SINAV (haftalık tekrarda o hafta hocaların soru dediği yerleri ekle) Flashcards

(227 cards)

1
Q

Uterus’un
öströjen ve progesteron seviyelerinden etkilenen tabakası: ________
hormonlardan etkilenmeyen tabakası: _______

A

Uterus’un
öströjen ve progesteron seviyelerinden etkilenen tabakası: Endometriyum, Fonksiyonel tabaka
hormonlardan etkilenmeyen tabakası: Endometriyum, bazal tabaka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

kolun 90 derecenin üzerindeki hiperabduksiyonunda kullandığımız kaslar:

A

m. trapezius & m. serratus anterior

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

m. latissimus dorsi görevi:

A

Görevi:
Kolun en kuvvetli adduktor’udur
Pronasyon ve ekstansiyon yaptırır (içe rotasyon yaptırır)
Gövdeyi yukarıya doğru çeken esas kastır
Temel tırmanma kasıdır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

temel tırmanma kası

A

m. latissimus dorsi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Trigonum Auscultationis (oskültasyon üçgeni)

A

❖Dışta scapula’nın medial kenarı
❖İçte m. trapezius’un dış kenarı
❖Altta m. latissimus dorsi’nin üst kenarı

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

şınav çekmede iş gören kas:

A

musculi rhomboidei

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Columna vertebralis’in esas ekstansör kasıdır:

A

m. erector spinae

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

başın esas ekstansör kası:

A

m. semispinalis capitis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

m.________ 90 dereceden sonraki abduksiyon hareketini (hiperabduksiyon) m.______ ile birlikte yaptırır

A

m. serratus anterior 90 dereceden sonraki abduksiyon hareketini (hiperabduksiyon) m. trapezius ile birlikte yaptırır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Nöron gövdesinde _________, _________, _________ ve ________ yer alır.

A

Nöron gövdesinde çekirdekçiği son derece belirgin büyük bir çekirdek, çok sayıda
ribozom, endoplazmik retikulum ve mitokondri yer alır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Oligodendrosit: _______

Schwann hücreleri: _______

A

Oligodendrosit
– MSS’deki myelin kılıfı oluşumunu sağlar
– Nöronlara destek (astrositler gibi)
– Mitoz kapasitesi sınırlı
– Çok sayıda aksonu (˜40) myelinleyebilir
– Lipid sentezi yapar (kendi ağırlığının 4x/gün)

Schwann hücreleri
– PSS’i destekler, hücresel kalıntıları temizler
– Aksonların çevresinde myelin kılıflarını oluşturur
– !Tek bir aksonu myelinize eder (oligodendrositlerden farklı olarak)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Nörotransmitter olabilme şartları:

A

Nörotransmitter olabilme şartları:
• Presinaptik uçta bulunmalı
• Sentezleyici enzimi bulunmalı
• A.P .’ne cevap olarak salgılanmalı (yeterli miktarda)
• Postsinaptik zarda özgül reseptörleri olmalı
• Dışarıdan verildiğinde aynı etkiyi oluşturmalı
• Salgısının engellenmesi, yanıtı engellemeli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Kan beyin bariyeri:

A

•Büyük moleküller geçemez
•Düşük derecede lipofilik maddeler geçemez
•Yüksek elektriksel yüklü olanlar geçemez
•H2 iyonları geçemez
•CO2, O2 ve glukoz için seçici geçirgen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Beyin kapiller endotel hücrelerinin farklı özellikleri:

A

Beyin kapiller endotel hücrelerinin farklı özellikleri:
- Arada sıkı bağlantılar büyük moleküllerin geçişine izin vermez
- Pinositik veziküller çok az. Nadiren pinositoz gerçekleşir
- Kesintisiz bazal membranı (+).
- Suda eriyen maddelere özellikle iyonlara geçirgenlik çok az
- Fenestralar bulunmaz
- Astrositlerden salınan bir protein ile endotelial sıkı bağlantılar, kasılabilme özelliğine sahip
- Na+
-K+ ATPaz, GGT, ALP aktivitelerine sahiptir
- KC deki gibi ilaçları metabolize eden enzim sistemlerine sahiptir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hiyoid kemiğe tutunması
olmayan tek (infrahyoid) kastır:

A

M. sternothyroideus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Ansa cervicalis tarafından innerve edilmeyen infra-hyoid kas hangisidir?

A

m. thyrohyoideus (n. hypoglossus içinde gelen spinal sinirin ön dalları)

ansa cervicalis m. thyrohyoideus hariç bütün infrahyoid kasları innerve eder

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Aşağıdaki kaslardan hangisinin os occipitale’in pars basilaris’ine tutunması vardır/yoktur?

vardır:
m._____

A

vardır:
m. longus capitis
m. rectus capitis anterior

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Trigonum omotracheale (musculare) de yer alır:

A

Trigonum omotracheale (musculare) de yer alır:
• Gl. thyroidea
• Gll. parathyroidea
• Larynx
• Trachea
• Laryngopharynx
• Oesophagus yer alır
• Hyoid altı kaslar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Trigonum caroticum
Arkada: _______
Altta: _______
Üstte: _______
İçinde: _______

A

Trigonum caroticum
Arkada: M. sternocleidomastoideus’ un ön kenarı
Altta: M. omohyoideus’un venter superior’u
Üstte: M. stylohyoideus ve m. digastricus’un venter posterior’u
İçinde:
• a. carotis communis ve uç dalları (a. carotis
externa ve a. carotis interna)
• a.carotis externa’nın dalları (a. facialis, a. lingualis, a. thyroidea superior, a.
occipitalis, a. pharyngea ascendens) ve eşlik
eden venler
• v. jugularis interna
• n. hypoglossus
• n. vagus
• n. laryngeus superior
• derin servikal lenf düğümleri
• N. hypoglossus, n. vagus, ansa cervicalis’in
radix superior’u, n. laryngeus superior’un r.
externus ve internus’u

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Trigonum submentale
(_________)
İki taraf _______ ile _______ arasında bulunur
• Üçgenin döşemesini ______ yapar
•____________ burada
• _______’un başlangıç bölümü

A

Trigonum submentale
(Suprahyoid üçgen)
İki taraf m. digastricus’un venter anterior’ları ile hyoid kemiğin
gövdesi arasında bulunur
• Üçgenin döşemesini m.
mylohyoideus yapar
• Nodi lymphatici submentales
• V. jugularis anterior’un başlangıç bölümü

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Trigonum submandibulare
Üstte: _____
Arkada: ______
Önde: ______
İçinde: ______

A

Trigonum submandibulare
Üstte: Mandibula’nın alt kenarı
Arkada: M. digastricus’un venter
posterior’u ve m. stylohyoideus
Önde: M. digastricus’un venter
anterior’u
İçinde:
• glandula submandibularis
• glandula parotidea’nın alt parçası
• a.v. facialis
• a.v. submentalis
• a.carotis externa, a. carotis interna
• v.jugularis interna
• n. glossopharyngeus, n.vagus,
n.hypoglossus
• submandibular lenf düğümleri

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Trigonum occipitale’nin (omotrapezoideum) içinde yer alan oluşumlar: ______

A

Trigonum occipitale’nin içinde yer alan oluşumlar:
• !N. accessorius
• A., v. transversa colli
• A. occipitalis
• Plexus cervicalis’in dalları
• Plexus brachialis’in üst bölümü
(trunkusları)
• Nn. supraclaviculares

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Trigonum omoclaviculare’de (trigonum _______)
(fossa _____) yer alan oluşumlar: ______

A

Trigonum omoclaviculare’de (trigonum supraclaviculare) (fossa supraclavicularis major) yer alan oluşumlar:

• !A. subclavia’nın 3. parçası (burada yüzeysel!, nabız alırız)
• Plexus brachialis’in truncus’ları
• A.,v. transversa colli
• A.,v. suprascapularis
• Nodi supraclaviculares
• V. jugularis externa bu üçgende v. subclavia’ya açılır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Trigonum suboccipitale
İçindekiler: ______
Sınırları:______

Tabanını membrana atlantooccipitalis posterior ve atlas’ın arcus posterior’u yapar.
N. occipitalis major (C2’nin ramus dorsalis’i) ve a. occipitalis’in dalları
üçgenin çatısından geçer.

A

Trigonum suboccipitale
İçindekiler:
• A. vertebralis
• N. suboccipitalis
(C1. spinal sinirin ramus dorsalis’i)

Sınırları:
m. obliquus capitis superior
m. obliquus capitis inferior
m. rectus capitis posterior major

