3.3 Osteoporose en botdichtheid Flashcards
Wat gebeurd er met de botdichtheid (BMS) bij osteoporose en osteopetrose?
Bij Osteoporose neemt het af
Bij Osteopetrose neemt het toe
Wat zijn de oorzaken van een verminderde BMS?
- Osteoporose
- Osteomalacie
- Metastase
- Hyperparathyreoïdisme
- Multiple myeloma (M. Kahler)
Wat zijn de kenmerken van een osteoporose?
Het is de meest voorkomende metabole botziekte (Silent epidemic of 21st century) en een belangrijke global health probleem
Het zorgt voor een verminderde botdichtheid en een abnormale bot architectuur (Trabeculaire architectuur) met verhoogde risico op fracturen
Vroege diagnose en behandeling is belangrijk om pijn te verminderen, morbiditeit te voorkomen en mortaliteit te voorkomen
Wat is de definitie van osteoporose?
Het is een ziekte met lage botmassa en -dichtheid en verlies van de normale botarchitectuur (trabeculair). Dit zorgt tot zwakkere botten en fragiliteit of insufficiëntie kenmerken
Er is geen balans tussen de botproductie en botresorptie
De belangrijkste klinische kenmerk van osteoporose is het ontstaan/verkrijgen van fracturen waardoor de focus meer ligt bij individuen met een hoger risico op krijgen van een fractuur
Wie heeft risico om osteoporose te ontwikkelen?
- Vrouwen rond de leeftijd van de postmenopauze (>60)
- Oudere mannen >70
- Mannen en vrouwen >50 en met voorgaande fracturen
Overige factoren:
- Laag lichaamsgewicht (<60 kg)
- Genetisch (Familiegeschiedenis met osteoporose, genetisch component)
- Corticosteroïden gebruik >3 maanden
- Verminderde mobiliteit en zittende levensstijl
- Toegenomen frequentie in het vallen
In welke soort bot wordt er als eerst veranderingen gezien bij osteoporose?
Vertebrae bot vertoont eerder veranderingen door osteoporose dan spongieuze bot, waardoor er bij vertebrae sneller fracturen kunnen ontstaan (sponsig bot -> Trabeculair)
Bot ombouw is bij spongieuze bot 8x actiever dan corticaal bot
Wat zijn de radiologische kenmerken bij iemand met osteoporose?
- Verminderde botdichtheid
- Dunnere cortex
- Abnormale bot architectuur met verlies van secundaire bottrabeculae (Transvers) met prominente primaire trabeculae (Verticale trabeculae)
- Fracturen
Als er verticale trabeculae te zien is op een foto is er altijd sprake van osteoporose
Hoe kunnen de wervels veranderen bij osteoporose?
Ze zijn normaal rechthoekig. Door de wervelfracturen kunnen ze van vorm veranderen
- Wedging (Druk anterior)
- Biconcave (Druk op de eindplaten, superior of inferior of beide)
- Pancake (Zowel anterior als posterior voeren druk uit)
Bij osteoporose is de primaire trabeculae veel beter te zien, want de secundaire trabeculae verdwijnt
Waarom worden er kwantitatieve analyse van de botheid gedaan?
Om osteoporose vroeg op te sporen en behandelen
Het is belangrijk om osteoporotic vertebrale verdrukkingen van 25% of meer op te sporen en te detecteren op X-thorax foto’s en CT beelden
Harry Genant methode:
- Gr1 -> 20-25% verdrukking
- Gr2 -> 25-40% verdrukking
- Gr3 -> >40% verdrukking
Hoe kan de BMD worden ge-analyseerd?
- DEXA (gouden standaard) and VFA
- Metacarpale corticale index (MCI): Cortical/cancellous ratio
- Kwantitatieve computer tomografie (QCT)
- Dual energy CT en automated postprocessing software voor BMD
- Ultrasound echo
- MRI
Wat is de MCI?
Corticaal bot/spongieuze bot ratio
Rond de leeftijd van 40 jaar is dit 50%
(ab + cd)/ad = index van de botmassa
Bij osteoporose neemt corticaal bot af
Wat wordt er gezien bij osteomalacie?
Aandoening waarbij er te weinig calcium in het bot wordt afgezet, wat leidt tot zachte en buigzame botten die gemakkelijk breken.
Bot wordt plaatselijk niet calcificeerd (Bevatten nog wel trabeculae en veel matrix maar geen calcium)
De meeste botten hebben een biconcave vorm
Leidt tot Loonser’s zones (gebied waar het bot matrix niet gecalcificeerd is) of pseudofracturen en misvormingen
Wat is de etiologie van osteoporose?
200 miljoen vrouwen wereldwijd hebben last van osteoporose. 9 miljoen botbreuken vinden jaarlijks plaats door osteoporose
In 2009, 9 miljoen van de botbreuken waren in Europa en Amerika. Het waren voornamelijk:
- Ruggenwervel breuken
- Heup breuken
- Distale voorarm breuken
Welke botten hebben een verhoogde fractuurkans?
- Thoracic vertebrae
- Distale voorarm (Radius)
- Fractuur van de femur nek
Wat voor orgaan is een bot?
Botten zijn een actieve orgaan met continue verandering doorgaans het leven zoals tijdens de botvorming en botafbraak (Balans tussen osteoclasten en osteoblasten)
Tijdens osteoporose is er een disbalans tussen de botproductie en botafbraak (Disbalans tussen osteoclasten en osteoblasten)
