ជំពូកទី៥ មេរៀនទី២ ការសំដែងចេញនៃសែន Flashcards
(32 cards)
1-តើផ្សិតផ្អួរក្រហមណឺរ៉ូស្ប៉រ៉ាក្រាសសាមានលក្ខណៈពិសេសអ្វីខ្លះ?
ចំ: ផ្សិតផ្អួតក្រហមណឺរ៉ូស្ប៉រ៉ាក្រាសសាមានលក្ខណៈពិសេសដោយវាអាចលូតលាស់ក្នុងមជ្ឈដ្ឋានខ្សត់សារធាតុចិញ្ចឹម(មានតែស្ករ,អំបិលខនិជនិងជីវជាតិប្យូទីន)និងបន្តពូជតាមរយៈស្ប៉អាប្លូអុីត។
2-តើស្ប៉អាចរស់នៅក្នុងមជ្ឈដ្ឋានណាខ្លះ?
ចំ: ស្ប៉អាចរស់នៅក្នុងមជ្ឈដ្ឋានៈ
- សំបូរសារធាតុចិញ្ចឹម
- ខ្សត់សារធាតុចិញ្ចឹមលាយមេតាបូលីត C
- ខ្សត់សារធាតុចិញ្ចឹមលាយមេតាបូលីត D
3-តើប៊ីដលនិងតាទុមអះអាងដូចម្តេច? និងបង្កើតសម្មតិកម្មដូចម្តេច?
ចំ: ប៊ីដលនិងតាទុមអះអាងថាមានអង់ស៊ីមពីរប្រភេទបានត្រូវសំយោគដោយមីសេល្យូម ដើម្បីទ្រទ្រង់ការលូតលាស់នៅក្នុងមជ្ឈដ្ឋានខ្សត់សារធាតុចិញ្ចឹម លាយមេតាបូលីត C និងD។
គាត់បានហៅសម្មតិកម្មនេះថា«សែនមួយដឹកនាំសំយោគអង់ស៊ីមមួយ»
4-ដូចម្តេចហៅថាសែន? តើវាមានមុខងារជាអ្វី?
ចំ: + សែនជាអង្កត់មួយនៃADNដែលផ្ទុកព័ត៌មានសេនេទិចសម្រាប់កំណត់សំយោគប្រូតេអុីន1 ។
+ វាមានមុខងារជាពុម្ពគំរូក្នុងសំយោគប្រូតេអុីន។
5-តើសែនមួយអាចដឹកនាំសំយោគប្រតេអុីនយថាប្រភេទខុសគ្នាដែរឬទេ?
ចំ: សែនមួយមិនអាចដឹកនាំសំយោគប្រូតេអុីនយថាប្រភេទខុសៗគ្នាបានទេ គឺវាបញ្ជាការសំយោគប្រូតេអុីនតែមួយប្រភេទគត់។
6-ចូរប្រៀបបៀបADNនិងARNm ?
