Leki przeciwwirusowe, pierwotniaki, robaki Flashcards

(97 cards)

1
Q

Leki używane w leczeniu zakażeń Herpes simplex i Varicella-zoster

A
Acyklowir
Walacyklowir
Famcyklowir
Pencyklowir
Brywudyna i sorywudyna
Ibacytabina
Denotywir
Tromantadyna
Moroksydyna
Dokozanol
Tryflurydyna
Idoksurydyna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Acyklowir

A

leczenie zakażeń HSV-1, HSV-2, VZV (także EBV, CMV, HHV-6)
analog guanozyny, przekształcany w trifosforan, hamuje syntezę DNA. Aktywacja leku zachodzi tylko w komórkach zakażonych

Oporność rozwija się u HSV i VZV i polega na nieaktywowaniu leku w zakażonej komórce, mutacjach polimerazy DNA
Oporność krzyżowa z Gancyklowir, Walacyklowir i Famcyklowir

Podawany miejscowo, doustnie i dożylnie
penetruje do OUN

w opryszczce, ospie wietrznej, zapalenie mózgu, zakażenie HSV u noworodków

Działania niepożądane: nudności, wymioty, biegunka, bóle głowy, nefrotoksyczność

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Walacyklowir

A

leczenie zakażeń HSV-1, HSV-2, VZV (także EBV, CMV, HHV-6)
Podlega metabolizmowi do acyklowiru
Większa biodostępność od acyklowiru

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Famcyklowir

A

Przekształcany do pencyklowiru, działa podobnie do acyklowiru
doustnie w terapii opryszczki narządów płciowych, półpaśca, jedniodniowa terapia opryszczki wargowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Pencyklowir

A

Metabolit famcyklowiru

miejscowo, w postaci kremu, w leczeniu opryszczki wargowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Brywudyna, sorywudyna

A

Hamują polimerazę DNA HSV i VZV
Podobne działanie i zastosowanie do acyklowiru
Sorywudyna mielotoksyczna!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Ibacytabina

A

hamuje polimerazę DNA HSV

w miejscowym leczeniu opryszczki wargowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Denotywir (Vratizolin)

A

przeciwwirusowe (HSV, VZV), przeciwbakteryjne (gram-dodatnie, w tym gronkowiec złocisty), przeciwzapalne
w miejscowym leczeniu opryszczki wargowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Tromantadyna

A

głównie przeciw wirusom opryszczki (HSV)

w leczeniu opryszczki wargowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Moroksydyna

A

przeciw HSV, VZV i wirusom grypy A

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Dokozanol

A

hamuje łączenie się HSV z błoną komórki i ich wnikanie do wnętrza
stosowany miejscowo w leczeniu opryszczki wargowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Tryflurydyna

A

hamuje polimerazę DNA HSV-1, HSV-2, wirusa ospy krowiej, oraz niektórych adenowirusów

Działa także w komórkach zdrowych! - zbyt toksyczny do stosowania ogólnego
miejscowo w zapaleniu rogówki HSV-1, HSV-2

Tryflurydyna+tipiracyl w zaawansowanym raku okrężnicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Idoksurydyna

A

wbudowuje się w nić DNA i hamuje polimerazę DNA HSV-1, HSV-2, VZV
podobnie jak tryflurydyna, zbyt toksyczny do stosowania ogólnego
miejscowo w zapaleniu rogówki HSV-2, HSV-2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Widarabina

A

inhibitor polimerazy HSV-1, HSV-2, VZV, oraz innych
aktywny wobec wirusów opornych na idoksurydynę

miejscowo w zapaleniu rogówki przez HSV
w terapii półpaśca u pacjentów z AIDS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Leki używane w leczeniu zakażeń wirusem cytomegalii

A
Gancyklowir
Walgancyklowir
Cydofowir
Foskarnet
Fomiwirsen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Gancyklowir

A

analog guanozyny, wymagający potrójnej fosforylacji do pochodnej która hamuje polimerazę DNA. Pierwsza fosforylacja katalizowana jest przez kinazę wirusową.

