4.2 Farmacokinetiek: Effecten van Veroudering

Question 1

Wat zijn de top 3 farmaca bij ouderen?

Answer 1

• Cardiovasculaire middelen (Hartfalen)
• Psychofarmaca (Antidepressiva, antipsychotica, hypnotica etc.)
• Analgetica (Pijnstillers)

Question 2

Wat zijn de verandering van absorptie bij veroudering?

Answer 2

• Slikproblemen vanwege minder slokdarmmotiliteit
• Afhankelijk van molecuulgrootte vetoplosbaarheid, pKa, pH, motiliteit maag- darm kanaal, grootte darmoppervlak
• First pass effect/biologische beschikbaarheid

Question 3

Wat is de verandering in distributie bij bejaarden?

Answer 3

Lichaamssamenstelling is veranderd (Meer vet, minder lichaamswater) -> Lipofiele stof heeft een groter/kleiner verdelingsvolume

Plasma albumineconcentratie is gedaald -> Minder bindingsplaatsen -> Meer vrije fractie

Question 4

Hoe is het metabolisme veranderd bij bejaarden?

Answer 4

• Levervolume en -doorbloeding nemen af met de leeftijd -> Minder hepatische klaring
• Vooral afname fase I metabolisme (Door CYP450 enzymen, zoals CYP2D6, CYP1A2 & CYP3A4)
• Weinig verandering fase II metabolisme
• Genetische factoren (polymarfismen), enzyminductoren en enzymremmers spelen allemaal een rol hierbij

Question 5

Hoe is de eliminatie veranderd bij ouderen?

Answer 5

Nierfunctie en nier doorbloeding verminderen met de leeftijd -> Minder renale klaring

Plasma renine concentratie daalt met het ouder worden -> Aldosteron secretie daalt -> Risico hyperkaliëmie

Question 6

Waarvan is de steady state concentratie (Css) afhankelijk?

Answer 6

Afhankelijk van:
- De dosis
- Vd
- Halfwaardetijd
- Doseringsinterval

Question 7

Wanneer moet de Css vooral worden gecontroleerd?

Answer 7

Bij farmaca met geringe therapeutische breedte

Question 8

Wat is de formule van Css?

Answer 8

Css -> (D * t1/2) / (Vd * Ln2 * T)

D: Dosering
t1/2: Halfwaardetijd
Vd: Verdelingsvolume
T: Doseringsinterval

Question 9

Wat zijn de gevolgen van hogere Css?

Answer 9

Krachtigere (Bij)werking

Grotere kans op interactie met andere farmaca

Question 10

Wat zijn farmacokinestische interacties?

Answer 10

• Absorptie: Maag/darmmotiliteit
• Verdeling: Eiwitbinding
• Metabolisme: Enzyminductoren
• Eliminatie: Stoffen die urineflow/pH Beïnvloeden
• Additief: (1+1 = 2)
• Synergie/potentiering: (1+1 = 4)
• Antagonisme

Question 11

Wat is farmacodynamiek bij ouderen?

Answer 11

Dichtheid en gevoeligheid van receptoren kan veranderd zijn, alsmede het signaaltransductie systeem

Gevolgen van de ziekte

Verminderde compensatie (Bijvoorbeeld minder baroreceptorfunctie)

Question 12

Wat zijn de verschillen tussen man en vrouw?

Answer 12

Vrouw: Tragere maaglediging en minder zuurproductie

Man: Langer, zwaarder, groter bloedvolume en spiermassa, relatief minder vet

Fase I (soms) sneller bij vrouwen en fase II sneller bij mannen

Renale uitscheiding sneller bij mannen
Vrouwen gebruiken meer geneesmiddelen en worden 5 jaar ouder