ចំ: ប្រៀបធៀបADNនិង ARNm
+ លក្ខណៈដូច
- ជាប្រភេទអាស៊ីតនុយក្លេអិច
- មានអាស៊ីតផូស្វ័រិច
- មានបាសអាសូតប្រភេទA,C,G
+ លក្ខណៈខុសគ្នា
•ADN
- កើតពីច្រវ៉ាក់នុយក្លេអូទីតពីរបំពេញគ្នា តទោល
- មានស្ករដេអុកស៊ីរីបូស (C5H10O4)
- មានបាសប្រភេទT
- មាននុយក្លេអូទីតច្រើន(រាប់លាន)
- ប្រវែងវែង
- ម៉ាសម៉ូលេគុលធំ
- អង្កត់មួយរបស់ADN កំណត់សំយោគ ARNm មួយ
- ផ្ទុកព័ត៌មានសេនេទិចសម្រាប់ចម្លង ចេញ នូវARNm
•ARNm
- កើតពីច្រវ៉ាក់វីបូនុយក្លេអូទីត
- មានស្កររីបូស (C5H10O5)
- មានបាសប្រភេទ U
- មានរីបូនុយក្លេអូទីតតិច(រាប់ពាន់)
- ប្រវែងខ្លី
- ម៉ាសម៉ូលេគុលតូច
- ARNm មួយសំយោគចេញពីអង្កត់មួយរបស់ADN
- ចម្លងព័ត៌មានសេនេទិចចេញ ពីអង្កត់មួយរបស់ADN។
7- ចូរប្រៀបធៀប ADN និងប្រូតេអុីន ។
ចំ: ប្រៀបធៀបADNនិង ប្រូតេអុីន
+ លក្ខណៈដូច
- ជាម៉ាក្រូម៉ូលេគុល
- ម៉ូលេគុលនីមួយៗជាច្រវ៉ាក់ដែលកើតពីឯកតានៃធាតុបង្ក។
- ម៉ូលេគុលនីមួយៗមានតំណលំដាប់នុយក្លេអូទីតឬតំណលំដាប់អាស៊ីតអាមីនេជាក់លាក់។
+ លក្ខណៈខុសគ្នា
• ADN
- ម៉ូណូមែគឺនុយក្លេអូទីត
- កើតពីច្រវ៉ាក់នុយក្លេអូទីត2ខ្សែបំពេញគ្នាតទោល
- មាននុយក្លេអូទីតច្រើន
- ប្រវែងវែង ម៉ាសម៉ូលេគុលធំ
- នុយក្លេអូទីត 3 កំណត់អាស៊ីតអាមីនេ1
- តំណលំដាប់នុយក្លេអូទីត កំណត់អាស៊ីត អាមីនេ
- បង្កដោយនុយក្លេអូទីត 4 ប្រភេទ
• ប្រូតេអុីន
- ម៉ូណូមែគឺអាស៊ីតអាមីនេ
- កើតពីច្រវ៉ាក់អាស៊ីតអាមីនេ
- មានអាស៊ីតអាមីនេតិច
- ប្រវែងខ្លី ម៉ាសម៉ូលេគុលតូច
- អាស៊ីតអាមីនេកំណត់ដោយ នុយក្លេអូទីត3
- តំណលំដាប់អាស៊ីតអាមីនេ កំណត់ដោយនុយក្លេអូទីតរបស់ADN
- បង្កដោយអាស៊ីតអាមីនេ20
8-តើARN ជាអ្វី? តើARN ចែកជាប៉ុន្មានប្រភេទ? អ្វីខ្លះ?
ចំ: + ARNជាប្រភេទមួយនៃអាស៊ីតនុយក្លេអិច វាជាប៉ូលីមែនៃរីបូនុយក្លេអូទីត មួយខ្សែដែលមាននាទីចូលរួមសំយោគប្រូតេអុីន
+ ARN មាន3ប្រភេទ ARNនាំសារ (ARNm) ARNដឹកនាំ (ARNt) ARN រីបូសូម (ARNr)
9-ចូរបង្ហាញពីទម្រង់របស់ARNm និងនាទីរបស់វា?
ចំ: + ទម្រង់របស់ARNm កើតពីច្រវ៉ាក់រីបូនុយក្លេអូទីតមួយខ្សែដែលភ្ជាប់ដោយ សម្ព័ន្ធកូវ៉ាឡង់រវាងស្កររីបូសនិងអាស៊ីតផូស្វ័រិច។
+ ARNm មាននាទីចម្លងព័ត៌មានសេនេទិចពីច្រវ៉ាក់ម្ខាងរបស់អង្កត់ADN ឲ្យទៅជាតំណលំដាប់រីបូនុយក្លេអូទីតរបស់ARNm ហើយបញ្ជូនតំណលំដាប់នេះ ទៅកាន់រីបូសូមដើម្បីសំយោគប្រូតេអុីន។
10-តើរីបូនុយក្លេអូទីតនីមួយៗបង្កឡើងពីធាតុអ្វីខ្លះ?
