Hfst 12: Orgaandonatie Flashcards
(19 cards)
Welke soorten orgaandonatie zijn er?
- levende donatie
- donatie post-mortem
- heart beating donors
- non-heart beating donors
Wat houd een levende donatie in?
Het betreft het wegnemen van een orgaan bij een levend persoon, ouder dan 18 jaar die hiermee instemt. Het gaat hier uiteraard over organen die kunnen gedoneerd worden zonder de dood van de donor tot gevolg
Kan iedereen aan iedereen een orgaan doneren?
- Niet iedereen kan aan iedereen een orgaan schenken via levende donatie. Er zullen verschillende tests nodig zijn om te kijken of beiden compatibel zijn en het risico op afstoting van het orgaan niet te groot is
- arts zal deze persoon uitgebreid inlichten over de fysieke, psychische, familiale en sociale
gevolgen. De persoon stemt hiermee in maar kan zich ook op elk moment terugtrekken
Wat houden heart beating donors in?
- Dit zijn donors waarbij vastgesteld werd dat ze onomkeerbare hersenschade hebben opgelopen.
- Bij deze donors kunnen alle organen en weefsels weggenomen worden: hart, lever, nieren, alvleesklier, darmen…
- De hartactiviteit wordt tijdens de operatie zelf gestopt.
Wat zijn de doelen van orgaandonatie?
- orgaandonatie voor transplantatie
- donatie vna menselijk lichaamsmateriaal voor transplantatie
- Donatie van menselijk lichaamsmateriaal voor vervaardigen van medictie
- donatie van menselijk lichaamsmateriaal voor onderzoeksdoeleinden
Wat orgaandonatie voor transplantatie in?
- organen van donor verwijderd en onmiddellijk getransplanteerd bij
acceptor - organen zoals hart, lever, nieren, longen, pancreas, darmen en gevasculariseerde samengestelde
weefsels (v: gezicht)
Wat houd donatie van menselijk lichaamsmateriaal voor transplantatie in?
- een falende functie van de acceptor herstellen
- GEEN volledig orgaan getransplanteerd maar enkel menselijk materiaal
- bv: huidtransplantatie bij zv met ernstige brandwonden,
hoornvliestransplantaties, enkel transplanteren van hartklep
Wat houd donatie van menselijk lichaamsmateriaal het vervaardigen van medicatie in?
- Uit gen-, weefsel- en celmonsters kan medicatie worden vervaardigd -> mogelijk maken om nieuwe behandelingen en inzichten aan te bieden => “Advanced
Therapy Medicines” - bv: medicamenteuze behandeling voor ziekte van Alzheimer, kanker…
Wat houd donatie van menselijk lichaamsmateriaal voor onderzoeksdoeleinden in?
- kan levend en post-mortem
- orgaan of weefsel weggenomen, bijvoorbeeld een tumor, om verder te onderzoeken
- doel: tot andere inzichten komen om bepaalde ziekten beter te begrijpen
- Geen donatie van lichaam aan wetenschap want daar doneer je aan universiteit en bij donatie van menselijk lichaamsmateriaal voor onderzoeksdoeleinden doneer je aan onderzoekscentrum
Hoe is menselijke donatie wettelijk bepaald in België?
- In België is er een veronderstelde toestemming voor donatie van menselijk lichaamsmateriaal na het overlijden. Dit betekent dus dat iedereen geacht is toe te stemmen met donatie na het overlijden <-> In praktijk toestemming zal gevraagd worden aan de familie. Dit uit respect
- schenken van orgaan is gratis. Dit is opgenomen in de wet om te voorkomen dat er handel in organen en weefsels ontstaat
- anonimiteit
Wat kan je doen zodat je familie niet kan beslissen over orgaandonatie?
bij de gemeentelijke dienst een formulier “wilsverklaring betreffende wegnemen van menselijk lichaamsmateriaal na overlijden” ingevuld werd dat de arts zal toepassen wat op formulier vermeld staat. Dit kan verzet zijn of uitdrukkelijke toestemming
Wat is eurotransplant?
organisatie die de coördinatie op zich neemt over de landsgrenzen heen. Zo is er een verbond tussen België, Nederland, Luxemburg, Duitsland, Oostenrijk, Slovenië, Kroatië en Hongarije
Waar wordt toezicht op gehouden bij eurotransplant?
- een goede verdeling van de beschikbare organen;
- opstellen van toekenningsregels van organen;
- transparantie en objectiviteit van het selectiesysteem op basis van medische criteria;
- beheer van de gegevens van donors en acceptoren;
- promotie, steun en coördinatie van orgaantransplantaties
Hoe verloopt een donatie bij eurotransplant?
Wanneer een donor beschikbaar is uit een land dat is aangesloten bij Eurotransplant neemt transplantcoördinator contact op met het centrum. Zij geven de medische karakteristieken van de donor door. Eens er een acceptor geïdentificeerd is, worden alle mogelijke gegevens uitgewisseld en de procedure tot transplantatie opgestart.
wat is de taak van de transplantcoördinator?
Eens de acceptor is geïdentificeerd neemt hij kennis van het dossier. Dit in samenspraak met de verschillende artsen en verpleegkundigen
Waarom is het belangrijk om de tijd te vermelden dat een orgaan het lichaam verlaat?
Elk orgaan geeft een beperkte houdbaarheid dus er mag geen tijd verloren gaan. De houdbaarheid van organen is:
- hart en longen: 4 tot 6 uur
- lever: 12 uur
- nieren: 24 uur
Wat doet de chirurg die het orgaan wegneemt nog met het orgaan?
De chirurg die de organen wegneemt zal het orgaan nauwkeurig bekijken en indien het goed werd bevonden, zal hij dit communiceren naar de chirurgen van het ziekenhuis waar de acceptor ligt. De zv kan opgebeld en voorbereid worden voor transplantatie.
Wat is een HLA-type bepaling?
- HLA = Humaan Leukocyten Antigen
- Om zeker te zijn dat het risico op afstoting zo laag mogelijk is
- complexere bloedgroepensysteem dan ABO bloedgroepensysteem
- weefselbepaling zal aangeven of donor en acceptor verenigbaar zijn
- nooit perfecte match zijn behalve bij identieke tweelingen
- zoveel mogelijk gelijkenissen
zijn om de kans op afstoten te voorkomen
Wat wordt er toegediend na een transplantatie?
Na transplantatie zal er immunosuppressiva toegediend worden aan de ontvanger om de afweerreactie van het lichaam op het orgaan te onderdrukken.
