Week 6

Question 1

Moraliteit

Answer 1

Omvat het vermogen om goed van kwaad te onderscheiden en om emoties te ervaren zoals trots als we iets goeds doen en spijt/ schaamte als we iets verkeerd doen

Question 2

Emotionele component van moraliteit

Answer 2

Bevat de gevoelens (spijt, bezorgdheid over anderen etc.) die gepaard gaan met goede of verkeerde handelingen en die morele handelingen/ gedachten beïnvloeden

Question 3

Cognitieve component van moraliteit

Answer 3

Richt zich op hoe we denken over goed en kwaad en hoe we keuzes maken over ons gedrag, gebaseerd op sociaal-cognitieve vaardigheden zoals het innemen van perspectief

Question 4

Gedragscomponent van moraliteit

Answer 4

Gaat over hoe we ons gedragen wanneer we bijvoorbeeld een persoon in nood zien of de drang voelen om iets uit een winkel mee te nemen zonder te betalen

Question 5

Moreel redeneren

Answer 5

Dit is het denkproces dat zich bezighoudt met het beslissen of iets goed of fout is. Het belangrijkste is hoe we een beslissing nemen, niet welke beslissing we nemen

Question 6

Drie stadia van morele ontwikkeling van Kohlberg

Answer 6

1. Preconventionele moraal: persoon werk volgens een ‘zal ik gestraft of beloond worden-mentaliteit’ -> typisch voor kinderen en jonge adolescenten
2. Conventionele moraal: iemands moraal draait om het gehoorzamen van de regels van de maatschappij -> typisch voor de meeste middeladolescenten en volwassenen
3. Post-conventionele moraal: persoon heeft een persoonlijke morele code die de regels van de maatschappij overstijgt -> weinig mensen bereiken dit niveau

Question 7

Niveau 1: preconventionele moraal (Kohlberg)

Answer 7

• Stadium 1: straf en gehorzaamheidsoriëntatie
• Stadium 2: kosten-bater analyse (instrumenteel hedonisme)

Question 8

Niveau 2: conventionele moraal (Kohlberg)

Answer 8

• Stadium 3: sociale verwachtingen
• Stadium 4: sociaal systeem en geweten

Question 9

Niveau 3: post-conventionele moraal (Kohlberg)

Answer 9

• Stadium 5: sociale contract en individuele rechten
• Stadium 6: universele principes

Question 10

Morele onthechting

Answer 10

Mensen praten immoreel gedrag goed om schuldgevoelens te verminderen

Question 11

Prosociaal gedrag

Answer 11

Is vrijwillig gedrag dat bedoeld is om anderen te helpen of te bevoordelen

Question 12

Theory of Mind (ToM)

Answer 12

Is het vermogen om ideeën (theorieën) te vormen over de mentale wereld van jezelf en van anderen en om gedrag te verklaren in termen van mentale toestanden (bedoelingen, verlangens en verwachtingen)

Question 13

Ontwikkeling van ToM

Answer 13

• Begrijpen van intenties van anderen -> baby’s van 6-10 maanden
• Join attention (gedeeld aandacht) -> rond 1 jaar
• Pretend play (‘doen alsof’) -> tussen 1 en 2 jaar
• Imitatie -> in 1e jaar
• Emotioneel begrip -> in 2e jaar

Question 14

Twee hoofdfasen van ToM

Answer 14

• Desire psychology (rond 2 jaar): kinderen beginnen uit te drukken wat ze willen en wensen en begrijpen wat anderen willen
• Belief-desire psychology (van 3-4 jaar): kinderen begrijpen dat overtuigingen, of ze nu waar of niet zijn, het gedrag van mensen sturen, net zoals verlangens

Question 15

Kritiek op False belief test (Sally-Anne test)

Answer 15

• Om te slagen is meer nodig dan alleen Theory of Mind; ook taalvaardigheid en executieve functies zoals werkgeheugen en inhibitie spelen een rol
• ToM is meer dan slagen voor een false belief test; het ontwikkelt zich steeds verder naar een beter begrip van complexere psychologische processen.

Question 16

Cognitieve empathie

Answer 16

Dit betreft rationeel begrip (het vermogen om de mentale toestand van een ander te herkennen en te begrijpen), het perspectief van iemand anders innemen en ToM

Question 17

Affectieve empathie

Answer 17

Dit betreft met iemand meevoelen, emotionele verbinding, compassie, emotionele bezorgdheid, emotionele besmetting (emotional contagion)

Question 18

Twee vormen van prosociaal gedrag

Answer 18

• Instrumenteel helpen (12-14 maanden): helpen met een doelgerichte actie, bijvoorbeeld een voorwerp oprapen dat buiten het bereik is van de andere persoon
• Empathisch helpen (18-24 maanden): prosociaal reageren op het verdriet of de pijn van een ander, bijvoorbeeld door troostend gedrag te vertonen

