Hfst 7: Medische beeldvorming Flashcards
(35 cards)
Wat zijn rötgenstralen?
= X-stralen
- Dit zijn ioniserende stralen die niet door alle weefsels van het lichaam worden doorgelaten. Deze
structuren vormen een witte kleur op een verder zwart beeld.
Welke principes van radioprotectie moeten worden toegepast bij rötgenstralen?
- Elk onderzoek moet voorgeschreven zijn door een arts en moet verantwoord zijn
- We moeten optimale bescherming voorzien volgens het ALARA/ALADA-principe
- Individuele dosislimieten mogen niet overschreden worden
Wat is het ALARA-principe?
= As Low As Reasonably Achievable
- toestellen moeten gevoelig genoeg zijn om een stralingsdosis die zo laag mogelijk gehouden wordt, toe te dienen en te kunnen registreren. Let wel, er moet een beeld gevormd worden waarvan de kwaliteit hoog genoeg is om een goeie diagnose te stellen
Wat is het ALADA-principe?
= As Low As Diagnostically Acceptable
De dosis moet worden afgestemd op wat nodig is om een goede diagnose te kunnen stellen en niet op wat een mooi esthetisch beeld oplevert.
Welk beschermingskledij gebruikt het medisch personeel bij röntgenstralen?
loodschort, schildklierbeschermer, loodhandschoenen of een loodbril.
Wat doet een dosimeter?
Hiermee zal men de stralingsbelasting bekijken over een langere termijn om te zien of de hoeveelheid niet is overschreden.
Wat is RX of radiografie?
- opname rechtstaand
of liggend plaatsvinden - röntgenbuis stuurt ioniserende stralen naar detector -> meet doorgelaten straling en zet dit om in beeld -> doorgestuurd naar computerprogramma waarop radioloog het beeld kan bekijken
Wat is een CT-scan?
= Computer Tomografie
- dwarsdoorsneden gemaakt van lichaam via röntgenstralen zv ligt neer en wordt in scanner geschoven waar hij regio per regio wordt gescand. De scanner is in de vorm van een tunnel
Waarvoor kan contrastvloeistof toegediend worden bij een CT-scan?
kan intraveneus worden toegediend om organen en bloedvaten beter zichtbaar te maken
Wat is de verhouding va straling van een CT-scan t.o.z.v. RX?
De stralingsdosis bij en CT-scan is hoger dan bij een RX door de hoge contrastresolutie waardoor een 3D beeld kan gevormd worden.
Wat is een contrastmiddel?
stof die toegediend wordt om met beeldvormende techniek duidelijker beeld te krijgen: op röntgenfoto zijn natuurlijke contrasten zichtbaar, bot onderscheidt zich van spieren. Darmen, nieren en bloedvaten (weke delen) zijn niet voldoende zichtbaar op een röntgenfoto, wel de schaduwen (omtrek) ervan
Welke soorten contraststoffen zijn er en hoe worden ze toegediend?
- Jodium of Gadolinium: IV toedienen
- Bariumsuspensie: oraal of anaal toedienen
Welke info moet je navragen bij de patiënt alvorens jodiumhoudend contrastvloeistof toe te dienen?
- heeft de patiënt in het verleden allergische reacties gehad bij toediening van een
contraststof? - heeft de patiënt nierfunctiestoornissen?
- heeft de patiënt een schildklieraandoening?
- is de patiënt zwanger of net bevallen?
Wat zijn de aandachtspunten bij jodiumhoudend contrastvloeistof?
- Bij IV toediening met automatische injectiepomp voor CT-scan -> belangrijk diepe elleboogvene aan te prikken omdat oppervlakkige vene kapot springt onder hoge perfusiedruk
- bij verminderde nierfunctie zal men preventief IV NaCl 0,9% toedienen of nierprotectie starten. Nierprotectie met natriumchloride of natriumbicarbonaat:
o 1u voor onderzoek: 3ml / kg / u
o tot 4u na het onderzoek: 1ml / kg /u - Stop de toediening van de contraststof onmiddellijk bij extravasatie
Waaruit bestaat de nazorg bij jodiumhoudende contraststof?
Na toediening van contrastmiddel, patiënt vragen extra water te drinken (minimaal 1,5 l) zodat contraststof sneller kan verwijderd worden via de nieren
Wat zijn de mogelijke complicaties en nevenwerkingen na toediening van jodiumhoudende contraststof?
- nausea en braken
- opkomend warmtegevoel en pijn op de plaats van injectie
- allergische huidreacties en jeuk
- ademhalingsmoeilijkheden
- flush (rood aanlopen van het gelaat en het lichaam)
- hartkloppingen, hartritmestoornissen, hartstilstand
Wat zijn de contra-indicaties voor het toedienen van barium?
- allergie voor bariumsulfaat of een van de andere stoffen die in dit middel zitten;
- maagulcus of pylorusstenose;
- peritonitis;
- fistels tussen de darm en een andere lichaamsholte of de huid;
- bloeding in het maagdarmkanaal;
- darmobstructie;
- ontsteking van het maagdarmkanaal;
- onvoldoende bloedtoevoer (ischemie) naar de darmwand;
- toxisch megacolon;
- recente chirurgie of onderzoek (endoscopie) van het maagdarmkanaal;
- recente radiotherapie van het maagdarmkanaal.
Wat is de nazorg bij onderzoek met barium?
Barium kan obstipatie veroorzaken. Laat daarom de zorgvrager voldoende drinken (1 tot 2 liter extra drinken). Vaak wordt na een onderzoek met barium laxativa toegediend.
Hoe kan medische beeldvorming uit gevoerd worden aan de hand van geluidsgolven?
- ultrasone geluidsgolven -> via transducer uit te sturen -> weerkaatsingen op verschillende zachte en harde structuren
- geluidgolven hebben zeer hoge
frequentie zodat we dit als mens niet kunnen horen -> gaan niet door lucht -> zorgt dat er gel moet gebruikt worden wanneer transducer tegen lichaam wordt gehouden => luchtvrij - in lichaam weerkaatste golven worden door transducer terug opgevangen -> door computersysteem omgezet in beeld
Welke onderzoeken verlopen via geluidsgolven?
- Echografie
- doppler
- duplexonderzoek
Waarvoor wordt echografie gebruikt?
De echografie is ideaal om zachte weefsels te bekijken. Er bestaan verschillende types van transducers afhankelijk van de plaats van het onderzoek
Wat is een doppleronderzoek?
vorm van echografie waarbij de bloedvaten worden onderzocht. Hiermee worden geluidsgolven doorgestuurd maar zal de verandering in frequentie en de snelheid waarmee het bloed stroomt omgezet worden in geluidssignalen.
Hoe klinken veneuze en arteriële flow bij een doppleronderzoek?
- veneuze flow: ruisend geluid
- arteriële flow: kloppend geluid volgens het ritme van het hart
Wat is een duplexonderzoek?
= combinatie van echografie en doppleronderzoek
- gebruikt om vernauwingen van bloedvaten in beeld te brengen en bloeddoorstroming te meten.
