1 - Wstęp Flashcards
(21 cards)
- Z czego wynikają ograniczenia w poznawaniu świata?
Aby naprawdę coś zrozumieć, trzeba znać możliwości i ograniczenia własnego aparatu poznawczego. Sens poznania wynika z naszych indywidualnych obserwacji i doznań, a więc poznanie świata jest jedynie subiektywnym punktem widzenia.
- Podaj przykłady pozornych wyjaśnień, które wydają się zadowalające i hamują zadawanie dalszych pytań.
Modele pozanaukowe dają prostą odpowiedź na wszystko, lecz tak naprawdę na nic konkretnego. Kreacjonizm jest jednym z przykładów pozornych wyjaśnień, które satysfakcjonują odbiorców swoim wyjaśnieniem świata. Również religia jest takim przykładem, gdyż mimo braku potwierdzeń w nauce pozwala przestać pytać i podążać wedle narzuconych idei.
- Czy umysł może zrozumieć sam siebie? Podaj argumenty za i przeciw.
Zrozumienie umysłu to zrozumienie siebie. Wraz z wzrostem naszych doświadczeń i wiedzy następuje konieczność weryfikacji jej oraz dalszego poszerzania.
Argument przeciw: Jeśli jest to tak ciągły i płynny proces, to czy kiedykolwiek może dojść do sytuacji że umysł zrozumie sam siebie?
Argument za: z reguły lubimy proste odpowiedzi, tłumaczące świat w przyjemny dla nas sposób, pod tym względem umysł może być przewidywalny sam dla siebie.
- Co oznacza “zrozumieć”?
Zrozumienie zakłada odwołanie się do pewnego modelu świata, utworzenie siatki pojęć do której możemy się odnieść. Zrozumieć nie oznacza natomiast możliwości przewidzenia wszystkich szczegółów, a pojęcie ogólnych zasad.
- Kto pierwszy wpadł na to, że mózg tworzy umysł?
Kartezjusz (dualizm) jako pierwszy utożsamił umysł ze świadomością i samoświadomością oraz oddzielił pojęcie „umysł” od mózgu, który z kolei uznał za siedzibę inteligencji. Z tego względu uznaje się często, że to on sformułował problem umysł-ciało w postaci, która funkcjonuje do dzisiaj.
David Hartley
- Jak to możliwe, by liczba większa dzielona przez mniejszą dała to samo co większa przez mniejszą? Dlaczego jest to dziwne?
wynika to z problemu Gottfrieda Wilhelma Leibniza
Jest to dziwne, ponieważ np działania -1/+1 = +1/-1 są równe, a “chłopski rozum” wynik pierwszego dzielenia powinien być większy. Dopiero matematyka kognitywna wyjaśniła ten problem
- Dlaczego Leibniz miał problem ze zrozumieniem dzielenia liczb a my go nie mamy?
My nie mamy takiego problemu, poniewąz już od szkoły podstawowej jesteśmy nauczani podstawowych twierdzeń matematycznych (*, /, +, -), które mogły wydawać się bezsensowne lub zbyt skomplikowane matematykom.
Leibniz wychował się w epoce, w której dopiero wprowadzano liczby ujemne. Raziła go koncepcja dzielenia, w którym mniejsza liczba przez większą daje ten sam wynik, co większa przez mniejszą (dla liczb 1 i -1 ).
My nie mamy problemu, ponieważ od młodości uczyliśmy się zasad zastosowania liczb ujemnych i wiemy, jakie zasady nimi rządzą.
- Czy ilość może przejść w jakość, a jeśli tak to jak? Podaj przykłady.
Ilość przechodzi w jakość dzięki oddziaływaniom, powstają nowa organizacje:
- z mieszaniny gazów powstaje woda i inne płyny
- z mieszaniny prostych cząsteczek chemicznych powstają złożone związki
- z materii mózgu powstaje substrat, w którym formują się umysły, w mózgach o różnej złożoności mają odmienne własności
- ze zbioru ludzi o różnej wielkości powstają grupy społeczne, subkultury, społeczeństwa
- Co według Kanta wynika z istnienia apriorycznych form poznania?
Kant odkrył, że istnieją wrodzone (aprioryczne) formy poznania. Wywnioskował, że świat jest niepoznawalny, ponieważ człowiek znajduje w nim wrodzone struktury myślenia, postrzegania, czy wyobrażania. Obserwując widzi jedynie siebie, czyli swoje myślenie.
- Czy możliwy jest alternatywny język pozwalający na zdobywanie wiedzy? Jakiego rodzaju?