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Aşağıdaki kaslardan hangisinin çift sinir innervasyonu vardır?
m. digastricus
26
notokord’un görevleri
• Embriyonun ilkel eksenini oluşturur • Etrafında kolumna vertebralis gelişir • Üstündeki ektodermi indükler ve nöral plak gelişimini başlatır
27
_______ sonunda ______ endometrium epiteline yapışır
1. Hafta sonunda blastosist endometrium epiteline yapışır.
28
Deri vernix caseosa adı verilen bir madde ile kaplanmıştır: ____. haftalar
Deri vernix caseosa adı verilen bir madde ile kaplanmıştır: 17-21. haftalar
29
Pektoral bölge Yüzeyel venler __________’lere açılır
Pektoral bölge Yüzeyel venler 1-5 vv. intercostalis, v. thoracoepigastrica v. thoracica lateralis’lere açılır
30
Glandula mammaria Lenfleri: -_______
Glandula mammaria Lenfleri: - Nodi lymphatici pectorales - Nodi lymphatici subscapulares (lenf drenajının yaklaşık %75’i bu ikisine açılır) Nodi lymphatici parasternales Nodi lymphatici intercostales
31
M. pectoralis major’un pars clavicularis’i ile fascia axillaris arasında uzanan fascia’ya _____ denir ___________ fascia ____’i delen oluşumlardır
M. pectoralis major’un pars clavicularis’i ile fascia axillaris arasında uzanan fascia’ya “fascia clavipectoralis” denir V. cephalica, a.- v. thoracoacromialis, n. pectoralis lateralis ve lenf damarları fascia clavipectoralis’i delen oluşumlardır
32
N. suprascapularis incisura scapulae içinde sıkışırsa?____
innerve ettiği kaslar: m. supraspinatus- kolun ilk 15 derecelik abduksiyonu ve çok az dış rotasyonu, humerus başının cavitas glenoidalis içinde tespiti
33
M. teres minor innervasyonu= N. _______ M. teres major innervasyonu= N. _______
M. teres minor innervasyonu= N. axillaris M. teres major innervasyonu= N. subscapularis
34
*Omuz ekleminin ____ kastan yoksundur. Bu nedenle zayıf bir yapı olduğu için omuz çıkığı en sık omuz _______dan oluşur ** Kolun abduksiyon hareketini ______ başlatır İlk 15 derecelik abduksiyon hareketinden sonra _______’un özellikle ______ parçası devreye girerek hareketi devam ettirir *** M. _____ kolun en kuvvetli abduktor kasıdır **** Trigonum clavipectorale’yi (Mohrenheim Çukuru) örten fasyayı ______ delerek derine girer Ayrıca ________ ve _______’te içinden geçen oluşumlardır ***** Rotator cuff grubu kaslarının omuz eklem kapsülüne yapışması _______ için çok önemlidir Dejenerasyonda _______ şekillenir
*Omuz ekleminin alt tarafı kastan yoksundur. Bu nedenle zayıf bir yapı olduğu için omuz çıkığı en sık omuz alt kısmından oluşur ** Kolun abduksiyon hareketini m. supraspinatus başlatır İlk 15 derecelik abduksiyon hareketinden sonra m. deltoideus’un özellikle akromiyal parçası devreye girerek hareketi devam ettirir *** M. deltoideus kolun en kuvvetli abduktor kasıdır **** Trigonum clavipectorale’yi (Mohrenheim Çukuru) örten fasyayı V . cephalica delerek derine girer Ayrıca truncus thoracoacromialis’in dalları ve n. pectoralis’te içinden geçen oluşumlardır ***** Rotator cuff grubu kaslarının omuz eklem kapsülüne yapışması eklem dengesi için çok önemlidir Dejenerasyonda supraspinatus tendiniti şekillenir
35
Kolun ön bölgesinde bulunan başlıca yüzeyel venler ___________
Kolun ön bölgesinde bulunan başlıca yüzeyel venler v. cephalica, v. basilica ve v. mediana cubuti
36
Kolun ön bölgesinde dermal sinirler: Medialde; _________ Lateralde;
Kolun ön bölgesinde dermal sinirler: Medialde; n. intercostobrachialis (T2 spinal sinirin lateral dalı), n. cutaneus brachii medialis (plexus brachialis’in dalı), n. cutaneus antebrachii medialis (plexus brachialis’in dalı) Lateralde; n. cutaneus brachii lateralis superior (n. axillaris’in dalı), n. cutaneus brachii lateralis inferior (n. radialis’in dalı), n. cutaneus antebrachii lateralis (n. musculocutaneus’un dalı)
37
A. axillaris __________ hizasında a. brachialis adını alır A. brachialis’in dalları: _______
A. brachialis: A. axillaris m. teres major alt kenarı hizasında a. brachialis adını alır Dalları: a. profunda brachii, a. collateralis ulnaris superior, a. collateralis ulnaris inferior ve rr. muscularis
38
Kolun ön bölgesi sinirler: _________
Kolun ön bölgesi sinirler: n. ulnaris (medialde) n. medianus (M’nin ortası) n. musculocutaneus (M’nin laterali, m. coracobrachialis’i delecek)
39
M. biceps brachii Caput longum:_______ Caput breve:_______
M. biceps brachii Caput longum: tuberculum supraglenidale Caput breve: proc. coracoideus
40
ÖN kolun en kuvvetli fleksör ve supinator kasıdır- m._____ ÖN kolun esas fleksör kasıdır- m._____ ÖN kolun en kuvvetli ekstansör kası- m.______
ÖN kolun en kuvvetli fleksör ve supinator kasıdır- m. biceps brachii ÖN kolun esas fleksör kasıdır- m. brachialis ÖN kolun en kuvvetli ekstansör kası- m. triceps brachii
41
Quadranguler aralık (spatium axillare laterale; Velpau aralığı): Üst duvarını ________, alt duvarının ________, dış duvarını ________, iç duvarını ise ________ yapar ! İçinden ________ ile ________ geçer
Quadranguler aralık (spatium axillare laterale; Velpau aralığı): Üst duvarını m. teres minor, alt duvarının m. teres major, dış duvarını humerus, iç duvarını ise caput longum m. triceps brachii yapar ! İçinden a.-v.circumflexa humeri posterior ile n. axillaris geçer (Trianguler aralık (spatium axillare mediale): Üst duvarını m. teres minor, alt duvarını m. teres major, dış duvarını ise caput longum m. triceps brachii yapar. İçinden a.-v. circumflexa scapularis geçer.)
42
Üst ekstremitenin lenf nodülleri: ____________ Memenin lenf nodülleri: ____________
Üst ekstremitenin lenf nodülleri: a) Anterior (pektoral) grup lenf nodülleri, b) Posterior (subskapular) grup lenf nodülleri c) Lateral (brakiyal) grup lenf nodülleri d) Santral grup lenf nodülleri e) Apikal grup lenf nodülleri Memenin lenf nodülleri: Nodi lymphatici pectorales Nodi lymphatici subscapulares (lenf drenajının yaklaşık %75’i bu ikisine açılır) Nodi lymphatici parasternales Nodi lymphatici intercostales
43
Fossa cubiti’nin içinden geçen oluşumlar: ______
Fossa cubiti’nin içinden geçen oluşumlar: - N. medianus - A. brachialis - A. radialis - A. ulnaris - M. biceps brachii’nin tendonu
44
Fossa cubiti sınırları: Taban;_______ Medial kenar;_______ Lateral kenar;______ Döşemesi;_______ Ön duvarı;______
Fossa cubiti Sınırları: Taban; humerus epikondillerini birleştiren çizgi Medial kenar; m. pronator teres’in dış kenarı Lateral kenar; m. brachioradialis’in iç kenarı Döşemesi; m. brachialis ve m. supinator Ön duvarı; deri, yüzeyel fasya, derin fasya ve aponeurosis bicipitalis (lacertus bicipitalis)
45
retinaculum flexorum’un önünden geçen (deriye yakın kısmından geçen) kas=________
retinaculum flexorum’un önünden geçen (deriye yakın kısmından geçen) kas= m. palmaris longus
46
ön kolun ön bölgesi yüzeyel tabaka kaslar N. ulnaris ile innerve olan kas: m. __________
ön kolun ön bölgesi yüzeyel tabaka kaslar N. ulnaris ile innerve olan kas: m. flexor carpi ulnaris
47
Ön kolun ön bölgesi Derin tabaka kasları m. flexor digitorum profundus innervasyonu: Medial kısım _____; lateral kısmı _____ (_______)
Ön kolun ön bölgesi Derin tabaka kasları m. flexor digitorum profundus innervasyonu: Medial kısım n. ulnaris; lateral kısmı n. medianus (n. interosseus anterior)
48
ÖN kola pronasyonu başlatan kas: _______
ÖN kola pronasyonu başlatan kas: m. pronator quadratus Ön kola pronasyon (ön kolda pronasyonu başlatan kastır *) m. pronator teres değil! [m. pronator teres- ön kola pronasyon ve az miktarda fleksiyon (humeral baş yardımı ile)]
49
Ön kolun arka bölgesi - derin fasya N.______ (n. _____’in dalı)
Ön kolun arka bölgesi - derin fasya N. interosseus posterior (n. radialis’in dalı)
50
Ön kolun arka bölgesi Yüzeyel tabaka kaslar Epicondylus lateralis’in üstüne tutunan kaslar (supracondylaris lateralis): -______ ortak tendonla epicondylus lateralis’ten başlayan kaslar: ______
Ön kolun arka bölgesi Yüzeyel tabaka kaslar Epicondylus lateralis’in üstüne tutunan kaslar (supracondylaris lateralis): - M. brachioradialis - M. extensor carpi radialis longus ortak tendonla epicondylus lateralis’ten başlayan kaslar: M. extensor carpi radialis brevis M. extensor digitorum M. extensor digiti minimi M. extensor carpi ulnaris
51
Ön kol arka bölümü Ekstansör yüzde olduğu halde ön kola fleksiyon yaptıran tek kas-________
Ön kol arka bölümü Ekstansör yüzde olduğu halde ön kola fleksiyon yaptıran tek kas- m. brachioradialis
52
fleksör carpi ulnaris ile ekstansör carpi ulnaris ______ yaptırır
fleksör carpi ulnaris ile ekstansör carpi ulnaris adduksiyon yaptırır
53
Fovea radialis (anatomik enfiye kutusu) Medialde ______, lateralde ______ arasında kalan çukur bölgedir Tabanını ______ yapar İçinden ______ geçer
Fovea radialis (anatomik enfiye kutusu) Medialde m. extensor pollicis longus, lateralde m. extensor pollicis brevis ve m. abductor pollicis longus’un tendonları arasında kalan çukur bölgedir Tabanını os scaphoideum ve os trapezium yapar. İçinden a. radialis geçer.
54
Retinaculum extensorium’dan geçen oluşumlar Dıştan içe doğru: 1- M.______ 2- M.______ 3- M.______ 4- M.______ 5- M.______ 6- M.______
Retinaculum extensorium’dan geçen oluşumlar Dıştan içe doğru: 1M. abductor pollicis longus ve m. extensor pollicis brevis 2 M. extensor carpi radialis longus ve m. extensor carpi radialis brevis 3- M. extensor pollicis longus 4 M. extensor digitorum ve M. extensor indicis 5M. extensor digiti minimi 6- M. extensor carpi ulnaris
55
El derisinin duyusunu ________’un deri dalları alır Palmar yüz: Yüzük parmağının ortasından geçen hattın medial tarafının duyusunu _____ (_______); geri kalan kısmın duyusunu ______ (______) ve tenar bölgede küçük bir kısmın duyusunu _______ (____) alır Dorsal yüz: Radial kısımda kalan bölgenin duyusunu _______ (_______); ulnar kısımda kalan bölgenin duyusunu ise _____ (____) alır. 1-3 parmakların distal falaksları ile 4. parmağın dış yarısının duyusunu ise _______ (_______) alır
El derisinin duyusunu n. radialis, n. ulnaris ve n. medianus’un deri dalları alır. Palmar yüz: Yüzük parmağının ortasından geçen hattın medial tarafının duyusunu n. ulnaris (nn. digitales palmares communes); geri kalan kısmın duyusunu n. medianus (r . palmaris ve nn. digitales communes) ve tenar bölgede küçük bir kısmın duyusunu n. radialis (r . superficialis) alır Dorsal yüz: Radial kısımda kalan bölgenin duyusunu n. radialis (r . superficialis); ulnar kısımda kalan bölgenin duyusunu ise n. ulnaris (r . dorsalis) alır. 1-3 parmakların distal falaksları ile 4. parmağın dış yarısının dış yarısının duyusunu ise n. medianus (nn. digitales communes) alır
56
M. opponens digiti minimi görevi: _____
M. opponens digiti minimi görevi: Küçük parmağa oposisyon
57
Görevleri mm. interossei palmares (3 tane): ______ mm. interossei dorsales (4 tane): ______
mm. interossei palmares (3 tane): falanklara adduksiyon, 2-5. parmaklara adduksiyon Bir nesnenin parmaklar arasında sıkıştırılması bu kasın fonksiyonu ile olur mm. interossei dorsales (4 tane): 2-4. parmaklara abduksiyon
58
Ramus ______’lar birbirleri ile birleşerek; plexus cervicalis, plexus brachialis, plexus lumbalis ve plexus sacralis adı verilen karmaşık sinir plexuslarını (ağlarını) oluşturur Ramus _____’lar plexus’lara katılmıyor
Ramus anterior’lar birbirleri ile birleşerek; plexus cervicalis, plexus brachialis, plexus lumbalis ve plexus sacralis adı verilen karmaşık sinir plexuslarını (ağlarını) oluşturur Ramus posterior’lar plexus’lara katılmıyor
59
Plexus brachialis pars supraclavicularis’i ______te Pars infraclavicularis’i ise _______’dedir radixler ________ bölgede
Plexus brachialis pars supraclavicularis’i regio cervicalis lateraliste (trigonum occipitalis posterior) Pars infraclavicularis’i ise fossa (cavum) axillaris’dedir radixler supraclavicular bölgede
60
Truncus superior ve truncus medius’un ___ dalları birleşerek – fasciculus ______’i oluşturur, • Truncus inferior’un ön dalı – fasciculus _____ olarak devam eder • Her üç trunkusun ____ dalları birleşerek – fasciculus _____’u oluşturur
Truncus superior ve truncus medius’un ÖN dalları birleşerek – fasciculus lateralis’i oluşturur, • Truncus inferior’un ÖN dalı – fasciculus medialis olarak devam eder • Her üç trunkusun ARKA dalları birleşerek – fasciculus posterior’u oluşturur
61
Plexus brachialis RADICES (kökler)’den çıkan sinirler: – N.________ • m.________ ve ________ – N.________ • M.________
Plexus brachialis RADICES (kökler)’den çıkan sinirler: – N.dorsalis scapulae (C5) • m.levator scapulae ve mm.rhomboidei (M. scalenius medius’u deler) – N.thoracicus longus (C5-6-7) • M.serratus ant [Kolun 90 dereceden yukarı doğru kaldırılması (hiperabduksiyon) işlevini görür. Scapula’yı toraks duvarına tespit eder- eğer zarar görürse abduksiyonda azalma (deltoid’de bu işlevi görüyor) ve wing scapulae gelişir]
62
• Fasciculus lateralis’den çıkan sinirler: • Fasciculus medialis’den çıkan sinirler:
• Fasciculus lateralis’den çıkan sinirler: » N. pectoralis lateralis (C5,6,7) » N. musculocutaneus (C5,6,7) » N. medianus, radix LATERALIS (C5,6,7) • Fasciculus medialis’den çıkan sinirler: » N. pectorais medialis (C8, Th1) » N. medianus, rx. MEDIALIS (C8, Th1) » N. cutaneus brachii medialis (C8, Th1) » N. cutaneus antebrachii medialis (C8, Th1) » N. ulnaris (C8, Th1)
63
Plexus brachialis Fasciculus posterior N axillaris: m._____ m._____ N. radialis
Plexus brachialis Fasciculus posterior N axillaris: m. deltoideus m. teres minor N. radialis
64
N. axillaris quadranguler aralıktan _______ ile birlikte geçer
N. axillaris quadranguler aralıktan a.circumflexa humeri posterior ile birlikte geçer
65
N. axillaris zedelenmesi; _________ N. musculocutaneus zedelenmesi; _________ N. radialis zedelenmesi; _________ N. medianus: _________ N. ulnaris: _________
N. axillaris zedelenmesi; Omuz çıkığı, humerus collum chirgicum kırığı+ Kol 15-90 derece abduksiyon yapamaz (m. deltoideus çalışmadğı için) Kolun dış rotasyonu zayıflar (m. teres minor çalışmadığı için) N. musculocutaneus zedelenmesi; Humerus kırığı Kol fleksiyonu çok az zayıflar Önkol fleksiyonu ve supinasyonu önemli ölçüde zayıflar (m. biceps brachii, m. brachialis, m. coracobrachialis çalışmadığı için) N. radialis zedelenmesi; Humerus kırığı, hatalı IM enjeksiyon, koltuk değneğinin yanlış kullanımı Sinirin sulcus n. radialis’de uzun süre bası altında kalması (honeymoon palsy, saturday night palsy) Zedelenme sulcus’un proksimalinde ise önkol ve el fleksiyonda kalır (wrist drop) Önkol ve el bileğinde ekstansiyon yapılamaz (m. triceps brachii ve önkol ekstansörleri çalışmadığı için) Önkol supinasyonu zayıflar (M. supinator çalışmadığı için) (Ancak m. biceps brachii kompanze eder!!) Parmak ekstansiyonu da zayıflar ancak m. lumbricales’ler kompanze eder) • N. radialis sulcus seviyesinde zedelenirse, m. triceps brachii etkilenmediği için önkol ekstansiyon yapabilir N. medianus: Felcinde hastanın tenar kasları (m. adductor pollicis hariç) ve lateraldeki iki m. lumbricales atrofiye uğradığı için başparmak opozisyon yapamaz. Başparmak ve işaret parmağı adduksiyon ve hiperekstansiyonda kalır. Çünkü bu parmakların phalanges distales’i fleksiyon yapamaz (Ape hand) N. ulnaris: Felcinde hastada 4. ve 5. phalanges proksimalis fleksiyon yapamayacağından eekstansiyonda kalır. Phalanges media ve distalis fleksiyonda kalır (Claw hand) M. interossei ve m. adduktor pollicis çalışmadığı için adduksiyon ve abduksiyon kaybolur