ចំ: រីបូនុយក្លេអូទីតនីមួយៗបង្កឡើងពី
- អាស៊ីតផូស្វ័រិច 1 ម៉ូលេគុល
- ស្កររីបូស 1 ម៉ូលេគុល
- បាសអាសូត 1 ម៉ូលេគុល
11-ចូរពណ៌នាពីម៉ូលេគុលARNm?
ចំ: ម៉ូលេគុលARNm ច្រវ៉ាក់រីបូនុយក្លេអូទីតមួយខ្សែដែលកើតចេញពីការចម្លងព័ត៌មានសេនេទិចពីសែន ហើយបញ្ជូនទៅកាន់រីបូសូមដើម្បីសំយោគប្រូតេអុីន។
12-ហេតុអ្វីបានជាចាំបាច់មានការសំយោគARNm ?
ចំ: បានជាចាំបាច់មានការសំយោគARNm ព្រោះព័ត៌មានសេទិចស្ថិតនៅជានិច្ចក្នុងណ្វៃយ៉ូ ការសំយោគប្រូតេអុីនធ្វើនៅក្នុងស៊ីតូប្លាស។ ដូចនេះត្រូវមានម៉ូលេគុលទៅចម្លងក្រមគឺARNm ។
13-ចូរបកស្រាយពីចលនការចម្លងព័ត៌មានសេនេទិច(ចលនការចម្លងក្រម)?
ចំ: ចលនការសំយោគARNm ប្រព្រឹត្តទៅនៅលើម៉ូលេគុលADN នៅចន្លោះវគ្គ ក្រោមអំពើរបស់អង់ស៊ីមARNប៉ូលីមេរ៉ាស។
• អង់ស៊ីមARNប៉ូលីមេរ៉ាសមាននាទី
- ទទួលស្គាល់សញ្ញាសេនេទិចនៅលើADN ដែលអាចឲ្យចាប់ផ្តើមនិងបញ្ចប់ ការសំយោគម៉ូលេគុលARNm ត្រង់កន្លែងជាក់លាក់។
- បើកម៉ូលេគុលADNដោយផ្តាច់សម្ព័ន្ធអុីដ្រូសែនខ្សោយដែលភ្ជាប់ច្រវ៉ាក់ទាំង2
- ធ្វើឲ្យមានប៉ូលីមែកម្មនៃនុយក្លេអូទីត(ការសំយោគARNm )៖ រីបូនុយក្លេអូទីតសេរីចូលទៅភ្ជាប់នឹងនុយក្លេអូទីតនៃច្រវ៉ាក់ម្ខាងរបស់អង្កត់ADN តាមគោលការបំពេញបាសគឺ A បំពេញ U និង C បំពេញ G សំយោគចប់ARNm ក៏ផ្តាច់ចេញពី ADNហើយចាកចេញពីណ្វៃយ៉ូទៅកាន់ស៊ីតូប្លាស។
14-ដូចម្តេចហៅថាអង់ស៊ីមARNប៉ូលីមេរ៉ាស?
ចំ: អង់ស៊ីមARN ប៉ូលីមេរ៉ាស ជាអង់ស៊ីមដែលមានអន្តរាគមន៍លើការសំយោគម៉ូលេគុលARNm។
15-ដូចម្តេចហៅថាការចម្លងព័ត៌មានសេនេទិច?
ចំ: ការចម្លងព័ត៌មានសេនេទិច ជាការចម្លងតំណលំដាប់នុយក្លេអូទីតលើអង្កត់មួយរបស់ADNឲ្យទៅជាតំណលំដាប់រីបូនុយក្លេអូទីតរបស់ARNm។
16-តើក្រមសេនេទិចជាអ្វី? ហេតុអ្វីបានជាគេថាក្រមសេនេទិចមានលក្ខណៈ ជាសកល?
