L8: Nietigheid en vernietigbaarheid

Question 1

de leer der nulliteiten?

Answer 1

de gevolgen van vernietiging en nietigheid van rechtshandelingen

Question 2

Zijn er eisen aan het totstandkomen en de inhoud van rechtshandelingen?

Answer 2

De wet stelt vereisten aan de totstandkoming en de inhoud van rechtshandelingen/overeenkomsten. Voldoet een rechtshandeling niet aan de door de wet gestelde vereisten, dan is sprake van een onvolmaakte rechtshandeling.

Question 3

Onvolmaakte rechtshandelingen kunnen in twee groepen worden verdeeld?

Answer 3

rechtshandelingen die van rechtswege nietig zijn

rechtshandelingen die vernietigbaar zijn.

Question 4

Nietig?

Answer 4

Nietig wil zeggen dat aan de rechtshandeling niet de beoogde rechtsgevolgen worden verbonden Een rechtshandeling is van rechtswege nietig wanneer de nietigheid krachtens wetsbepaling intreedt (bijv. de artt. 3:39, 3:40, eerste lid en 3:43 BW).

Question 5

Vernietigbare overeenkomst?

Answer 5

Bij een vernietigbare overeenkomst geeft de wet aan een contractspartij de bevoegdheid om de desbetreffende overeenkomst te vernietigen (bijv. de artt. 3:44 en 6:228 BW). Tot het moment van vernietiging zijn aan een vernietigbare rechtshandeling in beginsel de normale rechtsgevolgen verbonden. Een overeenkomst, gesloten onder invloed van dwaling, is tot de vernietiging een geldig contract.

Question 6

Nietigheid na vernietiging verschilt van de nietigheid van rechtswege?

Answer 6

Nietigheid na vernietiging verschilt niet van de nietigheid van rechtswege.

Question 7

In titel 3.2 vinden wij de vernietigingsgronden die relevant kunnen zijn voor alle vermogensrechtelijke rechtshandelingen en derhalve ook voor de overeenkomst?

Answer 7

onbekwaamheid (art. 3:32 BW), geestelijke stoornis (art. 3:34 BW), wilsgebreken (art. 3:44 BW), vormgebreken (art. 3:39 BW) en de actio Pauliana (art. 3:45 BW)

Question 8

in het algemene overeenkomstenrecht treffen wij vernietigingsgronden aan?

Answer 8

dwaling (art. 6:228 BW), de voortbouwende overeenkomsten (art. 6:229 BW) en de onredelijk bezwarende algemene voorwaarden (art. 6:233, sub a, BW)

Question 9

Zijn deze vernietigingsgronden ook van toepassing op andere meerzijdige (en eenzijdige) vermogensrechtelijke rechtshandelingen?

Answer 9

Ingevolge artikel 6:216 BW (schakelbepaling) kunnen deze vernietigingsgronden ook van toepassing zijn op andere meerzijdige (en eenzijdige) vermogensrechtelijke rechtshandelingen.

Question 10

Onderverdeling nietigheid?

Answer 10

Nietigheid kan in absolute en relatieve nietigheid worden onderverdeeld.

Question 11

Hoofdregel bij nietigheid?

Answer 11

Hoofdregel is dat een nietige overeenkomst absoluut nietig is, de nietigheid werkt tegenover iedereen en iedereen kan de nietigheid laten gelden.

Door een handelingsonbevoegde gesloten overeenkomsten of overeenkomsten waarvan de inhoud in strijd is met de openbare orde of goede zeden, zijn van rechtswege nietig (vgl. art. 3:43 BW en art. 3:40 BW). In een procedure zal de rechter (indien partijen er geen beroep op doen) op eigen initiatief (ambtshalve) deze nietigheid constateren.

Question 12

Relatieve nietigheid?

Answer 12

Relatieve nietigheid (de nietigheid werkt slechts ten aanzien van bepaalde personen of in bepaalde relaties) is uitzondering (bijv. de actio Pauliana, art. 3:45 e.v. BW).

