week 11 HC5 diagnose en behandeling van hyperthyreoïdie Flashcards
wat is het verschil tussen een Thyreotoxicose
en een Hyperthyreoïdie?
- Thyreotoxicose
Teveel aan schildklierhormoon in de circulatie en weefsels - Hyperthyreoïdie
Thyreotoxicose als gevolg van een overmatige schildklierhormoonproductie
wat zijn de Thyreotoxicose-oorzaken?
- M. Graves
- Thyroïditis
- Hete nodus (toxisch adenoom)
- (Multinodulair struma)
ook: Jodium geïnduceerd, Factitia (exogeen), TSHoma, Struma ovarii, Hyperemesis gravidarum
wat is de M. Graves-behandeling?
- Thyreostatica
Strumazol (thiamazol)
Propylthiouracil (PTU)
(beta-blokkers)
Remmen schildklierhormoonsynthese door interferentie met het organificatieproces (de jodering van tyrosine in het thyroglobuline en de koppelingsreactie)
- Radioactief jodium (I-131)
Vernietiging schildklierweefsel door bèta-straling - Thyreoidectomie (kaliumjodide)
Verwijdering schildklier
wat zijn de Thyreostatica - milde bijwerkingen?
- Rash/Pruritus
5%, self-limiting, Strumazol > PTU, dosis-afhankelijk - antihistaminica
veranderde smaak/reuk, Misselijk/diarree, Arthralgie (1 to 5% (hoge dosis))
wat zijn de Thyreostatica - ernstige bijwerkingen?
- Agranulocytose: 1-5/1,000, Koorts (T > 38 C & keelpijn: check leuco’s)
- Leverfalen: PTU > Strumazol (indicaties PTU: zwangerschap 1e trimester; intolerantie strumazol)
wat is de Thyreostatica - behandeling?
- Euthyreoïdie na 4-6 weken
- Block-and-replace (NL); 1-1.5 jaar behandelen
Deze schildklierblokkerende middelen, die thyreostatica worden genoemd, remmen de aanmaak van schildklierhormoon, waardoor na enkele weken de werking van de schildklier wordt geblokkerd en de klachten verminderen en vaak zelfs verdwijnen. Daarna wordt er gestart met een synthetisch hormoon thyroxine en wordt er gezocht naar een goede balans tussen de twee geneesmiddelen om de schildklierwaarden in balans te houden. Dat het enkele weken duurt voordat het effect heeft, komt door het feit dat er nog een voorraad schildklierhormoon aanwezig is die ondanks de medicatie zal vrijkomen. Deze thyreostatica, waarvan carbimazol en thiamazol (ook bekend als Strumazol) de belangrijkste zijn, worden vervolgens in een dusdanige dosering gegeven dat in het bloed een normale hoeveelheid FT4 bereikt wordt. - Titratie (veel andere landen): Zwangerschap, Borstvoeding, Ouderen
hoe verloopt de radioactief jodium behandeling en wat zijn de bijwerkingen?
- Dosis berekening vnl. empirisch
- Traag effect op hyperthyreoïdie
- Kans op tijdelijke stijging T3 en T4
- Bijwerkingen: Pijn in de hals, Verslechtering van Graves’ orbitopathie, Risico op primaire hypothyreoïdie
wat zijn de indicaties en complicaties van Thyreoïdectomie - behandeling?
- Indicaties:
Overgevoeligheid voor thyreostatica, Bezwaren tegen radioactief jodium, Zwangerschap, Groot struma, Persoonlijke voorkeur - Complicaties
Hypoparathyreoïdie (0-10%), N. recurrens verlamming (0-4%), Hypothyreoïdie
wat zijn de M. Graves orbitopathie - symptomen?
- Exophthalmus (uitpuilen oogbol)
- Diplopie (dubbel zien)
- Ooglid retractie, zwelling, roodheid
- Photophobie (lichtschuwheid), brandend gevoel, tranen
- Verminderd gezichts scherpte
- Retrobulbaire pijn
- Pijn bij oogbewegingen
hoeveel % krijgt symptomen bij M. Graves orbitopathie?
- 50 % milde symptomen, 65 % spontane regressie, 20 % stabiel, 15 % progressive,
- 75 % geen interventie
- 5-6 % “maligne” GO Dysthyroide Optische Neuropathie (DON) of keratitis
wat is de Actieve Graves orbitopathie - behandeling?
- Altijd
Donkere zonnebril/kunsttranen en Euthyreoidie - Mild
Selenium 2 dd 100 mg - Matig-ernstig
Glucocorticoïden (12 wk schema) - Zeer ernstig
Spoed oogarts (decompressie?)
wat gebeurt er in de uitgedoofde fase van M. Graves orbitopathie en wat is de behandeling hier?
- Oedeem en roodheid verdwijnen
- Zwelling en ooglid retractie kunnen afnemen
- Exophthalmus persisteert, soms enige afname van 1-2 mm
- Diplopie wordt vrijwel nooit minder
Rehabilitatieve chirurgie of orbita decompressie
welke Nodulaire schildklierafwijkingen heb je?
Solitaire nodus (non-toxisch, toxisch)
Multinodulair struma (non-toxisch, toxisch)
wat is de etiologie en wat zijn de bevindingen van thyreoïditis (De Quervain)?
- Etiologie
Viraal - Bevindingen
Pijnlijke schildkliervergroting, Koorts, Hoge bezinking bloed, verhoogd CRP, Spontaan herstel in weken-maanden
Virale thyreoïditis (de ziekte van De Quervain) komt zelden voor. Deze ziekte ontstaat vaak na een luchtweginfectie. De oorzaak is waarschijnlijk een virus. Er kan koorts optreden en er is vaak sprake van pijn in de hals, in het bijzonder bij het slikken. De pijn kan uitstralen naar de oren. De schildklier is vergroot en vaak zeer gevoelig bij aanraken.
In de loop van enkele weken tot maanden herstelt de ziekte bijna altijd spontaan. In sporadische gevallen wordt de schildklier zodanig beschadigd dat er blijvende hypothyreoïdie ontstaat. Er bestaat geen therapie om het virus te behandelen, maar meestal herstelt u vanzelf. Als de pijnklachten heel hevig zijn, kunt u hiervoor pijnstillers krijgen.
wat is de incidentie van Thyreoïditis - postpartum?
- Incidentie ~5%
~70% kans op recidief bij 2e zwangerschap - Meestal < 3 mnd postpartum (tot 12mnd)
- DD onderscheiden van M. Graves (door TSH-R antilichamen)
- Permanente hypothyreoïdie 10-20%
Bij ongeveer een op de acht vrouwen ontwikkelt zich binnen enkele maanden tot één jaar na de bevalling (=postpartum) thyreoïditis. Dit ontstaat waarschijnlijk door bepaalde veranderingen die zich in het immuunsysteem voordoen. U heeft daar meestal geen last van, maar het kan zijn dat u een vergrote schildklier krijgt met eerst een toename (hyperthyreoïdie) en dan een afname (hypothyreoïdie) van de productie van schildklierhormonen. Dit type schildklierontsteking verdwijnt gewoonlijk na enkele maanden vanzelf, maar kan zich bij een volgende zwangerschap weer voordoen.
