Studietaak 6 - Experiment

Question 1

Doel van de wetenschap

Answer 1

Produceren van kennis over de wereld.
Hoe? –> experimenteren (primaire strategie)

Question 2

3 kenmerken van wetenschap

Answer 2

1. Hypothesen worden gebruikt om verwachtingen te genereren
2. Verwachtingen worden vergeleken met waarnemingen
3. Die vergelijking wordt gebruikt om een hypothese te ontwikkelen, bevestigen, verwerpen of verfijnen.

Question 3

De rol van experimenten bij het testen van hypothesen

Answer 3

1. Experimenten bieden een gestructureerde manier om waarnemingen te doen;
2. Om die waarnemingen te vergelijken met wat we zouden verwachten te observeren als de onderzochte hypothese waar zou zijn.

Question 4

uitdagingen van experimenten

Answer 4

1. Neiging tot bevooroordeelde redeneringen (inclusief neiging om te observeren wat we willen dat waar is)
2. Moeilijkheid om te onderscheiden welke hypothesen ons zouden moeten doen verwachten.

2 manieren om deze uitdagingen te overwinnen:
1. In labratorium: streng gecontroleerde omstandigheden
2. In het veld: vergelijken van specifieke kenmerken van individuen in verschillende (variabele) groepen om het gemakkelijker te maken om waarnemingen af te zetten tegen de verwachtingen

Question 5

Variabele

Answer 5

Alles wat kan variëren, veranderen of in verschillende waarden voorkomt.

Question 6

Waarde van een variabele

Answer 6

De toestand of de hoeveelheid.

Question 7

3 categorieën variabelen in een experiment

Answer 7

1. Onafhankelijke variabele
2. Afhankelijke variabele
3. Derde variabele

Question 8

Onafhankelijke variabele

Answer 8

Een variabele die op zichzelf staat; de waarden zijn onafhankelijk van de waarden van een ander variabele.

Question 9

Afhankelijke variabele

Answer 9

Een variabele waarvan de verandering afhangt van een andere (onafhankelijke) variabele.

Question 10

Derde variabele

Answer 10

Andere variabalen naast de onafhankelijke variabele die de waarde van de afhankelijke variabele kunnen beïnvloeden.

Question 11

Manipulatie / interventie

Answer 11

Wanneer de waarde van een of meer onafhankelijke variabelen wordt gewijzigd.
Doel van een interventie: onderzoeken hoe die verandering invloed heeft op de afhankelijke variabele.

Kenmerken geschikte interventie:
- valide
- chirurgische
- sterk genoeg

Question 12

2 redenen waarom derde variabelen gecontroleerd moeten worden

Answer 12

1. Ze kunnen verantwoordelijk zijn voor eventuele veranderingen in de afhankelijke variabele (stelt in dat geval niet vast dat de onafhankelijke variabele de oorzaak van de verandering is)
2. Ze kunnen de invloed van onafhankelijke variabele op de afhankelijke variabele tegengaan

Question 13

Verstorende variabelen (confounding variabelen)

Answer 13

Derde variabelen die variëren op manieren die de waarde van afhankelijke
variabele op onverwachte manieren beïnvloeden (kan conclusie van experiment verstoren).

Voorbeeld: Hawthorne-effect of observer bias = experimentele deelnemers veranderen hun gedrag als reactie op observatie

Sleutel tot ontwerpen van effectief experiment: de opzet van een experiment baseren op de noodzaak om de mogelijkheid van verstorende variabele te minimaliseren.

Question 14

3 aspecten van een experiment

Answer 14

1. Fysiek aspecten:
   a. Proefpersonen
   b. Instrumenten = technologische hulpmiddelen die het experimentele proces mogelijk
   maken
2. Technologische aspecten
3. Sociale aspecten

Question 15

Verzamelen van gegevens

Answer 15

Verzamelen en meten van informatie over de waarden van interessante
variabelen op bepaalde tijden, plaatsen en contexten.

Question 16

Meetfout

Answer 16

Onjuistheid in de uitvoering van een meting of onnauwkeurigheid in de uitkomst van een meting.

Voorkomen van meetfout → Kalibratie = metingen van het ene instrument vergelijken met die van een ander om nauwkeurigheid van het instrument te controleren.