Question 13

Gevolgen nietige overeenkomst?

Answer 13

Een nietige overeenkomst ontbeert de door partijen beoogde rechtsgevolgen en verplicht partijen, indien zij aan de overeenkomst reeds uitvoering hebben gegeven, de ontvangen prestaties op grond van onverschuldigde betaling (art. 6:203 BW e.v) ongedaan te maken.

Question 14

Het streven van de wetgever is namelijk gericht op?

Answer 14

drie artikelen (art. 3:41 (partiële nietigheid), art. 3:42 (conversie) en art. 3:58 (bekrachtiging), waardoor eerder genoemde hoofdregel zo veel mogelijk wordt ingeperkt. Het streven van de wetgever is namelijk gericht op een doelmatig functionerend rechtsverkeer. Een nietigheid mag niet verder ingrijpen dan door haar doel wordt gerechtvaardigd. De artikelen 3:41 en 3:42 BW zijn van toepassing ongeacht of de nietigheid van rechtswege of door een beroep op een vernietigingsgrond is ontstaan. Artikel 3:58 BW is alleen van toepassing op de nietigheid van rechtswege.

Question 15

Uitgangspunt bij toepassing van artikel 3:41 BW ?

Answer 15

Uitgangspunt bij toepassing van artikel 3:41 BW is dat de overeenkomst in een nietig en een geldig deel kan worden gesplitst.

Het arrest Maduro-Maduro (HR 16 november 1984, NJ 1985, 624) betrof een koopovereenkomst waarin partijen het beding hadden opgenomen dat een deel van de koopsom zwart zou worden betaald. Een dergelijk beding is nietig. Het verplicht partijen tot een prestatie die bij de wet verboden is (zie art. 3:40 BW). Het hof oordeelde dat de gehele koopovereenkomst nietig was. De Hoge Raad casseerde en bepaalde dat onderzocht moet worden in hoeverre de gestelde overeenkomst voor het overige in onverbrekelijk verband staat met het nietige beding omtrent de zwarte betaling.

Question 16

Blijft een overeenkomst in zijn geheel in stand?

Answer 16

Een overeenkomst blijft dus voor het overige in stand als de overeenkomst ook zonder het nietige beding zou zijn gesloten (vgl. art. 3:41 BW.

Question 17

Andere vorm van partiele nietigheid?

Answer 17

Ook uit een wetsbepaling kan voortvloeien dat de nietigheid slechts het beding en niet de hele overeenkomst betreft, bijvoorbeeld artikel 7:652 BW, waarin wordt bepaald dat de proeftijd in een arbeidsovereenkomst maximaal op twee maanden kan worden gesteld.

Question 18

Conversie?

Answer 18

Een nietige overeenkomst wordt van rechtswege omgezet in een andere (geldige) overeenkomst indien de strekking van de nietige overeenkomst in zodanige mate aan een geldige overeenkomst beantwoordt, dat aangenomen moet worden dat die andere overeenkomst zou zijn verricht, zo van de eerstgenoemde overeenkomst wegens haar nietigheid was afgezien (art. 3:42 BW).

Question 19

Begrenzing conversie?

Answer 19

Conversie wordt als op doelmatigheid gebaseerde rechtsfiguur begrensd door de redelijkheid en billijkheid. Geen conversie vindt plaats indien dit onredelijk zou zijn jegens een belanghebbende die niet als partij aan de nietige rechtshandeling heeft meegewerkt.

Question 20

Wat si het effect van de strekking van een wettelijke regeling op conversie?

