου υγρού
- Τα φάρμακα πρέπει να διέλθουν μέσα από τα τοιχώματα των τριχοειδών και να φτάσουν στο διάμεσο υγρό για να είναι σε θέση να αλληλοεπιδράσουν με τους υποδοχείς στην επιφάνεια των κυττάρων
Το φάρμακο συχνά συμπυκνώνεται μέσω:
- της λιπιδικής διάχυσης
- της παγίδευσης των ιόντων
- ή της συμμετοχής μηχανισμών ενεργού μεταφοράς σε συγκεκριμένους ιστούς —> όπου τότε η δράση εμφανίζεται παρατεταμένη
what do we mean by παγίδευσης of a drug
The binding of a drug on the target based on its properties such as pH, lipophilicity etc
What determines πόσο καλά ένα φάρμακο κατανέμεται
- Από τις φυσικοχημικές ιδιότητες —> συντελεστή κατανομής, δυναμικό ιονισμού, μοριακό μέγεθος
- τα χαρακτηριστικά του «διαμερισματικού» στόχου —> pH, περιεκτικότητα σε λιπαρά, όγκος, αγγείωση
What happens μόλις το φάρμακο κατανεμηθεί σε αυτά τα διαμερίσματα (λίπος, οστό, μύες)
Οι συγκεκριμένοι ιστοί μπορούν να δρουν ως δεξαμενές του φαρμάκου
What does the τρόπος προσέγγισης στους ιστούς depend on
Σχετίζεται με την περιγραφή 2 υποτιθέμενων διαμερισμάτων
—> τα οποία διακρίνονται από την παροχή αίματος και τον χρόνο που χρειάζεται το φάρμακο να φτάσει στη συγκεκριμένη παροχή
What are the 2 διαμερισμάτων we mentioned
- Το κεντρικό διαμέρισμα
—> θεωρείται ότι περιλαμβάνει όργανα/ιστούς με υψηλή παροχή αίματος
—> καρδιά, νεφρά, ήπαρ, πνεύμονες, εγκέφαλος
- Το περιφερειακό διαμέρισμα
—> περιέχει τον λιπώδη ιστό
—> τους μύες (διγοξίνη καρδιακό μυ)
—> την περιτοναϊκή κοιλότητα, οστά και ουροδόχο κύστη
Για να υπάρχει πλήρης κατανομή στο 95% σε πολλά φάρμακα, μετά τη χορήγηση μιας εφάπαξ δόσης, explain how much time is needed depending on what is the target
- 2hrs —> για τα οστά και τους μύες
- 4hrs —> για το λιπώδη ιστό (που δεν έχει καλή αιμάτωση)
- 2mins —> για τα νεφρά
—> Το φάρμακο κατανέμεται από το πρώτο στο δεύτερο διαμέρισμα με διάχυση, με ή χωρίς ενεργή μεταφορά
Show the different K stable values showing drug movement / distribution pathway + what does it mean
slide 10
A new theory of a third compartment came out. Explain it
Έχουν προταθεί μοντέλα με ένα επιπρόσθετο τρίτο διαμέρισμα για να εξηγήσουν ιδιαίτερα λεπτομερειακά στοιχεία της φαρμακοκινητικής συμπεριφοράς ορισμένων φαρμάκων
—> έχει προταθεί για τα αντιβιοτικά της ομάδας των αμινογλυκοσιδών, όπου ο ασθενής εμφανίζει επιβάρυνση υγρών λόγω οιδήματος
Rank the body fluids based on the volume
Αίμα (= 7 L)
- Ενδοκυττάριο υγρό —> 65% του όγκου ενός ιστού
- Εξωκυττάριο υγρό —> 35% του όγκου του ιστού
- Μεσοκυττάριο υγρό —> 20% του όγκου των ιστών
+ slide 13
Is distribution equal in all the body
Η κατανομή ενός φαρμάκου δεν είναι ομοιόμορφη σε όλο το σώμα, επειδή διαφορετικοί ιστοί λαμβάνουν το φάρμακο από το πλάσμα σε διαφορετικούς ρυθμούς και έκταση
- Υπάρχει διαφορά στα ποσοστά αιμάτωσης
- Υπάρχει διαφορετική διείσδυση στο τριχοειδές ενδοθήλιο
—> Η διάχυση πραγματοποιείται κατά μήκος της κυτταρικής μεμβράνης
what value can describe the κατανομή του φαρμάκου
Ο φαινόμενος όγκος κατανομής (Vd)
—> είναι ένας θεωρητικός όγκος των υγρών του σώματος που θα πρέπει να είναι διαθέσιμος για να διασκορπιστεί ένα φάρμακο
—> εάν η συγκέντρωση του στο σώμα θεωρείται ίδια με εκείνη στο πλάσμα ή τον ορό
what factor plays a big role in Vd
Σημαντικό ρόλο παίζει και η σύνδεση των φαρμάκων με τις πρωτεΐνες του πλάσματος
—> έκταση και η ένταση της σύνδεσης καθορίζει το μέγεθος του φαινόμενου όγκου κατανομής
Formula for Vd + explain what it means
= όγκος (Λίτρα / kg) μέσα στον οποίο εμφανίζεται το φάρμακο για τη κατανομή του και υπολογίζεται από τη δοσολογία (kg) του και από τη συγκέντρωση του φαρμάκου στο αίμα (kg / L)
= Ποσότητα φαρμάκου στο σώμα / Συνολική συγκέντρωση του φαρμάκου στο πλάσμα
—> Ο υπολογισμός απαιτεί τη γνώση της ποσότητας του φαρμάκου στο σώμα και τον προσδιορισμό της συγκέντρωσης του φαρμάκου στο πλάσμα του αίματος
—> small Vd —> high conc of drug in blood —> hasn’t gone to its target
In which areas will lipophilic vs hydrophilic drugs go
- Τα υδατοδιαλυτά φάρμακα θα παραμένουν στο αίμα
- τα λιποδιαλυτά φάρμακα θα παραμένουν στις κυτταρικές μεμβράνες
How does protein binding affect duration of action + Vd
Τα φάρμακα που είναι φορτισμένα τείνουν να συνδέονται με τις πρωτεΐνες ορού:
- The stronger the binding the longer the drug acts
- Οι πρωτεΐνες που είναι συνδεδεμένες με φάρμακα αποτελούν μακρομοριακά συμπλέγματα τα οποία δεν μπορούν να διέλθουν από τις βιολογικές μεμβράνες —> συνεπώς περιορίζονται στην κυκλοφορία του αίματος
How can we use Vd with patients
- Παθολογικές καταστάσεις μπορούν να αλλάξουν τον όγκο Vd
- Vd σχετίζεται μαθηματικά με τη συγκέντρωση ενός φαρμάκου στο αίμα —> μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην ερμηνεία εργαστηριακών αποτελεσμάτων
- Ο όγκος κατανομής είναι χρήσιμος για την εκτίμηση των δοσολογικών σχημάτων
- για τον υπολογισμό της ποσότητας αντιδότου που θα πρέπει σε κάποιες περιπτώσεις να χορηγηθει
