Hoofdstuk 3 (deel 1)

Question 1

Bespreek enkele misvattingen met betrekking tot Ethiek.

Answer 1

1. Ethiek heeft te maken met wat mijn gevoelens me vertellen over wat juist of verkeerd is.
   - > Gevoelens volgen kan soms net afzien van dat wat ethisch is
2. Ethiek heeft te maken met mijn religieuze overtuiging.
   - > Dit zou betekenen dat alleen gelovigen ethisch kunnen zijn.
3. Ethiek is doen wat de wet voorschrijft.
   - > De wet kan afwijken van wat ethisch is.
4. Ethiek heeft te maken met de gedragspatronen die onze maatschappij aanvaardt,
   - > Gedragsnormen in een maatschappij kunnen afwijken van wat ethisch is.
5. Ik heb geen idee wat ethiek is.
   - > Wordt spontaan geassocieerd met normen, gedragsregels, voorschriften en wetten die gelden in onze samenleving.
   - > Ethiek wordt meestal negatief begrepen.

Question 2

Bespreek het ontstaan van ethiek.

Answer 2

Het woord ethiek komt van de Griekse ethos: gewoonte of gebruik of houding en gezindheid.

Question 3

Geef een goede werkdefinitie van ethiek.

Answer 3

Werkdefinitie: Ethiek bestudeert/reflecteert over de verschillen waarden en normen (=moraal) die aan de basis liggen van het menselijke handelen en stelt zich de vraag: wat is goed, wat is kwaad.

Question 4

Som de onderzoeksgebieden van ethiek op.

Answer 4

Descriptieve ethiek
Prescriptieve ethiek
Bijzondere of toegepaste ethiek
Meta ethiek

Question 5

Leg uit: Descriptieve ethiek

Beschrijvende of empirische ethiek

Answer 5

Bij de descriptieve ethiek worden de morele gewoonten van een bepaalde gemeenschap, groep, bedrijf worden door een buitenstaander beschreven.

Question 6

Leg uit: Prescriptieve ethiek

Voorschrijvende of normatieve ethiek

Answer 6

Bij de prescriptieve ethiek stellen we uitdrukkelijk op het standpunt dat het goede gedaan moet worden.
Als maatstaf hierbij nemen we een bepaalde normatief-ethische opvatting.

Zo kan de prescriptieve ethiek zich afvragen of bepaalde activiteiten binnen het bedrijfsleven en de wereld van de technologie te verenigen zijn met een bepaalde opvatting over hoe wij ons horen te gedragen.

Question 7

Leg uit wat een normatief-ethisch opvatting is

Answer 7

Een theorie of standpunt over hoe we ons moeten gedragen tijdens onze persoonlijke, beroepsmatige en maatschappelijke activiteiten.

Question 8

Leg uit: Bijzondere of toegepaste ethiek

Geef enkele voorbeelden van bijzondere ethiek.

Answer 8

Bedrijfsethiek: men bestudeert de normatief-ethische kwaliteit van activiteiten binnen en door bedrijven

Techniekethiek: Buigt zich over het al dan niet ethisch verantwoord zijn van technische producten en activiteiten.

Sociale ethiek: Peilt naar het ethische gehalte van de relatie individu-gemeenschap en de relaties tussen de gemeenschappen onderling.

Medische ethiek: Houdt zich bezig met de ethische aspecten van het medisch handelen

Question 9

Leg uit: Meta-ethiek

Answer 9

Meta denkt na over de ethiek. Ze behandelt vragen als:

• Wat is ethiek?
• Wat zijn waarden? Zijn alle waarden ethische waarden? Zo niet, wat maakt waarden dan ethische waarden.
• Wat is de relatie tussen ethiek en levensbeschouwing?
• Heeft de mens vrijheid van handelen of worden wij totaal geconditioneerd door de sociale structuren waarin we leven? En wat zijn de implicaties daarvan voor de ethiek?
• ….

De belangrijkste vraag waar de meta-ethiek zich mee bezighoudt is of er aan morele uitspraken een waarheidswaarde kan worden toegekend: wat is met andere woorden de verhouding tussen feiten en waarden.