Answer 20

Ook de strekking van de wettelijke regeling waaruit de nietigheid voortvloeit, kan tot gevolg hebben dat er geen conversie plaatsvindt. Zo zal een onredelijk bezwarend beding in algemene voorwaarden (zie afdeling 6.5.3) niet snel worden geconverteerd in een beding dat niet onredelijk bezwarend is. Een dergelijke omzetting zou immers tot gevolg hebben dat de gebruiker van algemene voorwaarden zonder risico onredelijk bezwarende bedingen in zijn algemene voorwaarden kan blijven opnemen. Hetzelfde kan worden opgemerkt met betrekking tot artikel 7:652 BW. Een proeftijd in strijd met artikel 7:652 BW wordt niet omgezet in een proeftijd welke beantwoordt aan artikel 7:652 BW. In dit verband wordt wel gesproken van de ijzeren proeftijd.

Question 21

Indien een vereiste voor de geldigheid van een overeenkomst ontbreekt, komt de vraag op wat rechtens is wanneer op een later tijdstip dit ontbrekende vereiste alsnog wordt vervuld?

Answer 21

Bekrachtiging, ook wel aangeduid als convalescentie, biedt de oplossing (art. 3:58, eerste lid, BW). De nietige overeenkomst wordt door het in vervulling gaan van het ontbrekende geldigheidsvereiste alsnog geldig.

Voorbeeld
V verkoopt en draagt zijn !ets in eigendom over aan K. Een geldige overdracht vereist ingevolge artikel 3:84, eerste lid, BW een geldige titel, een geldige leveringshandeling en beschikkingsbevoegdheid van de vervreemder, in casu V. Achteraf blijkt dat V niet beschikkingsbevoegd was, er is derhalve geen sprake van een geldige overdracht V-K.

[page87image568]

Enkele maanden later weet V de eigendom van de aan K verkochte !ets te verkrijgen en wordt daardoor alsnog beschikkingsbevoegd. Artikel 3:58 BW heeft nu tot gevolg dat de nietige overdracht V-K alsnog, met terugwerkende kracht, geldig wordt.

Question 22

Is bekrachtiging zowel bij eenzijdige als meerzijdige rechtshandelingen mogelijk?

Answer 22

Bekrachtiging is zowel bij eenzijdige als meerzijdige rechtshandelingen mogelijk.

Question 23

Is bekrachtiging van toepassing op nietige en vernietigbare overeenkomsten?

Answer 23

Bekrachtiging is echter alleen van toepassing op overeenkomsten die van rechtswege nietig zijn. Vernietigbare rechtshandelingen kunnen ex artikel 3:55 BW worden bevestigd.

Question 24

Bekrachtiging treedt in als gevolg van?

Answer 24

Bekrachtiging treedt van rechtswege in (een beroep erop wordt niet vereist). Artikel 3:58 BW bevat dan ook een beperking aan de mogelijkheid van bekrachtiging. Vereist is dat alle onmiddellijk belanghebbenden die zich op het gebrek hadden kunnen beroepen, in de tussen de handeling en de vervulling van het vereiste liggende tijdsruimte de handeling als geldig hebben aangemerkt. Uit deze beperking volgt logischerwijs dat bekrachtiging niet kan voorkomen bij nietigheden ten gevolge van een beroep op een vernietigingsgrond.

Question 25

Verklaar de terugwerkende kracht van nietigheid?

Answer 25

Terugwerkende kracht

Nietigheid die intreedt na een beroep op een vernietigingsgrond, verschilt in beginsel niet van nietigheid van rechtswege. Vernietiging heeft terugwerkende kracht (art. 3:53, eerste lid, BW) en goederenrechtelijk effect.

Voorbeeld

Een koopovereenkomst brengt voor de verkoper de verplichting mede om de verkochte zaak aan de koper in eigendom over te dragen (art. 7:9 BW). Voor een geldige overdracht is een levering, een geldige titel en beschikkingsbevoegdheid van de verkoper vereist (art. 3:84, eerste lid, BW). Titel voor de overdracht is hier de verbintenis die voortvloeit uit de koopovereenkomst. Wanneer de overeenkomst met terugwerkende kracht wordt vernietigd, heeft derhalve nimmer een verbintenis tot overdracht bestaan. Aldus is niet voldaan aan het vereiste van een geldige titel zoals bedoeld in artikel 3:84, eerste lid, BW waardoor ook de overdracht nimmer rechtsgevolg heeft gehad.