66
ATARDAMARLAR AORTA Aorta ascendens A.coronaria dextra A.coronaria sinistra Arcus aortae (T4) Truncus brachiocephalicus A.carotis communis _____ A.subclavia _____ Aorta descendens (L4) Pars thoracica Pars abdominalis Bifurcatio aortae A.iliaca communis dextra ve sinistra
ATARDAMARLAR AORTA Aorta ascendens A.coronaria dextra A.coronaria sinistra Arcus aortae (T4) Truncus brachiocephalicus A.carotis communis sinistra A.subclavia sinistra Aorta descendens (L4) Pars thoracica Pars abdominalis Bifurcatio aortae A.iliaca communis dextra ve sinistra
67
A. subclavia dalları: A.vertebralis A.basilaris A.cerebri posterior Truncus thyrocervicalis A.thyroidea inferior A.suprascapularis A.transversa cervicis A.thoracica interna Rr.intercostales anteriores A.epigastrica superior A.musculophrenica Truncus costocervicalis A.cervicalis profunda A.intercostalis suprema A.intercostalis posterior I-II
A. subclavia dalları: A.vertebralis A.basilaris A.cerebri posterior Truncus thyrocervicalis A.thyroidea inferior A.suprascapularis A.transversa cervicis A.thoracica interna Rr.intercostales anteriores A.epigastrica superior A.musculophrenica Truncus costocervicalis A.cervicalis profunda A.intercostalis suprema A.intercostalis posterior I-II
68
A. vertebralis servikal __. vertebral’nın foramen transversarium’undan, for. magnum’dan beyne doğru gidiyor
A. vertebralis servikal 6. vertebral’nın foramen transversarium’undan, for. magnum’dan beyne doğru gidiyor
69
A. radialis ön kolda: ____ elde: ____
A. radialis ön kolda: A. recurrens radialis R. carpalis palmaris R. palmaris superficialis Elde: A. princeps pollicis A. radialis dorsalis Arcus palmaris profundus
70
Elin arterleri Arcus palmaris superficialis: _________ Arcus palmaris profundus: _________
Elin arterleri Arcus palmaris superficialis: a.ulnaris & r.superficialis a.radialis Arcus palmaris profundus: a.radialis & r.profundus a.ulnaris
71
a. profunda brachii ilk çıkan dal, nervus radialis’e yandaş derin arterlerin yandaşları var tek fark a. brachialis’in çift yandaşı var
72
Elektriksel sinapsda ileti _____ yönlü, Kimyasal sinapsda ileti ___ yönlü
Elektriksel sinapsda ileti çift yönlü, Kimyasal sinapsda ileti tek yönlü (her zaman) Elektriksel sinapslarda iyonların akışı çift taraflı olabilir ve gedik bağlantı (gap junction) adındaki özel bağlantı bölgelerinden olur; konnekson adı verilen protein kanallar genellikle iyonların her iki tarafa geçişine de izin verirler Nörotransmitterler ile tek yönlü ileti gerçekleşir
73
Bölünebilme? Nöron=_____ Glia=____
Nöron= post-natal dönemde bölünemezler Glia= nöronların aksine, doğumdan sonra çoğalabilirler
74
Tek bir oligodendrosit SSS'deki ____ miyelinize ederken, her bir Schwann hücresi, PSS'de ___ miyelinize eder
Tek bir oligodendrosit SSS'deki birden çok aksonu miyelinize ederken, her bir Schwann hücresi, PSS'de yalnızca bir aksonu miyelinize eder
75
Kan-beyin engeli - Büyük moleküller, lipidde az eriyen moleküller Kan- Beyin engelinden _____ - Su, yağda eriyen maddeler ve küçük maddeler _______ (Oksijen, karbondioksit, L-Dopa, morfin, eroin, alkol) - Yüksek elektrik yük taşıyan moleküller ______ - Antikorların ve suda eriyen ilaçların ______ - Glukoza ______, hidrojen iyonlarına ____
Kan-beyin engeli - Büyük moleküller, lipidde az eriyen moleküller Kan- Beyin engelinden kolaylıkla geçemez —> geçebilir ama kolaylıkla değil - Su, yağda eriyen maddeler ve küçük maddeler kolaylıkla geçebilir (Oksijen, karbondioksit, L-Dopa, morfin, eroin, alkol) - Yüksek elektrik yük taşıyan moleküller yavaş geçebilir - Antikorların ve suda eriyen ilaçların geçişi zordur - Glukoza seçici geçirgen, hidrojen iyonlarına geçirgen değildir
76
Nörotransmitter kriterleri? -______
Nörotransmitter kriterleri? -presinaptik terminalde bulunmalıdır, -presinaptik memrandan Ca+2-bağımlı olarak depolarizasyon sonucu salınmalıdır, -postsinaptik membranda özgün reseptörü olmalıdır.
77
eksitatör post sinaptik potansiyel- dinlenim membran potansiyelini _____, eşik değere ____ etki inhibitör post sinaptik potansiyel- dinlenim membran potansiyelini _____, eşik değerden ____ etki K hücre dışına çıkışını⬇️ Na hücre içine girişini ⬆️’sa _____ post sinaptik potansiyel K’un hücre dışına çıkışını ⬆️ Cl-‘un hücre içine girmesi ⬆️ Na’un hücre içine girişini ⬇️’sa ____ post sinaptik potansiyel
eksitatör post sinaptik potansiyel- dinlenim membran potansiyelini arttırıcı, eşik değere yaklaştırıcı etki inhibitör post sinaptik potansiyel- dinlenim membran potansiyelini azaltıcı, eşik değerden uzaklaştırıcı etki K hücre dışına çıkışını ⬇️ Na hücre içine girişini ⬆️’sa eksitatör post sinaptik potansiyel K’un hücre dışına çıkışını ⬆️ Cl-‘un hücre içine girmesi ⬆️ Na’un hücre içine girişini ⬇️’sa inhibitör post sinaptik potansiyel
78
•Kas lifi (hücresi) ’ni ____ sarar (______ b.d.) •Kas demetini (fasikülünü) ______ sarar (______ b.d.) •Kasın tümünü en dıştan _______ (fasya) sarar (______ b.d.) Her üç kılıfın yapısında da ______ bulunur
•Kas lifi (hücresi) ’ni Endomisyum sarar (retiküler düzensiz b.d.) •Kas demetini (fasikülünü) Perimisyum sarar (sıkı düzensiz b.d.) •Kasın tümünü en dıştan Epimisyum (fasya) sarar (sıkı düzensiz b.d.) Her üç kılıfın yapısında da kollajen, elastik lifler, fibroblastlar ve kan damarları bulunur
79
çizgili kas ince filamentler F-aktin + uç ____ aracılığı ile ____ tutunur - uç _____e doğru uzanır ve _____ tarafından kaplanır
F-aktin + uç alfa aktinin aracılığı ile Z çizgisine tutunur - uç M çizgisine doğru uzanır ve tropomodulin tarafından kaplanır
80
Kalın filamanlar Miyozin 2 düzenlenmesi iskelet kasının miyozin 2 düzenlenmesi _____ düzenlenme, düz kasta ise miyozin başları karşıt yönde-tek bir doğrultuda düzenlenmiştir (____ düzenlenme)
Kalın filamanlar Miyozin 2 düzenlenmesi iskelet kasının miyozin 2 düzenlenmesi bipolar düzenlenme, düz kasta ise miyozin başları karşıt yönde-tek bir doğrultuda düzenlenmiştir (yan-polar düzenlenme)
81
iskelet kasında; T tubül +Terminal Sisternalar: Triad kalp kasında; ____ düz kas hücresinde; _____
iskelet kasında; T tubül +Terminal Sisternalar: Triad kalp kasında; diad düz kas hücresinde; T tübül sistemi bulunmaz. Dolayısı ile triad ve diadlar yoktur. Sarkomer bulunmaz.
82
Kalp kasının hücre membranı iskelet kasından farklılıklar gösterir: 1- T tübülleri _____ hizasında bulunur 2- Sarkoplazmik retikulum, ________ 3-_____; kalp kası için tipiktir. Bir ___, _________den oluşur
Kalp kasının hücre membranı iskelet kasından farklılıklar gösterir: 1- T tübülleri Z diskleri hizasında bulunur 2- Sarkoplazmik retikulum, iskelet kasındaki kadar yaygın değildir 3- Diadlar; kalp kası için tipiktir. Bir diad, sadece bir sarkoplazmik retikulum sisternasıyla etkileşen bir T tübülünden oluşur
83
• Kalp kasında _____, iskelet kasındakinden daha yoğun olarak bulunurlar ve çok sayıda _____ içerirler • Kalp kasını diğerlerinden ayıran en tipik özellik, ____________ bulunmasıdır • _____ (_____) denilen bu yapı, komşu kalp kası hücreleri arasında bulunan oldukça kompleks bağlantılardır
• Kalp kasında mitokondriler, iskelet kasındakinden daha yoğun olarak bulunurlar ve çok sayıda krista içerirler. • Kalp kasını diğerlerinden ayıran en tipik özellik, düzensiz aralıklar ile kalp hücrelerinin oluşturduğu zincirleri çaprazlayan koyu boyanan enine çizgilerin bulunmasıdır. • Diskus interkalaris (İnterkalar Disk) denilen bu yapı, komşu kalp kası hücreleri arasında bulunan oldukça kompleks bağlantılardır.
84
Düz kas • Kan damarları ve uterusdaki düz kaslar bol miktarda ____ salgılarlar • Miyofibrilleri _____ göstermez
Düz kas • Kan damarları ve uterusdaki düz kaslar bol miktarda Tip-I kollajen ve elastin salgılarlar. • Miyofibrilleri enine çizgilenme göstermez.
85
Düz kas Sitoplazmik Cisimler _____den zengin plazma membranıyla birleşmiş yapılar ve ara filamanlara _____ denilir. Düz kaslarda 2 tip yoğun cisim görülür: 1-_____ , 2-_____ Her ikiside ____ içerir ve bu yüzden çizgili kasların _____a benzer Kaveola (çöküntü): _________dır • Depolarizasyon sinyallerini az gelişmiş ______a geçiren primitif ____ sistemi gibi görev yapar • ____u ____a ilettikleri düşünülür
Düz kas Sitoplazmik Cisimler α-aktininden zengin plazma membranıyla birleşmiş yapılar ve ara filamanlara yoğun cisim denilir. Düz kaslarda 2 tip yoğun cisim görülür: 1- Membrana bağımlı yoğun cisim , 2- Sitoplazmik yoğun cisimdir. Her ikiside α-aktinin içerir ve bu yüzden çizgili kasların Z bandlarına benzer. Kaveola (çöküntü): Plazma membranı invaginasyonlarıdır • Depolarizasyon sinyallerini az gelişmiş sarkoplazmik retikuluma geçiren primitif T tübül sistemi gibi görev yapar. • Ca++ u sitoplazmaya ilettikleri düşünülür.
86
M. PTERYGOIDEUS MEDIALIS: • ______da bulunur • M._____ ile paralel, aynı yönde uzanır ama m.____, ____’nin _______dadır
M. PTERYGOIDEUS MEDIALIS: • Ramus mandibulae’nin İÇ tarafında bulunur. • M. masseter ile paralel, aynı yönde uzanır. ama m. masetter ramus mandibulae’nin dış yüzünün alt yarısındadır
87
M. pterygoideus lateralis’in insertio’su: •_______
M. pterygoideus lateralis’in insertio’su: • Kasın tüm lifleri biraraya toplanarak horizontal yönde arkaya-dışa seyreder fovea pterygoidea da sonlanır. • Kasın en üst lifleri, çene eklemi kapsülünün ön tarafına, dolayısıyla buna yapışık olan discus articularis’e yapışır. (art. temporomandibularis)
88
M.pterygoideus medialis’in iç yüzü ______ ve ______ ile yakın komşuluk yapar
M.pterygoideus medialis’in iç yüzü m.tensor veli palatini ve m.constrictor pharyngis superior ile yakın komşuluk yapar.
89
M. _____ çeneyi açan asıl kaslara (______) yardım eder
M. pterygoideus lateralis çeneyi açan asıl kaslara (m.digastricus, m.geniohyoideus) yardım eder
90
m. sternocleidomastoideus m. _____ örneğidir
m. sternocleidomastoideus m. cruciatus örneğidir
91
Plexus brachialis’in dalları Spinal sinirlerin ön dallarından ayrılanlar: ______ Truncus superior’dan ayrılanlar: ______ Fasciculus lateralis’den ayrılanlar: ______ Fasciculus medialis’den ayrılanlar: ______ Fasciculus posterior’dan ayrılanlar: ______
Plexus brachialis’in dalları Spinal sinirlerin ön dallarından ayrılanlar N. dorsalis scapulae (C5) N. thoracicus longus (C5-6-7) Truncus superior’dan ayrılanlar N. subclavius (C5-6) N. suprascapularis (C5-6) Fasciculus lateralis’den ayrılanlar N. musculocutaneus Radix lateralis N. pectoralis lateralis Fasciculus medialis’den ayrılanlar N. ulnaris N. pectoralis medialis N.cutaneus antebrachii medialis N. cutaneus brachii medialis Radix medialis Fasciculus posterior’dan ayrılanlar N. radialis N. thoracodorsalis N. axillaris N. subscapularis
92
vücudumuzdaki bipolar nöron örn.leri nerede?
Vestibüler kohlear gangliyon, burunda koku epiteli (olfaktör epitel)
93
Nöronların Granüllü Endoplazma Retikulumu ____ miktarda bulunur Özellikle ____da belirgindir _____ ve _____ sitoplazmada dağılmıştır ____ boyalarla (____, ____, ____) ____ boyanır Sitoplazma içinde ışık mikroskobu ile görülebilen ____ granülere ___ cisimcikleri denir. ___ cisimcikleri nöronların ________ bulunur fakat ______ bulunmaz Nissl cisimciklerinin sayısı nöron tipine ve fonksiyonel duruma göre değişir. Nissl cisimcikleri : ______ (___ cisim)
Granüllü Endoplazma Retikulumu Çok bol miktarda bulunur. Özellikle büyük motor nöronlarda belirgindir. Birbirine paralel sisterna kümeleri ve poliribozomlar sitoplazmada dağılmıştır. Bazik Boyalarla (Toluidin Mavisi, Metilen mavisi, krezil viyole) iyi boyanır. Sitoplazma içinde ışık mikroskobu ile görülebilen bazofilik granülere Nissl cisimcikleri denir. Nissl cisimcikleri nöronların perikaryon ve dendritlerde bulunur fakat akson ve aksonun çıktığı akson tepeciğinde bulunmaz. Nissl cisimciklerinin sayısı nöron tipine ve fonksiyonel duruma göre değişir. Nissl cisimcikleri : Serbest Ribozom Granüllü E.R (tigroid cisim)
94
Nöronda _____da bulunan tüm organeller _____te (___ ve ____ dışında) görülebilir
Perikaryonda bulunan tüm organeller dendritte (Çekirdek ve Golgi dışında) görülebilir.
95
Astrositler (Yıldız Hücreler) Nörogliya hücrelerinin en ______idir - Protoplazmik Astrositler !_______de fazla ___ şekilli, bol _____lı ____ çekirdekli Çok sayıda _____ **________ (____) - Fibröz Astrositler !______de fazla Dalları (uzantıları) daha ___ ve _____dur **_______ (____)
Astrositler (Yıldız Hücreler) Nörogliya hücrelerinin en büyükleridir - Protoplazmik Astrositler SSS de gri maddede fazla Yıldız şekilli, bol sitoplazmalı. Büyük çekirdekli Çok sayıda kısa uzantılar **Nörondan kana, kandan nörona madde taşır (beslenme, iyon dengesi) - Fibröz Astrositler SSS de beyaz maddede fazla Dalları (uzantıları) daha düz ve uzundur. **SSS de hasar oluştuğunda çoğalarak GLİA YAMASI’nı oluşturur.
96
Diğer Nörogliya hücreleri ektodermal kökenli nöroepitelden gelişirken ______ kökenlidir
Diğer Nörogliya hücreleri ektodermal kökenli nöroepitelden gelişirken Mikrogliya hücreleri mezanşimal kökenlidir.
97
Schwann Hücreleri ____de görülen gliya hücresidir. Aksonları sarar ve aksonların çevresinde yer alır ____’de bunu oligodendrositler yapıyor
Schwann Hücreleri Periferik Sinir Sisteminde görülen gliya hücresidir. Aksonları sarar ve aksonların çevresinde yer alır MSS’de bunu oligodendrositler yapıyor
98
Akson çapı ne kadar büyükse nodlar arası mesafe o kadar ___dur ve miyelin tabakası o kadar __dır - bu da iletimi ___
Akson çapı ne kadar büyükse nodlar arası mesafe o kadar uzundur ve miyelin tabakası o kadar kalındır - bu da iletimi hızlandıracak
99
Periferik sinirin bir noktasından elektriksel bir uyarı verilip, uzak bir noktasından ____nin kaydı yapılarak periferik sinirlerde ____ ve buna göre ___ tespit edilebilir sinir lifleri ve özellikleri (____’e göre sinirlerin sınıflandırılması) duyusal, motor, otonomik olmak üzere tüm ____i bu sınıflandırmada yer alıyor A tipinden C tipine doğru ___ küçülür, ___ azalır A tipi en yüksek ____a sahip en ____ periferik sinirlerden meydana gelmekte (hem duyusal hem motor içerir) A ve B lifleri ____, C lifleri ____ (ya da ____) ileti hızı ne kadar yüksekse “dikensi bölüm süresi” o kadar ___, mutlak duyarsız dönem (refrakter dönem) o kadar ___dır C tipi liflerin dikensi bölümü 2sn gibi daha ___ bir süre ve mutlak refrakter dönem de daha ___ __ lifleri lokal anesteziye karşı en duyarlı lifler Basınca karşı en duyarlı lifler __ lifleri
Periferik sinirin bir noktasından elektriksel bir uyarı verilip, uzak bir noktasından aksiyon potansiyellerinin kaydı yapılarak periferik sinirlerde ileti hızı ve buna göre sinir liflerinin tipleri tespit edilebilir sinir lifleri ve özellikleri (Erlanger-Gasser’e göre sinirlerin sınıflandırılması) duyusal, motor, otonomik olmak üzere tüm periferik sinir lifleri bu sınıflandırmada yer alıyor A tipinden C tipine doğru lif çapı küçülür, ileti hızı azalır A tipi en yüksek ileti hızına sahip en kalın periferik sinirlerden meydana gelmekte (hem duyusal hem motor içerir) A ve B lifleri miyelinli, C lifleri miyelinsizdir (ya da çok ince miyelinli) ileti hızı ne kadar yüksekse “dikensi bölüm süresi” o kadar az, mutlak duyarsız dönem (refrakter dönem) o kadar kısa C tipi liflerin dikensi bölümü 2sn gibi daha uzun bir süre ve mutlak refrakter dönem de daha uzun C lifleri lokal anesteziye karşı en duyarlı lifler Basınca karşı en duyarlı lifler A lifleri
