15 - Bevolkingsgroepen Flashcards
Ras
Groep mensen die dezelfde erfelijke, lichamelijk eigenschappen hebben -
elk ras beschikt sinds de geboorte al over deze kenmerken
Drie hoofdrassen volgens blumenbach
- Europide ras (blank)
- Mongolide ras (Aziatisch/geel)
- Negroïde ras (Afrikaans/zwart)
Indelen op basis van uiterlijke kenmerken kan niet meer tegenwoordig, er zijn dusdanig veel kruisingen ontstaan.
Indeling op basis van staatkundige grenzen
Staat =
Staat = gebied dat onder leiding staat van een regering die macht heeft om dwang uit te oefenen over de mensen die in het gebied wonen
Besturing van een regering kan…:
- Centraal: vanuit hoofdstad, geeft weinig bevoegdheden uit handen en regelt veel centraal
- Decentraal: Macht is gedelegeerd aan lagere overheden (gemeenten, regionale overheden)
Natie
bevolkingsgroep in staatkundige zin
Natiestaat
wanneer natie en staat geografisch gezien hetzelfde zijn > er is sprake van politieke, etnische en culturele saamhorigheid
natie gebruikt de staat om saamhorigheidsgevoel te benadrukken = nationalisme
Landsgrenzen geven veelal
de nationale identeit aan, als deze al bestaat (teveel verschillen)
Er is veel veranderd in NL:
- Van industriële samenleving naar dienstensamenleving : is gemiddeld een hogere opleiding voor nodig
- verstedelijking: urbanisatiegraad is toegenomen, bereikbaarheid toegenomen
- Globalisering: meer buiten landgrenzen (vakantie, handel) wereldburger
-Individualisering: Mensen zijn meer op zich zelf,
eigen belang voorop
- Ontzuiling/ontkerking: minder mensen actief betrokken bij geloof
- Multiculturele samenleving: Veel migranten met eigen Cultuur
Indeling op basis van cultuur
Wereldwijd acht cultuurgebieden:
Westers cultuurgebied: Cultuur noord amerika/europa/asutralie/oceanie lijken sterk op elkaar > christendom en talen met gelijke oorsprong spelen belangrijke rol
Latijns-Amerika: Midden/zuid amerika > overblijfsel van indiaanse cultuur die spaanse & portugese overheersers meebrachten
Islamitische wereld: Arabische cultuur > noord afrika & midden oosten > islam belangrijk, uitzondering is joodse staat israël
Zwart afrika: afrika ten zuiden van Sahara, natuurgodsdiensten zijn belangrijk > veel kleinere culturen
Voormalig sovjet-unie:
In 5 kleinere gebieden: Baltisch staten / oost Europa / zuidelijke kaukasus / centraal Azië / Rusland > allemaal beïnvloed door andere cultuurgebieden dus geen overheersende religie
Aziatische culturen:
Zuid-Azië (india) Hindoeisme / Oost-Azië(china japan) boedisme / Zuidoost-Azië (Filipijnen) islam - elk met een andere hoofdgodsdienst
Indeling op basis van welvaart
Welvaart = mate waarin men primaire levensbehoeften weet te verwerven en behouden
Nationaal inkomen - Bruto nationaal product, indicator van welvaart
Regionaal inkomen - Vergelijking welvaart binnen een land/regio - bruto regionaal product
Gebruiksgoederen per duizend inwoners - zoals telefoons/auto’s/dagbladen
Armoedegrens - Minimuminkomen om te voorzien in primair behoeften.
Koopkracht = aantal goederen en diensten dat met geld gekocht kan worden
Indeling op basis van welzijn
Welvaart kijkt naar materiële behoefte, welzijn kijkt naar immateriële zaken zoals:
BMI / Voedselvoorziening / gezondheidszorg / waterkwaliteit /energieverbruik/ opleidingniveau / analfabetisme etc.
Indeling op basis van bestaansmiddelen
Beroepsbevolking = indeling op basis van beroep > bestaat uit alle personen boven bepaalde minimumleeftijd die gedurende bepaalde periode arbeid aanbieden (in NL tussen de 15-67 jaar)
Werkzame beroepsbevolking = iedereen die minstens 12 uur werkt.
Productie bestaansmiddelen kan in 4 sectoren:
Primaire sector: Grondstoffen & voedsel (landbouw, jacht, vissen, delfstoffenwinning)
Secundaire sector: Industrie > bewerking van primaire sector
Tertiaire sector(commerciële diensten):
Bedrijven/organisaties die diensten verlenen met winst als doel (winkels, horeca, kapper, theater, ICT bedrijven, adviseurs)
Quartaire sector (niet commerciële diensten): Geen winstoogmerk, overheidsdiensten, defensie, gezondheidszorg, sociaal werk, onderwijs, cultuur