Goederenrechtelijk effect
Vernietiging heeft niet alleen terugwerkende kracht maar ook goederenrechtelijk effect. De verkoper is steeds eigenaar van de verkochte zaak gebleven. Dit causale stelsel schept risico’s voor derden. Wanneer in bovenstaand geval de koper de zaak vervolgens heeft doorgeleverd aan een derde, dan blijkt achteraf dat deze derde heeft

verkregen van iemand die zelf geen eigenaar en daardoor niet beschikkingsbevoegd was. Aldus is ook de overdracht door de eerste koper aan deze derde ongeldig. De risico’s van een causaal stelsel van overdracht voor derden te goeder trouw worden voor een belangrijk deel opgevangen door de artikelen 3:86 en 3:88 BW.

Question 26

Effect terugwerkende kracht?

Answer 26

De terugwerkende kracht is een #ctie, een constructief hulpmiddel dat enkel betrekking heeft op de rechtsgevolgen. De terugwerkende kracht kan uiteraard niet verhinderen dat feitelijk reeds uitvoering is gegeven aan de overeenkomst. Heeft de vernietiging betrekking op een obligatoire overeenkomst (art. 6:213 BW), dan heeft deze overeenkomst nimmer de beoogde verbintenissen doen ontstaan. Voor zover partijen reeds op grond van de (vernietigde) overeenkomst hebben gepresteerd of betaald, hebben zij onverschuldigd (zonder rechtsgrond) betaald. De terugwerkende kracht van de vernietiging brengt in beginsel mede dat partijen elkaar over en weer moeten herstellen in de positie waarin zij verkeerden voordat de overeenkomst was aangegaan (zie art. 6:203 e.v. BW).

Question 27

Wat als de ongedaanmaking bezwaarlijk is?

Answer 27

Ongedaanmaking is bezwaarlijk
Indien de reeds ingetreden gevolgen van een rechtshandeling bezwaarlijk ongedaan kunnen worden gemaakt, kan de rechter desgevraagd aan een vernietiging geheel of ten dele haar werking ontzeggen (art. 3:53, tweede lid, BW).

Question 28

De wetgever beoogt om de ingrijpende gevolgen van vernietiging zo veel mogelijk te beperken?

Answer 28

De bevoegdheid tot vernietiging vervalt indien de wederpartij van degene die een beroep kan doen op misbruik van omstandigheden dan wel dwaling tijdig een wijziging van de gevolgen van de overeenkomst voorstelt, die het nadeel op afdoende wijze opheft (artikel 3:54, eerste lid, BW en 6:230, eerste lid, BW).

Deze regeling ziet vooral op gevallen waarin sprake is van #nancieel nadeel. Is het nadeel enkel in het sluiten van de overeenkomst gelegen, dan zal de wederpartij van de dwaler door een wijzigingsvoorstel het desbetreffende nadeel niet kunnen opheffen. Het voorstel moet tijdig worden gedaan. In de praktijk zal meestal nadat een beroep is gedaan op misbruik van omstandigheden of dwaling, de vraag opkomen of het nadeel door een wijziging van de overeenkomst kan worden opgeheven. Vandaar dat wordt aangenomen dat in geval van een buitengerechtelijke vernietiging nog onverwijld na ontvangst van de vernietigingsverklaring door de wederpartij, een wijziging van de overeenkomst kan worden voorgesteld.

Question 29

Heeft de rechter een discretionaire beveogdheid?

Answer 29

Wanneer een der partijen dit heeft verlangd heeft de rechter een discretionaire bevoegdheid om in plaats van vernietiging wegens misbruik van omstandigheden/dwaling ter opheffing van het nadeel de gevolgen van de rechtshandeling te wijzigen.

