sinir doku histolojisi Flashcards
(27 cards)
Santral Sinir Sistemi SSS
-____
Periferik Sinir Sistemi PSS
Mss’ye gelen (duyusal ya da afferent) ve giden (motor veya efferent) impulsları
ileten
-____
Santral Sinir Sistemi SSS
-Beyin (Serebrum)
-Beyincik (Serebellum)
-Omurilik (Medulla spinalis)
Periferik Sinir Sistemi PSS
Mss’ye gelen (duyusal ya fa afferent) ve
giden (motor veya efferent) impulsları
ileten
-Kraniyal sinirler
-Spinal sinirler
-İlgili gangliyonlar
Somatik sistem
SSS ve periferik sinir
sisteminin somatik
kısımlarından oluşur. _______ haricinde bilinçli, istemli
fonksiyonları kontrol eder.
Otonom sistem
Önce _____a oradan ikinci bir nöronla ______lere iletilir.
Ayrıca _______nu sağlar.
______ Bölümleri vardır.
Somatik sistem
SSS ve periferik sinir
sisteminin somatik
kısımlarından oluşur. Refleks
arkı haricinde bilinçli, istemli
fonksiyonları kontrol eder.
Otonom sistem
Önce otonom gangliyona oradan
ikinci bir nöronla düz kas, kalp
kası veya bezlere iletilir.
Ayrıca iç organların afferent
duyusal inervasyonunu sağlar.
Sempatik, parasempatik ve
Enterik Bölümleri vardır.
En küçük nöronlar— _______ hücreleridir. ___ µm çapındadır
En büyük nöronlar — ________dır. ___ µm
En küçük nöronlar— Beyincikte stratum granülozum
tabakasındaki granül hücreleridir. 2-3 µm çapındadır
En büyük nöronlar — Medulla spinalis (omurilik) ön
boynuz motor nöronlarıdır. 125 µm .
NÖRONLARIN SINIFLANDIRILMASI
Uzantılarına göre:
1- Unipolar Nöronlar:____
2- Bipolar Nöronlar:_____
3- Pseudoünipolar Nöronlar:_____
4- Multipolar Nöronlar: ____
NÖRONLARIN SINIFLANDIRILMASI
Uzantılarına göre:
1- Unipolar Nöronlar: Vertebralılarda seyrek.
Tek uzantı var.
2- Bipolar Nöronlar: Tek akson, tek dendrit.
Vestibüler kohlear gangliyon, burunda koku epiteli
(olfaktör epitel)
3- Pseudoünipolar Nöronlar: Tek bir dal çıkar, santrale ve
perifere gidecek dalları yapar. Santral dal SSS e girer ve
periferal dal vücuttaki hedefine gider. Arka kök gangliyonlarında
ve bazı kraniyal sinir gangliyonların da görülür.
4- Multipolar Nöronlar: Nöronların en sık görülen tipidir. Çok
sayıda dendrit ve tek bir akson çıkar. Sinir sisteminde çok
sayıdadır. Çoğunluğu motor nöronlardır.
Nöronlar fonksiyonlarına göre 3 grupta incelenir:
1- Duyu nöronları (____ Nöronlar); ______ ile
duyuları alır ve ____ ile SSS’e impulsları iletir
2- Motor Nöronlar (____ Nöronlar); ___ den
kaynaklanıp _______a impuls
götürür
3- Ara nöronlar: (_____) ____de yerleşmiş ______ ve ____ olarak görev görür. ___
____ arasında ağ oluşturur
Nöronlar fonksiyonlarına göre 3 grupta incelenir.
1- Duyu nöronları (Afferent Nöronlar); Dendritleriyle
duyuları alır ve aksonlarıyla SSS e impulsları iletir.
2- Motor Nöronlar (Efferent Nöronlar); SSS den
kaynaklanıp kaslara, bezlere ve diğer nöronlara impuls
götürür.
3- Ara nöronlar: (internöronlar) SSS de yerleşmiş iletici
ve bütünleyici olarak görev görür. Duyu ve motor
nöronları ve diğer internöronlar arasında ağ oluşturur.
Nöron Gövdesi:
_____ ile çevrelenmiş
nöron gövdesinde
______ görülür
Çekirdek:
____, ____, ____tır. _____tir.
Belirgin bir _____ içerir.
_____ iyi gelişmiştir.
_____ tane görülebilir
Nöron Gövdesi
Nörelemma ile çevrelenmiş
nöron gövdesinde bütün hücre
organelleri görülür.
Çekirdek:
Yuvarlak, büyük, soluk
boyanmıştır. Ökromatiktir.
Belirgin bir çekirdekçik içerir.
Çekirdekçik iyi gelişmiştir.
