2.2 Fysiologie

Question 1

Wat is stress?

Answer 1

Een situatie waarbij je door gebrek aan informatie geen controle hebt en de toekomst inschat als onzeker en onveilig.

Verstoring van de homeostase

De toestand die ontstaat bij een werkelijke of vermeende bedreiging van de integriteit van het organisme door stimuli of stressoren van allerlei aard

Question 2

Welke drie niveau’s zijn er in de hersenen?

Answer 2

Neo (minst geautomatiseerd)
Paleo
Archi (meest geautoriseerd)

Question 3

Wat gebeurd er op paleo niveau in de hersenen?

Answer 3

Emoties en expressie van emoties

Question 4

Waaruit bestaat het hormonale stelsel?

Answer 4

Anabole hormonen en katabole hormonen

Question 5

Wat is het verschil tussen stress op de korte termijn en lange termijn?

Answer 5

Op korte termijn: in principe positief, het is een biologische reactie op potentieel gevaar.

Op lange termijn: niet goed, er vinden dan structurele negatieve aanpassingen plaats

Question 6

Welke biologische reactie vind er plaats bij stress?

Answer 6

Supersnel: OSS gestimuleerd —> bijniermerg maakt adrenaline aan

Snel: via de hypothalamus gaat de bijnierschors cortisol aangemaakt

Question 7

Wat doet de hypothalamus?

Answer 7

Regelt het milieu-interieur (zoals je temperatuur, maar ook reacties op stressoren).

Geeft een stressreactie via de HPA-as

Question 8

Wat is het effect van cortisol op de hippocampus?

Answer 8

1. Zorgt voor veroudering van de hippocampus
2. Verminderd de remmende werking van de hippocampus op de hypothalamus

Question 9

Hoe kan je de hippocampus stimuleren?

Answer 9

Bewegen (op matige intensiteit). Hierdoor word je beter bestand tegen cortisol.

Question 10

Hoe kan de stress verminderen?

Answer 10

1. Door de stress te verminderen (draaglast verkleinen)
2. Stimuleren van de hippocampus (draagkracht vergroten)

Question 11

Wat is een hormoon?

Answer 11

Een hormoon is een eiwit dat wordt gemaakt in een endocriene klier dat via het bloed wordt getransporteerd naar een doelorgaan om een bepaald effect te bewerkstelligen.

Dit systeem is relatief traag om een boodschap door te brengen t.o.v. het neurale stelsel.

Question 12

Wat is biologische halfwaarde tijd? (Leren voor tentamen)

Answer 12

Na een prikkel komt er een hormoon vrij. Na afgifte is het hormoon 100% in het bloed waarna de concentratie gaat afnemen.

Als het hormoon voor de helft uit het bloed is verdwenen noemt men dit de biologische halfwaarde tijd.

Ieder hormoon heeft weer een andere snelheid om uit het bloed te gaan waardoor er verschillende biologische halfwaarde tijden zijn.

Question 13

Waaruit bestaat de hypofyse en wat gebeurd hier?

Answer 13

1. De hypofysevoorkwab
   - wordt via bloedvaten aangestuurd vanaf de hypothalamus
   - hier worden o.a. G.H., S.T.H., L.T.H., prolactine, T.S.H., A.C.T.H aangemaakt
2. De hypofyseachterkwab
   - wordt aangestuurd door neuronen vanaf de hypothalamus
   - hier wordt o.a. oxytocine en A.D.H. aangemaakt.

Question 14

Wat doet oxytocine?

Answer 14

Doelorganen:
1. Baarmoeder (zorgt voor het opwekken van weeën)
2. Borstklier: zorgt ervoor dat spiertjes in borstspieren beter kunnen worden samengetrokken waardoor melk gemakkelijker wordt afgegeven.
3. Delen van het brein die zorgen voor verbinding met een persoon (ook wel knuffelhormoon genoemd). Bij huidcontact neemt oxytocine afgifte toe.

Question 15

Wat is en doet A.D.H.?

Answer 15

A.D.H. staat voor Anti Diuretisch Hormoon (anti-plas hormoon).

Doelorgaan: nieren

Functie: vochtbalans reguleren. Hoe meer van dit hormoon aanwezig is minder urine er wordt geproduceerd.

Heeft geen invloed op stress. Wordt wel verhoogd bij inspanning zodat je dan niet hoeft te plassen.

Question 16

Wat is somatotroophormoon? (STH)

Answer 16

Ook wel groeihormoon genoemd

Is bedoeld voor alle weefsels. Functie is groei (tot aan de puberteit) en herstel.
Na de puberteit bedoeld voor breedtegroei (zoals spiermassa groei) en herstel.

