kök hücre

Question 1

Kök hücreler nedir?

Answer 1

Organizmanın tüm doku ve organlarını oluşturan, farklılaşmamış ana hücreler.

Question 2

Kök hücrelerin iki temel özelliği nedir?

Answer 2

Kendini yenileme (self-renewal) ve farklılaşma (diferansiyasyon).

Question 3

Kök hücreler hangi yeteneklere sahiptir?

Answer 3

Sınırsız bölünme, kendini yenileme, doku onarımı ve organ/doku dönüşümü.

Question 4

Kendini yenileme nedir?

Answer 4

Kök hücrelerin uzun süre çoğalma ve kendi kopyasını oluşturma yeteneği.

Question 5

Farklılaşma (diferansiyasyon) nedir?

Answer 5

Kök hücrelerin farklı hücre tiplerine dönüşme süreci.

Question 6

Farklılaşma sürecini neler etkiler?

Answer 6

Sitokinler, büyüme faktörleri, hücre dışı matriks ve hücrelerarası iletişim.

Question 7

Farklılaşma sırasında hücrede neler değişir?

Answer 7

Büyüklük, şekil, membran potansiyeli, metabolik aktivite ve sinyal yanıtı.

Question 8

Kök hücre plastisitesi nedir?

Answer 8

Kök hücrelerin farklı doku tiplerine dönüşebilme yeteneği.

Question 9

Kök hücre nişi nedir?

Answer 9

Kök hücrelerin bulunduğu mikroçevre (ekstraselüler matriks, komşu hücreler, salgı proteinleri).

Question 10

Kök hücre nişi ne sağlar?

Answer 10

Asimetrik bölünme ile kök hücre sayısının sabit kalmasını.

Question 11

Asimetrik bölünme nedir?

Answer 11

Bir yavru hücre kök hücre kalırken diğerinin farklılaşması.

Question 12

Simetrik bölünme nedir?

Answer 12

İki yavru hücrenin de kök hücre olarak kalması.

Question 13

Progenitör hücreler nedir?

Answer 13

Kök hücrelerden farklılaşmaya başlayan, sınırlı bölünme kapasiteli hücreler.

Question 14

Kök hücre ile progenitör hücre farkı nedir?

Answer 14

Kök hücreler kendini yeniler ve yedek oluşturur; progenitörler sınırlı bölünür.

Question 15

Kendini yenileme hangi faktörlerle düzenlenir?

Answer 15

LIF, JAK-STAT ve SHP2-Erk sinyal yolakları.

Question 16

Oct4’ün kök hücredeki rolü nedir?

Answer 16

Trofoektoderm ve iç hücre kitlesi gelişimini düzenler.

Question 17

Nanog’un kök hücredeki işlevi nedir?

Answer 17

İlkel endoderm oluşumu ve gastrülasyonda etkilidir.

Question 18

Uyarıılmış pluripotent kök hücreler (UPKH) nedir?

Answer 18

Somatik hücrelerin (ör. fibroblast) transkripsiyon faktörleriyle pluripotent hale getirilmesi.

Question 19

UPKH’nin avantajı nedir?

Answer 19

Doku reddi olmadan kişiye özgü hücresel tedaviler sağlar.

Question 20

UPKH’nin riski nedir?

Answer 20

Tümör oluşma potansiyeli.

Question 21

Wnt ve Notch sinyal yolakları ne yapar?

Answer 21

Kök hücrelerin çoğalma ve farklılaşmasını düzenler.

Question 22

Kök hücrelerin çoğalma potansiyelini ne sağlar?

Answer 22

Yüksek telomeraz enzim aktivitesi.

Question 23

Kök hücre türleri farklılaşma kapasitesine göre kaça ayrılır?

Answer 23

Totipotent, pluripotent, multipotent, oligopotent, unipotent.

Question 24

Totipotent hücre nedir?

Answer 24

Zigot gibi tüm hücre tiplerine ve plasentaya dönüşebilen hücre.

Question 25

Pluripotent hücre nedir?

Answer 25

Üç germ tabakasına (ektoderm, mezoderm, endoderm) dönüşebilen hücre.