Bir yada birkaç tane görülebilir.
Granülsüz Endoplazma Retikulumu= AER
Bir çok nöronda ___ miktarda görülür
___ ve ____da ____ altında___, ____, ____ yapısı gösterir
Fonksiyonları;
❖ ______ ve _____ için kaynaklık yaptıkları;
❖ _____ hücre boyunca _____;
❖ ____ tuttukları biliniyor
Mitokondria
____, _____ ve ____ boyunca çok sayıda yer alır
En çok da ____ görülür
Granülsüz Endoplazma Retikulumu= AER
Bir çok nöronda bol miktarda görülür.
Dendrit ve aksonlarda plazmalemma altında geniş, yassı,
pencereli sisterna yapısı gösterir.
Fonksiyonları;
❖ Transport ve sinaptik veziküller için kaynaklık
yaptıkları;
❖ Proteinleri hücre boyunca dağıttıkları;
❖ Kalsiyum tuttukları biliniyor.
Mitokondria
Perikaryon, dendritler ve akson boyunca çok sayıda yer
alır.
En çok da akson terminallerinde görülür.
Golgi Kompleksi
_____ yerleşimlidir
Protein sekresyonu yapan
hücrelerdeki gibi ___ gelişmiştir
_____ ve ____ ile ___ boyanır
Golgi Kompleksi
Çekirdeğe yakın yerleşimlidir.
Protein sekresyonu yapan
hücrelerdeki gibi iyi gelişmiştir.
Gümüş boyaları ve Osmiyum ile iyi
boyanır.
Hücre iskeleti elemanları
Nörotubulus ve Nöroflamentler
Perikaryonda sentezlenen _______ aksona taşınmasında, hücre içi ____ transportunda rol oynarlar
Nörotubulus ve Nöroflamentler ___ çok sayıdadır
Dendritte _____lar _____lerden daha çok sayıdadır
Hemen hemen tamamı birbirine paralel _____ oluşur
Hücre iskeleti elemanları
Nörotubulus ve Nöroflamentler
Perikaryonda sentezlenen makromoleküllerin aksona
taşınmasında, hücre içi iyon ve metabolitlerin transportunda rol oynarlar.
Nörotubulus ve Nöroflamentler somada çok sayıdadır.
Dendritte nörotubuluslar nöroflamentlerden daha çok
sayıdadır.
Hemen hemen tamamı birbirine paralel nörofibrillerden oluşur.
Aksonun Görevleri:
-_____
-_____ (____)
Aksonun Görevleri:
- İmpuls iletimi
- Aksonal taşıma (Moleküllerin taşınması)
Sinir gövdesinden aksona doğru
(Anterograd Taşıma)
Aksondan sinir gövdesine
(Retrograd Taşıma)
Aksonlar, sinir hücresinin gövde kısmından çıktıktan sonra kısa bir mesafe ____ olarak seyrederler. Sonra bulundukları yere göre ______la sarılırlar.
• aksonların herbirine _____ =
____ denir
_____ =_____+____
MSS’de nörolemma yok
Aksonlar, sinir hücresinin gövde
kısmından çıktıktan sonra kısa bir
mesafe çıplak olarak seyrederler. Sonra bulundukları yere göre bir
veya iki kılıfla sarılırlar.
• aksonların herbirine SİNİR TELİ =
SİNİR FİBRİLİ denir.
NİSSL
TANECİKLERİ
Sinir fibrili = Akson + kılıf
Sinaps bölgesinde impuls geçişi ____ veya ___
olabilir
Elektriksel Sinapslar: İnsan ve memelilerde daha __, ________te görülür
Kimyasal Sinapslar: İki sinir hücresi arasındaki en _____
haberleşme yoludur. Presinaptik membrandan _____ nörotransmitter ____a salınır. _______,
birinci hücrenin presinaptik membranı ve 2. Hücrenin
postsinaptik membranı arasındadır
Sinaps bölgesinde impuls geçişi elektriksel veya kimyasal
olabilir.
Elektriksel Sinapslar: İnsan ve memelilerde daha az, beyin,
retina ve serebral kortekste görülür.
Kimyasal Sinapslar: İki sinir hücresi arasındaki en yaygın
haberleşme yoludur. Presinaptik membrandan 1 veya daha
fazla nörotransmitter sinaptik yarığa salınır. Sinaptik yarık
birinci hücrenin presinaptik membranı ve 2. Hücrenin
postsinaptik membranı arasındadır.