aktywny wobec CMV, HSV-1, HSV-2, VZV, EBV, HHV-6, KSHV.
Działa 100 razy silniej na CMV niż acyklowir
podawany p.o., i.v. i w postaci implantów do oka
przenika do OUN

stosowany w leczeniu wszystkich postaci zakażenia CMV. zmniejsza ryzyko wystąpienia mięsaka Kaposiego u pacjentów z AIDS
w leczeniu retinitis spowodowanego przez CMV

działania niepożądane: mielosupresja, odklejenie się siatkówki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Walgancyklowir

A

większa biodostępność od gancyklowiru, metabolizowany do leku macierzystego

w retinitis, profilaktyka CMV u pacjentów poddawanych transplantacjom

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Cydofowir

A

inihibitor polimerazy DNA, fosforylowany jedynie przez kinazy komórkowe

aktywność wobec CMV, HSV-1, HSV-2, VZV, EBV, HHV-6, KSHV, Poxviridae, Polyomavirus, Papillomavirus

brak oporności klinicznie
nie podawać pacjentom z niewydolnością nerek
nie podaje się do ciała szklistego

działania niepożądane: nefrotoksyczność

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Foskarnet

A

kwas fosfonomrówkowy, hamujące polimerazę DNA i polimerazę RNA wielu wirusów, a także odwrotną trankryptazę HIV-1. Nie wymaga aktywacji.

krótki okres półtrwania, ale się deponuje w kościach na wiele miesięcy

w leczeniu retinitis, colitis i esophagitis spowodowanych zakażeniem CMV i w terapii HSV i VZV opornych na acyklowir
zapobiega nawrotom mięsaka kaposiego u chorych z AIDS

działania niepożądane: nefrotoksyczność i zaburzenia elektrolitowe - należy podawać lek powoli i dobrze nawodnić pacjenta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Fomiwirsen

A

wiąże się z mRNA dla czynnika trankrypcyjnego CMV
stosowany w retinitis przez wstrzyknięcie do ciała szklistego

działania niepożądane: oczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Inhibitory wejścia HIV do komórek

A

Enfuwirtyd
Marawirok
Pleryksafor
Ibalizumab

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Pleryksafor - jakie ma zastosowanie?

A

Nie w HIV

Uwalnia komórki macierzyste ze szpiku do krwi, co pozwala na ich pobranie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Nukleozydowe i nukleotydowe inhibitory odwrotnej trankryptazy (NRTI)

A
Zydowudyna (AZT)
Stawudyna (D4T)
Lamiwudyna (3TC)
Dydanozyna (DDL)
Zalcytabina (DDC)
Abakawir
Tenofowir
Emtrycytabina (FTC)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Antagonizmy w grupie NRTI