Question 19

Agressie

Answer 19

Gedrag dat erop gericht is anderen schade en fysieke/ emotionele pijn toe te brengen

Question 20

Reactieve (impulsieve) agressie

Answer 20

Agressie als reactie op pijn veroorzaakt door een ander, als men zich bedreigd voelt of als men het gevoel heeft dat er iets van hem is afgepakt

Question 21

Proactieve (instrumentele) agressie

Answer 21

Agressie met de bedoeling om een doel te bereiken. Men is bij proactieve agressie emotioneel rustig, en de daad is vaak goed gepland

Question 22

Directe vs. indirecte agressie

Answer 22

Directe agressie is direct zichtbare agressie. Deze vorm van agressie piekt rond de 2,5 jaar en neemt af in de middelbare kindertijd. Indirecte agressie is subtieler en vindt vaak plaats zonder directe confrontatie

Question 23

Relationele agressie

Answer 23

Gericht op het schaden van sociale relaties/ sociale status. Het gaat hier om meer verfijnde vaardigheden. Deze vorm van agressie verergert in de tweede helft van de kindertijd en piekt rond (het begin van) de adolescentie

Question 24

Twee soorten antisociaal gedrag

Answer 24

• Life-course persistent/ levensloopbestendig (early onset)
• Adolescence limited/ adolescentie-beperkt (late onset)

Question 25

Stappen van sociale informatieverwerkingsmodel van Dodge

Answer 25

- Encoding cues - Interpretatie van signalen - Doelen verduidelijken - Zoeken naar reacties - Een reactie kiezen - Gedragsbeoordeling

Question 26

Maturity gap

Answer 26

Verwijst naar het verschil tussen fysieke en maatschappelijke volwassenheid

Question 27

Hechting

Answer 27

Is de sterke emotionele band tussen verzorgers (ouders) en het kind (of twee willekeurige mensen).

Question 28

Oxytocine

Answer 28

Een hormoon dat het oudergevoel opwekt en de hechting stimuleert

Question 29

Interne werkmodellen

Answer 29

Cognitieve voorstellingen van zichzelf en andere mensen, die helpen om sociale informatie te interpreteren en het gedrag in relaties te sturen

Question 30

Vier fasen van hechtingsontwikkeling (Bowlby's hechtingstheorie)

Answer 30

- Niet-discriminerende sociale responsiviteit (0-3 maanden) - Discriminerende sociale responsiviteit (4-6 maanden) - Gerichte/ gefocuste gehechtheid (7-8 maanden tot 3 jaar) - Doelgericht partnerschap (vanaf 3 jaar)

Question 31

Veilige hechting

Answer 31

Zij zijn van streek wanneer de moeder weg is, maar ze reageren blij op de ouder, en ze worden gemakkelijk getroost wanneer zij terugkeert (60% van de kinderen)

Question 32

Onveilige hechting

Answer 32

Het kind reageert niet gelukkig en kan niet door de ouder worden getroost. De ouder vormt geen veilig basis

Question 33

Resistente gehechtheid (angstige of ambivalente gehechtheid)

Answer 33

Dit is een onzekere gehechtheid, gekenmerkt door angstige en ambivalente reacties (10% van de kinderen)

Question 34

Vermijdende gehechtheid

Answer 34

Kinderen spelen alleen, maar zijn niet erg avontuurlijk. Ze tonen slechts een beetje leed wanneer de moeder weggaat en vermijden contact wanneer de moeder terugkeert (15% van de kinderen)

Question 35

Gedesorganiseerde/ gedeoriënteerde gehechtheid

Answer 35

Zij vertonen geen van de genoemde gehechtsheidstijlen en zijn vooral verward. Dit wordt in verband gebracht met latere emotionele problemen (15% van de kinderen)

Question 36

Sociaal spel

Answer 36

De activiteiten worden socialer en doorlopen verschillende fasen

Question 37

Soorten sociaal spel

Answer 37

- Solitair spel - Parallel spel - Associatief spel - Coöperatief spel

Question 38

Fantasierijk spel

Answer 38

Het eerste denkbeeldige spel begint rond de leeftijd van 1 jaar, wanneer kinderen doen alsof ze uit een beker drinken of iets eten en harde smakgeluiden maken

Question 39

Regelspelletjes

Answer 39

Als kinderen naar school, gaan vertonen ze minder doe-spel. Kinderen maken deel uit van een groep en moeten zich aan regels houden. Er zijn bijvoorbeeld regels bij verstoppertje of bordspellen. Ze ontwikkelen ook individuele hobby's

Question 40

Drie stadia van daten in de adolescentie

Answer 40

- Begin romantische aantrekking (11-13 jaar) - Exploreren van romantische relaties (14-16) jaar - Versterken van dyadische romantische banden (17-19 jaar)

Question 41

Vier stadia van adolescente romantische relaties van Brown

Answer 41

- Initiatiefase - Statusfase - Affectfase - Bindingsfase