5 - Ewolucja Flashcards
(26 cards)
- W jaki sposób można odpowiedzieć na pytania „dlaczego tacy jesteśmy”?
Jest to wynik miliardów lat ewolucji organizmów począwszy od jednokomórkowej bakterii po dzień dzisiejszy
- Kosmiczny kalendarz: ile było okresów wielkiego wymierania? Dlaczego?
W dziejach życia na Ziemi zidentyfikowano 5 wielkich masowych wymierań.
- Wymieranie ordowickie
- Wymieranie dewońskie
- Wymieranie permskie
- Wymieranie triasowe
- Wymieranie kredowe
- Jakie były prawdopodobne przyczyny wielkiego wymierania?
- zmienność klimatyczna
- drastyczne zmiany ekosystemu (np. pojawienie się tlenu w atmosferze),
- działalność wulkaniczna, upadki asteroid, ruch kontynentów
- konkurencja między gatunkami
- odwrócenia biegunów magnetycznych Ziemi (zdarza się nieregularnie), może to wpływać na zniszczenie warstwy ozonowej i zwiększenie tempa mutacji, ale nie wiemy jak silnie wpływało to na biosferę.
- Jakie przyczyny mogły spowodować wymarcie innych człekokształtnych?
- przyczyny genetyczne i demograficzne,
- degradacja siedliska,
- przemieszczenie z siedliska (przez ludzi, katastrofy naturalne, jak powodzie),
- choroby,
- współzawodnictwo,
- zmiany klimatyczne i geologiczne,
- wybicie (myślistwo, kłusownictwo, przełowienie).
- Na jakich zasadach opiera się proces ewolucji?
- Konieczne są wzorce, np. geny i możliwość powielania ich
- Wzorce czasami powielane są z błędami lub ulegają zmianom (mutacjom)
- Organizmy, powstające w oparciu o wzorce, konkurują ze sobą.
- Zmienne środowisko faworyzuje pewne organizmy (dobór naturalny).
- Tylko niektóre organizmy przetrwają do wieku reprodukcyjnego i ich wzorce zostaną skopiowane.
- Dlaczego teoria inteligentnego projektu jest nieprzydatna w nauce?
Teoria ta głosi, że wytłumaczeniem grawitacji i ruchu planet jest działanie zewnętrznego, inteligentnego bytu utrzymującego planety na swoich torach.
Dlaczego nie jest przydatna?
Nauka wyciąga wnioski z obserwacji nie przyjmując z góry konkluzji natomiast zwolennicy inteligentnego projektu nie próbują niczego wyjaśnić. Nie odnoszą się do prawdziwych mechanizmów ewolucji, a tylko próbują ośmieszyć błędne interpretacje ewolucji, które sami głoszą.
- Czy ewolucja to sprawa przypadku?
Ewolucja to gra przypadku z koniecznością, adaptacji do zmieniającego się środowiska i doboru naturalnego. Dobór naturalny nie działa na podstawie ślepego trafu a działa on zawsze, gdy spełnione są następujące warunki:
- Pierwszym z nich jest fenotypowa zmienność osobników – organizmy muszą się różnić cechami fizycznymi, psychicznymi lub zachowaniem.
- Warunkiem drugim jest zróżnicowana reprodukcja – osobniki o pewnych cechach mają większą szansę na reprodukcję, czyli przekazanie własnych genów.
- Trzeci warunek to dziedziczność cech.
Jeśli warunki te są spełnione, dobór po prostu musi działać.
W przyrodzie zmienność nie jest więc dziełem jedynie ślepego trafu – jest wynikiem złożonej gry przypadku z koniecznością.
- Jakie mechanizmy związane z zachowaniem mogą wpływać na ewolucję?
Udoskonalone mechanizmy orientacji pozwalają na rozpoznanie partnera do rozmnażania.
Pamięć temperatury i koncentracji tlenu pozwala na uczenie się na podstawie prostych bodźców. Wariancja genomu pozwala przeżyć nielicznym organizmom, które reagują w przydatny sposób, tempo rozmnażania jest wysokie, więc zmiany są szybkie.
- Czy można powiedzieć, że człowiek pochodzi od małpy?
Teoria ewolucji nigdy tego nie zakładała.
Jeśli się cofnąć o 7 milionów lat odkrywamy już tylko szczątki prymitywnych form naszych przodków.
- Ile czasu potrzeba do wykształcenia się rybiego oka z światłoczułej plamki?
Modele pokazują, że soczewka rybiego oka mogła powstać z komórek światłoczułych w czasie krótszym niż 0.5 mln lat
- Co to jest teoria rekapitulacji?
