9 - Informacja w mózgach Flashcards
(27 cards)
- Ogólne informacje: wielkość kory mózgu, typy kory.
Powierzchnia kory jest trudna do zmierzenia ze względu na silne pofałdowanie. Podaje się ok. 1000 cm2 na każdą półkulę.
Są 3 typy kory:
- Izokora - filogenetycznie młoda, ma 6 warstw
- Allokora - paleokora (np. kora węchowa) i archeokora (np. kora hipokampa), filogenetycznie satara, ma 3 warstwy.
- Mezokora - kora pośrednia (np. w zakręcie obręczy, okolicach hipokampa), warstwy 2, 3, 4 zlewają się w jedną warstwę.
- Budowa laminarna i kolumnowa kory - jakie kolumny, jak duże, ile ich jest, jaka jest ich rola?
Budowa laminarna: 3 lub 6 warstw o specyficznej organizacji. Minikolumny mają zwykle 80-120 neuronów, dwa razy tyle w korze wzrokowej. Kolumny korowe mają rzędu 10-100 tysięcy neuronów, czyli 100-1000 minikolumn.
- Czy kora jest niezbędna do inteligencji?
Istnieje pozytywny związek między zdolnościami umysłowymi a grubością kory w wielu obszarach płatów: czołowych, ciemieniowych, skroniowych i potylicznych.
Jest wyraźna korelacja stopnia uszkodzenia kory i upośledzeń poznawczych.
- Co to jest kranioskopia, frenologia, fizjognomika, psychognomika?
Frenologia = kranioskopia – pseudonauka, chodziło w tym o to, że danemu obszarowi mózgu przypisywano określoną funkcję, ale kierując się przy tym wypukłościami i zmianami w czaszce, a nie rzeczywistą lokalizacją funkcji. Frenolodzy zakładali, że te różne talenty i zdolności u różnych ludzi rozwijają się w różny sposób, co ma swoje odzwierciedlenie w anatomicznych rozmiarach.
Psychognomika – to frenologia w postaci Bouts’a, ten belgijski pedagog wymyślił nową metodę analizy charakterologicznej, którą nazwał psychognomiką i która w dużej mierze opierała się na frenologii, połączonej z typologią i grafologią.
Fizjognomika – polega ona na odczytywaniu czyjegoś charakteru z kształtu twarzy, pseudonauka pokrewna frenologii.
- Czym są pęczki, obręcze, spoidła, projekcje aferentne/eferentne?
Pęczki, obręcze – włókna kojarzeniowe z tej samej półkuli
Spoidła – włókna kojarzeniowe przeciwległej półkuli
Projekcje aferentne – odległe pobudzenia dochodzące do kory
Projekcje eferentne - odległe pobudzenia wychodzące z kory
- Jakie są możliwości lokalizacji funkcji psychicznych?
Nie można jednoznacznie wyróżnić obszarów odpowiedzialnych za funkcje psychiczne, natomiast dużą pomocą jest „mapa mózgu” umożliwiająca przypisanie działania mechanizmów wyróżnionym elementom. Wszystkie teorie odnośnie lokalizacji funkcji psychicznych są pseudonaukami (kranioskopia, frenologia, fizjonomika, psychognomika).
W XIX wieku, kiedy to wraz z rozwojem neurologii zaczęły pojawiać się opisy różnych przypadków klinicznych, w jakich uszkodzenie mózgu prowadziło do zmian w zachowaniu. Najprościej jest powiedzieć, że poszukiwano miejsc w mózgu związanych z danymi funkcjami umysłowymi. Pośród ówczesnych poglądów na temat związku mózg-zachowanie ścierały się dwie przeciwstawne propozycje:
- mózg posiada wyspecjalizowane ośrodki zawiadujące poszczególnymi funkcjami (stanowisko wąskolokalizacyjne),
- mózg nie posiada żadnych ośrodków, każda funkcja umysłowa jest realizowana przez cały mózg (stanowisko holistyczne).
- Wymienić 3 najważniejsze funkcje kory mózgu.
- Analiza danych przychodzących ze zmysłów.
- Kontrola ruchów.
- Wyższe czynności psychiczne: planowanie, myślenie, analiza emocji.
- Jakie mamy pierwotne obszary zmysłowe? Jakie wtórne? Jaka jest ich rola?
Pierwotne obszary zmysłowe:
- czuciowy (ból, dotyk, wibracje) - płat ciemieniowy, tuż za bruzdą centralną
- wzrokowy - płat potyliczny
- słuchowy - płat skroniowy
- smakowy - płat ciemieniowy, część brzuszna, schowana
- węchowy - płat skroniowy, kora okołomigdałowata i okołosklepieniowa
- przedsionkowy (zmysł równowowagi i orientacji przestrzennej) - płat skroniowy.
Obszary pierwotne => funkcja: szczegółowa analiza bodźców zmysłowych o określonej modalności
Obszary pierwotne => funkcja: pozwalają na określenie znaczenia bodźców,
interpretację sensu informacji
- Dlaczego najszybsze czasy reakcji mamy około 40 roku życia?