Sinaps Tipleri
1-____ sinaps
2-____ sinaps
3-____ sinaps
4-____ sinaps
Motor Plak: Aksonun ____ üzerinde sonlandığı bölgedir
Sinaps Tipleri
1- Aksodendritik sinaps
2- Aksosomatik sinaps
3-Aksoaksonik sinaps
4-Dendrodendritik sinaps
Motor Plak: Aksonun iskelet kası üzerinde sonlandığı bölgedir
Santral Sinir Sistemindeki Gliya Hücreleri:
•______
Periferik Sinir Sistemindeki Gliya Hücreleri:
•______
Santral Sinir Sistemindeki Gliya Hücreleri:
•Astrositler
•Oligodendrositler (Oligodendrogliya)
•Ependim Hücreleri
•Mikrogliya hücreleri (mikrosit)
Periferik Sinir Sistemindeki Gliya Hücreleri:
•Schwann Hücreleri
•Satellit Hücreleri
Oligodendrositler
•Astrositten daha _____
•Astrositlerden aldıkları ____
•Az sayıda, az dallı ___ vardır
•______de bulunur
•___ de aksonların çevresindeki miyelin kılıfını yapar
•Tek bir oligodendrosit
_____ miyelin kılıf yapabilir
Oligodendrositler
•Astrositten daha küçüktür.
•Astrositlerden aldıkları a.asit, glukoz, su
ve oksijeni nöronlara aktarırlar.
•Az sayıda, az dallı uzantıları vardır.
•Hem beyaz hem de gri maddede
bulunur.
•SSS de aksonların çevresindeki
miyelin kılıfını yapar.
•Tek bir oligodendrosit çok sayıda
aksona miyelin kılıf yapabilir.
Mikrogliya Hücreleri
_____de bulunur
❖ Diğer Nörogliya hücreleri
____ kökenli ______den gelişirken Mikrogliya hücreleri _____ kökenlidir
❖ _____nden gelişir ve
_______ topluluğuna dahildir
❖ Bu hücrelere ___ da denir
❖_____ hareketlerle
_____ yaparlar
❖ ____ hücre gövdeleri vardır
❖ Uzantılarından dikensi
çıkıntılar ince kısa dallar
şeklinde çıkar
Mikrogliya Hücreleri
Gri ve beyaz cevherde bulunur.
❖ Diğer Nörogliya hücreleri
ektodermal kökenli
nöroepitelden gelişirken
Mikrogliya hücreleri
mezanşimal kökenlidir.
❖ Kemik iliğinden gelişir ve
Mononükleer Fagositer hücre
topluluğuna dahildir.
❖ Bu hücrelere SSS nin
makrofajları da denir.
❖ Ameboid hareketlerle
fagositoz yaparlar.
❖ Küçük hücre gövdeleri vardır
❖ Uzantılarından dikensi
çıkıntılar ince kısa dallar
şeklinde çıkar.
Ependim Hücreleri
•________ örter
•Alçak prizmatik, kübik epitele benzer şekilde hücrelerdir
•Hücrelerin çoğu ____dır
•______ sıvı arasında ____ görevi görür
Ependim Hücreleri
•Beyin ventriküllerini ve Omuriliğin santral kanalının
çevresini örter.
•Alçak prizmatik, kübik epitele benzer şekilde hücrelerdir.
•Hücrelerin çoğu silyalıdır.
•Beyin dokusundaki ve ventriküllerdeki sıvı arasında seçici
bir bariyer görevi görür.
Sinir hücrelerinin aksonlarının çevresinde iletimin akson boyunca
olmasını sağlayan ve izolasyon görevi gören MİYELİN kılıf vardır
Miyelin in yapısı %___ Lipidlerden (___, _____,
____, ____, ____) oluşur. %__ proteinlerden oluşur
Rutin ışık mikroskobu incelemelerinde lipidler erir ve protein çatısı ____ renkte _____ oluşturur
Sinir hücrelerinin aksonlarının çevresinde iletimin akson boyunca
olmasını sağlayan ve izolasyon görevi gören MİYELİN kılıf vardır.
Miyelin in yapısı %60 Lipidlerden (fosfolipid, sfingomiyelin,
lesitin, serebrosid, sulfatil kolesterol) oluşur. %20 proteinlerden
oluşur.
Rutin ışık mikroskobu incelemelerinde lipidler erir ve protein çatısı
pembemsi renkte Nörokeratin Ağını oluşturur.
____’de miyelin tabaka Schwann hücreleri tarafından yapılır
• Schmidt-lanterman yarıkları: ________
• Myelin kılıf yer yer kesintiye uğrar; bunlara _____ denir. Bunlar aksonun uzunluğu boyunca komşu Schwann hücreleri arasındaki boşluklardır.