ចំ: + ក្រមសេនេទិចជាប្រព័ន្ធនៃភាពត្រូវគ្នារវាងនុយក្លេអូទីតបីទៅនឹងអាស៊ីតអាមីនេមួយក្នុងប្រូតេអុីន។
+ បានជាគេថាក្រមសេនេទិចមានលក្ខណៈជាសកល ព្រោះក្រមសេនេទិចត្រូវបានប្រើប្រាស់រួមគ្នាគ្រប់ប្រភេទភាវរស់ចាប់ពីបាក់តេរី,រុក្ខជាតិ,សត្វនិង មនុស្ស។
17-ចូរប្រៀបធៀបការសំយោគ ARNm និងការស្វ័យតំឡើងទ្វេADN?
ចំ: ប្រៀបធៀបការសំយោគ ARNm និងការស្វ័យតំឡើងទ្វេADN
+ លក្ខណៈដូច
- ប្រព្រឹត្តក្នុងណ្វៃយ៉ូនៃកោសិកានៅចន្លោះវគ្គ
- សម្ព័ន្ធអុីដ្រូសែននៃច្រវ៉ាក់នុយក្លេអូទីតទាំងពីររបស់ADNត្រូវផ្តាច់ចេញពីគ្នា
- ប្រព្រឹត្តទៅក្រោមអំពើរបស់អង់ស៊ីមប៉ូលីមេរ៉ាស។
+ លក្ខណៈខុសគ្នា
• ការសំយោគARN
- រីបូនុយក្លេអូទីតសេរីជាប្រភេទ A,U,C,G
- នុយក្លេអូទីតសេរីបំពេញទៅនឹង ច្រវ៉ាក់តែម្ខាងនៃអង្កត់ADN តាមគោលការណ៍បំពេញបាសA-U, C-G
- ក្រោយការសំយោគគេបាន ARNm មួយ ដែលផ្តាច់ចេញពីច្រវ៉ាក់ADN រួចចេញពីណៃ្វយ៉ូទៅកាន់ស៊ីតូប្លាស ឯច្រវ៉ាក់ ADN ទាំងពីររបស់ADN ក៏ភ្ជាប់គ្នាវិញ។
- ប្រព្រឹត្តទៅក្រោមអំពើរបស់អង់ស៊ីម ARNប៉ូលីមេរ៉ាស
• ការស្វ័យតំឡើងទ្វេADN
- ដេអុកស៊ីរីបូនុយក្លេអូទីតសេរីជាប្រភេទA,T,C,G
- នុយក្លេអូទីតសេរីបំពេញទៅនឹង ច្រវ៉ាក់ទាំងសងខាងនៃម៉ូលេគុល ADNតាមគោលការណ៍បំពេញបាសA-T, C-G
- ក្រោយតំឡើងទ្វេគេបានម៉ូលេគុល ADNកូនពីរដូចគ្នាបេះបិទនិងដូចមេហើយស្ថិតនៅក្នុងណ្វៃយ៉ូជានិច្ច។
- ប្រព្រឹត្តទៅក្រោមអំពើរបស់អង់ស៊ីមADN ប៉ូលីមេរ៉ាស
18-តើចលនការសំយោគប្រូតេអុីនប្រព្រឹត្តទៅបានដោយសារអ្វីខ្លះ?
ចំ: ចលនការសំយោគប្រូតេអុីនប្រព្រឹត្តទៅបានដោយសារADN, ARNm, ARNt, ARNr, រីបូសូមអង់ស៊ីមនិង ATP។
19-ចូរពណ៌នាពីនាទី ADN, ARNm, ARNt, ARNr ក្នុងសំយោគ ប្រតេអុីន?