Question 17

2 soorten gegevens

Answer 17

1. Kwantitatieve gegevens = informatie in numerieke vorm
2. Kwalitatieve gegevens = informatie in niet-numerieke vorm

Question 18

Cruciaal experiment

Answer 18

Een experiment die beslissend is voor een hypothese of theorie.

Question 19

Onderdeterminatie

Answer 19

De data zijn onvoldoende om te bepalen welke hypothese (de causale hypothese of een alternatieve verklaring) waar is. De beschikbaarheid van alternatieve verklaringen voor onderzoeksresultaten wordt onderdeterminatie genoemd.
Deze alternatieve verklaringen kunnen bijvoorbeeld alternatieve causale hypotheses uit een andere theorie zijn.

Question 20

Hulpaannames

Answer 20

Aannames die waar moeten zijn om ervoor te zorgen dat de gegevens de beoogde relatie hebben met de hypothese die wordt onderzocht.

Question 21

3 bronnen van onzekerheid m.b.t. experimenten

Answer 21

1. Externe variabelen
2. Onverwachte hypothesen
3. Aanvullende veronderstellingen

Hoe dit te minimaliseren? → replicatie
Replicatie = opnieuw uitvoeren van het oorspronkelijke experiment

Question 22

Kenmerken van het perfect gecontroleerde experiment

Answer 22

• Het expliciteren van voorspellingen (heldere, concrete voorspellingen):
  a. Operationeel definities van een begrip
  b. Clusterindicatoren
• Het uitvoeren van een geschikte interventie om de onafhankelijke variabele te manipuleren
• Alle andere variabelen worden gecontroleerd
  a. Direct
  b. Indirect
• Experiment is blind of dubbelblind

Probleem voor formuleren van duidelijke verwachtingen van een experiment: hypothesen bevatten vaak concepten en variabelen die we niet makkelijk kunnen testen.

Question 23

2 manieren om vage concepten te karakteriseren op een manier die metingen mogelijk maakt

Answer 23

1. Operationele definitie = specificatie van voorwaarden waaronder een specifiek concept van toepassing is
2. Clusterindicatoren = markeringen van een variabele om deze nauwkeuriger te meten zonder deze te vereenvoudigen

Question 24

Interventie

Answer 24

Directe manipulatie van de waarde van een variabele.

Question 25

Chirurgische interventies

Answer 25

Interventies moeten worden uitgevoerd met de precisie die chirurgen naar de operatietafel brengen.

Question 26

2 categorieën om variabelen te controleren

Answer 26

1. **Direct** = alle externe variabelen worden tijdens een interventie op constante waarden gehouden. 2. **Indirect** = externe variabelen laten variëren op een manier die onafhankelijk is voor de interventie. Indirecte variabalen controle → belang van opzetten van 2 groepen: ° **Experimentele groep** = ontvangt de interventie op de onafhankelijke variabele. ° **Controlegroep** = ervaart de standaard andere waarde van de onafhankelijke variabele.

Question 27

Randomisatie

Answer 27

De willekeurige toewijzing van experimentele entiteiten aan de experimentele groep of de controle groep. Maar biedt geen garantie → DUS **steekproefomvang** moet groot genoeg zijn (= het aantal individuele gegevensbronnen in een onderzoek).

Question 28

Controleren van menselijke verwachtingen in een experiment (Bias)

Answer 28

Menselijke verwachtingen (externe variabelen) worden niet gecontroleerd door directe of indirecte variabele controle. * **Blind experiment** = experimenten zijn zo ontworpen dat onderzoeker niet weet welke proefpersonen in de controlegroep zitten en welke in de experimentele groep. * **Dubbelblind experiment** = experimenten waarbij noch de onderzoeker noch de proefpersoon weet welke proefpersoon lid is van de experimentele en controlegroep.