Teoria ta mówi, że każdy organizm nosi ślady ewolucyjnej przeszłości. Teoria ta była rozwinięciem Karla Baera, przykładem jest rozwój zarodkowy człowieka podczas, gdzie pojawiają się ślady łuków skrzelowych, które później przekształcają się w kosteczki słuchowe.
- Co to jest efekt Baldwina?
Efekt Baldwina to przekształcenie się zmian niedziedziczonych w dziedziczne.
Zachowania wyuczone mogą stać się dziedziczne, jeśli staną się one zachowaniami instynktownymi. Ewolucja kulturowa może zmienić ewolucję biologiczną, ponieważ procesy uczenia się wpływają na zwiększenie szans przeżycia.
- Co mogło przyczynić się do osłabienia ludzkiego węchu?
- Osiadły tryb życia, udomowienie psa, porzucenie łowiectwa i zbieractwa - węch nie był już potrzebny do identyfikacji/zlokalizacji pokarmu czy zagrażających zwierząt.
- Ewolucyjne porzucenie części węchu na rzecz rozwoju innych ośrodków mózgu.
- Dlaczego paw ma wielki ogon?
Pawi ogon ma służyć przyciąganiu samic oraz być dowodem jego zdrowia i posiadania dobrych genów.
- Dlaczego zebry mają paski?
Najprawdopodobniej paski służą do zmylenia drapieżników i uniemożliwienie mu skupienia uwagi i ataku tylko na jednego osobnika. Biegnące stado zebr zlewa się w jedną wielką masę, dzięki czemu drapieżnik nie może zabiegać jednego osobnika na śmierć.
- Dlaczego ryby pływają w wielkich ławicach?
- strategia pokarmowa - zwiększa skuteczność wykorzystania pokarmu dostępnego w zajmowanym akwenie
- strategia obronna - zwiększa szanse przetrwania poszczególnych osobników
- Ile jest gatunków ssaków? Ile naczelnych? Ile człekokształtnych?
Obecnie istnieje 5800 gatunków ssaków,
około 200 różnych gatunków naczelnych
i 7 gatunków człekokształtnych; w 4 rodzajach (człowieka, orangutany, szympansy i goryle).
- Co to jest instynkt? Jakie instynkty widać u ludzi?
Instynkt to wrodzona predyspozycja do pewnych zachowań. U ludzi można wyróżnić następujące instynkty: samozachowawczy, macierzyński, moralny, motywacyjny, poczucie sprawiedliwości, instynkt dotyczący percepcji, poczucie wstrętu, uczenie się mowy oraz chodzenie na dwóch nogach.
- Jakie znasz chimery?
Najbardziej znana chimera to muł - skrzyżowanie klaczy konia domowego z ogierem osła.
- Jak procesy epigenetyczne mogą wpłynąć na proces ewolucji?
Czynniki środowiskowe nie zmieniają bezpośrednio struktury DNA ale mają wpływ na regulację odczytywania tej struktury, a więc aktywację genów. DNA nie może w ciągły sposób produkować białek do budowy struktur organizmu, tempo rozwoju się bardzo różni w różnym okresie życia. Nie jest więc zaskoczeniem, że różne czynniki środowiskowe, wewnętrzne i zewnętrzne, regulują aktywność genów.
- Jak wygląda kompromis pomiędzy stabilnością i plastycznością w przypadku genomu?
Tempo mutacji i napraw DNA jest przykładem kompromisu między stabilnością a plastycznością. (Ewolucja się nie cofa, te same mechanizmy używane są przez setki milionów lat)
- Jaki jest prawdopodobny mechanizm powstawania nowych gatunków?
Powstawanie całkiem nowych form życia (nie tylko nowych gatunków), czyli makroewolucja, opiera się na powielaniu całego genomu lub większych jego fragmentów. Prawdopodobnie jest również wynikiem krzyżowania się podobnych do siebie organizmów.
- Jak ewolucja kulturowa może wpływać na biologiczną?
Procesy uczenia się wpływają na zwiększenie szans przeżycia, ewolucja kulturowa może więc zmienić ewolucję biologiczną. Zachowania wyuczone mogą w dłuższym okresie czasu stać się zachowaniami instynktownymi, są więc przekazywane z pokolenia na pokolenie.
- Opisz jakiś przykład koewolucji.
Koewolucja to zależne zmiany adaptacyjne, które zachodzą wśród współzależnych gatunków. Przykład koewolucji to koewolucja niektórych roślin i motyli.
Rośliny wytwarzają szkodliwe chemikalia aby nie być zjadanym przez owady, podczas gdy niektóre gatunki motyli rozwinęły adaptacje, które pozwoliły im zneutralizować toksyny i odżywiać się roślinami. W tym wypadku każdy gatunek wywierał presję ewolucyjną, która wpływała na adaptacje obu gatunków.