ចំ: ក្នុងសំយោគប្រូតេអុីន
+ ADN: មាននាទីផ្ទុកព័ត៌មានសេនេទិចកំណត់សំយោគ ARNm
+ ARNm : មាននាទីចម្លងព័ត៌មានសេនេទិចគឺចម្លងតំណលំដាប់នុយក្លេអូទីតក្នុងច្រវ៉ាក់ម្ខាងរបស់អង្កត់ ADN ឲ្យទៅជាតំណលំដាប់រីបូនុយក្លេអូទីតហើយបញ្ជូន តំណលំដាប់នេះទៅកាន់រីបូសូមដើម្បីសំយោគប្រូតេអុីន។
+ ARNt : មាននាទីដឹកនាំអាស៊ីតអាមីនេពីស៊ីតូប្លាសចូលក្នុងរីបូសូមដោយតម្រូវអង់ទីកូដុងជាមួយកូដុងរបស់ ARNm ដើម្បីចូលរួមបកប្រែព័ត៌មានសេនេទិចឲ្យទៅជាប្រូតេអុីន។
+ ARNr : មាននាទីចូលរួមជាមួយប្រូតេអុីនបង្កើតជារីបូសូមដែលជារោងជាងសាងសង់ប្រូតេអុីន។
20-តើរីបូសូមជាអ្វី? ស្ថិតនៅឯណា? មាននាទីអ្វី?
ចំ: រីបូសូម ជាធាតុកោសិកាតែមួយគត់ដែលចូលរួមសំយោគប្រតេអុីន។ វាស្ថិតនៅសេរីក្នុងស៊ីតូប្លាសឬ ស្ថិតនៅលើបណ្តាញអង់ដូប្លាស។ មានតែរីបូសូមទេដែលភ្ជាប់ ARNm ជាមួយដើម្បីចូលរួមសំយោគប្រូតេអុីនដែលមាននាទីជារោងជាងសាងសង់ប្រតេអុីន។
21-តើរីបូសូមនីមួយៗមានប៉ុន្មានផ្នែក? អ្វីខ្លះ តើផ្នែកនីមួយៗបង្កឡើងពីអ្វី?
ចំ: រីបូសូមនីមួយៗមានពីរផ្នែកគឺៈ ឯកតារងធំ និង ឯកតារងតូច
- ឯកតារងធំបង្កពី ARNr 3ម៉ូលេគុលនិងប្រូតេអុីន 45ម៉ូលេគុល។
- ឯកតារងតូចបង្កពី ARNr 13ម៉ូលេគុលនិងប្រូតេអុីន33ម៉ូលេគុល។
22-ចូរពណ៌នាពីកំណកំណើតរីបូសូម?
ចំ: កំណកំណើតរីបូសូម: ប្រូតេអុីនរីបូសូមចូលក្នុងណៃ្វយ៉ូជួបជាមួយ ARNr បង្កើតបាន ជាឯកតារងធំ និងឯកតារងតូច។បន្ទាប់មកឯកតារងទាំងពីរ ចាកចេញពីណៃ្វយ៉ូទៅស៊ីតូប្លាស ដើម្បីប្រើប្រាស់ជារោងជាងសាងសង់ប្រូតេអុីន។
23-ចូរពណ៌នាពីទម្រង់ ARNt?
ចំ:ទម្រង់ARNt កើតពីច្រវ៉ាក់នុយក្លេអូទីតទោលដែលមានចុងម្ខាងរុំព័ទ្ធលើខ្លួនឯងបង្កើតបានជាកំពក 3 ដែលនៅលើកំពកកណ្តាលមានបាស 3តគ្នា ហៅថាអង់ទីកូដុង សម្រាប់បំពេញជាមួយកូដុង ឯចុងម្ខាងទៀតជាកន្លែងភ្ជាប់អាស៊ីតអាមីនេ។
24-តាមទម្រង់របស់វា តើARNt មានលក្ខណៈពិសេសអ្វីខ្លះ?
ចំ: តាមទម្រង់របស់ARNt មានលក្ខណៈពិសេសពីរយ៉ាងគឺនៅចុងម្ខាងមានអង់ទីកូដុងសម្រាប់បំពេញជាមួយកូដុង ឯចុងម្ខាងទៀតជាកន្លែងភ្ជាប់អាស៊ីតអាមីនេ។