100
Periferik sinir lifleri kalınlık ve ileti özelliklerine göre başlıca üç gruba ayrılır: A, B ve C lifleri • A lifleri en __ iletilen en __ miyelinli liflerdir • ____den gelen ____ lifler, ___nin kalın miyelinli hızlı ileten ____i ve ____da yer alan motor hücrelerin ___a giden ____ lifleri bu gruptadırlar • B lifleri daha ___ miyelinli olup _____i içerir • C lifleri __ çaplı ___ lifleri içerir. ______ ve ____ duyumunda görevli ______ çoğunluğu bu gruptadırlar • En kalın miyelinli aksonların çapları ___ kadarken miyelinsiz aksonların çapları ___ arasında olup en çok ___ civarındadır Sadece duysal lifler için yapılan sınıflandırmada ___ ve Erlanger Gasser sınıflamasında __ tipi lifler miyelinsizdir
• Periferik sinir lifleri kalınlık ve ileti özelliklerine göre başlıca üç gruba ayrılır: A, B ve C lifleri. • A lifleri en hızlı iletilen en kalın miyelinli liflerdir. • Kas iğciklerinden gelen afferent lifler, derinin kalın miyelinli hızlı ileten duysal afferentleri ve omurilik ön boynunda yer alan motor hücrelerin kaslara giden efferent lifleri bu gruptadırlar. • B lifleri daha ince miyelinli olup preganglionik otonomik efferent lifleri içerir. • C lifleri küçük çaplı miyelinsiz lifleri içerir. Postganglionik otonomik efferent lifler ve ağrı, ısı duyumunda görevli somatik afferent liflerin çoğunluğu bu gruptadırlar. • En kalın miyelinli aksonların çapları 20µm kadarken miyelinsiz aksonların çapları 0.2-3.0µm arasında olup en çok 1.5µm civarındadır.
101
Genellikle, herhangi bir sinir lifinin çapı arttıkça iletim ___ Daha büyük aksonlar esas olarak ____ ve ____ ilgilidir Daha küçük aksonlar ______ hizmet eder Arka kök C lifleri ___ reseptörlerine ek olarak ____ ile oluşturulan uyarıları iletir, fakat sadece ___ bilinç düzeyine ulaştırılır
Genellikle, herhangi bir sinir lifinin çapı arttıkça iletim hızı artar Daha büyük aksonlar esas olarak proprioseptif duyu ve somatik motor işlevle ilgilidir Daha küçük aksonlar ağrı ve sıcaklık duyusu ve otonomik fonksiyonlara hizmet eder Arka kök C lifleri ağrı ve sıcaklık reseptörlerine ek olarak dokunma ile diğer cilt reseptörleri ile oluşturulan uyarıları iletir, fakat sadece ağrı ve sıcaklık bilinç düzeyine ulaştırılır
102
sinir iletim hızında temel faktör ____ ve ____
sinir iletim hızında temel faktör lif çapı ve miyelin
103
Servikal 7. spinal sinire bası olursa aşağıdakilerden hangisinin innervasyonu etkilenmez?
n. axillaris etkilenmiyordu, m. deltoideus etkilenmez n. axillaris, n. subclavius, n. suprascapularis’in innerve ettiği kasların etkilenmesini beklemezsiniz
104
Servikal 6. spinal sinire bası yapan fıtığı olan hastadan kolun ve ön kolun iç yüzünde uyuşma bekler misiniz?
hayır, çünkü oradaki deriyi innerve eden dallar C8-T1’den çıkıyor
105
Bazı sinirler yüzeyelleşip deriyi innerve ediyor, mesela n. musculocutaneus m. coracobrachialis’i innerve ediyor sonra yüzeyelleşiyor ön kolun lateralinin duyusunu alıyor “n. cutaneus antebrachii lateralis” Ama bazı cutaneus dallar direkt fasiculus’lardan çıkabiliyor:
106
zeybek kası
m. sartorius
107
M. biceps femoris İnervasyon: Caput longum: • N._____ Caput breve: • N._____
M. biceps femoris: • İnervasyon: – Caput longum: • N. tibialis – Caput breve: • N. fibularis communis
108
Fossa poplitea’nın içindeki yapılar: !•______ !•______ •______
Fossa poplitea’nın içindeki yapılar: • A- v poplitea • V. saphena parva’nın üst kısmı • N. tibialis • N. fibularis communis • N. cutaneus surae medialis • N. obturatorius’un ekleme gelen dalı • Lenf nodülleri ve yağ dokusu.
109
M. iliacus siniri?
Siniri: • N. femoralis (L2-L3)
110
m. iliopsoas siniri nedir
N. femoralis
111
• M. gluteus maximus uyluğa ____ yaptırırken; m. gluteus medius ve m. gluteus minimus uyluğa _____ yaptırır • M. gluteus maximus uyluğun en güçlü _____ kasıdır • M. gluteus medius uyluğun en güçlü _____ kasıdır
• M. gluteus maximus uyluğa dış rotasyon yaptırırken; m. gluteus medius ve m. gluteus minimus uyluğa iç rotasyon yaptırır. • M. gluteus maximus uyluğun en güçlü ekstensor kasıdır. • M. gluteus medius uyluğun en güçlü abduktor kasıdır.
112
M. piriformis, pelvisi ____’tan terkeder.
M. piriformis, pelvisi for. ischiadicum majus’tan terkeder.
113
Foramen ischiadicum majus (______) Foramen suprapiriformeden geçer: _____ Foramen infrapiriformeden geçer: _____ Foramen ischiadicum minus ____
Foramen ischiadicum majus (m. piriformis geçer) Foramen suprapiriformeden geçer: A. v. glutea superior N. gluteus superior Foramen infrapiriformeden geçer: A. v. glutea inferior N. gluteus inferior A. v. pudenda interna N. pudendus N. ischiadicus N. cutaneus femoris posterior Foramen ischiadicum minus A. v. pudenda interna N. pudendus M. obturatorius internus
114
m. gemellus superior m. gemellus inferior m. obturator internus ne yaptırıyor?
“hepsi bir, dış rotasyon” • Ekstensiyon durumundaki uyluğa dış rotasyon • fleksiyon durumundaki uyluğa abduksiyon
115
Tuber ischiadicum’a tutunan kaslar: ________ trochanter major’e tutunan kaslar: _________
Tuber ischiadicum’a tutunan kaslar: - M. biceps femoris caput longum - M. semitendinosus (origo= Tuber ischiadicum) - M. semimembranosus (Origo: Tuber ischiadicum – Kalın bir kiriş olarak başlar – Yassı, aponeurotik olarak aşağı uzanır) - M. gemellus inferior (Origo: Tuber ischiadicum) - M. quadratus femoris (Origo: Tuber ischiadicum’un dış yüzü) trochanter major’e tutunan kaslar - M. gluteus medius (insertio) - M. gluteus minimus (insertio) - M. piriformis (I: Trochanter major’un üst kenarına yapışır) -M. gemellus superior (Insertio: Trochanter major’un iç yüzü) - M. gemellus inferior (Insertio: Trochanter major’un iç yüzü) - M. obturatorius internus [Insertio: Trochanter major’un iç yüzü (mm. gemellus’lar ile aynı)] - M. vastus lateralis (Trochanter major’un ön kısmı)
116
gluteus medius, gluteus minimus, tensor fascia lata ______ yaptırırken m. piriformis, m. gemellus superior, m. gemellus inferior, m. obturatorius internus, m. gluteus maximus, (m. obturatorius externus) _____ yaptırıyor
gluteus medius, gluteus minimus, tensor fascia lata iç rotasyon yaptırırken m. piriformis, m. gemellus superior, m. gemellus inferior, m. obturatorius internus, m. gluteus maximus, (m. obturatorius externus) dış rotasyon yaptırıyor
117
M. pectineus siniri
N. femoralis
118
M. adductor magnus Siniri: • n. ____ Görevi: •_____
M. adductor magnus Siniri: • n. obturatorius • n. ischiadicus (kasın arka kısmı) Görevi: • Uyluğun en kuvvetli adduktor kasıdır.
119
M. biceps femoris İnervasyon: – Caput longum: •_______ – Caput breve: •______
M. biceps femoris: • İnervasyon: – Caput longum: • N. tibialis – Caput breve: • N. fibularis communis
120
Fossa poplitea’nın içindeki yapılar: •_____
Fossa poplitea’nın içindeki yapılar: • A- v poplitea • V. saphena parva’nın üst kısmı • N. tibialis • N. fibularis communis • N. cutaneus surae medialis • N. obturatorius’un ekleme gelen dalı • Lenf nodülleri ve yağ dokusu.
121
n. peroneus profundus _____ ile seyreder m._____ ’u innerve eder
n. peroneus profundus a. v. tibialis anterior ile seyreder m. tibialis anterior m. extensor hallucis longus m. extensor digitorum longus’u innerve eder
122
Ayak transverse arkını destekleyen kaslar: ________ Ayak medial longitudinal arkusunu destekleyen kaslar: ________
Ayak transverse arkını destekleyen kaslar: m. peroneus longus’un kirişi ayak transverse arkının devamlılığında en önemli yapıdır Ayak medial longitudinal arkusunu destekleyen kaslar: m. flexoris hallucis longus m. tibialis anterior
123
m. peroneus longus görevleri: ___ m. peroneus brevis görevi: ___ m. flexor hallucis longus görevi: ____
m. peroneus longus görevleri: evresiyon yaptırır plantar fleksiyon yaptırır ayak transverse yayının devamlılığında en önemli yapıdır m. peroneus brevis görevi: ayağa eversiyon (yaptıran ana kas), plantar fleksiyon m. flexor hallucis longus görevi: • Başparmağa ve ayağa fleksiyon • Yürüme, koşma ve atlama sırasında ayağın yerden ayrılmasını sağlar
124
Ayak kubbesini koruyan kaslar: • M. ______
Ayak kubbesini koruyan kaslar: • M flexor hallucis longus • M tibialis anterior • M peroneus longus
125
ayağa inversiyon yaptıran kaslar:
m. tibialis anterior ve m. tibialis posterior (ve plantar fleksiyon yaptırılar)
126
ayağa plantar fleksiyon yaptıran kaslar:
ayağa plantar fleksiyon yaptıran kaslar: tarsal tünelden geçen kaslar ve arkadan gelen dış peroneal kaslarımız (m. tibialis posterior, m. flexor digitorum longus, m. flexor hallucis longus & m. peroneus brevis, m. peroneus longus)
127
tarsal tünel (retinaculum musculorum flexorum)’de sıkışan sinir= N._____ karpal tünel (retinaculum musculorum flexorum/ lig. carpi transversum)’da sıkışan sinir= N._____
tarsal tünel (retinaculum musculorum flexorum)’de sıkışan sinir= N. tibialis karpal tünel (retinaculum musculorum flexorum/ lig. carpi transversum)’da sıkışan sinir= N. medianus
128
ayak tabanındaki kasların hepsini N.___ innerve eder (sanırım bunlar: • 1. tabaka kasları: – M. abductor hallucis – M. flexor digitorum brevis – M. abductor digiti minimi • 2. tabaka kasları: – M. quadratus plantae – Mm. lumbricales • 3. tabaka kasları: – M. flexor hallucis brevis – M. adductor hallucis – M. flexor digiti minimi brevis • 4. tabaka kasları: – Mm. interossei)
ayak tabanındaki kasların hepsini N. tibialis innerve eder
129
m. fleksor digitorum brevis’in tendonları orta falanksların bazisinde ikiye ayrılarak sonlanır, altından geçen distal falankslara giden tendonlar kime aittir? ______ (eldeki ____ gibi)
m. fleksor digitorum brevis’in tendonları orta falanksların bayisinde ikiye ayrılarak sonlanır, altından geçen distal falankslara giden tendonlar kime aittir? altından m. flexor digitorum longus’un tendonları gidiyor (eldeki m. flexor digitorum superficialis ve m. flexor digitorum profundus gibi)
130
ayak tabanı (en derininde bulunan kaslar) • Mm. interossei dorsales (_ adet) -____ yaptırır • Mm. interossei plantares (_ adet) -____ yaptırır
ayak tabanı (en derininde bulunan kaslar) • Mm. interossei dorsales (4 adet) - abduksiyon yaptırır • Mm. interossei plantares (3 adet) - adduksiyon yaptırır
131
ayak sırtındaki ekstansörleri kim innerve ediyordu? m._____’leri N. ____ innerve ediyordu
ayak sırtındaki ekstansörleri kim innerve ediyordu? m. extensor hallucis brevis ve m. extensor digitorum brevis’leri N. peroneus profundus innerve ediyordu
132
Geçen yapılar: Foramen ischiadicum majus Foramen suprapiriforme -_____ Foramen infrapiriforme -_____ Foramen ischiadicum minus -_____
Geçen yapılar: Foramen ischiadicum majus Foramen suprapiriforme - A. ve v. glutea superior - N. gluteus superior Foramen infrapiriforme - A. ve v. glutea inferior - N. gluteus inferior - A. ve v. pudenda interna - N. pudendus - N. ischiadicus - N. cutaneus femoris posterior Foramen ischiadicum minus - A. ve v. pudenda interna - N. pudendus - M. obturatorius internus
133
TRIGONUM FEMORALE (____ Üçgeni) içindeki oluşumlar: ______
TRIGONUM FEMORALE (Scarpa Üçgeni) içindeki oluşumlar: V. femoralis A. femoralis N. femoralis A. profunda femoris N. saphenus Nodi lymphatici inguinales superficiales et profundi
134
Regio glutealis’in deri sinirleri spinal sinirlerin ön ve arka dallarından gelir: •Nn. clunium superiores (____)- ___ dal •Nn. clunium medii (___)- ___ dal • Nn. clunium inferiores (n. _______, ___)- ___ dal Lumbal spinal sinirlerin ___ dalları r. medialis ve r. lateralis olarak ikiye ayrılır. R. lateralis’lerden rr.______’ler çıkarak trochanter major’e kadar gluteal bölge derisinde dağılır Sakral spinal sinirlerin ___ dallarından olan r. lateralis’lerden, gluteal bölgenin medial yarısını innerve eden rr.____’ler çıkar ANCAK n. cutaneus femoris posterior S1-3 (Nn. clunium inferiores)’ler bir spinal sinirin ___ dalından gelir
Regio glutealis’in deri sinirleri spinal sinirlerin ön ve arka dallarından gelir: •Nn. clunium superiores (L1-3)- arka dal •Nn. clunium medii (S1-3)- arka dal • Nn. clunium inferiores (n. cutaneus femoris posterior S1-3)- ön dal Lumbal spinal sinirlerin arka dalları r.medialis ve r.lateralis olarak ikiye ayrılır. R. lateralis’lerden rr.clunium superiores’ler çıkarak trochanter major’e kadar gluteal bölge derisinde dağılır Sakral spinal sinirlerin arka dallarından olan r. lateralis’lerden, gluteal bölgenin medial yarısını innerve eden rr.clunium medii’ler çıkar ANCAK n. cutaneus femoris posterior S1-3 (Nn. clunium inferiores’ler bir spinal sinirin ön dalından gelir
135
Plx. lumbalis’in dalları: _________ Plx. sacralis’in dalları: _________
Plx. lumbalis’in dalları: N. iliohypogastricus (L1(T12)) N. ilioinguinalis (L1) N. genitofemoralis (L1-2) N. cutaneus femoris lateralis (L2-3) N. femoralis (L2-4) N. obturatorius (L2-4) N. obturatorius accessorius (L3-4) Plx. sacralis’in dalları: N. mm. piriformis N. mm. obturatorii interni N. mm. quadrati femoris N. gluteus superior N. gluteus inferior N. cutaneus femoris posterior N. pudendus N. ischiadicus • N. tibialis • N. fibularis communis
136
Hangi MS segmentlerinden dal alır? N. obturatorius (____) N. femoralis (____)
Hangi MS segmentlerinden dal alır? N. obturatorius (L2, L3, L4) N. femoralis (L2, L3, L4)
137
Kremaster refleksi Afferent’i=______ Eferent’i=______
Kremaster refleksi Afferent’i= n. genitofemoralis femoral dalı (r. femoralis) ve n. ilioinguinalis Eferent’i=n. genitofemoralis genital dalı (r. genitalis) - kası innerve eden
138
Lacuna musculorum: _______ geçiyor
Lacuna musculorum: m. iliopsoas n. femoralis n. cutaneus femoris lateralis geçiyor
139
n. obturatorius (____)- _____ (___ dallar) ______’i innerve eder hepsi _____ yaptıran kaslardır yüzeyelleşen deri dalları ____ innerve ediyor • Pelvis girişi yakınında ____’un ___ yanından çıkar • Küçük pelvisin dış duvarında aynı isimli damarlarla birlikte _____’a girer. Kanaldan çıkar çıkmaz ön ve arka dala ayrılır. Ön dal (r. anterior); m.adductor brevis ile m.adductor longus ve m.pectineus arasından geçer. M.____, m.____ ve m.___’i uyarır. Bacağın iç yüzünün üst kısmındaki deride dağılır. Arka dal (r. posterior); m.____’u delerek m. adductor brevis ile magnus arasına girer. M.____, m.____ ve ___’u uyarır. Bir kısım lifleride diz ekleminden duyu taşır. n.obturatorius’un yaralanması durumunda,_____ ve ____u zayıflar. Bu nedenle etkilenen ekstremite, diğer ekstremitenin üstüne getirilemez. Uyluğun ___ bölümünün ___ ovoid şekilli bir alanda duyu kaybı olur.
n. obturatorius (L2,L3,L4)- plexus lumbalis (ön dallar) m. adductor longus m. adductor brevis m. adductor magnus m. gracilis’i innerve eder hepsi uyluğa adduksiyon yaptıran kaslardır yüzeyelleşen deri dalları uyluğun iç yüzündeki deriyi innerve ediyor • Pelvis girişi yakınında m.psoas major’un iç yanından çıkar. • Küçük pelvisin dış duvarında aynı isimli damarlarla birlikte canalis obturatorius’a girer. Kanaldan çıkar çıkmaz ön ve arka dala ayrılır. Ön dal (r. anterior); m.adductor brevis ile m.adductor longus ve m.pectineus arasından geçer. M. adductor longus , m.gracilis ve adductor brevis’i uyarır. Bacağın iç yüzünün üst kısmındaki deride dağılır. Arka dal (r. posterior); m.obturator externus’u delerek m.adductor brevis ile magnus arasına girer. M.obturator externus, m.adductor brevis ve magnus’u uyarır. Bir kısım lifleride diz ekleminden duyu taşır. n.obturatorius’un yaralanması durumunda, uyluk addüksiyonu ve dış rotasyonu zayıflar. Bu nedenle etkilenen ekstremite, diğer ekstremitenin üstüne getirilemez. Uyluğun medial bölümünün 1/3 distalinde ovoid şekilli bir alanda duyukaybı olur.
