3 - Historia pojęć Flashcards
(17 cards)
- Czy pojęcia tak wieloznaczne jak duch czy dusza można jednoznacznie zdefiniować?
Nie, gdyż znajdują one dziesiątki różnych definicji. Chociażby w samej Grecji w zależności od filozofa czy ruchu filozoficznego definicja duszy oraz ducha różniła się między sobą. Dana definicja zależy od tego kto i kiedy ją definiuje, a więc pojawia się tutaj szerokie pole do interpretacji tych terminów.
- Czym był “duch” w filozofii scholastycznej?
Nieśmiertelny umysł nie mógł bezpośrednio oddziaływać na materialne ciało, stąd powstała idea pośredniej, rozrzedzonej, subtelnej formy “materii ducha”. Scholastycy przypisywali duszę wszystkiemu co się rusza, w tym nawet planetom i gwiazdom.
- Czyje poglądy na temat duszy wśród greckich filozofów wydają się najbliższe naukowym?
poglądy Arystotelesa - uważał on, że dusza roślin jest odpowiedzialna za reprodukcję I odżywianie. Według niego dusza nie jest substancją, a bardziej przypomina zasadę funkcjonalizmu. Przyroda według jońskiej filozofii jest zależna od siebie, jest jednym organizmem, który przenika się (panpsychizm).
- Wymień trzy rodzaje dusz Arystotelesa.
- roślin (odżywianie, reprodukcja)
- zwierząt (postrzeganie, poruszanie, odżywianie, wzrost, reprodukcja)
- człowieka (racjonalność, myślenie, powstanie umysłu, który „nie istnieje, dopóki nie myśli”, część aktywna i pasywna).
- Czemu Egipcjanie stworzyli tak złożony opis człowieka?
W wierzeniach Egipcjan dusza zbudowana była z wielu części. Ciało było jedynie dodatkiem. Wierzyli oni, iż dusza stworzona została przy pomocy magii, która zamieszkiwała ciało człowieka.
Dusza definiowała życie człowieka po śmierci (jego zachowanie za życia miało swe konsekwencje po śmierci). Można powiedzieć, że Egipcjanie skumulowali wielość czynników (m.in. ciało fizyczne, serce, pierwiastek duchowy itp.) w ogólną formę duszy.
- Co sądził Tertulian o duszy?
sądził, że jest substancją cielesną, skoro cierpi w Hadesie; jest jednorodna, ma charakter prosty; duch=dusza, jej funkcjami są odżywianie ciała i oddychanie; powstaje w sposób naturalny wraz z ciałem
- Jak św. Tomasz definiował duszę?
wg niego dusza jest uważana za “akt pierwszy ciała uorganizowanego”, który jest zdolny do wykonywania pierwszych czynności życiowych, np u roślin daje możliwość wzrostu, a u zwierząt ruchu.
Wyróżnił 3 formy duszy:
- dusza wegetatywna - metabolizm
- dusza zmysłowa - zmysły (rozsądek)
- dusza rozumna - pamięć
- Dlaczego dusza nie może być substancją prostą?
Dusza jako funkcja mózgu ma sens jedynie metaforyczny.
odczucia będące częścią duszy nie moga być proste, gdyż często się zmieniają, inaczej nie byłoby wrażeń subiektywnych odczuć.
- Jakie były funkcje duszy i jak je dzisiaj rozumiemy?
Poruszanie ciałem, forma ciała, intelekt bierny, intelekt wolnościowy, wola, instynktowne wole zachowania, dyspozycje. Pierwotną funkcją duszy była animacja ciała i jego wzrost.
W czasach teraźniejszych dusza jest bardziej “religijnym reliktem” utożsamianym bardzo często z życiem po śmierci lub reinkarnacją.
- Jak próbowano wyjaśnić pojęcie duszy i dlaczego znikło z naukowych rozważań o naturze ludzkiej już w 19 wieku?
Pojęcie duszy odnosi się do działania umysłu bez uwzględnienia dzisiejszej wiedzy na temat mózgu, procesów poznawczych czy świadomości, przez co zostaje na poziomie średniowiecznych rozważań.
- Dlaczego nie można utożsamiać duszy z życiem lub osobowością?
ponieważ nie ma nic wspólnego z działaniem mózgu poprzez zachowanie, neuropsychologię i choroby psychiczne, używana jest jedynie w sposób metaforyczny.
- Jak John Locke zdefiniował świadomość i jakie są zalety tej definicji?
jest to percepcja tego, co dzieje się we własnym umyśle.
Nie postrzegamy bezpośrednio rzeczy w świecie, a tylko aktywacje mózgu wywołane reakcją na bodźce zmysłowe. Percepcja tych aktywacji nie różni się zasadniczo od percepcji aktywacji wynikających z pobudzeń wewnętrznych, skojarzeń, wspomnień czy wyobraźni
- Jaka była rola Messmera w odkryciu nieświadomości?
wg niego stany psychiczne i duchy są działaniem fluidu, wpływającym na siły przyciągania ciał niebieskich na nerwy żywych istot. Ukazała się w ten sposób istotna rola autosugestii, wiążąca się z nieświadomością.
- Dlaczego neurolodzy 19. wieku wzbraniali się przed uznaniem istnienia automatyzmów w mózgu?
ponieważ uważali, że może to podważyć wiarę religijna, a co za tym idzie moralność.
- Jak rozumieli nieświadomość neurolodzy w 19. wieku i czemu wyparły je idee Freuda ?
jako cechujące się niestabilnością nieświadome procesy oraz to co dociera do mózgu i może mieć wpływ na zachowanie.
- Jaką konstrukcję osobowości zaproponował Freud?
stworzył on ogólny schemat budowy psychiki składający się z trzech struktur id, ego oraz superego:
Id- popędy, podstawowe potrzeby i afekty
Ego- rozsądek, procesy racjonalnie kontrolujące zachowanie, postrzeganie, procesy wykonawcze, które nadają sens postrzeżeniom i myślom
Superego- wartości moralne, wzorce społeczne, dążenie do doskonałości, hamowanie negatywnych popędów id
- Jak definiowali 3 dusze: Arystoteles, Freud, MacLean?
Arystoteles - wierzył, że dusza to zbiór funkcji umysłowych i behawioralnych i definiował ją jako esencję danego bytu, uważał, że dusza jest aktywnością ciała więc nie może być nieśmiertelna.
Wyróżniał 3 części duszy: wegetatywna, zmysłowa, rozumna.
Sigmund Freud - dzielił dusze na id, ego oraz superego. Każda z tych części ma własne funkcje odbywające się na różnych poziomach razem tworząc jedną strukturę w osobowości.
Paul Maclean zauważył powiązanie idei Freuda z ogólnymi strukturami mózgu, trzy struktury osobowości (id, ego, superego) połączył z trzema obszarami mózgu: pień mózgu, układ limbiczny i kora nowa.