Wg. New Age, jest to język oparty na odczuciach osób, które znajdowały się w odmniennych stanach świadomości. Nauka polega jednak na systematycznym stawianiu hipotez i próbie ich falsyfikacji. Taki język dopiero się tworzy.
- Dlaczego nie wystarczy wiedzieć wszystkiego o mózgu by zrozumieć działanie umysłu?
By zrozumieć umysł człowieka trzeba znać jego model świata, nie tylko jego neurobiologię. Dlatego sama zrozumienie sposobu działania mózgu nie wystarczy.
Możemy rozumieć ogólne zasady działania umysłów, ale nie da się zrozumieć wszystkich szczegółów indywidualnego zachowania.
- Podaj 3 przykłady wiedzy niepewnej i 3 przykłady wiedzy, w którą nie należy wątpić.
Wiedza pewna to informacje wielokrotnie sprawdzone doświadczalnie, nie możemy już dzisiaj wątpić np. w istnienie fal elektromagnetycznych, matematykę, czy też teorię ewolucji.
Wiedza niepewna zawiera w sobie wyjaśnienia mogące mieć sens, ale jeszcze niesprawdzone, np. wierzenia religijne, istnienie ciemnej materii lub ciemnej energii; to prawdopodobne, ale na razie niemożliwe do sprawdzenia wyjaśnienia zasad funkcjonowania Wszechświata.
- Czego możemy się spodziewać po kognitywistyce?
Po kognitywistyce można spodziewać się zrozumienia złożonego sposobu działania umysłu, uczuć, reakcji człowieka na otaczającą go rzeczywistość, zrozumienia ukrytych mechanizmów odpowiadających za zachowanie ludzkie.
Pozwala poznać działanie mózgu z perspektywy kilku odmiennych dziedzin, takich jak psychologia, lingwistyka, neurobiologia, sztuczna inteligencja, filozofia.
- Jakie wnioski płyną z historii frenologii?
Nawet dzięki błędnym koncepcjom można odnaleźć potwierdzające je fakty, łączyć błędne wnioski z poprawnymi, a także wskazać kierunek dla zdobywania dalszych informacji.
- Jakie założenia frenologii były błędne a jakie prawdziwe?
Błędne: pomiary kształtu czaszki decydowały o cechach umysłu i charakteru; kształt czaszki nie ma wiele wspólnego z kształtem mózgu
Prawdziwe: umysł jest wynikiem działania mózgu; wiele cech charakteru jest wrodzonych; opis spoidła wielkiego i podziału na istotę szarą i białą w rdzeniu kręgowym
- Jak zdefiniowano umysł w sztucznej inteligencji?
jest to maszyneria do przetwarzania informacji oparta na symbolach i regułach; dzięki algorytmom ma nieskończenie wiele kombinacji i złożonych zachowań, umysł więc nie musi istnieć wyłącznie w białkowych mózgach.
- Czy twierdzenie Gödla stawia jakieś istotne ograniczenia dla zrozumienia umysłu? Dlaczego?
Ograniczenia umysłu ludzkiego są znacznie większe niż te, które wynikają z twierdzenia Gödla
- Wymień 5 dziedzin stanowiących filary kognitywistyki.
- Psychologia poznawcza
- Sztuczna inteligencja
- Lingwistyka kognitywna
- Neuronauki
- Filozofia umysłu
- Na czym polega klasyczne podejście kognitywistyczne?
polega na pomniejszaniu roli procesów neurofizjologicznych, które zachodzą w mózgu, traktowaniu umysłu jako maszynerii przetwarzającej informacje, operującej na symbolach, regułach i algorytmach, wsparte dodatkowo dokonaniami lingwistyki i podejścia behawiorystycznego.
- W jakim sensie opracowanie modelu działania umysłu oznaczać będzie jego zrozumienie?
Umysł może zrozumieć siebie na poziomie ogólnych zasad, nie należy się jednak spodziewać prostych, jednoznacznych szczegółowych odpowiedzi. Model ten wyjaśni nam jak funkcjonuje osoba np. odczuwająca synestezje, ale to nie znaczy, że będziemy wiedzieli jak się czuje; trzeba odróżnić opis zjawiska, od własnego przeżycia danych stanów.
- Czy pytanie “dlaczego ja urodziłem się w Polsce, a nie w Chinach” ma sens? Wyjaśnij swój punkt widzenia.
- Czy ja mogłem się urodzić w 15 wieku? Czy ja mogłem się urodzić w Indiach?
Pytania te nie mają sensu z punktu widzenia nauki, gdyż nie istnieje model naukowy, który mógłby przynieść odpowiedzi na tak postawione pytania. Nie jesteśmy w stanie modelować zmienną „urodzenie”.