Question 29

Placebo-effect

Answer 29

Als deelnemers of onderzoekers verwachten dat een bepaald medicijn effectief is, dan kan die verwachting direct leiden tot een betere gezondheid

Question 30

Misleiding (deceptie)

Answer 30

Proefpersonen krijgen bewust verkeerde informatie om te interfereren met hoe hun verwachtingen hun gedrag beïnvloeden. *Voorbeeld: Milgram's experiment naar de bereidheid van mensen om een gezagsdrager te gehoorzamen die hen opdroeg anderen ernstige schade toe te brengen.*

Question 31

Conceptueel vaag

Answer 31

Zo weinig begrijpen over wat een concept inhoudt en hoe het zou moeten werken, dat het moeilijk is om te zeggen wat we zouden verwachten. * Nadeel: maakt het moeilijk om een valse afwijzing en/of bevestiging uit te sluiten * Voordeel: nieuwe en meer verfijnde hypothesen genereren voor verder onderzoek

Question 32

Vuistregel bij het testen van uitzonderlijke claims

Answer 32

De proefpersoon te raadplegen alvorens het experiment te ontwerpen om te zorgen dat het binnen het vermogen ligt van de proefpersoon. Probleem bij testen van uitzonderlijke claims: kan anomalie zijn waarbij de bewijslast bij de gelovige ligt. *Voorbeeld: experiment wichelroedelopers faalt, dan zullen gelovigen de resultaten wegredeneren door bijvoorbeeld te zeggen dat de verkeerde mensen zijn getest.*

Question 33

Vooroordelen en verwachtingen bij experimenten

Answer 33

1. Vooringenomenheid van de experimentator Voorbeeld: Chiropractors geloven in doeltreffendheid van de behandeling die ze geven. Verbeteringsscores van chiropractor kunnen worden beïnvloed door zijn overtuigingen, aangezien er een element van subjectiviteit is bij meldingen van pijn. 2. Verwachtingen van proefpersonen (zie hawthorne-effect)

Question 34

Checklist voor experimenteel ontwerp

Answer 34

1. Kan mogelijkheid van valse afwijzing worden uitgesloten? 2. Kan mogelijkheid van valse bevestiging worden uitgesloten? 3. Zijn alle concepten duidelijk? 4. Is het verschil tussen voorspellend succes en falen duidelijk? 5. Zijn er controles ingesteld om vooroordelen en verwachtingen te elimineren?

Question 35

Een manipulatie is valide

Answer 35

De manipulatie heeft betrekking op het construct dat je wilt manipuleren

Question 36

Fat-handed interventie

Answer 36

Een interventie waarbij niet alleen de onafhankelijke variabele wordt gemanipuleerd, maar ook allerlei onbedoelde variabelen. Tegenovergestelde van chirurgisch.

Question 37

False rejection

Answer 37

Het onterecht verwerpen van de causale hypothese terwijl deze in werkelijkheid waar is.

Question 38

False confirmation

Answer 38

Het onterecht aannemen van de causale hypothese terwijl deze in werkelijkheid niet waar is.

Question 39

Experimentele opstelling

Answer 39

* **Fysieke aspecten**, zoals de onderzoekseenheden waarbij de experimenten worden uitgevoerd (binnen psychologisch onderzoek zijn dit vaak deelnemers, maar dit kunnen bijvoorbeeld ook klassen zijn waarin de lesmethode experimenteel wordt gemanipuleerd) * **Technologische aspecten**: bv stimuli die worden gebruikt voor de experimentele manipulatie, aan apparatuur waarmee metingen worden gedaan, of aan statistische software die wordt gebruikt voor de data-analyse * **Situationele aspecten**: denk aan de locatie en periode waarin het experiment wordt uitgevoerd, zoals een laboratorium in de jaren '60 of een veldexperiment tijdens de coronalockdown * **Temporele aspecten**: de duur van het experiment * **Sociale aspecten**: het experiment op bepaalde wijze vormgeven. Vb. de visie binnen een bepaald wetenschapsgebied of van een onderzoeksgroep.

