h4 - politiek in theorie Flashcards
(46 cards)
Kernconcept
Staatsvorming
Staatsvorming is de instutionalisering van politieke macht tot een staat
Belastingmonopolie
Het alleenrecht om burgers te verplichten belasting te betalen.
De overheid kan actoren dwingen om mee te werken aan…. Zo kan de overheid ……
Actoren dwingen om mee te werken aan collectieve acties, zo kan de overheid goederen realiseren die anders niet beschikbaar zijn omdat de markt of burgers ze niet aanbieden.
Gevolg van het proces van staatsvorming
Dat burgers accepteren deze rol van de overheid in een moderne samenleving. Het feit dat de overheid deze macht heeft, en dat die macht als legitiem wordt beschouwd.
Wat bedoelen ze met politieke macht?
Het vermogen om de politieke besluitvorming te beïnvloeden. Onder andere de regering en het parlement hebben dit vermogen.
Wat voor macht is er nodig om politieke besluiten te nemen?
Alleen met formele macht, afspraken die zijn vastgelegd in wetten en regelgeving.
Geweldsmonopolie
De over heeft de legitieme macht als het gaat om geweldsuitoefening. De overheid is de enige actor die legaal (op basis van de wet) geweld mag gebruiken om de openbare orde te handhaven.
Welke machtsverschillen zijn er?
Machtsevenwicht
Machtongelijkheid
Machtsoverwicht
Machtsuitoefening/machtsvacuüm
Machtsevenwicht
Er is, bijvoorbeeld tussen twee staten, sprake van ongeveer evenveel macht. Zij kunnen dan niet hun wil opleggen aan de ander.
Machtsongelijkheid (tussen staten)
Kan leiden tot oorlog of geweld.
Machtsoverwicht (binnen een staat)
Een bevolkingsgroep die via de overheid de wil probeert op te leggen aan anderen.
Machtsuitoefening
Afwezigheid van voldoende machtsuitoefening kan ook leiden voor geweld tegen overheid of tussen burgers onderling.
Interne soevereiniteit
Binnen een staat
Externe soevereiniteit
Van buitenaf
De staat heeft interne soevereine macht omdat die…
Als het hoogste gezag regeert over een groep mensen
Binnen een bepaald grondgebied valt
En daarbij het geweldsmonopolie en belastingmonopolie bezit.
Externe soevereiniteit
het staatsgezag is niet ondergeschikt aan het gezag van andere staten.
Kernconcept: Rationalisering
Rationalisering is het proces van ordenen en systematiseren van de werkelijkheid met de bedoeling haar voorspelbaar en beheersbaar te maken en van het doelgericht inzetten van middelen om zo efficiënt en effectief mogelijke resultaten te bereiken.
Kernconcept: Politieke socialisatie
Het proces van overdracht en verwerving van de politieke cultuur van de groep(en) en samenleving waar mensen toe behoren. Het proces bestaat uit opvoeding, opleiding en andere vormen van omgang met anderen.
Wie zijn de belangrijkste socialisatoren bij het ontwikkelen van politieke voorkeuren?
Politici, je ouders, omgeving, de media, school en de groep waar je toe behoort.
Wat is een gevolg van politieke socialisatie?
Er wordt een politieke cultuur aangeleerd en zorgt zo ook voor het voortbestaan van het politieke systeem.
Wat is het poldermode/harmoniemodel?
De overlegcultuur in Nederland tussen overheid en verschillende actoren, zoals belangenorganisaties. Zegt iets over de waarden, normen en opvattingen die wij belangrijk vinden in onze cultuur.
Besluiten maken door middel van overleg en samenwerking, waardoor een consensus ontstaat.
Wat is het conflictmodel?
Actoren kiezen voor de strijd om de eigen doelen en belangen te realiseren. Zoals het gebruik van machtsvertoon of strijdmiddelen om gelijk te krijgen. Voorbeeld: regelmatig terugkerende boerenprotesten.
Wat is een gevolg, binnen het conflictmodel, als demonstraties niet tot compromis leidden?
Actievoerders kunnen overstappen op zwaardere middelen zoals staken, burgerlijke ongehoorzaamheid of het ‘platleggen’ van de samenleving.
Doelen van conflictmodel
Anderen overtuigen van het eigen gelijk