A

stawudyna / zydowudyna lub dydanozyna
lamiwudyna / zalcytabina
dydanozyna / tenofowir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Typowe działanie niepożądane NRTI
toksyczność mitochondrialna - kwasica mleczanowa, stłuszczenie wątroby, zaburzenia metabolizmu lipidów
26
Spektrum działania NRTI
HIV-1, HIV-2, HBV (lamiwudyna)
27
Który NRTI u kobiety w ciąży
zydowudyna (AZT)
28
Działanie niepożądane zydowudyny
mielosupresja
29
Działanie niepożądane Stawudyny
obwodowa neuropatia czuciowa
30
Działanie niepożądane Dydanozyny
zapalenie trzustki, neuropatia obwodowa
31
Działanie niepożądane zylcytabiny
neuropatia obwodowa
32
Działanie niepożądane abakawiru
reakcje uczuleniowe
33
Nienukleozydowe inhibitory odwrotnej trankryptazy (NNRTI)
``` Delawirdyna Efawirenz Newirapina Etrawiryna Rilpiwiryna ```
34
Mechanizm działania NRTI
po potrójnej fosforylacji w komórkach leki te działają jako kompetycyjne inhibitory odwrotnej transkryptazy HIV-1, a po wbudowaniu w nić DNA powodują przedwczesne zakończenie jej syntezy
35
Mechanizm działania NNRTI
łączą się bezpośrednio z odwrotną transkryptazą HIV-1 w innym miejscu niż NRTI i hamują jej aktywność. nie wymagają fosforylacji. nie są aktywne wobec HIV-2
36
Główne działania niepożądane NNRTI
dolegliwości brzuszne i ze strony skóry (zaczerwienienie, wysypki, zespół Stevensa-Johnsona)
37
Działanie niepożądane Delawirdyny
zaczerwienienie skóry
38
Działanie niepożądane Efawirenzu
zaburzenia ze strony OUN
39
Działanie niepożądane newirapiny
zmiany skórne
40
Działanie niepożądane etrawiryny
zmiany skórne
41
Działanie niepożądane rilpiwiryny
zaburzenia nastroju
42
Inhibitory proteazy
``` Amprenawir Fosamprenawir Indynawir Sakwinawir Atazanawir Lopinawir/Rytonawir Typranawir Darunawir ```
43
Typowe działanie niepożądane inhibitorów proteazy
zaburzenia metaboliczne tkanki tłuszczowej
44
Inhibitory integrazy
Raltegrawir Elwitegrawir Dolutegrawir
45
Działanie inhibitorów integrazy
hamują enzym odpowiedzialny za wbudowywanie powstałego po odwrotnej transkrypcji DNA wirusowego do genomu gospodarza. Zapobieganie integracji zapobiega namnażaniu się HIV-1 i HIV-2
46
Działanie inhibitorów proteazy
hamowanie pocięcia poliproteiny, która jest potrzebna do stworzenia białek rdzenia wirusa
47
Leki używane w zakażeniu HBV
``` Interferon alfa Lamiwudyna Adefowir Etekawir Tenofowir Emtrycabina Telbiwudyna ```
48
Interferon alfa
we wstrzyknięciach s.c. i i.m. w WZW B i C
49
Lamiwudyna
hamuje polimerazę DNA HBV i odwrotną transkryptazę HIV
50
Adefowir
hamuje polimerazę DNA HBV i odwrotną transkryptazę HIV, w WZW B
51
Leki używane w leczeniu zakażenia HCV
``` Interferon alfa Rybawiryna Boceprewir Telaprewir Symeprewir Paritaprewir Asunaprewir Grazoprewir Daklataswir Ledipaswir Ombitaswir Wepataswir Elbaswir Sofosbuwir Dasabuwir ```
52
Działanie niepożądane rybawitryny
niedokrwistość hemolityczna
53
``` Boceprewir Telaprewir Symeprewir Paritaprewir Asunaprewir Grazoprewir ```
inhibitory proteazy serynowej odpowiedzialne za cięcie białka na wiele białek o kluczowych funkcjach w cyklu życiowym HCV
54
Leki używane w leczeniu grypy
Pochodne adamantanu | inhibitory neuraminidazy
55
Pochodne adamantanu
Amantadyna Rymantadyna Tromantadyna
56
Amantadyna i rymantadyna
hamują białko M2 otoczki wirusa grypy A (hamują proces "odpłaszczania" wirusa) szybko rozwija się oporność w profilaktyce, w leczeniu działania niepożądane: wpływ na przewodnictwo dopaminergiczne (bezsenność, rozdrażnienie, trudności w koncentracji), obrzęki kończyn. Działanie teratogenne