Ponieważ mamy wtedy najwięcej białej materii, czyli długich aksonów neuronów łączących odległe obszary mózgu. Jest tam otoczka mielinowa, która chroni i izoluje elektrycznie włókno nerwowe, dzięki czemu impulsy elektryczne nie tracą swojej energii, a przepływ impulsów jest szybki
- Co to jest hydranencefalia?
Bardzo rzadka choroba wrodzona, polegająca na braku większości normalnej kory. Przyczyną zmian jest brak ukrwienia.
- Jakie ograniczenia ma neuroplastyczność i czym to jest uwarunkowane ?
Duża plastyczność kory pozwala przejąć pewne jej funkcje, jeśli uszkodzenia nastąpiły we wczesnym okresie rozwoju. W późniejszym okresie możliwość kompensacji są znacznie mniejsze.
- Czy nie mając kory mózgowej można normalnie funkcjonować?
mając bardzo rzadką wrodzoną chorobę jaką jest hydranencefalia, czyli brak większości normalnej kory, można przy odpowiedniej opiece przeżyć, chociaż większość umiera w pierwszych latach życia. Co ciekawe, pomimo wielkich problemów rozwojowych takie osoby zachowują się w sposób “jakby świadomy”, a przynajmniej przytomny, orientują się w środowisku (głównie za pomocą słuchu), okazują emocje, ich zachowanie jest typowe dla ludzi.
- Czym różni się neurologia, psychiatria i psychologia kliniczna?
Neurologia zajmuje się badaniem układu nerwowego i jego uszkodzeń.
Psychologia kliniczna zajmuje się procesami mentalnymi oraz funkcjonowaniem mózgu na poziomie dynamiki sieci funkcjonalnych.
Psychiatria skupia się na głębszych zmianach mentalnych, dotyczących braku równowagi biochemicznej lub niewłaściwego funkcjonowania neuronów.
- Dlaczego badania konektomu są takie ważne?
W ogromnej sieci mózgu rozchodzenie się aktywacji musi zachodzić w precyzyjnie określonych podsieciach, w przeciwnym przypadku energia rozpłynie się wszystkimi ścieżkami i nie będzie można rozpoznać, w jakim stanie znajduje się mózg, jaka myśl lub jaki percept pojawia się w danym momencie.
Im bardziej szczegółowa jest parcelacja obszarów mózgu i dokładniejszy konektom, tym więcej można zebrać informacji o specyficznych podsieciach zaangażowanych w realizację określonego zadania.
- Gdzie znajduje się pierwotna kora czuciowa i jakie informacje otrzymuje?
I, II, III pole Brodmana , płat ciemieniowy - Czucie powierzchowne
- Jaka jest rola somatosensorycznych map topograficznych?
Umożliwiają szczegółową analizę sygnałów zmysłowych
- Gdzie jest wtórna kora czuciowa i jaką pełni role?
Wtórna kora czuciowa SII leży w głębi bruzdy środkowej i bruzdy bocznej, w pobliżu kory wyspy, nieco z tyłu w stosunku do SI. Jest to obszar kojarzeniowy dla wrażeń dotyku i bólu, zaangażowany jest w interpretację emocjonalną sygnałów czuciowych.
- Gdzie leży dodatkowa kora czuciowa i jaka jest jej rola?
SSA, dodatkowa kora czuciowa, znajduje się w płaciku ciemieniowym górnym. Służy rozpoznawaniu kształtów, rozmiarów i tekstur
- Co to jest sterognozja? Dermoleksja? Ślepota ciała?
Stereognozja to identyfikacja dotykowa obiektów.
Dermoleksja to zdolność do rozpoznawania kształtów (np. znaków) kreślonych na skórze np. palcem.
Ślepota ciała - utrata propriocepcji w wyniku zapalenia nerwów.
- Skąd się biorą bóle fantomowe?
Kończyny fantomowe są wynikiem silnego odczucia obecności amputowanych kończyn. Odpowiedzialna jest za to reorganizacja kory czuciowej wynikająca z pobudzeń z okolic ciała, które mają zbliżone pola projekcyjne w obszarze SI, słabe połączenia normalnie maskowane przez odczucia płynące z brakującej części ciała. Ból wywołuje stymulacja obszarów, których reprezentacje przylegają do kory odpowiedzialnej za wrażenia z brakującej części ciała; prawdopodobnie wtórna kora SII dostaje mylne sygnały.
- Dlaczego mózg Einsteina nic nam nie mówi na temat inteligencji?
Nie okazał się on ani większy, ani bogatszy od mózgu przeciętnego człowieka
- Jakie obszary mózgu zaangażowane są w kontrolę ruchu?
Pierwotna kora ruchowa (MI)
Kora przedruchowa (MII)
Dodatkowa kora ruchowa (SMA).
Dodatkowo czołowe pole okoruchowe (z przodu SMA) kontroluje wolicjonalne ruchy oczu.
- Jaki procent wszystkich neuronów mamy w móżdżku? Dlaczego jego uszkodzenia nie powodują upośledzenia funkcji poznawczych?
W móżdżku znajduje się 80% wszystkich neuronów.
- Co to są mapy ruchowe i w jakiej części mózgu je znajdziemy?
mapy ruchowe, inaczej pierwotna kora ruchowa odpowiada za czucie powierzchniowe i kontrola ruchów; znajduje się w grzbietowej części płata czołowego