Na inspanning gaat de concentratie van dit hormoon omhoog. Is een anabool hormoon.

Question 17

Wat is prolactine? (ook wel LTH genoemd)

Answer 17

LTH = lactotroophormoon
Doelorgaan = melkklieren
Functie = melkproductie stimuleren

Geen invloed door inspanning, wel een negatieve invloed door stress. Bij stress verminderde melkproductie, bij te veel stress zelfs geen melkproductie).

Question 18

Wat is TSH? (thyroïd stimulerend hormoon)

Answer 18

Doelorgaan = schildklier
Functie = reguleren van de stofwisseling (de volledige ATP-cyclus)

Dit hele systeem heeft een bepaalde snelheid (bij de een wat sneller, de ander wat langzamer). Het tempo van de stofwisseling wordt bepaald door de schildklier.
De schildklier maakt vervolgens het hormoon Thyroxine en dit verhoogt de stofwisseling.

Van stress en inspanning gaat de TSH productie omhoog. Bij stress kunnen dus klachten ontstaan omdat je het bijvoorbeeld te warm hebt, slechter slaapt (omdat je het te warm hebt), of dat je honger hebt (omdat je meer verbrand).

Question 19

Wat is ACTH?

Answer 19

Adrenocorticotroophormoon

Dit hormoon wordt aangemaakt door hypothalamus en stimuleert de bijnierschors
Functie = stimuleert de productie van ruim 40 hormonen. Waaronder cortisol (leren!), het stresshormoon.

Question 20

Wat is de amygdala?

Answer 20

• Onderdeel van het limbisch systeem.
• Werkt direct samen met de hippocampus.
• Herinneringen worden opgeslagen in de hippocampus, de amygdala slaat hierbij de emotie op.
• Amygdala wekt emoties op bij zintuiglijke waarneming mensen, dieren en voorwerpen.
• Amygdala remt negatieve emoties
• Stress -> remming van de negatieve emoties neemt af

Question 21

Wat is de prefrontale schors (prefrontale cortex)?

Answer 21

Is het voorste gedeelte van de frontale kwab

Functie:
- Impulsbeheersing en emotieregulatie
- Beslissingen nemen (disfunctie: niet nemen of impulsief)
- Probleemoplossing
- Planning
- Sociaal gedrag (empathie)
- Taal
- Werkgeheugen
- Zelfreflectie

Question 22

Waaruit bestaat de frontale kwab?

Answer 22

1. Primaire motorische schors (aansturen willekeurige doelgerichte bewegingen)
2. Promotorische schors (voorbereiden van bewegingen)
3. Prefrontale schors

Question 23

Wanneer wordt de prefrontale cortex ontwikkelt?

Answer 23

Pas in/na de puberteit tot begin/midden jaren 20.

Question 24

Hoe kan je de profrontale cortex positief beïnvloeden?

Answer 24

Door muziek te luisteren.
Nieuwe omgeving, nieuwe dingen leren (niet te complex, dat levert namelijk weer stress op)

Question 25

Hoe wordt de prefrontale cortex negatief beïnvloed?

Answer 25

Multitasken

Question 26

Wat is het limbische systeem?

Answer 26

Onderdeel van het middenbrein, dit is de overkoepelende naam voor:
1. hypothalamus
2. prefrontale cortex
3. amygdala
4. hippocampus

Functie:
1. Verwerken van ervaringen
2. Ontstaan van verwachtingen
3. Maken van gedragskeuzes
4. Emoties en expressie van emoties

Question 27

Wat is chronische stress?

Answer 27

• Herhaaldelijke, excessieve blootstelling aan hoge cortisol waarden —> snelle veroudering hippocampus.
• Vermindering van geheugen- en leercapaciteit
• Waarschijnlijk niet/beperkt omkeerbaar
• Waargenomen bij PTSS patiënten

Question 28

Wat is Allostase?

Answer 28

Verandering door blijvende aanpassingen in het brein die ook het gedrag beïnvloeden

Question 29

Wat zijn de positieve effecten van bewegen op stress?

Answer 29

1. Aanmaken van endorfine
   Komt al vrij bij lichte/matige inspanning (zodra je begint te hijgen). Snelst werkende anti-stress hormoon en verbetert het endorfinesysteem.
2. Activering van frontale lob en hippocampus
3. Toename van de productie van BDNF (brain-derived neurotrophic factor)