57
tromantadyna
pochodna adamantanu używana w miejscowym leczeniu HSV
58
Inhibitory neuraminidazy
Zanamiwir Oseltamiwir Peramiwir
59
Zanamiwir i oseltamiwir
analogi kwasu sjalowego - kleju który wiąże wirusa grypy z białkiem błony komórkowej na ostatnim etapie uwalniania z komórki. hamują rozkładanie tego kleju, przez co wirusy się nie uwalniają w profilaktyce i leczeniu grypy A i B zanamiwir - wziewnie oseltamiwir - p.o.
60
Peramiwir
nowy inhibitor neuraminidazy do i.v.
61
Leki używane w leczeniu zakażeń RSV
Rybawiryna | Paliwizumab
62
Rybawiryna
wziewnie | w terapii ciężkiego zapalenia oskrzelików i płuc u dzieci spowodowanego zakażeniem RSV
63
Paliwizumab
przeciwciało monoklonalne przeciw białku F RSV i.m. jedyny środek podawany w profilaktyce zakażeń RSV u wcześniaków oraz dzieci z wadami serca i płuc
64
Plekonaryl
leczenie choroby przeziębieniowej i jej zapobieganie, zwłaszcza u pacjentów z astmą
65
Imikwimod
w zewnętrznym leczeniu kłykcin kończystych spowodowanych HPV
66
Terapia kieszeniowa malarii
chlorochina meflochina artemeter+lumefentryna atowakwon+proguanil
67
Chlorochina, hydroksychlorochina
lek z wyboru w profilaktyce leczeniu malarii szczególnie aktywne wobec pasożytów w fazie krwinkowej nie oddziałują na formy tkankowe oporność u Plasmodium falciparum używane w skojarzeniu z prymachiną używane w przypadku ropnia wątroby wywołanym amebą działania niepożądane: świąd skóry, nudności i wymioty, bóle brzucha i.v. - szybki spadek CTK i zatrzymanie krążenia
68
Amodiachina
podobny mechanizm działania co chlorochina i hydroksychlorochina aktywne wobec plasmodium falciparum poważniejsze działania niepożądane - zaburzenia hematologiczne, uszkodzenie wątroby
69
Chinina
W ciężkich przypadkach zakażenia plasmodium falciparum zwalcza formy krwinkowe wszystkich zarodźców i gametocyty niektórych nie wpływa na formy tkankowe działania niepożądane: jest bardziej toksyczny niż chlorochina; szumy i dzwonienie w uszach, upośledzenie słuchu, bóle i zawroty głowy, zaburzenia widzenia, nudności i wymioty, objawy uczulewniowe, zaburzenia hematologiczne, blackwater fever (hemoliza, gorączka, hemoglobinuria, uszkodzenie nerek) lek z wyboru w zakażeniu plasmodium falciparum w okresie ciąży
70
Meflochina
Pochodna chinoliny W zakażeniu plasmodium falciparum zwalcza formy krwinkowe, nie wpływa na gametocyty, ani formy tkankowe zarodźce niewrażliwe na chlorochinę, zazwyczaj są zwalczane przez meflochinę działania niepożądane: objawy neurologiczne i psychiatryczne, zaburzenia hematologiczne, zaburzenia rytmu, zwiększenie aktywności aminotransferaz we krwi
71
Prymachina
Metabolit upośledza łańcuch oddechowy pasożyta aktywna wobec stadiów tkankowych wszystkich zarodźców słabo działa na formy krwinkowe stosowana razem z chlorochiną nie wolno u pacjentów z niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanu w skojarzeniu z klindamycyną leczenie zakażenia pneumocystis jitroverci powoduje zaburzenia hematologiczne (hemoliza, granulocytopenia, niedokrwistość aplastyczna)
72
Atowakwon
Zaburza łańcuch oddechowy zarodźców aktywny wobec pneumocystis jitroverci stosowany w połączeniu z proguanilem, który zapobiega wytworzeniu oporności wykazuje aktywność wobec krwinkowych i tkankowych form plasmodium falciparum
73
Halofantryna, lumefantryna
zaburza łańcuch oddechowy aktywne wobec form krwinkowych zarodźców wywołują kardiotoksyczność
74
Artemizynina