140
N. femoralis (L2, L3, L4) - plexus ____’in en büyük siniri ___’dan geçti, m.___’un dış yanından çıktı ____’nin altından çıktıktan sonra uyluğun ön yüzündeki kasları innerve ediyor: ______’i innerve etti yüzeyelleşen deri dalları uyluğun ____ innerve etti lezyonunda ___ kaybolur, bacak ___da güçlük ve uyluğun ___ yüzünün deri duyusu ile bacağın ve başparmağın ucuna kadar ayağın ___ kenarı boyunca duyu kaybı olur N.saphenus dalı, n. femoralis’in ___ dalıdır a.v. femoralis’le birlikte _____’a girdi ama ___’tan arkaya geçmedi _____’yı delerek çıkar (M.sartorius ile m.gracilis’in tendonları arasında fascia lata’yı delerek yüzeyelleşir ve v. saphena magna ile birlikte bacağın iç yüzü ve ayağın medialinde birinci metatarsofalangeal ekleme kadar gelir)- bacağın ___ yüzü, 1. metatarsal’ın dış yüzünün derisiniinnerve etti
N. femoralis (L2, L3, L4) - plexus lumbalis’in en büyük siniri Lacuna musculorum’dan geçti, m. psoas major’un dış yanından çıktı lig. inguinale’nin altından çıktıktan sonra uyluğun ön yüzündeki kasları innerve ediyor m. pectineus’a dal verdi, m. sartorius m. quadriceps femoris’i innerve etti lezyonunda patella refleksi kaybolur (bacak ekstansiyonunda güçlük) ve uyluğun ön ve iç yüzünün deri duyusu ile bacağın ve başparmağın ucuna kadar ayağın medial kenarı boyunca duyu kaybı olur yüzeyelleşen deri dalları uyluğun ön yüzünü innerve etti N.saphenus dalı, n. femoralis’in en büyük deri dalıdır a.v. femoralis’le birlikte canalis adductorius’a girdi ama hiatus adductorius’tan arkaya geçmedi membrana vastoadductoria’yı delerek çıkar- bacağın medial yüzü, 1. metatarsal’ın dış yüzünün derisiniinnerve etti
141
N. femoralis’in dalı olan N. saphenus sadece ____ yapar N. saphenus ____’a girdi ama kanalda ______’tan arkaya geçmedi, ____’yı deldi ve _____’ın dış yüzü derisini innerve etti N. suralis ____ bir sinirdir Bacağın ____dan itibaren, bacağın ___ ve ___ ile ayağın ___ kısmının duyusunu taşır
N. femoralis’in dalı olan N. saphenus sadece deri innervasyonu yapar N. saphenus canalis adductorius’a girdi ama kanalda hiatus adductorius’tan arkaya geçmedi, membrana vastoadductoria’yı deldi ve bacağın dış yüzü, 1. metatarsal’ın dış yüzü derisini innerve etti N. suralis cutaneus bir sinirdir, 2 tane yüzeyel deri dalının birleşmesiyle oluşur Bacağın ortasından itibaren, bacağın dış ve arkası ile ayağın lateral kısmının duyusunu taşır. (n.tibialis’den ayrılan n.cutaneus surae medialis ve n. fibularis communis’den ayrılan n.cutaneus surae lateralis’in r.communicans fibularis’i birleşerek n. suralis’i oluşturur)
142
___’ün ___ dalının geri kalan bölümü __’in __ dalı ile birleşerek truncus lumbosacralis oluşturup ____’in yapısına katılır
L4’ün ön dalının geri kalan bölümü L5’in ön dalı ile birleşerek truncus lumbosacralis oluşturup plx. sacralis’in yapısına katılır
143
Plexus sacralis’te S4 ‘ten dal alan tek sinir _____
Plexus sacralis’te S4 ‘ten dal alan tek sinir N. pudendus
144
Plx. sacralis’in dalları: – N._____(____) – N._____(____) – N._____(____) – N._____(____) – N._____(____) – N._____(____) – N._____(____) – N._____(____) • N.____ (____) • N.____ (___)
Plx. sacralis’in dalları: – N. mm. piriformis (S(1)2) – N. mm. quadrati femoris (L4-5,S1) – N. mm. obturatorii interni (L5,S1-2) – N. gluteus superior (L4-5,S1) – N. gluteus inferior (L5,S1-2) – N. cutaneus femoris posterior (S1-3) – N. pudendus (S2-4) - N. ischiadicus • N. tibialis (L4-5,S1-3) • N. fibularis communis (L4-5,S1-2)
145
N. pudendus (S2-4) (Kaynaklandığı sakral segmentlerde bulunan çekirdeğine nucleus nervi pudendi (Onuf çekideği) adı verilir) • M.piriformis ve m.cocygeus arasından ve for._____’den çıkarak (medialde) _____ye gelir- orada dağılmayacak! • Sonra _____’tan geçerek _____ ve dış genital organlara doğru uzanır scrotum’un (kadınsa labium majus) derisinin ___ yüzünü innerve eden deri dalları verir (__ yüze n.____ geliyordu) Önce • nn._____’i verir ve sonra • nn.___ ile • n.___ denen iki terminal dalına ayrılır.
scrotum’un (kadınsa labium majus) derisinin arka yüzünü innerve eden deri dalları verir (ön yüze n. ilioinguinalis geliyordu) • Kaynaklandığı sakrak segmentlerde bulunan çekirdeğine nucleus nervi pudendi (Onuf çekideği) adı verilir. • M.piriformis ve m.cocygeus arasından ve for.infrapiriforme’den çıkarak gluteal bölgeye gelir. • Sonra foramen ischiadicum minus’tan geçerek fossa ischioanalis’e girer ve burada canalis pudendalis içinde perineal bölge ve dış genital organlara doğru uzanır. • Önce • nn.rectalis inferiores’i verir ve sonra • nn.perinei ile • n.dorsalis penis(clitoris) denen iki terminal dalına ayrıl
146
N. ischiadicus uyluğun arka yüzündeki kasları innerve edecek, bacağın arka yüzünü innerve edecek N. peroneus communis (bacağın ön yüzünü) bacağın önündeki kasları, dış yandaki eversiyon yaptıran kasları ve ayak sırtının derisini innerve edecek N. tibialis bacağın arkasındaki tüm kasları ve ayak tabanındaki kasları ve deriyi innerve edecek
N. ischiadicus uyluğun arka yüzündeki kasları innerve edecek, bacağın arka yüzünü innerve edecek N. peroneus communis (bacağın ön yüzünü) bacağın önündeki kasları, dış yandaki eversiyon yaptıran kasları ve ayak sırtının derisini innerve edecek N. tibialis bacağın arkasındaki tüm kasları ve ayak tabanındaki kasları ve deriyi innerve edecek
147
N. peroneus communis fibula boynunu dolanır, 2 dala ayrılıyor - n. peroneus profundus - n. peroneus superficialis *n. peroneus profundus bacağın ön yüzündeki kasları innerve ediyordu m._____ retinaculum’un altından geçti, ayak sırtında aynı şekilde m.______’i innerve ediyordu kasları innerve ettikten sonra retinaculum musculorum extansorum’un altından geçer (zaten ayak sırtındaki kasları innerve edecek dedik), fakat küçük bir alanda yüzeyelleşir _____ derisini innerve edecek *n. peroneus superficialis m._______ (ayağa _____ yaptıran kasları innerve ediyordu) dalları yüzeyelleşecek _____ derisini ve _____ derisini innerve edecek; hem lateral hem medial dallara ayrılır, ayak sırtının derisini innerve eder
N. peroneus communis fibula boynunu dolanır, 2 dala ayrılıyor - n. peroneus profundus - n. peroneus superficialis *n. peroneus profundus bacağın ön yüzündeki kasları innerve ediyordu m. tibialis anterior m. extensor hallucis longus m. extensor digitorum longus retinaculum’un altından geçti, ayak sırtında aynı şekilde m. extensor hallucis brevis m. extensor digitorum brevis’i innerve ediyordu (Bacaktaki ekstensör kasları ve m. peroneus tertius’u uyarır) kasları innerve ettikten sonra retinaculum musculorum extansorum’un altından geçer (zaten ayak sırtındaki kasları innerve edecek dedik), fakat küçük bir alanda yüzeyelleşir 1. ve 2. parmakların birbirine bakan yüzlerini innerve edecek (duyusunu taşır) *n. peroneus superficialis m. peroneus brevis m. peroneus longus (ayağa eversiyon yaptıran kasları innerve ediyordu) dalları yüzeyelleşecek bacağın ön alt kısmının derisini ve ayak sırtında ayak ayak parmaklarının derisini innerve edecek (bacağın alt 1/3 ve ayak sırtının duyusunu taşır); hem lateral hem medial dallara ayrılır, ayak sırtının derisini innerve eder
148
Bir insan ayak parmak ucunda yükselemiyorsa, ayağa plantar fleksiyon yaptırıyor ama ayak parmak ucunda yükselemiyor hangi sinirde felç vardır? hangi kasta hasar vardır? n.____ m._____
Bir insan ayak parmak ucunda yükselemiyorsa, ayağa plantar fleksiyon yaptırıyor ama ayak parmak ucunda yükselemiyor hangi sinirde felç vardır? hangi kasta hasar vardır? n. (N. tibialis) m. flexor hallucis longus
149
A.____ ramus ____; A._____’un ____’u ile pubis gövdesi üzerinde ___ (ölüm tacı) denilen anastomozu yapar
A. obturatoria ramus pubicus; A. epigastrica inferior’un ramus pubicus’u ile pubis gövdesi üzerinde Corona Mortis (ölüm tacı) denilen anastomozu yapar
150
a. femoralis nabzı nereden alınabilir?
Lig. inguinale’nin orta noktasının 2-3 cm aşağısında (trigonum femorale’de) femur başı ile parmağımız arasında a. femoralis sıkıştırılabilir. NABIZ!!
151
uyluğun arka yüzündeki hamstring kasları (iskiokrural kasları) kim besler?
uyluğun arka yüzündeki hamstring kasları (iskiokrural kasları) kim besler? A. profunda femoris’in dalı aa. perforantes, m adductor magnus’u delerek iskiokurural kasları besler; bu kaslar: m. semitendinosus, m. semimembranosus, m. biceps femoris caput longum (tuber ischiadicum’dan başlayıp crus’a giden kaslar)
152
femur’un beslenmesine kim katılır?
femur’un beslenmesine kim katılır? - a. circumflexa femoris medialis (‘in r. transversus’unun) r. acetabularis - a. obturatoria r. acetabularis - a. circumflexa femoris medialis ve a. circumflexa femoris lateralis’in dalları
153
Krusiat anastomozlar • A._____ ve a. ____ tıkanması sonucu alt ekstremite’nin (_____) beslenmesini sağlayacak potansiyel kollateral yol oluştururlar • A.____ ve a. ____ (a.____)’in dalları arasında olur – a.____
Krusiat anastomozlar • A. femoralis ve a. iliaca externa tıkanması sonucu alt ekstremite’nin (uyluk arka bölgesi) beslenmesini sağlayacak potansiyel kollateral yol oluştururlar • A. iliaca interna ve a. femoralis (a. profunda femoris)’in dalları arasında olur – a. glutea superior – a. glutea inferior – a. circumflexa femoris lateralis – a. circumflexa femoris medialis – a. perforans I
154
• Uyluğun arka kısmındaki anastomoz zinciri: 1. Gluteal damarlar ve a. ______’in uç dalları arasında 2. A. circumflexa femoris lateralis, a. circumflexa femoris medialis ve a. perforans prima arasında 3. Aa. perforantes kendi aralarında 4. A. profunda femoris’in terminal dalı (a. perforans IV) ile a. poplitea’nın bazı dalları arasında • A. femoralis, a. profunda femoris’in üstünden bağlanırsa uyluğun beslenmesi anastomozlar sayesinde devam eder (Kollateral dolaşım): 1. A. glutea superior, inferior ile a. circumflexa femoris lateralis, medialis ve a. perforans prima arasında 2. A. obturatoria ile a. _____ arasında 3. A. pudenda interna ile a. pudenda externa profundus arasında 4. A. circumflexa ilium profunda ile a. circumflexa ilium superficialis ve a. circumflexa femoris lateralis arasında 5. A. glutea inferior ile aa. perforantes arasında
• Uyluğun arka kısmındaki anastomoz zinciri: 1. Gluteal damarlar ve a. circumflexa femoris medialis’in uç dalları arasında 2. A. circumflexa femoris lateralis, a. circumflexa femoris medialis ve a. perforans prima arasında 3. Aa. perforantes kendi aralarında 4. A. profunda femoris’in terminal dalı (a. perforans IV) ile a. poplitea’nın bazı dalları arasında • A. femoralis, a. profunda femoris’in üstünden bağlanırsa uyluğun beslenmesi anastomozlar sayesinde devam eder (Kollateral dolaşım): 1. A. glutea superior, inferior ile a. circumflexa femoris lateralis, medialis ve a. perforans prima arasında 2. A. obturatoria ile a. circumflexa femoris medialis arasında 3. A. pudenda interna ile a. pudenda externa profundus arasında 4. A. circumflexa ilium profunda ile a. circumflexa ilium superficialis ve a. circumflexa femoris lateralis arasında 5. A. glutea inferior ile aa. perforantes arasında
155
A. femoralis dalları: •_______
A. femoralis dalları: • A. epigastrica superficialis • A. circumflexa ilium superficialis • A. pudenda externa superficialis • A. pudendae externae profunda • A. profunda femoris – A. circumflexa femoris medialis • R. ascendens • R. descendens • R. transversus – R. profundus – R. superficialis – R. acetabularis – A. circumflexa femoris lateralis • R. ascendens • R. descendens • R. transversus – Aa. perforantes • Aa. nutrientes • A. descendens genus
156
ayak dolaşımının değerlendirilmesi için 1. metatarsal aralığın üst kısmında nabız alınan arter=_____ (periferik nabız alınır)
ayak dolaşımının değerlendirilmesi için 1. metatarsal aralığın üst kısmında nabız alınan arter= a. dorsalis pedis (a. tibialis anterior ayak sırtına gelince a. dorsalis pedis adını alır)
157
V. saphena magna bacağın ____ kısmında n. ___ ile birlikte uzanır, _____’in ____ geçer, Lig. inguinale’nin aşağısında derin fascia’daki hiatus saphenus’dan geçerek v.____ ’e açılır V. saphena parva ____ ile seyreder, ____’in ____ geçer, v.____’ya açılır
V. saphena magna bacağın medial kısmında n. saphenus ile birlikte uzanır, malleolus medialis’in önünden geçer , Lig. inguinale’nin aşağısında derin fascia’daki hiatus saphenus’dan geçerek v. femoralis’e açılır V. saphena parva N. suralis ile seyreder, malleolus lateralis’in arkasından geçer, v. poplitea’ya açılır
158
aorta abdominalis ___. vertebra hizasında ayrılırdı, v. iliaca communis dextra ve sinistra __ hizasında orta hattın ___nda birleşiyorlar (vena cava inferior’u oluşturuyorlar)
aorta abdominalis L4 vertebra hizasında ayrılırdı, v. iliaca communis dextra ve sinistra L5 hizasında orta hattın sağında birleşiyorlar (vena cava inferior’u oluşturuyorlar)
159
Hiatus saphenus- fascia ___’da bulunan açıklık deriyi açtığımız zaman femoral üçgeni fascia’yla kapalı buluruz, fascia lata’da bulunan bir açıklığı görebiliriz en fazla- hiatus saphenus burada v.___, a.____’i görüyoruz; _____ hiatus saphenus’ta v. ____’e fascia’nın üstünden gelerek dökülür
Hiatus saphenus- fascia lata’da bulunan açıklık deriyi açtığımız zaman femoral üçgeni fascia’yla kapalı buluruz, fascia lata’da bulunan bir açıklığı görebiliriz en fazla- hiatus saphenus burada v. femoralis, a. femoralis’i görüyoruz; vena saphena parva hiatus saphenus’ta v. femoralis’e fascia’nın üstünden gelerek dökülür
160
Pes anserinus (kaz ayağı) tibia’nın medial yüzünde sonlanır pes anserinus’a katılan kaslar: _____
Pes anserinus (kaz ayağı) tibia’nın medial yüzünde sonlanır pes anserinus’a katılan kaslar: – M. sartorius – M. gracilis – M. semitendinosus (önden arkaya sırasıyla)
161
N. femoralis Lacuna musculorum’dan geçti, m.____’un dış yanından çıktı Lig. inguinale’nin altından çıktıktan sonra uyluğun ön yüzündeki kasları innerve ediyor: _____’i innerve etti Yüzeyelleşen deri dalları _____ innerve etti
N. femoralis Lacuna musculorum’dan geçti, m. psoas major’un dış yanından çıktı Lig. inguinale’nin altından çıktıktan sonra uyluğun ön yüzündeki kasları innerve ediyor: m. sartorius m. pectineus’a dal verdi m. quadriceps femoris’i innerve etti Yüzeyelleşen deri dalları uyluğun ön yüzünü innerve etti
162
Sarkomer yapısı sadece ince filamanlar-___ her ikisi de-____ sadece kalın filamanlar-____ kasılma (iki Z çizgisinin birbirine yaklaşması) I bandı ____ H bandı ____ A bandı ____
Sarkomer yapısı sadece ince filamanlar- I band her ikisi de- A band sadece kalın filamanlar- H bandı kasılma (iki Z çizgisinin birbirine yaklaşması) I bandı daralır H bandı daralır A bandı değişmiyor
163
____ başının aktinden ayrılabilmesi için ___ lazım Myozin başının bağlanması ve filament kaydırılması: A.____ B.____ C.____ D.____ E.____
miyozin başının aktinden ayrılabilmesi için ATP lazım Myozin başının bağlanması ve filament kaydırılması A. Myozin başına ATP bağlanır başın yapısı değişir ve aktine ilgisi azalır ve ayrılır B. ATP hidroliz edilir (ADP-P). Myozin başı yapısı değişir, aktine ilgisi artar ve dik açı ile yaklaşır C. Myozin başından P ayrılması ile güçlü bağlanır, D. ADP ayrılması vurucu güçle myozin başının bükülmesini aktinin kaydırmasını sağlar E. Myozin sıkı bağlı kalır. Rigor durumu, ATP yoksa ayrılmaz. (Rigor mortis: Ölüm katılığı)