Question 30

Bevestigen?

Answer 30

Degene die bevoegd is te vernietigen kan ook opteren voor bevestiging (art. 3:55, eerste lid, BW). Bevestiging heeft tot gevolg dat de overeenkomst de#nitief geldig wordt, de bevoegdheid om te vernietigen vervalt. De oorspronkelijk aantastbare geldige overeenkomst wordt hierdoor onaantastbaar.

Question 31

bevestiging van een rechtshandeling vs rechtsverwerking?

Answer 31

Van bevestiging van een rechtshandeling moet de rechtsfiguur rechtsverwerking worden onderscheiden. Anders dan bevestiging steunt rechtsverwerking niet op de wil van de vernietigingsbevoegde. Onder omstandigheden koppelt het recht aan bepaalde gedragingen van de vernietigingsbevoegde het gevolg dat hij het desbetreffende recht heeft verwerkt. Rechtsverwerking vormt een toepassing van de derogerende werking van redelijkheid en billijkheid (artt. 6:2, tweede lid, en 6:248, tweede lid, BW

Question 32

Bevestiging vs bekrachtiging?

Answer 32

Bevestiging moet tevens worden onderscheiden van de rechtsfiguur bekrachtiging in artikel 3:58 BW. Bevestiging brengt mede dat een geldige maar vernietigbare rechtshandeling onaantastbaar wordt. Bekrachtiging houdt in dat een ongeldige rechtshandeling met terugwerkende kracht wordt geheeld doordat een ontbrekend constitutief vereiste alsnog in vervulling gaat.

Question 33

Redelijke termijn?

Answer 33

De wederpartij van degene die bevoegd is de rechtshandeling te vernietigen verkeert in onzekerheid. De overeenkomst is immers geldig maar aantastbaar. Tot het moment van vernietiging is de wederpartij aan de overeenkomst gebonden. De wederpartij heeft de mogelijkheid om aan deze onzekerheid een einde te maken door aan de vernietigingsbevoegde een redelijke termijn te stellen om te kiezen tussen bevestiging en vernietiging. Wordt in deze periode geen keuze gemaakt, dan vervalt de vernietigingsbevoegdheid (art. 3:55, tweede lid, BW).

Question 34

Een rechtshandeling kan worden vernietigd ?

Answer 34

Een rechtshandeling kan door een buitengerechtelijke verklaring of door een rechterlijke uitspraak worden vernietigd (art 3:49 BW). Deze buitengerechtelijke verklaring van de dwaler is een gerichte eenzijdige rechtshandeling (art. 3:37, derde lid, BW) en kan in beginsel in iedere vorm geschieden (art. 3:37, eerste lid, BW).

Question 35

Uitzondering op de buitengerechtelijke verklaring?

Answer 35

Artikel 3:50, tweede lid, BW bevat een uitzondering. Een buitengerechtelijke verklaring kan een rechtshandeling met betrekking tot een registergoed, die heeft geleid tot een inschrijving in de openbare registers of tot een tot levering van een registergoed bestemde akte (zie art. 3:89 BW), slechts vernietigen indien alle partijen in de vernietiging berusten.

Voorbeeld
K koopt van gemeente G een stuk grond op het industrieterrein met de bedoeling daarop een fabriek te bouwen. Vervolgens moet K constateren dat de grond sterk is verontreinigd hetgeen tot gevolg heeft dat op de aangekochte grond geen fabriek kan worden gebouwd. Aangenomen dat sprake is van dwaling (art. 6:228 BW) kan K deze koopovereenkomst vernietigen. Deze vernietiging kan K effectueren door een buitengerechtelijke verklaring. Is de grond reeds in eigendom aan koper K overgedragen, dan brengt artikel 3:50, tweede lid, BW mede dat K alleen door middel van een buitengerechtelijke verklaring de koopovereenkomst op grond van dwaling kan vernietigen, wanneer de gemeente daarin berust. Grond is immers een registergoed (zie art. 3:10 BW jo art. 3:89, eerste lid, BW).
NB: ook wanneer de eigendom nog niet is overgedragen maar de akte bestemd voor de levering wel reeds is voltooid, is een buitengerechtelijke vernietiging uitsluitend mogelijk wanneer de gemeente daarin berust.

