Повреди

Question 1

Поделба на повреди

Answer 1

Механички
Термички
Хемиски
Електрични
Ирадијациски

*Отворени vs затворени

Question 2

Како се делат затворените повреди?
*примери

Answer 2

1. Потреси (commotio): commotio cerebri, commotio thoracis/cordis, commotio medullae spinalis
2. Нагмечувања (comtusio):
3. Руптура: поткожни меки ткива, паренхимни органи, шупливи органи

Question 3

CRUSH SYNDROME
(Синдром на натрупување)

Answer 3

Притисок ,(најчесто екстремитет) кој трае повеќе од два часа, настанува исхемија па некроза по извесно време

1. Поради оштетени крвни садови има екстравазација која е влошена со исхемијата, а доведува до силен едем кој ја компромитира циркулацијата во мускулите -> компартман синдром
2. Ослободен миоглобин после реваскуларизација доспева до рен. тубули и врши нивна опструкција -> акутна тубуларна некроза -> акутна ренална инсуфициенција

Клиничка слика: прво имаме латентен интервал, потоа се јавува силен оток со бледа/цијанотична кожа и ладна, без достапен пулс (можни се були); доколку е преголема површината на оштетеност можи да настани трауматски хиповолемичен шок.
Прво настанува олигурија, па анурија, со пораст на уреа, креатинин, миоглобин, лактат-дехидрогеназа.

Дијагноза: анамн., физ. наод, лаб. наод, субфасцијално мерење на притисок со игла

Прва помош: ослоб. од компресијата, мобилизација и елевација на екстр. ладни облоги, транспорт, инфузија декстран

Лечење општо: надохнада флуиди (декстран), витални знаци и параметри, симптоматска терапија
Локално лечење: елевација, ладни облоги, контрола на пулс и крвоток; инцизија, фасциотомија, ампутација*

Question 4

BLAST SYNDROME
(Синдром на ударен бран)

Answer 4

Фактори на патогенеза: јачина на експлозија, должина на експлоз. бран*, медиум на пренос, положба и оддалеченост на телото, заштитна опрема

Air blast: носна празнина и синуси, бечодробје, ушно тапанче.
Диспнеа, цијаноза, хемоптое, ринореа, глувост, болка, шок.

Water blast: абдоминални органи. Акутен абдомен, хематемеза, мелена, хематурија

Solid blast: долни екстремитети, ретко карлица, рбетен столб или череп

Question 5

Термички повреди

Answer 5

Combustii
Congelatii
имерзиски синдром

Question 6

Електрични повреди?

Answer 6

Дали поминува низ торакс или не (ќе има кардијак арест или респираторен арест)

Прва помош: исклучување струјно коло, туркање на болниот со неспроведувачки предмет, примена на ООЖ или НОЖ, транспорт во болница

*Fulguratio (смртност 75%)

Question 7

Поделби на отворени повреди - рани

Answer 7

Во однос на настанокот: хируршки или трауматски

Време на зараснување: акутни или хронични (после 3 месеци)

Во однос на зафатнина на внатрешен орган: пенетрантни и непенетрантни; првите можат да се перфорантни/ неперфорантни

Question 8

Поделба на механички рани

Answer 8

Excoreatio
Vulnus lacerum
Vulnus conquassatum
Vulnus lacerocontusum
Vulnus scissum
Vulnus secatum
Vulnus punctum s. ictum
Vulnus sclopetarium (тангенционална, устрелна, прострелна)
Vulnus explosivum
Avulsio
Defectus
Vulnus morsum (hominis, canis, fellis, viperae, suis…)