stoornissen in de ontwikkeling van taal en leren Flashcards
Normale taalsysteem
-fonologie
-semantiek
-syntaxis
-morfologie
-pragmatiek
Morfologie: vervoeging van woorden
Fonologie: klankleer, gaat meer naar spraak toe–> afwisseling klinkers en medeklinkers. Tong naar voor of achter, waardoor andere klanken
semantiek= kennis van de betekenis van woorden en zinnen (woordenschat)
Syntaxis: de opbouw, structuur en volgorde vd taal die de betekenis van een zin kunnen veranderen, zoals grammatica. Mensen met hoge opleiding kunnen dit hebben, zinsbouwproblemen
Pragmatiek: alle regels voor communicatie, zoals oogcontact, non-verbale communicatie, hoe je een gesprek begint en hoe een gesprek wordt onderhouden. Dit is afgestemd op sociale regels en is bij autisme verdwenen. kun je in woorden omzetten wat jij denkt en voelt
Waarvan is de snelheid waardoor kinderen gaan spreken afhankelijk van
Andere mensen horen praten, tegen kind praten, verwachten dat er wat terug komt, en ook als kind geluidje maakt iets terug zeggen
Verschil tussen spraak en taal
spraak heeft betrekking tot stembanden, tong en daarmee samenhangende structuren
taal huisvest zich in de hersenen
minimum spreeknormen voor:
-1 jarig
-2 jarig
-3 jarig
1= enkele makkelijke woordjes zoals mama/papa + nog iets. Ook verbale en non-verbale communicatie al beetje integreren
2= zinnen van 2 woorden
3= hele zinnen die meer grammaticaal correct zijn. Daarnaast begin werkwoorden vervoegen (semantiek). Kind leert tientallen woorden per dar
Taalstoornis DSM 5
Bij een verdenking taalstoornis moet er altijd worden gecheckt of het gehoor goed is en gekeken worden of er een ASS is.
3 vormen van TOS (taalontwikkelings stoornis)
Expressieve taalstoornis= beperkte woordenschat, woordvindingsproblemen, foute vervoegingen en niet passende zinsbouw. Het begrip van taal is wel goed.
Gemengd receptieve-expressieve taalstoornis= problemen met het begrijpen van woorden, zinnen of specifieke begrippen. Daarnaast ook beperkte woordenschat, woordvindingsproblemen, foute vervoegingen en niet passende zinsbouw.
Sociale communicatiestoornis (pragmatiek)= sociaal gebruik van taal is lastiger. Dus het goed gedachtes en gevoelens onder worden brengen is lastiger.
Prevalentie TOS
-bij wie vaker
-helpt behandeling
-wat heeft invloed op het ontwikkelen van TOS
varieert van 1-1,3%
naarmate kinderen ouder worden daalt het prevalentiecijfer (2 jarig 13% tot 5-jarige 7%)
komt vaker voor bij jongens
Als het vroeg wordt gediagnostiseerd kunnen kinderen met de juiste begeleiding veel leren en inhalen
altijd vragen hoe taalontwikkeling van ouders en andere familieleden was
SES speelt een belangrijke rol –> woordenschat word ten onrechte gezien als maat voor intelligentie. Maar dit ligt heel erg aan de opvoeding en aan hoeveel ouders met kind praten en welke woorden ze gebruiken. Want kind kan heel veel oppikken, zelfs als laag iq kan je grote woordenschat hebben
Kinderen die het op taalgebied goed doen en achter loopt op de rest, wordt vaak niet opgemerkt, want taal is het visitekaartje en dan denk je als snel dat het kind slim is
Comorbiditeiten TOS
gedragsproblemen
angsten
stemmingsklachten
onzekerheid door taalproblemen kan een voorbode zijn door angsten en stemmingsklachten
behandeling taalstoornis
Psycho educatie= vertellen wat taalstoornis is en wat het betekend aan ouders en kind
Gerichte taalstimulering door logopodist en bepaalde scholen voor kinderen met taalstoornissen/autisme (cluster 2 scholen)–> taal staat centraal in elke vorm van het onderwijs. Dit is heel effectief soms na 2/3 jaar kunnen kinderen terug naar normale school.
Maar als discrepantie met non verbale communicatie en taal niet zo groot is–> hoop je dit te kunnen overbruggen met alleen logopodie
Ouderbegleiding: ouders geduld geven en vertrouwen en zeggen dat ze kind vooral moeten stimuleren en niet opgeven
Logopodist steeds vaker op huisbezoek om zo te integreren in omgeving, ook ouders er hierdoor meer bij betrekken
kritieke periode taalontwikkeling
0-7 jaar
TOS prognose
In tegenstelling tot heel veel andere ontwikkelingsstoornissen kan hierbij het taalniveau met juiste behandeling weer terugkomen op normaal niveau
maar als er geen taalbegrip is is dit een stuk moeilijker om te herstellen