164
Bir kas yüzlerce motor nörondan uyarı alabilir Ama bir motor sinir 1 motor üniteye uyarı götürür (bir motor sinir 3,5,10 neyse farklı kas lifine uyarı götürüyor, motor sinirin uyardığı bu liflerin tamamına bir motor ünite deniliyor, ama her lif çok sayıda motor üniteye dahil olabilir yani farklı sinirlerden uyarı alabilir)
Bir kas yüzlerce motor nörondan uyarı alabilir Ama bir motor sinir 1 motor üniteye uyarı götürür (bir motor sinir 3,5,10 neyse farklı kas lifine uyarı götürüyor, motor sinirin uyardığı bu liflerin tamamına bir motor ünite deniliyor, her lif çok sayıda motor üniteye dahil olabilir yani farklı sinirlerden uyarı alabilir)
165
tek kas lifinin maximum uyarılması- _____ gerçekleşir çoklu liflerin güç oluşturması da- _____ gerçekleşir
tek kas lifinin maximum uyarılması- AP’nin frekans sumasyonuyla gerçekleşir çoklu liflerin güç oluşturması da- motor ünite sumasyonuyla gerçekleşir
166
Orta nokta M-diski olarak adlandırılır ve ______ içerir
Orta nokta M-diski olarak adlandırılır ve • M-protein, • Myomyezin , • Kreatin kinaz
167
aksiyon potansiyeli membranın ____ aracılığı ile membranın hemen altında yerleşim gösteren ve her bir miyofibrilin etrafını saran SR’a ulaştırılır. ________ ile elektriksel impuls (membran potansiyel değişimi) SR’a iletilir ve Ca’un fibrillerin üzerine boşaltılmasına neden olur- kasılma mek.ı başlar
aksiyon potansiyeli membranın T-Tubul yapısı aracılığı ile membranın hemen altında yerleşim gösteren ve her bir miyofibrilin etrafını saran SR’a ulaştırılır T tübül sis.iyle elektriksel impuls (membran potansiyel değişimi) SR’dan Ca’un fibrillerin üzerine boşaltılmasına neden olur- kasılma mek.ı başlar
168
SR’dan Ca Salınımında Rol Alan Reseptörler: ____ ve ____ ___ aktive olması ile SR’dan sitoplazmaya Ca salınır 1. Membranın depolarize olması ile depolarizasyon ____ ile kas lifleri boyunca iletilir 2. ____de bulunan ____ membran depolarizasyonu ile aktive edilir ve SR üzerinde bulunan _____ fiziksel olarak bağlanırak aktive eder (depolarizasyon– kalsiyum salınımı)
SR’dan Ca Salınımında Rol Alan Reseptörler: Dihidropiridin reseptörü (DHPR) ve Ryanodin (RYR) RYR aktive olması ile SR’dan sitoplazmaya Ca salınır. 1. Membranın depolarize olması ile depolarizasyon T-tubul sistemi ile kas lifleri boyunca iletilir. 2. T-Tubul sisteminde bulunan Dihidropiridin reseptörü (DHPR) membran depolarizasyonu ile aktive edilir ve SR üzerinde bulunan Ryanodin Reseptörüne (RYR)) fiziksel olarak bağlanırak aktive eder (depolarizasyon– kalsiyum salınımı).
169
1. Kasılma mekanizmasında 4 adet Ca iyonu ince filament üzerinde bulunan troponin kompleksinin Tn-C altbirimine bağlandığında bu birim konformasyonal değişime uğrar. 2. Konformasyonal değişim sonucu Troponin kompleksi Aktin üzerinde bulunan miyozinin bağlanma bölgesinden çekilir ve Aktin-Miyozin proteinleri etkileşime girer. Bu durumda miyozin başı aktini bağlayabilir. 3. Aktinin miyozine bağlanması ile miyozin başında bağlı bulunan ___ salınır. 4. Miyozin itici güç ile ____e doğru ___ eğilerek (Menteşe bölgesinden) (%60 alfa-heliks yapısı sağlar) ince filament üzerinde yaklaşık 7 nm hareket eder. 5. Aktinden miyozin başın tekrar ayrılması için ___ gereklidir. AKTİNDEN MİYOZİN BAŞIN AYRILMASI İÇİN ATP VE CA GEREKLİDİR. ATP’nin miyozine bağlanması ile miyozin aktinden ayrılır (1) ATP’az aktivitesinden dolayı ATP hemen hidroliz edilerek (ADP+Pi) bağlı olan orijinal formuna döner (2) İstirahat halinde ADP ve Pi Miyozin başına sıkıca bağlıdır. Ca iyon kons. artınca Miyozin başı aktine bağlanır. Aktinin miyozine bağlanması ile miyozin başındaki ADP ve Pi salınır. Miyozin konformasyonal değişime girer ve sarkomer merkezine Doğru 45° eğilerek (Menteşe bölgesinden) ince filament üzerinde yaklaşık 7 nm hareket eder.(3,4,5)
1. Kasılma mekanizmasında 4 adet Ca iyonu ince filament üzerinde bulunan troponin kompleksinin Tn-C altbirimine bağlandığında bu birim konformasyonal değişime uğrar. 2. Konformasyonal değişim sonucu Troponin kompleksi Aktin üzerinde bulunan miyozinin bağlanma bölgesinden çekilir ve Aktin-Miyozin proteinleri etkileşime girer. Bu durumda miyozin başı aktini bağlayabilir. 3. Aktinin miyozine bağlanması ile miyozin başında bağlı bulunan ADP ve Pi salınır. 4. Miyozin itici güç ile sarkomer merkezine doğru 45° eğilerek (Menteşe bölgesinden) ince filament üzerinde yaklaşık 7 nm hareket eder. 5. Aktinden miyozin başın tekrar ayrılması için ATP gereklidir.
170
Arg’nin Ortithin’e dönüşümü sırasında Gly ____ diye bir ara ürün oluşturabiliyor ___ ile ___, Kreatin oluşturuyor bu kreatin ______da ____’ı oluşturuyor ve bu rezervuar oluyor Kullanılınca ____ oluyor Yani kanda kreatinin ölçülünce kreatin fosfattan oluşan kreatin’i görüyorsunuz kreatin-kreatinin ikisi farklı • ATP-Kreatin Fosfat: En hızlı ATP sağlayıcı sistem. •______, __’de KREATİN oluşumunu sağlar • KC’de oluşan kreatin;____ dolaşım yolu ile gönderilir
Arg’nin Ortithin’e dönüşümü sırasında Gly Guanidoasetat diye bir ara ürün oluşturabiliyor Guanidoasetat ile SAM, Kreatin oluşturuyor bu kreatin kalp, beyin ve iskelet kasında kreatin fosfat’ı oluşturuyor ve bu rezervuar oluyor Kullanılınca Kreatinin oluyor Yani kanda kreatinin ölçülünce kreatin fosfattan oluşan kreatin’i görüyorsunuz kreatin-kreatinin ikisi farklı • ATP-Kreatin Fosfat: En hızlı ATP sağlayıcı sistem. • Arg, Gly ve S-adenozil Metiyonin (SAM), KC’de KREATİN oluşumunu sağlar. • KC’de oluşan kreatin; beyin, kas ve kalp kasına dolaşım yolu ile gönderilir.
171
Kreatin fosfat rezervuarı bittikten sonra glikojen yıkılımını tetikleyen nedir? Glikojen yıkılımını tetikleyen ______’dur. _______ arttığı zaman ____’yi aktive ediyor ve o da ________ı tetikliyor
kreatin fosfat rezervuarı bittikten sonra glikojen yıkılımını tetikleyen nedir? Glikojen yıkılımını tetikleyen AMP konsantrasyonu’dur. AMP konsantrasyonu arttığı zaman fosforilazb’yi aktive ediyor ve o da glikojenden bir tane glikoz koparılmasını tetikliyor
172
Kas kasılması sırasında ilk dakikada _____ depoları azalır ve kasılma kuvveti düşer. - Bu sırada, kas ____ ana enerji kaynağı olur. - Kas hücresine giren Ca, Ca- kalmodulin kompleksini oluşturur ve fosforilaz kinaz’ı aktive eder (glikojenolizde, fosforilaz b’yi fosforilaz a’ya dönüştüren enzim). - Aynı zamanda, AMP kas fosforilaz ve fosfofruktokinaz-1’i aktive ederek glikojen yıkılımından gelen glukozun glikolize girmesini sağlar. Bir Süre Sonra Kasılan Kasta Biriken Pirüvat ve Laktat Kas pH’ının Düşmesine Neden Olur. Bu basamaktan sonra kuvvet, Yağ asitlerinin aerobik metabolizması ile sürdürülebilecektir. Kas Kasılması Sırasında Glikojenoliz ve Glikolizin AMP İle Aktivasyonu - Kas kasılırken ATP, ADP ve Pi’a dönüşür - Adenilat kinaz enzimi ile 2 adet ADP’den ATP ve AMP oluşur - ATP tekrar kasılma için kullanılır - Biriken AMP ___ ve ___ aktive eder.
Kas kasılması sırasında ilk dakikada Kreatin Fosfat depoları azalır ve kasılma kuvveti düşer. - Bu sırada, kas glikojenolizi ana enerji kaynağı olur. - Kas hücresine giren Ca, Ca- kalmodulin kompleksini oluşturur ve fosforilaz kinaz’ı aktive eder (glikojenolizde, fosforilaz b’yi fosforilaz a’ya dönüştüren enzim). - Aynı zamanda, AMP kas fosforilaz ve fosfofruktokinaz-1’i aktive ederek glikojen yıkılımından gelen glukozun glikolize girmesini sağlar. Bir Süre Sonra Kasılan Kasta Biriken Pirüvat ve Laktat Kas pH’ının Düşmesine Neden Olur. Bu basamaktan sonra kuvvet, Yağ asitlerinin aerobik metabolizması ile sürdürülebilecektir. Kas Kasılması Sırasında Glikojenoliz ve Glikolizin AMP İle Aktivasyonu - Kas kasılırken ATP, ADP ve Pi’a dönüşür - Adenilat kinaz enzimi ile 2 adet ADP’den ATP ve AMP oluşur - ATP tekrar kasılma için kullanılır - Biriken AMP Glikojenoliz ve Glikolizi aktive eder.
173
Kastaki glikoz glikolize girdi kas dokusunda anaerobik glikoliz oldu, en sonda piruvattan laktat oluştu (Laktat neyin alfa ketoasidiydi? piruvata dönüşüyor, piruvat neyin alfa ketoasidiydi? Alanin’in) Laktat hiçbir zaman kastan KC’e taşınmıyor- mutlaka Alanin şeklinde taşınması lazım (piruvata dönüşecek, Ala’e dönüşecek, Ala KC’e taşınacak ve Alanin glukoneogenez ile glukoz oluşturacak) yani kasta anaerobik glikolizle oluşan piruvat’ı tekrar KC’e Alanin şeklinde yollayıp Alanin’den glukoneogenezle glikoz sentezleyebiliyoruz dolayısıyla kasın enerji ihtiyacını beslemek için glukoneogenezle glukoz oluşturulması gerekiyor (zaten bunu yapmasak sürekli yemek yememiz lazım)
Kastaki glikoz glikolize girdi kas dokusunda anaerobik glikoliz oldu, en sonda piruvattan laktat oluştu (Laktat neyin alfa ketoasidiydi? piruvata dönüşüyor, piruvat neyin alfa ketoasidiydi? Alanin’in) Laktat hiçbir zaman kastan KC’e taşınmıyor- mutlaka Alanin şeklinde taşınması lazım (piruvata dönüşecek, Ala’e dönüşecek, Ala KC’e taşınacak ve Alanin glukoneogenez ile glukoz oluşturacak) yani kasta anaerobik glikolizle oluşan piruvat’ı tekrar KC’e Alanin şeklinde yollayıp Alanin’den glukoneogenezle glikoz sentezleyebiliyoruz dolayısıyla kasın enerji ihtiyacını beslemek için glukoneogenezle glukoz oluşturulması gerekiyor (zaten bunu yapmasak sürekli yemek yememiz lazım)
174
Kas Hücresine Yağ Asidi Alımı için YA-bağlayıcı Proteine (CPT-1) Gereksinim Vardır- mitokondori membranında bulunuyor YA yıkımı sitozolik AMP düzeyine bağlıdır 1. Asetil-CoA karboksilaz-2 (ACC-2) enzimi Asetil- CoA’yı Malonil CoA’ya dönüştüren enzimdir 2. Bu olay ile oluşan malonil CoA, karnitin palmitoil transferaz-1’i (CPT-1) inhibe eder ve yağ açil CoA’nın mitokondriye girişini bloke eder 3. Enerji düştüğünde ise AMP düzeyi artar ve AMPK aktive olur- ACC-2’yi inhibe ederek ve Malonil CoA dekarboksilazı (MCoADC) aktive eder - Böylelikle; Malonil CoA Asetil CoA’ya dönüşür ve - CPT-1 üzerindeki Malonil CoA’nın inhibisyonu kalkar ve Yağ açil CoA’nın mitokondriye girişi sağlanır. - Bu olay kas hücresinin YA oksidasyonu ile ATP eldesini sağlar
Kas Hücresine Yağ Asidi Alımı İçin YA-bağlayıcı Proteine (CPT-1) Gereksinim Vardır YA yıkımı sitozolik AMP düzeyine bağlıdır 1. Asetil-CoA karboksilaz-2 (ACC-2) enzimi Asetil- CoA’yı Malonil CoA’ya dönüştüren enzimdir 2. Bu olay ile oluşan malonil CoA, karnitin palmitoil transferaz-1’i (CPT-1) inhibe eder ve yağ açil CoA’nın mitokondriye girişini bloke eder 3. Enerji düştüğünde ise AMP düzeyi artar ve AMPK aktive olur- ACC-2’yi inhibe ederek ve Malonil CoA dekarboksilazı (MCoADC) aktive eder - Böylelikle; Malonil CoA Asetil CoA’ya dönüşür ve - CPT-1 üzerindeki Malonil CoA’nın inhibisyonu kalkar ve Yağ açil CoA’nın mitokondriye girişi sağlanır. - Bu olay kas hücresinin YA oksidasyonu ile ATP eldesini sağlar
175
Karnitin palmitoil transferaz1 mitokondri membranında bulunuyor, YA’lerini mitokondri içine alıp enerji elde etmemizi sağlıyor Normalde AcetylCoa karboksilaz2 AcetylCoa’yı malonilCoa’ya dönüştüren bir enzim ve MalonilCoa’da karnitinpalmitoiltransferaz1 (CPT1) transportunu inhibe ediyor Enerji kullandığımızda AMP kons.u artıyordu ve AMP birincil olarak glikojenin yıkılmasını aktive ediyordu, ikincil olarak AMPK’ı aktive edecek ve bu da AcetylCoa’yı dönüştüren ACC2 enzimini inhibe edecek, böylelikle MalonilCoA AcetylCoA’ya dönüşebilecek-AcetylCoA mitokondriden içeri girecek AMP kons.u düşük olduğunda ne oluyor? AcetylCoa MalonilCoa’ya çevrilip durduruluyor, çünkü MalonilCoa transport proteininden içeri geçemiyor
176
bütün yağlarımızı bir anda yakmamak için bir regülasyon mek.sı bu CarnitinPalmitoilTransferaz1 (CPT1) mitokondri içine AcetylCoA transfer ediyor (başka bir şey etmiyor) hücre içi AMP kons.u önemli kas kasıldığı zaman kreatin fosfat, glikojen, glikoz harcandıktan sonra; AMP kons.u artıyor, ATP düşüyor - enerjiye ihtiyaç var (artık kalmadı anaerobik glikolizle yaktık, glikojenimizi yaktık) artık yağ yakmamız lazım Bunu tetikleyecek mekanizma AMP kon.unun artışı AMP arttığında- AMPK enzimi MalonilCoA’nın AcetylCoA’ya dönüşümünü tetikliyor; AcetylCoA oluşuyor ve içeri alınıyor AMP düşük ise AMPK AcetylCoA MalonilCoA dönüşümünü bloke ediyor ve MalonilCoA olarak kalıyorlar,bu da içeri geçemediği için yağlar yanmamış oluyor AMA MalonilCoA’yı AcetylCoA’ya dönüştüren enzim tetiklenirse AMPK tarafından AcetylCoA içeri alınıyor
177
Aksonda bulunan voltaj kapılı Na+ kanalı ___ bir şekilde açılır, ardından bir ___ kapısı ile hızla inaktive olur ve sonra kapanır (____ kapısı ___) (____ kapısı ____ olana kadar absolut refrakter periyot) (K kanalları yavaş açılır, yavaş kapanır)
Aksonda bulunan voltaj kapılı Na+ kanalı hızlı bir şekilde açılır, ardından bir inaktivasyon kapısı ile hızla inaktive olur ve sonra kapanır
178
Nöronlarda- çok sayıda nöron arası bağlantı olabilir, bir nöron çok sayıda nörondan bağlantı alabilir ama kas hücresinde- bir nöron bir kas hücresini innerve eder (bir motor üniteyi?) Nöronlarda her gelen pozitif uyarı öbür nöronda aksiyon potansiyeli başlatacak diye bir şey yok, çok sayıda nörondan gelen bilgilerin sonucunda eğer voltajı değiştirebilecek kadar bir değişiklik varsa aksiyon potansiyeli oluşur ama kasta böyle değildir, motor nöron kası uyardığı an Ach reseptörleri tarafındanmutlaka kas hücresinde aksiyon potansiyeli oluşur
Nöronlarda- çok sayıda nöron arası bağlantı olabilir, bir nöron çok sayıda nörondan bağlantı alabilir ama kas hücresinde- bir nöron bir kas hücresini innerve eder (bir motor üniteyi) Nöronlarda her gelen pozitif uyarı öbür nöronda aksiyon potansiyeli başlatacak diye bir şey yok, çok sayıda nörondan gelen bilgilerin sonucunda eğer voltajı değiştirebilecek kadar bir değişiklik varsa aksiyon potansiyeli oluşur ama kasta böyle değildir, motor nöron kası uyardığı an Ach reseptörleri tarafındanmutlaka kas hücresinde aksiyon potansiyeli oluşur
179
Otonom sinir sistemi başlıca ____ yer alan merkezler tarafından etkinleştirilir Nikotinik ACh reseptörleri ____ özellikte ve iyon kanalını oluşturuyordu (madde geiçisi; Na, K) Muskarinik ACh reseptörleri ve adrenerjik alfa ve beta reseptörleri ise ____ yapıdadırlar ve ____ (____) ile etkilerini gösterirler
Otonom sinir sistemi başlıca medulla, beyin sapı ve hipotalamusta yer alan merkezler tarafından etkinleştirilir Nikotinik ACh reseptörleri iyonotropik özellikte ve iyon kanalını oluşturuyordu (madde geiçisi; Na, K) Muskarinik ACh reseptörleri ve adrenerjik alfa ve beta reseptörleri ise metabotropik yapıdadırlar ve ikincil haberci sistemi (G protein) ile etkilerini gösterirler
180
• Sempatik sinir sistemi etkisi: Hızlı enerji mobilizasyonu (______, performans sistemi): Çaba harcama, bedensel aktivite, stres durumunda aktif • Parasempatik sinir sistemi etkisi: Enerji rezevlerinin yeniden doldurulması ve dinlenme (_____, rejeneratif sistem): Dinlenimde aktif
• Sempatik sinir sistemi etkisi: Hızlı enerji mobilizasyonu (ergotropik , performans sistemi): Çaba harcama, bedensel aktivite, stres durumunda aktif • Parasempatik sinir sistemi etkisi: Enerji rezevlerinin yeniden doldurulması ve dinlenme (trofotropik, rejeneratif sistem): Dinlenimde aktif.
181
iskelet kasının kasılabilmesi için ___ motor sinir (___ nöron) gerekli ama OSS’inin yapısında mutlaka bir ____ ve ____ olmak üzere __ tane nöron olmak zorunda
