Week 1

Question 1

Ontwikkeling

Answer 1

Systematische verandering en continuïteit van een individu die plaatsvindt tussen de conceptie en de dood (van de wieg tot het graf)

Question 2

Intra-persoonlijke veranderingen

Answer 2

Veranderingen binnen personen gedurende de levensloop

Question 3

Inter-persoonlijke veranderingen

Answer 3

De verschillen en overeenkomsten tussen personen

Question 4

Gerontologie

Answer 4

De studie van veroudering en ouderdom

Question 5

De smalle visie van de ontwikkelingstheorie

Answer 5

• Sequentieel (stadia/ niveaus/ fases)
• Uni-directioneel (één richting)
• End state (eindstaat)
• Kwalitatief
• Universeel
• Biologische groei
• Onomkeerbaar

Question 6

De brede visie van de ontwikkelingstheorie

Answer 6

• Niet noodzakelijk gebaseerd op fases die elkaar opvolgen
• Heeft niet altijd een eindstaat die een hogere waarde heeft
• Is zowel kwalitatief als kwantitatief
• Kan universeel zijn, maar ook verschillen tussen personen
• Wordt beïnvloed door cultuur en biologie
• Kan binnen personen in positieve zin veranderen maar ook beperkt worden, afhankelijk van de omstandigheden (plastisch)

Question 7

Normatieve overgangen

Answer 7

Iets wat bijna iedereen meemaakt, zoals de overgang naar de middelbare school, met pensioen gaan en kinderen krijgen

Question 8

Niet-normatieve overgangen

Answer 8

Deze worden niet door iedereen ervaren en kunnen daarom een andere impact hebben dan normatieve overgangen

Question 9

Continue ontwikkeling

Answer 9

Ontwikkeling is een geleidelijke, vloeiende verandering, als een rechte lijn zonder grote sprongen

Question 10

Discontinue ontwikkeling

Answer 10

Ontwikkeling is verandering in duidelijke sprongen of fases

Question 11

Prenatale periode

Answer 11

Van conceptie tot geboorte

Question 12

Zuigelingenperiode (infancy)

Answer 12

0 - 2 jaar (de eerste maand heet de neonatale periode of pasgeboren periode)

Question 13

Preschool

Answer 13

2 - 5 jaar (kinderen beginnen te lopen, leeftijd 1 - 3 wordt peuters genoemd)

Question 14

Middelschool

Answer 14

6 tot ongeveer 10 jaar (of tot het begin van de puberteit) wordt wel de schoolgaande leeftijd genoemd)

Question 15

Adolescentie

Answer 15

Ongeveer 10 - 18 jaar (of vanaf de puberteit tot de persoon zelf relatief zelfstandig is.

Question 16

Jongvolwassenheid (emerging adulthood)

Answer 16

18 - 25 of zelfs 29 jaar (overgangsperiode tussen de adolescentie en volwassenheid)

Question 17

Vroege volwassenheid

Answer 17

25 - 40 (volwassen rollen zijn vastgelegd)

Question 18

Midden volwassenheid

Answer 18

40 - 65 jaar (middelbare leeftijd)

Question 19

Late volwassenheid

Answer 19

65 jaar en ouder (soms onderverdeeld in jong-oud (60-80 jaar), oud-oud (80-100) jaar en zeer oud op basis van verschillen in functioneren)

Question 20

Variabiliteit

Answer 20

Kortdurende verandering die min of meer omkeerbaar is

Question 21

Verandering

Answer 21

Min of meer blijvend; bijvoorbeeld persoonlijkheid

Question 22

Instapritueel

Answer 22

Dit is een ritueel dat de ‘overgang’ van iemand van de ene status naar de andere symboliseert, meestal bij de overgang naar volwassenheid

Question 23

Leeftijdsnormen

Answer 23

Een manier waarop de samenleving aangeeft hoe iemand zich moet gedragen

Question 24

Sociale klok

Answer 24

Het gevoel of je voor- of achterloopt, zoals bepaald door leeftijdsnormen (op je 30e zou je moeten trouwen)

Question 25

Sociaaleconomische statussen

Answer 25

Je plaats in de samenleving op basis van aanzien, opleiding en inkomen.

Question 26

Cohort

Answer 26

Is iedere groep uit dezelfde culturele omgeving en hetzelfde tijdsinterval (bv, mensen die rond 1990 zijn geboren in Nederland) -> cohorteffecten bij cross-sectioneel onderzoek

Question 27

Tijd-van-meting effecten

Answer 27

Vinden plaats als effecten van historische events en trends tijdens de dataverzameling invloed hebben op de resultaten. Er kan ten onrechte worden aangenomen dat er verandering plaatsvindt terwijl het effect wordt veroorzaakt door historische context waarin gegevens worden verzameld (longitudinaal onderzoek)

Question 28

Sequentiemodellen

Answer 28

Combineert de cross-sectional en de longitudinale opzet in één studie. Een cohort mensen wordt bijvoorbeeld elke zeven jaar getest en bij elk moment wordt een nieuw cohort toegevoegd.

Question 29

Vier belangrijke meetmethoden in de ontwikkelingstheorie

Answer 29

- Verbale metingen - Gedragsobservaties - Gestandaardiseerde testen/ testbatterijen - Fysiologische metingen

Question 30

Beperkingen correlationeel onderzoek

Answer 30

- Richting van het probleem - Probleem van de derde variabele

Question 31

Habituatie

Answer 31

Gebeurt als de respons op het herhaald aanbieden van dezelfde stimulus langzamer wordt, verandert of stopt

Question 32

Dishabituatie

Answer 32

Een verhoogde respons op een nieuwe stimulus of na een wijziging van de gehabitueerde stimulus

Question 33

1. Ontwikkeling is een levenslang proces

Answer 33

Ontwikkeling is niet gebonden aan het kind zijn, maar gaat ons hele leven door

Question 34

2. Ontwikkeling is multidirectioneel

Answer 34

Ontwikkeling verloopt niet in één rechte lijn naar 'volwassenheid'. Verschillende vaardigheden kunnen verbeteren, stabiel blijven of achteruitgaan op verschillende leeftijden. Er zijn grot inter-individuele verschillen in ontwikkeling. Geen individu is het gemiddelde

Question 35

3. Winst en verlies (gains and losses)

Answer 35

Wanneer je iets verwerft, leidt dat onvermijdelijk tot verlies en omgekeerd. Wanneer een baby leert onderscheiden in de gesproken taal om hem heen, verliest hij het vermogen om geluiden in een andere taal te onderscheiden

Question 36

4. Levenslange plasticiteit

Answer 36

Plasticiteit is het vermogen om te veranderen in reactie op een ervaring, positief of negatief. Op oudere leeftijd kan iemand intellectuele vaardigheden verwerven die eerder verloren waren gegaan door middel van fysieke beweging of een mentale en sociale actieve levensstijl -> neuroplasticiteit.

Question 37

5. Ontwikkeling wordt bepaald door historisch-culturele context (historische inbedding)

Answer 37

Het verloop van leeftijd gerelateerde ontwikkeling is sterk gevormd door de socioculturele condities van een historische periode

Question 38

6. Ontwikkeling wordt op verschillende manieren beïnvloed (contextuele invloeden)

Answer 38

- Normative age-graded - Normative history-graded - Non-normative

Question 39

7. Ontwikkeling moet door verschillende disciplines worden bestudeerd (multidisciplinair)

Answer 39

Geen enkele wetenschap kan ontwikkeling volledig verklaren. Inzichten uit psychologie, biologie, sociologie, geschiedenis etc. zijn allemaal nodig