Question 36

Tweede manier van vernietigen van een rechtshandeling?

Answer 36

Een rechterlijke uitspraak vernietigt een rechtshandeling doordat een beroep in rechte op een vernietigingsgrond wordt aanvaard (art. 3:51, eerste lid, BW).

Question 37

Het beroep in rechte op een vernietigingsgrond kan op drie manieren geschieden?

Answer 37

In het gegeven voorbeeld kan K een rechtsvordering tot vernietiging van de koopovereenkomst instellen tegen gemeente G. Koper K kan echter ook als gedaagde (in reconventie) de vernietiging van de koopovereenkomst vorderen. K heeft de dwaling bemerkt nog voor de overdracht heeft plaatsgevonden. K weigert daarop zijn medewerking aan de overdracht zonder een beroep te doen op de vernietiging. Hierop dagvaardt gemeente G koper K in rechte en vordert een veroordeling tot medewerking aan de uitvoering van de koopovereenkomst. De derde mogelijkheid om in rechte een beroep te doen op een vernietigingsgrond is dat K, in rechte door gemeente G aangesproken tot nakoming van de koopovereenkomst, zich verweert met de stelling dat hij heeft gedwaald en daarom niet meewerkt aan de uitvoering van de koopovereenkomst. In dit geval vordert K niet in reconventie vernietiging,

[page91image552]

maar doet K bij wege van exceptief verweer een beroep op dwaling (vgl. art. 3:51, derde lid, BW).

Question 38

Het beroep in rechte op de vernietigingsgrond brengt geen vernietiging van de overeenkomst tot stand

Hoe dan wel?

Answer 38

De overeenkomst wordt eerst vernietigd door de uitspraak van de rechter waarin het beroep op de vernietigingsgrond wordt aanvaard, een zogenaamd constitutief vonnis. Artikel 3:51, eerste lid, BW bepaalt dat de vernietiging intreedt doordat in de uitspraak van de rechter het beroep op de vernietigingsgrond wordt aanvaard. Hiermee wordt aangegeven dat niet noodzakelijk is dat de rechter met zo veel woorden de overeenkomst vernietigt. De beslissing behoeft niet in een uitdrukkelijk dictum te worden neergelegd.

Question 39

Bevoegdheden partijen?

Answer 39

Partijen zijn in beginsel vrij om overeen te komen dat de vernietiging enkel door een beroep in rechte kan worden bewerkstelligd. De bevoegdheid om een beding in algemene voorwaarden door een buitengerechtelijke verklaring te vernietigen kan echter op grond van artikel 6:246 BW niet worden uitgesloten.

Question 40

Verjaring rechtsvordering?

Answer 40

De rechtsvordering tot vernietiging van een rechtshandeling verjaart door een termijn van drie jaren (zie art. 3:52, eerste lid, BW).

Question 41

Wanneer begint de verjaringstermijn te lopen?

Answer 41

De wet geeft aan op welk moment de verjaringstermijn begint te lopen. Na verstrijken van de verjaringstermijn kan de vernietigingsbevoegde geen rechtsvordering meer instellen (zie voor de bevrijdende of extinctieve verjaring in het algemeen de artt. 3:306 e.v. BW). Door de verjaring gaat alleen de mogelijkheid teniet om het recht door middel van een rechtsvordering te effectueren.

Question 42

Zwakke werking van de extinctieve verjaring?

Answer 42

Het recht waaraan de rechtsvordering is gekoppeld, blijft in stand (zwakke werking van de extinctieve verjaring).

