h7- vormingsvraagstuk: samenlevingsvormen

Question 1

Wat is institutionalisering?

Answer 1

Het proces waarbij een complex van waarden en min of meer geformaliseerde regels wordt vastgelegd in standaard gedragspatronen die het gedrag van mensen en hun onderlinge relaties reguleren.

Question 2

Welke twee soorten instituties zijn er?

Answer 2

• Sociale instituties
• Politieke instituties

Question 3

Wat is het doel van institutionalisering?

Answer 3

Toename van regels zorgt voor zekerheid, stabiliteit en begrip voor anderen.

Question 4

Wat gebeurde er met het passief kiesrecht bij de grondwetswijziging van 1917?

Answer 4

Het passief kiesrecht (het recht om gekozen te worden) werd ingevoerd voor zowel mannen als vrouwen.

Question 5

Wat gebeurde er met het actief kiesrecht in 1919?

Answer 5

Het actief kiesrecht (het recht om te stemmen) werd na Suze Groeneweg voor alle vrouwen mogelijk.

Question 6

Hoe is institutionalisering toegepast op het kiesrecht?

Answer 6

De waarde gelijkheid tussen man en vrouw werd vastgelegd in geformaliseerde regels. Die werden standaard gedragspatronen, waardoor vrouwen actief stemrecht konden uitoefenen en gedrag gereguleerd werd.

Question 7

Wat is een verzuilde samenleving?

Answer 7

Een samenleving die is opgedeeld in levensbeschouwelijke en sociaaleconomische groepen.

Question 8

Wat is een kostwinnersgezin?

Answer 8

Een gezin waarin de vader (kostwinner) zorgt voor het inkomen en de moeder voor het huishouden en de kinderen.

Question 9

Wat voor soort huishouding is een kostwinnersgezin?

Answer 9

Een bevelshuishouding, waarin de machtsafstand tussen ouders en kinderen groot is.

Question 10

Wat zijn voordelen van institutionalisering?

Answer 10

• Het gedrag van mensen wordt voorspelbaar
• Mensen hoeven handelingen niet steeds opnieuw uit te vinden
• Mensen weten hoe en waartoe ze moeten handelen

Question 11

Wat zijn nadelen van institutionalisering?

Answer 11

• Minder gevoel van vrijheid
• Risico op inflexibiliteit en te veel procedures
• Mensen gaan redeneren vanuit regels in plaats van dialoog

Question 12

Wat is democratisering?

Answer 12

Het proces waarbij machts- en gezagsverhoudingen veranderen door meer inspraak en medezeggenschap voor mensen met minder macht.

Question 13

Welke soorten rechten hebben burgers?

Answer 13

• Klassieke vrijheidsrechten
• Politieke grondrechten
• Sociale grondrechten

Question 14

Wat betekent democratisering in enge zin?

Answer 14

Burgers krijgen meer deelname aan politieke besluitvorming.

Question 15

Wat betekent democratisering in brede zin?

Answer 15

Machtsverhoudingen veranderen ook in andere samenlevingsvormen ten gunste van mensen met minder macht.

Question 16

Wat is een individualistische ideologie?

Answer 16

Een ideologie die uitgaat van inspraak en medezeggenschap voor ieder individu, zodat mensen hun leven kunnen verbeteren.

Question 17

Wat zijn de twee democratiseringsgolven?

Answer 17

• Uitbouw van de rechtsstaat
• Ontstaan van volksvertegenwoordiging

Question 18

Wat is een onderhandelingshuishouden?

Answer 18

Een gezin met kleinere machtsafstand, waarin over gedrag, taken en rollen wordt overlegd. Kinderen krijgen meer inspraak.

Question 19

Wat is individualisering?

Answer 19

Het proces waarbij individuen hun zelfstandigheid op verschillende gebieden vergroten.

Question 20

Wat is een traditionele samenleving?

Answer 20

Een samenleving waarin het individu zich moet aanpassen aan de dominante norm.

Question 21

Wat is een moderne samenleving?

Answer 21

Een samenleving waarin het individu zelf zijn of haar leven mag plannen en inrichten.

Question 22

Wat is een positief gevolg van individualisering?

Answer 22

Meer persoonlijke vrijheid en sociale mobiliteit.

Question 23

Wat is een negatief gevolg van individualisering?

Answer 23

Afname van sociale cohesie en toename van egoïsme en eenzaamheid.

Question 24

Wat is een verzorgingsstaat?

Answer 24

Een samenleving waarin solidariteit wordt gereguleerd en mensen bereid zijn voor elkaars welzijn te zorgen en risico’s te delen.

Question 25

Wat is een meerkeuzemaatschappij?

Answer 25

Een maatschappij waarin mensen als zelfstandige individuen zelf mogen kiezen wie ze zijn en wat ze willen worden.

Question 26

Welke twee soorten moderne gezinnen zijn er?

Answer 26

- Het egalitaire gezin - Het geïndividualiseerde gezin

Question 27

Wat is het egalitaire gezin?

Answer 27

Taken in en buiten huis zijn grotendeels verdeeld. Het gezinsklimaat is democratisch en kinderen hebben redelijke inspraak.

Question 28

Wat is het geïndividualiseerde gezin?

Answer 28

De nadruk ligt op het individu. Ouders zijn emotioneel en economisch onafhankelijker en besteden vaker taken uit. Zelfontplooiing is belangrijk.

Question 29

Wat is rationalisering?

Answer 29

Het proces van ordenen en systematiseren van de werkelijkheid om deze voorspelbaar en beheersbaar te maken, en het doelgericht inzetten van middelen voor efficiënte en effectieve resultaten.

Question 30

Wat is de confessionele visie op het gezin?

Answer 30

Het gezin is de hoeksteen van de samenleving; de overheid moet ruimte geven aan traditionele rollen voor man en vrouw.

Question 31

Wat is de liberale visie op het gezin?

Answer 31

De vrijheid van het individu staat centraal. De overheid moet die beschermen en zich neutraal opstellen in morele kwesties.

Question 32

Wat is de socialistische visie op het gezin?

Answer 32

De overheid mag actief ingrijpen om gelijkheid tussen mannen en vrouwen en verschillende samenlevingsvormen te bevorderen.

Question 33

Wat is een participatiesamenleving?

Answer 33

Een samenleving waarin burgers die daartoe in staat zijn zelf actief bijdragen aan het welzijn, in plaats van afhankelijk te zijn van de klassieke verzorgingsstaat.