• 2 boğum arasındaki uzaklık ______ olarak adlandırılır ve bir Schwann hücresinden oluşur
PSSS’de miyelin tabaka Schwann hücreleri tarafından yapılır
• Schmidt-lanterman yarıkları : myelin tabaka içindeki
Schwann hücre sitoplazmalarının bulunduğu alandır.
• Myelin kılıf yer yer kesintiye uğrar; bunlara ranvier boğumu
denir. Bunlar aksonun uzunluğu boyunca komşu Schwann
hücreleri arasındaki boşluklardır.
• 2 boğum arasındaki uzaklık internodal segment olarak
adlandırılır ve bir Schwann hücresinden oluşur.
PERİFERİK SİNİRLER
Çok sayıda ___ (aksonun) bağ dokusu kılıflarıyla çevrilmesiyle biraraya gelirler
Sinir demetlerine ___ adı verilir. Makroskopik
olarak görülür. Miyelinli olanlar beyaz görülür. Her
demette _____ içerik vardır
Akson çevresindeki bağ dokusu kılıfları dıştan içe
–_____
PERİFERİK SİNİRLER
Çok sayıda sinir lifinin (aksonun) bağ dokusu kılıflarıyla
çevrilmesiyle biraraya gelirler.
Sinir demetlerine fasikül adı verilir. Makroskopik
olarak görülür. Miyelinli olanlar beyaz görülür. Her
demette hem duyusal hem de motor içerik vardır.
Akson çevresindeki bağ dokusu kılıfları dıştan içe
–Epinöriyum
–Perinöriyum
–Endonöriyum
Epinöriyum: Siniri saran en dıştaki bağ dokusundan kılıftır. _______ yapısındadır. Kılıfların en ____. Sinir
lifinin ______ engeller
Perinöriyum: Sinir demetlerini saran daha ___, ______ kılıftır. Siniri izole eder ve _____ engellenmiş olur
Endonöriyum: En iç tabakadır. ___ çevresindedir. ________ oluşan _____ yapısındadır
Epinöriyum: Siniri saran en dıştaki bağ dokusundan kılıftır. Düzensiz sıkı bağ dokusu yapısındadır. Kılıfların en kalınıdır. Sinir
lifinin gerilmeler sırasında ezilmesini engeller.
Perinöriyum: Sinir demetlerini saran daha ince sıkı bağ dokusundan kılıftır. Siniri izole eder ve dışarıdan zararlı makromoleküllerin geçişi engellenmiş olur.
Endonöriyum: En iç tabakadır. Aksonların çevresindedir. İnce retikulum tellerinden oluşan gevşek bağ dokusu yapısındadır.
SİNİR DOKUSUNUN DEJENERASYONU VE
REJENERASYONU
•____da mitoz yok
• ___de mitoz var
• ____deki hastalıklar ya da yaralanmalarla oluşan
hücre kayıplarındaki boşlukları _____ hücreleri
doldurur (_____)
•____ fibrilleri ____ sağlamsa ____ olabilir
SİNİR DOKUSUNUN DEJENERASYONU VE
REJENERASYONU
• Nöronlarda mitoz yok
• Glia hücrelerinde mitoz var
• M.S.S deki hastalıklar yada yaralanmalarla oluşan
hücre kayıplarındaki boşlukları nöroglia hücreleri
doldurur (glia yaması)
• P.S.S fibrilleri perikaryon sağlamsa rejenere olabilir
Sinir sonlanmaları
Motor Sonlanmalar:
Hücre gövdeleri, ______de bulunur. Bunlardan uzanan miyelinli lifler ____da sonlanır. Bir sinir lifi birkaç kas hücresinde sonlanabilir. Sonlanma yerine Motor Plak adı verilir
Otonom Sonlanmalar:
Otonom gangliyonlardan çıkan ____ lifler kalp kası, organlar, damarlar ve salgı epitelinde sonlanır. Sinir
lifleri ___dir, sonlanmadan önce çevre ___
içinde ___ yaparlar
Motor Sonlanmalar:
Hücre gövdeleri, omuriliğin ön boynuzunda ve beynin motor
çekirdeklerinde bulunur. Bunlardan uzanan miyelinli lifler
iskelet kaslarında sonlanır. Bir sinir lifi birkaç kas hücresinde
sonlanabilir. Sonlanma yerine Motor Plak adı verilir.
Otonom Sonlanmalar:
Otonom gangliyonlardan çıkan motor postgangliyonik lifler
kalp kası, organlar, damarlar ve salgı epitelinde sonlanır. Sinir
lifleri miyelinsizdir, sonlanmadan önce çevre bağ dokusu
içinde sinir ağları yaparlar.
Bir impuls ancak _____ giderek algılandığında ____ söz konusudur
Bir impuls ancak beyin korteksine giderek
algılandığında duyu söz konusudur.
