2.8 Chirurgische behandeling van endocriene aandoeningen Flashcards
Wat zijn schildklieroperatie indicaties bij benigne nodus?
- Symptomatisch benigde nodus
- Nodus van onduidelijke aard (pro diagnosi)
- Multinodulair struma met mechanische klachten
- M. Graves (Therapieresistentie/zwangerschapswens)
- Thyreotoxicose (Zeer zelden, vaker medicamenteus)
Wat zijn schildklieroperatie indicaties bij maligne nodus?
- Goed gedifferentieerd schildkliercarcinoom: Papillair en folliculair
- Medullair schildkliercarcinoom
- Slecht gedifferentieerd schildkliercarcinoom
- Anaplastisch schildkliercarcinoom (zeer zelden)
Wat zijn de indicaties voor opereren van de bijschildklier?
Primaire hyperparathyreoïdie (Meestal):
Oorzaak in bijschildklier zelf: Teveel PTH productie -> Hypercalciëmie
- 80-90% 1 adenoom
- 10-15% meerdere adenomen
- 5-10% hyperplasie
- Bijschildkliercarcinoom: Zeer zeldzaam, vaak benigne
Secundaire/tertiaire hyperparathyreoïdie (Zelden):
Overmatige PTH-productie als reactie op nierfalen en stoornissen in calcium en fosfaathuishouding
Wat doe je als je 1 of meerdere afwijkende bijschildklieren hebt?
1 afwijkende bijschildkier?
- Minimaal invasieve doelgerichte operatie
Meerdere afwijkende bijschildklieren? Of een inconclusieve beeldvorming?
- Conventionele halsexploratie
- Identificatie van alle bijschildklieren
Peroperatief succes meten? -> Peroperatieve PTH-metingen (5, 10 en 15 minuten PTH meten)
Wat is de lokalisatie diagnostiek bij een primaire hyperparathyreoïdie?
- MIBI-scintigrafie of 18F-choline-PET-CT
- Echo hals (Altijd, zodat er duidelijk beeld is van het gehele gebied)
- CT-bijschildklieren
Peroperatieve PTH-meting
Hoeveel venen heeft de schildklier/lopen erdoorheen en hoe heten ze?
3 venen
- Inferior
- Media
- Superior
Hoeveel arteriën heeft schildklier/lopen erdoorheen en hoe heten ze?
2 arteriën
- Inferior: Truncus Thyreocervicalis
- Superior: a. carotis externa
Welke zenuwen zitten bij de schildklier?
- N. vagus
- N. laryngeus recurrens:
- Rechts: Bij de a. subclavia
- Links: Bij de aortaboog
Hoe wordt de operatie uitgevoerd in de hals voor de schildklier?
Incisie in de hals, 2 cm boven jugulum. Door de subcutis en de m. platysma
Wond openhouden (spreider/hechtingen/haakjes)
Openen van de middenlijn tussen de korte halsspieren (m. sternohyoïdeus en sternothyreoïdeus)
Bloedvaten bovenpool schildklier doornemen
Hierna de schildklierkwab uit de wond klappen
Let op:
Bescherm de n. laryngeus recurrens en laat gezonde bijschildklieren achter, ook de bloedvaten ervan (doorbloeding)!
Wat zijn de risico’s en complicaties aan een operatie aan de schildklier?
- Laesie van de n. laryngeus recurrens (1-10% tijdelijk, 1-2% permanent) (!)
- Hyperparathyreoïdie (tot 25% tijdelijk, tot 10% permanent)
-> bij bilaterale resectie (!)
Zeldzaam, maar in potentie heel ernstig:
- Bloeding en nabloeding: Gevaar op stikken!
- Beschadiging trachea of slokdarm (Bijna nooit)
Zeldzaam:
- Wondinfectie
Wat zijn de operatie indicaties voor de bijnier?
- Hypercortisolisme
- Feochromocytoom
- Ziekte van Conn (Primair hyperaldosteronisme)
- Massa effect/Klachten benigne bijnierlaesie (Bijna nooit)
- Vergroten bijnier met verdachte kenmerken
- Verdenking (of bewezen) bijnierschorscarcinoom
- Solitaire bijniermetastase (Als ze voor de rest gezond zijn)
Wat zijn de kenmerken van Primair hyperaldosteronisme (Ziekte van Conn)?
- Adenoom of hyperplasie van de bijnierschors
- Arteriële hypertensie en vaak hypokaliëmie
- Medicamenteuze versus operatieve behandeling
- Meestal zeer kleine benigne tumoren
- Bijniervenesampling
Postoperatief:
- Vaak snelle correctie van kalium
- Trage correctie van bloeddruk
Wat zijn de kenmerken van hypercortisolisme?
- Syndroom van Cushing (1 bijnier die autonoom functioneert en teveel cortisol maakt) versus Ziekte van Cushing (Adenoom in hypofyse wat ACTH aanmaakt)
- Adenoom van bijnierschors of hyperplasie
- Voor adrenalectomie hypercortisolime uitsluiten (!)
- Peri-operatief glucocorticosteroïden suppleren
- Risico op Addisonse crisis (!!) -> Hypercortisolisme patiënt gelijk cortisol afnemen kan zorgen voor niet goed kunnen opvangen van stress, dus van te voren behandelen met cortisone
Wat zijn de kenmerken van een feochromocytoom?
- Tumor bijniermerg
- Adrenaline, dopamine, noradrenaline
- Benigne (meestal) of maligne kenmerken
- Geen invasieve diagnostiek of behandeling voordat feochromocytoom is uitgesloten
- Pre-operatief alfablokkade (Soms bètablokkade) -> Zodat er na de operatie geen hoge BD ontstaat
Belangrijk risico: Hypertensieve crisis (!)
Welke vene zit rechts en welke links van de bijnier?
Rechts:
1 vene -> Vena cava inferior
- 3 arterietakjes
Links:
1 vene -> Vena renalis
- 3 arterietakjes