iskelet kasının kasılabilmesi için bir tek motor sinir (efektör nöron) gerekli ama OSS’inin yapısında mutlaka bir gangliyon ve bir pregangliyonik bir postgangliyonik olmak üzere 2 tane nöron olmak zorunda
182
Sadece Sempatik Uyarım Alanlar •_____
Sadece Sempatik Uyarım Alanlar •Adrenal medulla –salgı artışı •Kıl kökü kasları(errector pili)-kasılma •Ter bezleri–salgı artışı •Böbrekler–Renin salgısı •Yağ doku-Yağ asidi salınması •Bir çok kan damarı-daralma
183
Somatik sinir sistemi İskelet kasında motor sinirden salgılanan ___ kas lifindeki _____ (__/__) bağlanıyor- kastaki olayları başlatıyor Otonom sinir sistemi Hem parasempatik hem sempatik sistemde pre-gangliyonik salgılanan nörotransmitter madde=_____ ve gangliyonda bulunan ______ (__/__) bağlanır- iskelet kasındaki _____den farklı: fark parasempatik sis.de olanın _______’la bloklanıyor olması ki bunlara ____ diyoruz postgangliyonik olarak parasempatik sistemden ____ salgılanıyor ama farklı bir reseptöre bağlanıyor= ________ sempatik sistemde ise postgangliyonik liften _____ (_____) salgılanıyor, bunlar da ______ bağlanarak etkilerini gösteriyorlar sempatik sistemin bir de gangliyon gibi işlev gören adrenal medulla’sı var, pregangliyonik olarak ______ bağlanan ____ söz konusu ama postgangliyonik kısmı yok, (adrenal medulla’nın sinirsel uyarılması sonrası) kan yoluyla (endokrin) ______ (%20) ve ______ (%80) salgılanıyor, artık kan aracılığıyla nörotrasnmitter madde gidip hedef organına bağlanıyorsa buna ____ iletim deniliyor ve bundan sonra vücutta nerede reseptör varsa orada etkisini gösterebiliyor
Somatik sinir sistemi İskelet kasında motor sinirden salgılanan ACh kas lifindeki nikotinik ACh reseptörüne (N1/Nm) bağlanıyor- kastaki olayları başlatıyor Otonom sinir sistemi Hem parasempatik hem sempatik sistemde pre-gangliyonik salgılanan nörotransmitter madde= Asetilkolin ve gangliyonda bulunan nikotinik Ach reseptörüne (N2/Ng) bağlanır- iskelet kasındaki nikotinik ACh reseptöründen farklı: fark parasempatik sis.de olanın Heksametonyum’la bloklanıyor olması ki bunlara Ng(N2) diyoruz postgangliyonik olarak parasempatik sistemden yine ACh salgılanıyor ama farklı bir reseptöre bağlanıyor= muskarinik ACh reseptörü sempatik sistemde ise postgangliyonik liften noradrenalin (norepinefrin) salgılanıyor, bunlar da alfa ya da beta reseptörlerine bağlanarak etkilerini gösteriyorlar sempatik sistemin bir de gangliyon gibi işlev gören adrenal medulla’sı var, pregangliyonik olarak yine nikotinik ACh reseptörlerine bağlanan ACh söz konusu ama postgangliyonik kısmı yok, (adrenal medulla’nın sinirsel uyarılması sonrası) kan yoluyla (endokrin) norepinefrin (%20) ve epinefrin (%80) salgılanıyor, artık kan aracılığıyla nörotrasnmitter madde gidip hedef organına bağlanıyorsa buna endokrin iletim deniliyor ve bundan sonra vücutta nerede reseptör varsa orada etkisini gösterebiliyor
184
Otonom SS’nin transmiterleri Sempatik ve parasempatik gangliyonlardaki sinaptik geçiş ____. Pregangliyonik ACh reseptörleri; ___ reseptörlerdir. ____ ve ___ ile bloklanır. Postgangliyonik parasempatik SS de aktarım ___. Muskarinik reseptörler ____, _____ ile bloklanır. Sempatik SS nin efektör organa etkisi ____. ____ reseptörleri (alfa ____’yi, beta ___ aktifler)- ____tir farklı olarak ter bezi ___ –> ___ reseptörlerdir Nikotinik reseptörler iskelet kası _______ bulunur Metabotropik reseptörler etkilerini ikincil haberci aracılığıyla gösterir
Otonom SS’nin transmiterleri Sempatik ve parasempatik gangliyonlardaki sinaptik geçiş kolinerjiktir. Pregangliyonik ACh reseptörleri; Nikotinik reseptörlerdir. !İyonotropiktir ve Heksametonyum ile bloklanır. Postgangliyonik parasempatik SS de aktarım kolinerjiktir. Muskarinik reseptörler metabotropiktir, Atropin ile bloklanır. Sempatik SS nin efektör organa etkisi adrenerjiktir. alfa ve beta reseptörleri (alfa fosfolipazC’yi, beta adenil siklazı aktifler) - metabotropiktir farklı olarak ter bezi kolinerjiktir –> Muskarinik reseptörlerdir Nikotinik reseptörler iskelet kası motor son plakta, tüm otonom gangliyonlarda ve adrenal medulla kromafin hücrelerinde bulunur
185
Reseptör etkisinin hücresel mekanizması: a) Direkt kanal proteininin konformasyon değişimi (_____) Örn: ______ b1,b2) İndirekt ikincil haberciler üzerinden kanalın etkilenmesi (____). Örn: _____
Reseptör etkisinin hücresel mekanizması: a) Direkt kanal proteininin konformasyon değişimi (iyonotropik) Örn: Nikotinik reseptör (İyon kanalı ligand kapılı olarak açılır, Na ve K kanalları) b1,b2) İndirekt ikincil haberciler üzerinden kanalın etkilenmesi (metabotropik). Örn: Muskarinik (G- protein aracılı reseptörlerdir ) ve alfa, beta reseptörü
186
Kök Hücreler nerede Bulunur? Embriyonik Kök Hücreler- ______ Doku kök hücreleri Fötus, bebeklik, Çocukluk ve Erişkin İnsan _____da bulunur Doku yenilenmesi prensipleri Kök hücre -_______ Belirli bir soya yönelmiş öncül hücreler (comitted progenitors) -_____ specialized cells: work, no division
Kök Hücreler nerede Bulunur? Embriyonik Kök Hücreler- Blastokist Doku kök hücreleri Fötus, bebeklik, Çocukluk ve Erişkin İnsan göz, beyin, meme, bağırsak, kemik iliği, deri, testisler, kaslar Doku yenilenmesi prensipleri Kök hücre - kendini yenileme (kök hücrelerin özelliklerini kaybetmeden kendilerini çoğaltabilme yeteneği) - Seyrek bölünme (kök hücrelerin çoğu zaman bölünmeden uzun süre uykuda kalabilmeleri) - Yüksek farklılaşma potansiyeli (birçok farklı hücre tipine dönüşebilme kapasitesi - Nadir (vücutta az sayıda bulunmaları) Belirli bir soya yönelmiş öncül hücreler (comitted progenitors) - Geçici çoğalan hücreler (transient amplifying cells) - Multipotent: sınırlı farklılaşma yeteneği olan - Hızlı bölünen - Kendini yenileme yeteneği yok
187
Erişkin doku spesifik kök hücrelerin hasar sonrası rejenerasyon ya da normal fizyolojik koşullarda (homeostazda) doku yenilenmesine katkıları organlara spesifik erişkin kök hücreler: ___ kök hücresi, ___ kök hücresi, ___ kök hücresi aynı zamanda kan türevi ____ kök hücreler var, damar yoluyla ulaşabilirler hasarlı organa-> bunlar da bir çeşit erişkin kök hücre, organa spesifik kök hücrelere farklılaşma yetenekleri var
Erişkin doku spesifik kök hücrelerin hasar sonrası rejenerasyon ya da normal fizyolojik koşullarda (homeostazda) doku yenilenmesine katkıları organlara spesifik kök hücreler: deri kök hücresi, KC kök hücresi, bağırsak kök hücresi aynı zamanda kan türevi hematopoetik kök hücreler var, damar yoluyla ulaşabilirler hasarlı organa-> bunlar da bir çeşit erişkin kök hücre, organa spesifik kök hücrelere farklılaşma yetenekleri var
188
İnce bağırsak yapısı ve intestinal kök hücreler homeostasis Kript tabanındaki silindirik (CBC) hücreler, aynı zamanda aktif prolifere olan ____ intestinal kök hücreler (___) dir ve bu kök hücreler devamlı kendini yenileyerek, ______e farklılaşabilir, böylelikle ____ın devamlılığını sağlar derin yaralanma Normalde yavaş ya da hiç bölünmeyen (____), Bmi+ rezerve intestinal kök hücreler (+4 label-retaining cells) (___), ekstrem fizyolojik koşullar ya da doku hasarı olduğunda rejenerasyona katkı sağlarlar Farklılaşmasını tamamlamış (terminal diferansiye ya da progenitor hücreler, yüksek fenotipik plastisite kapasitesindedir ve bu şekilde çok ciddi hasar sonrası kök hücre karakteri kazanabilirler (_______) kök hücre- rezerv kök hücre-dediferansiye kök hücre-plastisite
İnce bağırsak yapısı ve intestinal kök hücreler homeostasis Kript tabanındaki silindirik (CBC) hücreler, aynı zamanda aktif prolifere olan LGR5+ intestinal kök hücreler (aISCs) dir ve bu kök hücreler devamlı kendini yenileyerek, tüm barsak hücrelerine farklılaşabilir, böylelikle homoestazın devamlılığını sağlar. derin yaralanma Normalde yavaş ya da hiç bölünmeyen (quiescent), Bmi+ rezerve intestinal kök hücreler (+4 label-retaining cells) (rISCs), ekstrem fizyolojik koşullar ya da doku hasarı olduğunda rejenerasyona katkı sağlarlar. Farklılaşmasını tamamlamış (terminal diferansiye ya da progenitor hücreler, yüksek fenotipik plastisite kapasitesindedir ve bu şekilde çok ciddi hasar sonrası kök hücre karakteri kazanabilirler (dedifferensiasyon).
189
Doku kök hücreleri= ____ Bunlar; ____ (HSCs) ____ (NSCs) ____ (MSCs) ____ (GSCs) Pluripotent Kök Hücrelerin Laboratuvar Koşullarında (in vitro) Yönlendirilmiş Farklılaştırılması (______)
Doku kök hücreleri= Multipotent Bunlar; Hematopoetik (HSCs) Sinir (NSCs) Mezenkimal (MSCs) Bağırsak (GSCs)
190
Erişkin ya da Somatik kök hücreler (multipotent) - Mezenkimal kök hücreler In vitro ____, ____ ve ____ farklılaşabilirler- göz hücresine farklılaşmıyor yani
Erişkin ya da Somatik kök hücreler (multipotent) - Mezenkimal kök hücreler In vitro osteoblast, kondroblast ve adiposite farklılaşabilirler- göz hücresine farklılaşmıyor yani
191
Embriyonik gelişim _____ genler ya da ___ genler ve _____ etkilidir ___ geni önemli bir transkripsiyon faktörü- kasa özgü diğer tf’leri sentezleyen genlerin transkripsiyonunu uyarır; kas hücresi üretiminde ___ çok etkili, farklılaşmada
Embriyonik gelişim maternal etkili genler ya da zigotik genler ve sitoplazmik gradient etkilidir MyoD geni önemli bir transkripsiyon faktörü- kasa özgü diğer tf’leri sentezleyen genlerin transkripsiyonunu uyarır; kas hücresi üretiminde MyoD çok etkili, farklılaşmada
192
Epigenetik bir organizmanın ____ herhangi bir değişim olmaksızın (herhangi bir ___ yok, silencing olur) oluşan, ___ bölünme ile kalıtılabilen gen fonksiyon değişimlerine epigenetik denir; gen ekspresyonuna bağlı kalıtsal bilgidir Epigenetik değişimler ____ oluşları ve ____ ile genetik değişimden ayrılırlar
Epigenetik bir organizmanın DNA baz dizilimde herhangi bir değişim olmaksızın (herhangi bir mutasyon yok) oluşan, mitoz ve mayoz bölünme ile kalıtılabilen gen fonksiyon değişimlerine epigenetik denir; gen ekspresyonuna bağlı kalıtsal bilgidir Epigenetik değişimler geri dönüşlü oluşları ve DNA’nın baz dizisinde değişime neden olmamaları ile genetik değişimden ayrılırlar
193
Epigenetik mek.lar: - Transkripsiyonel mek.lar: ______ - Posttranskripsiyonel mek.lar: ______
Epigenetik mek.lar: - Transkripsiyonel mek.lar: DNA metilasyonu - insanda bilinen tek doğal mod., Guanin tarafından takip edilen bir sitozin bazına DNMT enzimiyle bir metil grubu kovalent bağlanır; amaçları gen regülasyonu, genomik imprinting, X kromozom inaktivasyonu, Viral ajanlardan korunma Histon mod.ları- asetilasyon, ubiqitinasyon, metilasyon, fosforilasyon, sumoylasyon; transkripsiyonu düzenleyici komplekslerin DNA’ya ulaşabilirliğini etkilerler, birçoğu geri dönüşümlü;gen aktivasyonu veya baskılanmasını sağlar- transkripsiyonel sessizleşme, genomun pozisyon değişikliğinden korunması, genomik damgalama (imprinting), X’i etkisizleştirme, dokuya özgü gen ifadesi; Asetilasyonda asetil grupları histonların + yükünü nötralize edip Histon-DNA etkileşimini bozar - Posttranskripsiyonel mek.lar: RNAi (RNA Interference)- RNA’lar genlerin doğrudan ürünüdür, miRNA ve siRNA RNAi için önem taşır, faaliyetlerini azaltmak veya arttırmak suretiyle mRNA’lar ile bağlanabilirler, süreç Dicer ile başlatılır transkripsiyon sonrası sessizleşme meydana gelmiş olur
194
Kotiledonlara kan ___ arterlerle gelir. Bu arterlerin _____. Böylece ___ boşluklar ____ basınçlı, oksijenli kanla yıkanırlar 20. haftaya kadar plasenta zarı 4 tabaka içerir • Sinsityotrofoblast • Sitotrofoblast • Koriyon villuslarının bağ dokusu • Fetus kapiller damar endoteli 5. Aydan sonra fetal damarların endoteli, sinsityotroblastlarla doğrudan ilişkili hale gelir bariyer incelir.(sitotrofoblast + bağ doku ortadan kalkar.)- kapilerlerle sinsityotrofoblastlar sadece bariyeri devam ettiriyor demekki
Kotiledonlara kan spiral arterlerle gelir. Bu arterlerin lümenleri dardır. Böylece intervillöz boşluklar yüksek basınçlı, oksijenli kanla yıkanırlar.
195
Amnion sıvısının normalden fazla olmasına (1500-2000) ____, az olmasına (___ml den az) ___ denir. (10.haf.-30 ml., 20.haf.-350 ml., 37,haf. 1000ml) eğer yutmayla ilgili sıkıntı varsa ama üretim devam ediyor, yutma sıkıntılı ama atılım var -> sıvıda ___, ___ ya da böbreklerde problem var atamıyor->____ (___ olacak, içecek ama çıkarmayacak içecek ama çıkarmayacak alım ya da atım yollarında gelişim bozukluğu tıkanıklığı amniyon sıvısında bozukluğa neden olur-> amniyon sıvısı takibi önemlidir Amniyon fetüs’ün yapısına katılmıyor, tamamen atılıyor ama vitellus öz. sindirim sis. ve ekleri dediğimiz organlar vitellus kesesinden gelişecek ve fetüs’ün yapısına katılıyor, vitellus kesesi yapısına katılıyor embriyonun (• Primordiyal germ hücreleri vitellus kesesi endoderminden köken alır • Kan hücreleri vitellus kesesini örten mezodermal hücrelerden köken alır • Üzerinde oluşan ilk damarlar aracılığı ile besin maddelerinin embriyoya taşınmasına yardımcı olur)
Amnion sıvısının normalden fazla olmasına (1500-2000) hidroamnioz, az olmasına (400ml den az) oligohidroamnioz denir. (10.haf.-30 ml., 20.haf.-350 ml., 37,haf. 1000ml) eğer yutmayla ilgili sıkıntı varsa ama üretim devam ediyor, yutma sıkıntılı ama atılım var -> sıvıda artış, hidroamnioz ya da böbreklerde problem var atamıyor-> oligohidroamniyoz (azlığı olacak, içecek ama çıkarmayacak içecek ama çıkarmayacak alım ya da atım yollarında gelişim bozukluğu tıkanıklığı amniyon sıvısında bozukluğa neden olur-> amniyon sıvısı takibi önemlidir
196
Notokord: •_________
Notokord: • Embriyonun ilkel eksenini oluşturur • Etrafında kolumna vertebralis gelişir • Üstündeki ektodermi indükler ve nöral plak gelişimini başlatır
197
İNTRAEMBRİYONİK MEZODERM -PARAKSİYEL MEZODERM ______- (__. Hafta sonunda oluşumu devam eden nöral kanalın iki yanında bulunan hücre kitleleri, ilk somit çifti yaklaşık gelişimin __. günde servikal bölgede belirir, ___ler embriyonun ____ iskeletini oluştururlar) (4. haftanın başında somitlerin ventral ve median duvarını oluşturan hücreler gevşek bir yapı kazanırlar ve notokordun çevresine göç ederler. Sklerotom’dan kolumna vertebralis gelişir. Somitlerin geride kalanı da myotom [kas] ve dermatoma [Derinin dermisi ve Derialtı bağ dokusu] farklanır) -ARA MEZODERM _______ -LATERAL PLAK MEZODERMİ _____ (____) mezoderm _______ _______ _____ (____) mezoderm ______ ______ Lateral mezoderminin iki tabakası arasındaki boşluk ______ oluşturur
İNTRAEMBRİYONİK MEZODERM -PARAKSİYEL MEZODERM Somit*- (3. Hafta sonunda oluşumu devam eden nöral kanalın iki yanında bulunan hücre kitleleri) (4. haftanın başında somitlerin ventral ve median duvarını oluşturan hücreler gevşek bir yapı kazanırlar ve notokordun çevresine göç ederler. Sklerotom’dan kolumna vertebralis gelişir. Somitlerin geride kalanı da myotom [kas] ve dermatoma [Derinin dermisi ve Derialtı bağ dokusu] farklanır) -ARA MEZODERM Üriner ve genital sistem -LATERAL PLAK MEZODERMİ Somatik (pariyetal) mezoderm-(3. Hafta sonunda oluşumu devam eden nöral kanalın iki yanında bulunan hücre kitleleri, ilk somit çifti yaklaşık gelişimin 20. günde servikal bölgede belirir, somitler embriyonun aksiyal iskeletini oluştururlar) Lateral ve ventral vücut duvarları* Ekstremite iskeleti ve bağ dokusu* Splanknik (visseral) mezoderm Abdominal organların duvarları Seröz membranlar
198
