H13 pt 1 Flashcards
(54 cards)
Circadiaans ritme =
Circannueel:
Infradiaan:
Ultradiaan:
Circadiaans ritme = dagelijks ritme. O.a. slaap-waakcyclus
Circannueel: jaarlijks ritme
Infradiaan: langer dan 1 dag korter dan 1 jaar
Ultradiaan: korter dan 1 dag
Exogene en Endogene ritmes
Endogene ritmes: intern gestuurd: vanuit lichaam
Exogene ritmes: extern gestuurd: b.v. door zonlicht
Hoe weet je of een ritme endogeen (intern gestuurd) of exogeen (extern gestuurd) is?
Houd de externe condities constant en kijk wat het gedrag is
Is het circadiaans ritme endogeen of exogeen? Endogeen.
11 min langer dan 24 uur.
Free-running ritme:
Verlenging van dag-nacht cyclus door afwezigheid exogene cues, 11 min langer dan 24 uur.
Originele experiment zag 1-2 uur verschuiving per nacht. Periodieke synchronisatie van omgevingscues (zeitgebers) is nodig voor het behouden van circadiaans ritme.
Zeitgebers:
Tijdgevers. Exogene cues die het circadiaans ritme in stand houden.
!! Ze moeten elke dag op redelijk dezelfde tijd optreden om effectief te zijn.
Wat is de grootste Zeitgeber?
Daglicht
Entrainment:
synchroniseren (resetten) van circadiaans ritme dmv Zeitgebers.
Jet lag ontstaat wanneer de … niet gesynchroniseerd is met de biologische klok.
Zeitgeber niet gesynchroniseerd, de klok moet worden entrained op een andere tijdzone. Dit werkt het beste als de aanpassing niet te groot is.
Aanpassing van biologische klok is makkelijker als je reist van … naar … (oost/west) dan tegenovergesteld.
Oost naar West is makkelijker.
Jet lag ontstaat wanneer de … niet gesynchroniseerd is met de biologische klok.
Zeitgeber. De klok moet dan worden entrained op een andere tijdzone.
De neurale basis van de biologische klok is de breinstructuur …
Suprachiasmatische nucleus (SCN) van de hypothalamus.
Waar bevindt de Suprachiasmatische nucleus (SCN) zich?
Boven het optisch chiasma (supra chiasma)
De SCN ontvangt input van de … via de …
- Lichtgevoelige RGCs.
- Tractus Retino-Hypothalamicus
De ‘’core’’ neuronen in de SCN zijn niet ritmisch: Leg uit.
Ze entrainen ‘shell’ neuronen die genetisch voorgeprogrammeerd zijn voor ritmiek. De SCN neuronen doen dit zelf niet.
– Shellneuronen zijn gevoelig voor ritmische prikkels.
Een ochtend of avond mens zijn is mede afhankelijk van shell-neuronen. Leg uit:
De shellneuronen hebben een andere voorkeur voor daglichtprikkels bij mensen die energiek zijn in de ochtend of avond.
Naast entrainment op ochtend en avondlicht, kan het circadiaans ritme van de SCN (suprachiasmatische nucleus) ook entrained worden door …
Non-photic cues: Opwinding, Beweging, Eetgedrag.
o Deze bereiken de Thalamus en Raphé Nuclei.
Produceert de Suprachiasmatische Nucleus gedrag?
Nee, bij laesies treedt gedrag nog op. De SCN is slechts de master-klok die regelmaat aanbrengt in gedrag.
De pacemaker cellen in de SCN hebben een ritme van ongeveer …
24 uur.
Slave oscillatoren:
De pacemaker cellen (slaves) van de SCN sturen andere hersenstructuren aan met circadiaanse ritmische activiteit.
B.v. pijnappelklier melatonine door het zien van nachtlicht, en bijnieren cortisol door het zien van daglicht.
De pijnappelklier geeft melatonine af in reactie op …
Nachtlicht dat de Pacemaker cellen aanzet om de pijnappelklier aan te sturen.
Naast de functie in het circadiaanse slaap-waak ritme van dieren en mensen, speelt Melatonine voor andere diersoorten ook een rol in …
Circannuele cycli, zoals voortplanting, winterslaap en migratie.
Melatonine vergroot geslachtsorganen tijdens zomer. Dit is tegenovergesteld voor dieren die tijdens de winter voortplanten
De neurotransmitters … zijn nodig voor waakzaamheid tijdens beweging.
Serotonine (Raphé nuclei) en Acetylcholine (Meynert)
3 soorten metingen voor slaap:
- EEG hersenactiviteit (slaapstadium)
- EMG spieractiviteit
- EOG oogbewegingen
En evt. Bloedglucose, stressniveaus, lichaamstemperatuur