Question 26

Multipotent hücre nedir?

Answer 26

Belirli doku tiplerine dönüşebilen hücre (ör. hematopoetik kök hücre).

Question 27

Unipotent hücre nedir?

Answer 27

Tek bir hücre tipine dönüşebilen hücre (ör. epidermal kök hücre).

Question 28

Kök hücreler elde edildikleri yere göre kaça ayrılır?

Answer 28

Embriyonik, fetus ve yetişkin kök hücreler.

Question 29

Embriyonik kök hücrelerin kaynağı nedir?

Answer 29

Blastosistin iç hücre kütlesi.

Question 30

Yetişkin kök hücrelerin özelliği nedir?

Answer 30

Bulundukları dokunun hücre tiplerine farklılaşabilir (plastisite).

Question 31

Hematopoetik kök hücreler ne üretir?

Answer 31

Eritrosit, lökosit, trombosit ve lenfosit gibi kan hücreleri.

Question 32

Mezenkimal kök hücreler neye dönüşür?

Answer 32

Kemik, kıkırdak, yağ ve bağ doku hücreleri.

Question 33

Nöral kök hücreler ne oluşturur?

Answer 33

Nöronlar, astrositler ve oligodendrositler.

Question 34

Epidermal kök hücreler nerede bulunur?

Answer 34

Derinin bazal tabakası ve saç foliküllerinde.

Question 35

Bağırsak kök hücreleri ne üretir?

Answer 35

Absorptif epitel, goblet ve enteroendokrin hücreler.

Question 36

Satellit hücreler nedir?

Answer 36

İskelet kasında rejenerasyondan sorumlu yetişkin kök hücreler.

Question 37

Kanser kök hücreleri (KKH) nedir?

Answer 37

Tümör üreten, metastaza neden olabilen hücreler.

Question 38

KKH’nin özellikleri nelerdir?

Answer 38

Kendini yenileme, farklılaşma, invazyon ve anjiogenez uyarma.

Question 39

KKH hangi kanser türlerinde bulunur?

Answer 39

Beyin, meme, kolon, ovaryum, pankreas, prostat, melanoma, multiple myeloma.

Question 40

Kök hücre üretiminde embriyonik hücreler nasıl elde edilir?

Answer 40

Blastosistin iç hücre kütlesinden kültürle.

Question 41

Embriyonik kök hücrelerin kullanım alanları nelerdir?

Answer 41

Hücre ve gen terapisi, ilaç endüstrisi, embriyo gelişim çalışmaları.

Question 42

Yetişkin kök hücrelerin medikal uygulamaları nelerdir?

Answer 42

Doku onarımı, kemik iliği nakli, diyabet ve nörodejeneratif hastalık tedavileri.

Question 43

Kök hücre tedavi yolları nelerdir?

Answer 43

Allojenik, otolog, zenojenik ve sinjenik nakiller.

Question 44

Kök hücre tedavisinin riskleri nelerdir?

Answer 44

Doku uyuşmazlığı, kanser oluşumu, etik sorunlar.

Question 45

Embriyonik kök hücre çalışmalarında etik sorun nedir?

Answer 45

Embriyonun insan olarak sayılıp sayılmaması tartışması.

Question 46

Kök hücreleri nasıl tanırız?

Answer 46

Yüzey belirteçleri (CD marker’lar) ve morfolojik özellikler (yüksek çekirdek/sitoplazma oranı).

Question 47

Klonlama nedir?

Answer 47

Genetik olarak aynı canlıların oluşturulması.

Question 48

Terapötik klonlama nasıl yapılır?

Answer 48

Somatik hücre çekirdeğinin enükle edilmiş yumurtaya transferiyle kök hücre elde edilmesi.

Question 49

Kök hücre kültürlerinde embriyoid cisimcik nedir?

Answer 49

Üç germ tabakasına farklılaşabilen hücre yapıları.

Question 50

NS-3 ve NS-4 hücre kolonilerinin özelliği nedir?

Answer 50

Alkalin fosfataz boyamasıyla tanımlanır, üç boyutlu koloni oluşturur.