STERNUMUN GELİŞİMİ Gövde duvarının ventrolateralinde bir çift _____ bant (sternal çubuk) gelişir. Bu çubuklar mediale doğru kayarken kıkırdaklaşır. Orta hatta kranikaudal bölgede kaynaşırlar. Alt ucunda bazen birleşme olmayabilir. 7. Hf başlarında ekstremiteler ventrale doğru uzar. Gelişen üst ve alt ekstremitelerin rotasyonları zıt yöndedir • ÜST EKSTREMİTE: Uzun eksenleri boyunca __° ___ döner. ____ bakar. • ALT EKSTREMİTE: ___’ye yakın ___ döner. _____ bakar.
STERNUMUN GELİŞİMİ Gövde duvarının ventrolateralinde bir çift mezenşimal bant (sternal çubuk) gelişir. Bu çubuklar mediale doğru kayarken kıkırdaklaşır. Orta hatta kranikaudal bölgede kaynaşırlar. Alt ucunda bazen birleşme olmayabilir. • 7.Hf başlarında ekstremiteler ventrale doğru uzar. Gelişen üst ve alt ekstremitelerin rotasyonları zıt yöndedir • ÜST EKSTREMİTE: Uzun eksenleri boyunca 90° laterale döner. Dirsek dorsale bakar. • ALT EKSTREMİTE: 90°’ye yakın mediale döner. Diz ventrale bakar.
199
Thalidomide/Distaval damarlanmayı engelleyen bir ilaç (meme kanserinde tedavi edici ajan olarak kullanılıyor) _____da alınırsa eğer tamamen ekstremiteler oluşmayacak •___, ekstremite veya ekstremitelerin kısmi eksikliği ____, ekstremite veya ekstremitelerin bütünüyle olmayışı
Thalidomide/Distaval damarlanmayı engelleyen bir ilaç (meme kanserinde tedavi edici ajan olarak kullanılıyor) 4. haftanın başında alınırsa eğer tamamen ekstremiteler oluşmayacak •Meromelia, ekstremite veya ekstremitelerin kısmi eksikliği Amelia, ekstremite veya ekstremitelerin bütünüyle olmayışı
200
__. haftada gelişmeye başlayan eklemler, __. hafta bitmeden erişkin insan özelliklerini kazanmış olur ______ hariç diğer kas sistemi mezodermden gelişir
6. haftada gelişmeye başlayan eklemler, 8. hafta bitmeden erişkin insan özelliklerini kazanmış olur Nöroektodermden köken alan iris kasları (göz) hariç diğer kas sistemi mezodermden gelişir.
201
Gövdenin iskelet kasını şekillendiren myoblast’lar ____lerin ____ bölgelerindeki ___den köken alır. __. hafta sonunda, vücut duvarındaki kas yapı, ___ ve ___ adında bölümlere ayrılır. ___ kasları vertebral kolonun ekstansör kaslarını oluştururken, _____den, lateral ve ön fleksör kas yapısını meydana getirir.
• Gövdenin iskelet kasını şekillendiren myoblast’lar somitlerin myotom bölgelerindeki mezodermden köken alır. • 5. hafta sonunda, vücut duvarındaki kas yapı, epimer ve hipomer adında bölümlere ayrılır. • Epimer kasları vertebral kolonun ekstansör kaslarını oluştururken, hipomerden, lateral ve ön fleksör kas yapısını meydana getirir.
202
• İskelet kaslarının çoğu somitlerin myotom bölgelerinden köken alır. ____den köken alan __ kasları hariç diğer kas sistemi mezodermden gelişir • Baş ve boyun kaslarının bazıları ise ______ların mezoderminden gelişir. • Ekstremite kasları ___lerden köken alan ___lardan gelişir. • Kalp kası ve düz kasların çoğunluğu ise splanknik mezodermden köken alır. Düz Kaslar İlkel sindirim kanalını ve ilkel sindirim kanalından gelişen ______den farklanırlar. Bir çok kan ve lenf damarlarının duvarındaki düz kaslar ise ____den gelişirler. Kalp Kası; Gelişmekte olan kalp türünü çevreleyen___ mezenşimden farklanır.
• İskelet kaslarının çoğu somitlerin myotom bölgelerinden köken alır. Nöroektodermden köken alan iris kasları hariç diğer kas sistemi mezodermden gelişir • Baş ve boyun kaslarının bazıları ise faringeal arkusların mezoderminden gelişir. • Ekstremite kasları somitlerden köken alan myoblastlardan gelişir. • Kalp kası ve düz kasların çoğunluğu ise splanknik mezodermden köken alır. Düz Kaslar İlkel sindirim kanalını ve ilkel sindirim kanalından gelişen splanknik mezenşimden farklanırlar. Bir çok kan ve lenf damarlarının duvarındaki düz kaslar ise somatik mezodermden gelişirler. Kalp Kası; Gelişmekte olan kalp türünü çevreleyen splanknik mezenşimden farklanır.
203
Spermiyogenez: Spermatid hücresinin olgun “spermatozoon”a farklılaşması §Birincil spermatosit evresinde sentezlenmeye başlayan ____ mRNA’sının translasyonu spermatid evresine kadar gerçekleşmez. § Protaminler ___ ve ___ce zengin küçük proteinler olup ____ların yerine geçer.
§ Birincil spermatosit evresinde sentezlenmeye başlayan protamin mRNA’sının translasyonu spermatid evresine kadar gerçekleşmez. § Protaminler arginin ve sisteince zengin küçük proteinler olup histonların yerine geçer.
204
Zona pellisuda → ZP1, ZP2, ZP3, ZP4 (glikoprotein) | ZP3 sperm yüzeyindeki ZP3 reseptörlerine bağlanır *ZP3 tanınması türe özgül | G protein kaskadı tetiklenmesi | Akrozom eksositozu ve içeriğinin (hidrolaz ve proteazlar) serbest bırakılması (akrozomal reaksiyon) | Zona pellisudanın sindirirmi spremin bariyeri geçişi | Sperm ve yumurta plazma zarlarının birleşmesi | Ca++ influx (sperm plazma zarı) → kortikal keseciklerin içeriklerini serbest bırakmaları | Koruyucu döllenme zarının oluşması (kortikal reaksiyon) | Sekonder oositin mayoz II si tamamlanır
Zona pellisuda → ZP1, ZP2, ZP3, ZP4 (glikoprotein) ̄ ZP3 sperm yüzeyindeki ZP3 reseptörlerine bağlanır * ZP3 tanınması türe özgül ̄ G protein kaskadı tetiklenmesi ̄ Akrozom eksositozu ve içeriğinin (hidrolaz ve proteazlar) serbest bırakılması (akrozomal reaksiyon) ̄ Zona pellisudanın sindirirmi spremin bariyeri geçişi ̄ Sperm ve yumurta plazma zarlarının birleşmesi ̄ Ca++ influx (sperm plazma zarı) → kortikal keseciklerin içeriklerini serbest bırakmaları ̄ Koruyucu döllenme zarının oluşması (kortikal reaksiyon) ̄ Sekonder oositin mayoz II si tamamlanır
205
Sprermatogonyum- 2N/4C, birincil spermatosit- 2N/4C, ikincil spermatosit- 1N/2C, spermatid- 1N/1C, oogonyum- 2N/2C, birincil oosit- 2N/4C, ikincil oosit- 1N/2C hücrelerinin DNA ve kromozom içerikleri nasıldır? Seminifer tübüllerde bulunan sertoli hücrelerinin temel işlevleri nedir? Tüm spermatogonyum hücreleri seminifer epitelyumun tabanında bulunan sertoli hücreleri tarafından sınırlanmıştır; Tip A spermatogonyum hücrelerinin spermatogenez yolağına girmesi ya da kök hücre olarak kalması Sertoli hücrelerinin moleküler sinyalleri tarafından sağlanır; kan-testis bariyerini sağlar- yoksa infertilite Embriyo implantasyonunda, endometriyal bağ doku ile embriyonun hangi hücreleri ile arayüz oluşturur? sinsityotrofoblastlar sanki İmplantasyonun evreleri nelerdir? Bu süreçte hangi moleküller rol oynar? İmplantasyonun başlıca evreleri. B, Embriyonun çoğu endometriyuma gömülüdür; trofoblastik lakunanın erken oluşumu gerçekleşir. Amniyotik boşluk ve yolk kesesi oluşmaya başlamıştır. C, İmplantasyon neredeyse tamamlanmış, primer villuslar oluşuyor ve ekstraembriyonik mezoderm ortaya çıkıyor. D, İmplantasyon tamamlanmış; ikincil villuslar oluşuyor. Yaş (Gün) & Embriyonik Gelişim Olayları 5 Blastosist olgunlaşması 5 Blastosist, zona pellusidayı kaybeder 6? Blastosist, uterus epiteline tutunur 6-7 Blastosist, uterus epiteli içerisine girer (epitelyal penetrasyon) 71⁄2 -9 Trofoblast tabakası oluşur ve blastosist stromaya gömülür 9-11 Endometriyal spiral arterlerin erozyonu ile birlikte lakunalar oluşur 12-13 Primer villus oluşur 13-15 Sekonder plasental villus ve sekonder yolk kesesi oluşur 16-18 Villuslar dallanarak labirent benzeri bir yapı oluşturur 18-22 Tersiyer villus oluşur
206
plexus cervicalis ____ gitmiyor, ___ innervasyonu denince bu sinirler
plexus cervicalis kaslara gitmiyor, duyu innervasyonu denince bu sinirler
207
SCALP arterlerinden nabız alınan arter= a. ____
SCALP arterlerinden nabız alınan arter= a. temporalis superficialis (ACE)
208
S.C.A.L.P. Lenfatikleri: nodi_____
S.C.A.L.P Lenfatikleri: nodi submandibulares nodi parotidei nodi cervicales superficiales nodi cervicales profundus nodi retroauriculares nodi mastoidei nodi occipitales’ dökülür.
209
Yüz kasları Mimik kaslarının fasyaları yoktur ama birinin var= m.____ “____ kası” venleri V. facialis- v. supraorbitalis ve v. supratrochelaris’in birleşmesi ile oluşmuş olan v.____ olarak başlar. V. retromandibularis ile birleşir. V. jugularis interna’ya direkt ya da indirekt olarak açılır. V. temporalis superficialis- scalp, şakak ve yüz bölgesinde çeşitli venler bu vene katılırlar. V. maxillaris’le birleşerek v. retromandibularis’i oluşturur. V. retromandibularis’in ön dalı v. facialis ile birleşerek v. jugularis interna’ya, arka dalı v. auricularis posterior’la birleşerek v. jugularis externa’ya açılır.
Yüz kasları Mimik kaslarının fasyaları yoktur ama birinin var= m. buccinator “üfleme kası” venleri V. facialis- v. supraorbitalis ve v. supratrochelaris’in birleşmesi ile oluşmuş olan v. angularis olarak başlar. V. retromandibularis ile birleşir. V. jugularis interna’ya direkt ya da indirekt olarak açılır. V. temporalis superficialis- scalp, şakak ve yüz bölgesinde çeşitli venler bu vene katılırlar. V. maxillaris’le birleşerek v. retromandibularis’i oluşturur. V. retromandibularis’in ön dalı v. facialis ile birleşerek v. jugularis interna’ya, arka dalı v. auricularis posterior’la birleşerek v. jugularis externa’ya açılır.
210
Yüzün Arterleri ve hangisinden nabız alınır? 1. A. carotis externa dalları (yüzün büyük bölümü) – A. _____ ı)_____ – A. _____ ı)_____ 2. A. carotis interna’dan gelen dallar (orbital ve frontal bölge) – A. ____
Yüzün Arterleri 1. A. carotis externa dalları (yüzün büyük bölümü) – A. facialis ı) A. labialis inferior ıı) A. labialis superior ııı) A. angularis – A. temporalis superficialis (! nabız alınır) ı) ramus frontalis ıı) ramus parietalis 2. A. carotis interna’dan gelen dallar (orbital ve frontal bölge) – A. supratrochlearis – A. supraorbitalis (A.facialis nabzı mandibula’nın alt kenarından yüze döndüğü yerde; A. temporalis superficialis nabzı ise kulağın önünde arcus zygomaticus üzerinde alınabilir.)
211
M. PTERYGOIDEUS MEDIALIS: • _______da bulunur. • M. masseter ile paralel, aynı yönde uzanır M. pterygoideus ___’in en üst lifleri, _____nün ön tarafına, ______’e yapışır M.pterygoideus medialis’in iç yüzü m. ____ ve m. ____ ile yakın komşuluk yapar M. pterygoideus _____ çeneyi açan asıl kaslara (m._____, m.____) yardım eder
M. PTERYGOIDEUS MEDIALIS: • Ramus mandibulae’nin iç tarafında bulunur, tuberositas pterygoidea’da (angulusun iç yüzü) sonlanır. • M. masseter ile paralel, aynı yönde uzanır. M. pterygoideus lateralis’in en üst lifleri, çene eklemi kapsülünün ön tarafına, discus articularis’e yapışır. M.pterygoideus medialis’in iç yüzü m.tensor veli palatini ve m.constrictor pharyngis superior ile yakın komşuluk yapar. M. pterygoideus lateralis çeneyi açan asıl kaslara (m.digastricus, m.geniohyoideus) yardım eder
212
fascia cervicalis profunda lamina superficialis’in eklemleştiği kemik-> ____
fascia cervicalis profunda lamina superficialis’in eklemleştiği kemik-> hyoid kemik (Ön ortada karşı tarafın lamina superficialis’i ile birleşir ve hyoid kemiğin corpus’una yapışır)
213
N. facialis tarafından uyarılan tek hyoid kas- M.___
N. facialis tarafından uyarılan tek hyoid kas- M. stylohyoideus
214
Vagina carotica (Karotis kılıfı): • Fascia profunda’nın kalınlaşması ile oluşur İçinde: _____
Vagina carotica (Karotis kılıfı): • Fascia profunda’nın kalınlaşması ile oluşur • İçinde: • A. carotis communis veya a. carotis interna • V. jugularis interna • N. vagus • Ansa cervicalis’i oluşturan dallar • Derin servikal lenf nodülleri
215
M. scalenus anterior • M. sternocleidomastoideus’un arka iç tarafındadır Origo: •________ Insertio: •________ Sinir: •________ Fonksiyon: • Boyuna lateral fleksiyon yaptırır ve karşı tarafa çevirir. • 1. costa’yı yukarı çeker, derin inspiryumda aktiftir. • _____ ve _____ önünden geçer. • Arkasında ______ ve_____ yer alır.
M. scalenus anterior • M. sternocleidomastoideus’un arka iç tarafındadır Origo: • C3-C6 vertebraların proc. transversus’larının tuberculum anterius’ları Insertio: • 1. kaburganın iç kenarı(tuberculum musculi scaleni anterius) Sinir: • C4-C6 spinal sinirlerin ön dalları Fonksiyon: • Boyuna lateral fleksiyon yaptırır ve karşı tarafa çevirir. • 1. costa’yı yukarı çeker, derin inspiryumda aktiftir. • N. phrenicus ve v. subclavia önünden geçer. • Arkasında plexus brachialis’in radix’leri ve a. subclavia yer alır.
216
N. dorsalis scapulae tarafından delinir= M. ______
N. dorsalis scapulae tarafından delinir= M. scalenus medius
217
m. scalenus medius, anterior, posterior fonksiyonu: ___________ nereye tutunurlar? _____
m. scalenus medius, anterior, posterior fonksiyonu: • Boyuna çalıştığı tarafa lateral fleksiyon yaptırır • Derin inspiryumda aktiftir nereye tutunurlar? m. scalenus ant/med 1. costa m. scalenus post. 2. costa
218
tek olan boyun üçgeni?
trigonum submentale
219
Perivisceral aralığın ____ ile ____ arasında kalan arka bölümü ______ olarak adlandırılır- AC’lere kadar uzanır, enfeksiyonların yayılmasına izin verdiğinden önemlidir
Perivisceral aralığın pharynx ile lamina prevertebralis arasında kalan arka bölümü spatium retropharyngeum olarak adlandırılır- AC’lere kadar uzanır, enfeksiyonların yayılmasına izin verdiğinden önemlidir
220
plexus cervicalis’in kökü (radix)=______ ansa cervicalis’in kökü=______
plexus cervicalis’in kökü (radix)= C1, C2, C3, C4 ansa cervicalis’in kökü= C1’den gelen radix superior ve C2,C3’ten gelen radix inferior
221
plexus cervicalis’in deriyi innerve eden dalları: -_______ ve _____da yüzeyelleşirler= ____ (_____) burada sinir blokajı yapılırsa boyun bölgesinin bütün derisini, şu ____ derisinin innervasyonu bloke edilir
plexus cervicalis’in deriyi innerve eden dalları: - n. supraclaviculares, n. auricularis magnus, n. occipitalis minor, n. transversus colli ve scm’un dış kenarının ortasında yüzeyelleşirler= punctual nervosum (erb’s point) burada sinir blokajı yapılırsa boyun bölgesinin bütün derisini, şu ön yüzünün derisinin innervasyonu bloke edilir
222
N. phrenicus-> ______den geçer
N. phrenicus-> m. scalenus anterior’un önünden geçer
223
NABIZ • Karotid pulsasyon: en iyi bifurcatio carotidis’ten (cartilago thyroidea’nın üst kenarının lateralinden ) alınır. • A. subclavia’nın pulsasyonu: trigonum omoclaviculare’de (supraclaviculare) alınır. A. carotis communis, A. facialis, A. radialis,
224
Tek gen hastalıkları populasyonun %1-2’sini, yaşamlarının ____ evresinde etkiler her nesilde kayma miktarının/ 3’lü tekrar miktarının artmasına ve her nesilde hastalığın daha şiddetli görülmesine _____ adını veriyoruz- örn. ____
Tek gen hastalıkları populasyonun %1-2’sini, yaşamlarının herhangi bir evresinde etkiler her nesilde kayma miktarının/ 3’lü tekrar miktarının artmasına ve her nesilde hastalığın daha şiddetli görülmesine dinamik mutasyon adını veriyoruz- örn. Fragile X, Huntington sendrome
225
Bozulan Protein İşlevine Göre Hastalıklar (Enzim Bozuklukları) • Fenilketanüri -______ (_______) • Tay sachs –_____ (_____) • Galaktosemi –_____ (_____) • SCID İmmun yetmezliği – ______ (______) tek gen hastalıkları, mendel kalıtımın takip ediyorlar
Bozulan Protein İşlevine Göre Hastalıklar (Enzim Bozuklukları) • Fenilketanüri - Aminoasit metabolizması (fenilalanin hidroksilaz) • Tay sachs –Lipid metabolizması (heksoaminidaz A) • Galaktosemi – Karbohidrat metabolizması (galaktoz 1 fosfat uridil transferaz) • SCID İmmun yetmezliği – Purin metabolizması (adenosin deaminaz)
226
hangisi kola hareket yaptırmaz? - pectoralis minor - pectoralis major - latissimus dorsi
pectoralis minor yaptırmaz
227
N. musculocutaneus m. ____’in yüzeyinde, m._____’i deler, m._____’nin altında
N. musculocutaneus m. brachialis’in yüzeyinde, m. coracobrachialis’i deler, m. biceps brachii’nin altında