Question 40

Hulpaannamen (ook wel auxiliary assumptions of hulphypotheses genoemd)

Answer 40

De experimentele opstelling en het gebruikte instrumentarium (zoals meetinstrumenten en manipulaties). In het 'als-dan-daarom'-schema volgt een voorspelling die zou gelden als de causale hypothese waar is, enkel uit twee stappen: een causale hypothese en een voorgestelde actie om de causale hypothese te onderzoeken. * Als H* [angst motiveert mensen om sociaal contact te zoeken] * en V [we manipuleren angst door studenten in de interventiegroep een onvoldoende studieresultaat terug te koppelen, terwijl studenten in de controlegroep hun eigenlijke resultaat krijgen, en tellen daarna hoe vaak de studenten berichtjes sturen aan vrienden] * en A1 [het terugkoppelen van een onvoldoende studieresultaat is een valide manipulatie van angst in deze situatie en doelpopulatie] * en A2 [het terugkoppelen van een onvoldoende studieresultaat is een precieze manipulatie van angst in deze situatie en doelpopulatie] * en A3 [het terugkoppelen van een onvoldoende studieresultaat is een voldoende sterke manipulatie van angst in deze situatie en doelpopulatie] * en A4 [het tellen van berichtjes aan vrienden is een valide maat van motivatie om sociaal contact te zoeken] * en A5 [achtergrondkenmerken spelen bij beide condities een evenredige rol], * en A6 [de steekproef is voldoende groot om tot een robuuste inschatting van het effect te komen], * dan O [verwachten we dat de interventiegroep meer berichtjes zal sturen aan vrienden dan de controlegroep], * en de resultaten laten zien niet-O [de interventiegroep en controlegroep sturen evenveel berichtjes]. * Daarom, niet H* , OF niet A1 of niet A2 of niet A3 of niet A4 of niet A5 of niet A6 [oftewel de causale hypothese is onjuist, of een van de 6 alternatieve verklaringen is onjuist. Falsificatie van de causale hypothese is hierdoor dus moeilijk of onmogelijk gemaakt.

Question 41

Spurieus effect (schijnverband)

Answer 41

Een alternatieve verklaring kan ook volgen uit een bepaalde achtergrondvariabele die tijdens het uitvoeren van het experiment samenhing met de interventie en daarmee tot een verklaring heeft geleid. Bij het bedenken van alternatieve verklaringen voor een effect dat in lijn is met de causale hypothese, gaat het er niet om of bepaalde achtergrondvariabelen meespelen (dat is namelijk altijd het geval). Het gaat erom of beargumenteerd kan worden of bepaalde achtergrondvariabelen samenhangen met de interventie. Als dat het geval is, dan kan dat een alternatieve verklaring vormen voor de resultaten. Maar wanneer beide condities niet geheel vergelijkbaar zijn op bepaalde achtergrondkenmerken, dus als bepaalde achtergrondkenmerken samenhangen met de interventie, dan leveren deze achtergrondvariabelen mogelijk wel alternatieve verklaringen voor de bevindingen.

Question 42

Manieren om met onderdeterminatie om te gaan

Answer 42

1. Beslissing uitstellen. (bijvoorbeeld over welke behandeling het beste is bij een bepaalde aandoening) Maar is niet echt een oplossing. 2. Replicatie van onderzoek: het onderzoek op precies dezelfde manier uitvoeren om na te gaan of men vervolgens tot dezelfde onderzoeksuitkomsten komt. Als je meer duidelijkheid wilt krijgen over of een bepaalde alternatieve verklaring van de bevindingen effect heeft gehad op de resultaten, dan kan het onderzoek wat worden aangepast zodat juist deze alternatieve verklaring goed kan worden getoetst

Question 43

Meerdere hypotheses en theorieën kunnen een fenomeen mogelijk verklaren

Answer 43

In het geval dat er meerdere hypotheses en theorieën zijn die een fenomeen mogelijk kunnen verklaren, dan wordt de aantrekkelijkheid van deze hypotheses, theorieën of verklaringen ook vaak beoordeeld o.b.v. criteria die niet-empirisch zijn (en dus niet op basis van de onderzoeksresultaten). * In hoeverre een hypothese, theorie of verklaring in lijn is met andere wetenschappelijke theorieën of bevindingen. * Eenvoud: de hypothese, theorie of verklaring die eenvoudiger is (minder concepten veronderstelt) wordt aantrekkelijker bevonden. = **Ockham's razor** genoemd (naar de theoloog en filosoof William of Ockham die o.b.v. dit principe ervoor pleitte om – met een spreekwoordelijk scheermes – overbodige assumpties bij theorieën of verklaringen weg te scheren).