Question 43

Wat gebeurt er dus na het vertsrijken van de verjaringstermijn?

Answer 43

Aldus kan na verstrijken van de verjaringstermijn de oorspronkelijke vernietigingsbevoegde noch in conventie, noch in reconventie de vernietiging vorderen.

Question 44

De derde mogelijkheid waarop in rechte de vernietiging kan worden ingeroepen?

Answer 44

De derde mogelijkheid waarop in rechte de vernietiging kan worden ingeroepen is bij wijze van exceptief verweer. De wet bepaalt in artikel 3:51, derde lid, BW dat ondanks de verjaring van de rechtsvordering in rechte, te allen tijde een beroep kan worden gedaan op de vernietigingsgrond bij wege van exceptief verweer. Aldus belet de verjaring van de rechtsvordering niet dat er in rechte een beroep wordt gedaan op de vernietigingsgrond. De ratio van deze regeling is dat zolang de wederpartij stil zit en deze blijkbaar geen gebruik van de gebrekkige rechtshandeling wil maken, ook de andere partij niet zijnerzijds het initiatief tot een procedure behoeft te nemen

Question 45

Uitzondering op de regel van exceptief verweer?

Answer 45

Op de regel van artikel 3: 51, derde lid, BW maakt artikel 7:23 BW in geval van een koopovereenkomst een uitzondering. De koper kan zich er niet meer op beroepen

dat de afgeleverde zaak niet aan de overeenkomst beantwoordt (non-conformiteit, art. 7:17 BW) als de koper niet binnen bekwame tijd nadat hij de non-conformiteit heeft ontdekt of redelijkerwijs had behoren te ontdekken de verkoper hiervan in kennis stelt. De rechtsvordering verjaart twee jaar na deze kennisgeving; ook een beroep in rechte op de non-conformiteit bij wijze van verweer is dan niet meer mogelijk.

Question 46

Arrest Pouw-Visser?

Answer 46

Artikel 7:23 BW geldt ook voor een vordering tot vernietiging op grond van dwaling, ook bij wijze van verweer (HR 29 juni 2007, NJ 2008, 606 Pouw-Visser

Question 47

Vernietiging door een buitengerechtelijke verklaring na verjaring van de rechtsvordering?

Answer 47

Hierboven is reeds besproken dat vernietiging ook door een buitengerechtelijke verklaring mogelijk is. Na de verjaring van de rechtsvordering vervalt ook de mogelijkheid om door een buitengerechtelijke verklaring te vernietigen (art. 3:52, tweede lid, BW).

Question 48

Omschrijf arrest Maduro - Maduro?

Answer 48

Maduro-Maduro (Buena Vista) HR 16-11-1984, NJ 1985, 624
WB 166, 393
TB 155, 201
koopovereenkomst die verplicht tot een bij de wet verboden prestatie (3 : 40). in de
notariële akte wordt een lagere koopsom vermeld dan de werkelijk overeengekomen
koopsom. Patiele nietigheid.

Question 49

Omschrijf arrest Pouw - Visser?

Answer 49

Pouw-Visser HR 29-06-2007, NJ 2008-606
WB 171, 269ev, 286, 382 (WB2 323, 348ev)
TB 224
De veriaringstermijn van art. 7 : 23 lid 2 geldt tevens voor een verweer of vordering op
grond van dwaling gebaseerde feiten die eveneens de stelling zouden kunnen
rechtvaardigen dat de afgeleverde zaak niet aan de overeenkomst beantwoordt.

Question 50

Omschrijf computercursusarrest/Kaelen - ECS?

Answer 50

Computercursusarrest/Kaelen-ECS HR 14-10-1983, NJ 1984, 106
WB 178, 390 TB 132
Zie art. 1 : 234 lid 3. Toestemming tot het verrichten van de rechtshandeling wordt
verondersteld te zijn verleend, indien deze in het maatschappelijk verkeer gebruikelijk is.