pochodne: ARTEZUNAT, ARTEMETER używana w medycynie chińskiej od 2000 lat do zwalczania gorączki łączą się z globiną w wakuolach trawiennych pasożyta, gdzie generują wolne rodniki, oraz hamują ATPazę odpowiedzialną za transport wapnia do siateczki sarkoplazmatycznej w ciele pasożyta aktywne wobec form krwinkowych wszystkich zarodźców, a także gametocytów plasmodium falciparum nie zwalczają pierwotniaków w fazie wątrobowej w skojarzeniu z meflochiną/lumefanryną (artezunat/artemeter)
75
Inhibitory syntezy aktywnego folianu
Pirymetamina Proguanil Chlorproguanil
76
Pirymetamina, Proguanil, Chlorproguanil
Inhibitory reduktazy dihydrofolianu proguanil i chlorproguanil dodatkowo zaburzają fosforylację oksydatywną w mitochondriach oporność u plasmodium falciparum aktywność wobec form krwinkowych proguanil działa na formy wątrobowe leki te nie zwalczają hipnozoitów, ani gametocytów proguanil podaje się z atowakwonem lub chlorochiną w profilaktyce oraz leczeniu malarii proguanil może wywołać owrzodzenia jamy ustnej i łysienie
77
Antybiotyki w leczeniu malarii
Tetracyklina Doksycyklina Klindamycyna Azytromycyna
78
Leki używane w leczeniu toksoplazmozy
Fansidar (pirymetamin+sulfadiazyna) Kwas folinowy Pirymetamina+klindamycyna u pacjentów z AIDS profilaktyka kotrimoksazolem, fonsidarem lub azytromycyną u kobiet ciężarnych SPIRAMYCYNA
79
Leki używane w leczeniu amebiozy
W świetle jelita: diloksanid jodochinol, paromycyna W tkankach: metronidazol, tetracykliny, erytromycyna Przy ropniu wątroby: metronidazol, chlorochina
80
Diloksanid
zwalcza pełzaka w świetle jelita | w zakażeniu bezobjawowym (u nosicieli)
81
Jodochinol
zwalcza pełzaka w świetle jelita | w zakażeniu objawowym razem z metronidazolem
82
Leki używane w leczeniu rzęsistkowicy
Metronidazol
83
Leki stosowane w tasiemczycach
Prazykwantel | Niklozamid
84
Leki stosowane w zakażeniach robakami obłymi (glista ludzka, węgorek jelitowy, włosogłówka, włosień)
Albendazol | Mebendazol
85
Leki stosowane w zakażeniach przywrami
Prazykwantel
86
Leki stosowane w filariozach
Dietylkarbamazyna
87
Albendazol, mebendazol, tiabendazol
hamują syntezę mikrotubol, przez co hamują ważne funkcje życiowe robaków w zakażeniach robakami obłymi
88
Prazykwantel
Otwiera kanały wapniowe w błonie robaków, co powoduje porażenie mięśni pasożytów i ich śmierć używaniu w zakażeniach przywrami, tasiemcem uzbrojonym, nieuzbrojonym i karłowatym, oraz bruzdogłowcem szerokim (bardzo skuteczny) Może być stosowany w terapii wągrzycy OUN
89
Okamnichina
w zakażeniu przywrami
90
Piperazyna
Poraża mięśnie robaków | w leczeniu zakażeń robakami obłymi (zwłaszcza glistą ludzką i owsikiem)
91
Dietylkarbamazyna
w zakażeniach nicieniami | w leczeniu filarioz
92
Pirantel, oksantel
powodują nagły wyrzut Ach, porażają mięśnie robaków | w leczeniu zakażeń robakami obłymi
93
Niklozamid
w leczeniu tasiemczycy, nieskuteczny w wągrzycy
94
Lewamizol
poraża złącze nerwowo-mięśniowe robaków | stosowany rzadko w leczeniu glitnicy
95
Iwermektyna
Poraża mięsnie robaków w leczeniu i profilaktyce onchocerkozy skuteczny w zakażeniach robakami obłymi
96
Bitionol
Hamuje fosforylację oksydatywną w pasożytach zwalcza przywry w leczeniu fascjolozy i paragonimozy, oraz miejscowo w terapii trądziku
97
Metrifonat
hamuje cholinesterazę przywry Schistoma haematobium - powoduje porażenie mięśni robaków i przesunięcie z krwią do splotów żylnych pęcherza moczowego i naczyń płucnych, gdzie są eliminowane przez układ immunologinznych