A&F- het beenderstelsel Flashcards
Wat is het bewegingsstelsel ?
De spieren en botten (beenderen) samen
Wat zijn de functies van botten?
- Ondersteuning (stabiliteit (ook spieren nodig) en structuur hebben)
- Opslag calcium en fosfaat
- Vorming bloedcellen (in het beenweg)
- Bescherming (van de organen)
- Hefboomwerking (zorgen spieren en botten samen voor om krachten te kunnen leveren)
(zie homeostase calcium op blz 94)
Welke verschillende botten hebben we?
- De lange beenderen: ledematen (lange een beetje rondige botten)
- De korte beenderen: handen, voeten (wat meer vierkante botten)
- Onregelmatige botten: wervels
- Platte beenderen: ribben, schouders, schedelbeenderen ‘‘platte structuren’’
Wat zijn de macrostructuren van een bot?
- Epifyse (uitseeksels(
- Diafyse (tussenstuk)
- In de diafyse van een bot ligt de mergholte. Hierin zit beenmerg (maakt bloedcellen aan)
- Tussen de epifyse en de diafyse zit de groeischijf (‘’ hier roeit het bot, daar worden de botcellen aangemaakt waardoor de diafyse en epifyse gaan groeien’’)
Als je naar een bot kijkt heb je:
- Compact bot (‘’ dichte matrix: levert stevigheid en bescherming’’)
- Spongieus bot (‘’ sponsvormig: zorgt ervoor dat de botten niet te zwaar worden’’)
- Het periost = beenvlies= buitenste vlies
- Endost/ endostem= binnenste bekleding van mergholte/ spingieus bot
‘’ Het spongieus bot zie je met name aan de boven en onderkant van lange ledematen. ‘’
‘’ Als je wat meer in het midden in het bot gaat kijken zie je dat daar merg in zit, dit is of rood (rode bloedcellen gemaakt) of geel (meer vetopslag)’’
‘’Gewrichtskraakbeen zorgt ervoor dat het zacht langs elkaar kan bewegen (blauw). Het beenvlies/ periost zit verweven met zenuwen en bloedvaten. Vb. scheen stoten doet hierdoor pijn. In de medullaire holte (= holte van je bot) zit beenmerg.’’
zIE AANTEK
Wat zien we als we een botplakje onder de microscoop leggen , wat voor cellen zien we dan.
Microstructuren
Osteo= bot cyt=cellen-
Clast= afbreken
- Osteocyten: volwassen (bot)cellen
- Osteoclasten: cellen die de matrix afbreken (‘’ maken calcium vrij’’)
- Osteoblasten: cellen die nieuwe matrix vormen
‘’ Je hebt een continue aanvoer en afbraak van cellen nodig om ze gezond te houden. In een normale volwassene of jong volwassene werkt dit goed, maar bij veroudering wordt de balans verstoord en krijg je broze botten.’’
Wat is het verschil tussen osteopenie en osteoporose?
Osteopenie: onvoldoende verbening (wanneer je meer afbreekt dan aanmaakt)
Osteoporose: poreus bot (wanneer osteopenie in exterme vorm plaatsvindt)
‘’ Mensen die ouder zijn hebben dus meer kans om hun botten te breken’’
‘’ Op het moment dat osteoclasten teveel afbreken krijg je osteoporose’’
Wat is calcificatie?
Verbening van botten
’’ 6 weken na bevruchting begint skeletgroei , eerst kraakbaan in de aanleg en daarna gaat het caLcificeren’’
Welke 3 verschillende soorten verbindingen/ articulaties hebben we?
- Onbeweegelijke verbindingen (synartrosen)
Syn= samengevoegd/ gezamenlijk. Dus gezamenlijke gewrichten. - Enigszins bewegelijk (amfiartrosen). Vb. de symfyse (rekbaar voo de schedel van een kind. Wordt ook zachter onder invloed van een zwangerschap)
- Vrij bewegelijk (diatrosen)
’’ Synarthrosen: met slapen beweeg je niet
Amfiartrosen: met appen beweeg je enigszins
Diartrosen: met dansen beweeg je vrij veel’’
Wat zijn synartrosen?
Onbeweeglijke verbindingen. Deze zijn echt vergroeide gewrichten of vergroeide verbindingen.
Het is een naadverbindingen (net of het aan elkaar is gestikt), ook wel spijkergewricht genoemd (alsof HET aan elkaar gespijkerd zit)
Wat zijn de synchondrose?
Verbindingen van de synarthrosen die met kraakbeen aan elkaar zitten.
Bijv. ribben die vanaf borstbeen verbonden zijn aan borstkas.
Wat zijn de verschillende soorten gewrichten? en wat doen ze
- Kogelgewrichten: een soort kogel in een kom (schouder, heup).
‘’Beweging in bijna alle richtingen’’ - Scharniergewricht: kan alleen heen en weer bewegen
(pols)
‘’ Beweging in slechts 1 vlak’’ - Zadelgewricht: bot draait binnen een hoek van 90 graden ron zijn as, echte rotatie niet mogelijk (duim)
- Rolgewricht: ‘’ Kleine draaiing rond de lengteas beide beenderen’’ (spaakbeen en ellepijp)
- Atlas en draaier (axis) : het AA gewricht speelt een rol bij het bewegen van de wervels ten opzichte van elkaar
EZELSBRUG: kunnen schapen zingen rondom apen
Wat is adductie?
Bewegingen
Het naar de middenlijn toe brengen
ad= naartoe
ab= vanaf (ab–> in duits vanaf)
ducere= brengen
Wat is abductie?
Bewegingen
Het van de middenlijn af brengen
ad= naartoe
ab= vanaf (ab–> in duits vanaf)
ducere= brengen
Wat is flexie?
Bewegingen
Buigen
Extensie en flexie wordt gedaan door antagonisten.
Wat is extensie
Bewegingen
Strekken
(extend –> in engels verlengen)
Extensie en flexie wordt gedaan door antagonisten.
Wat is hyperextensie?
Bewegingen
Verder strekken dan de achterlijn
Welke verschillende vormen van flexie van de hand zijn er, en wat is het onderscheid?
Bewegingen: hand
- Palmairflexie: flexie van de hand/ pols richting de palm
- Dorsaalflexie: een vorm van hyperexentsie, dit is extensie naar de rugzijde van de hand.
Welke verschillende vormen van flexie van de voet zijn er, en wat is het onderscheid?
Bewegingen: voet
- Plantaire flexie: flexie naar de zool
- Dorsiflexie/ doorsaalflexie: flexie van de voet/ tenen richting de ruchtzijde
Wat is endorotatie?
Bewegingen: ledematen
naar binnen draaien (tov van middelijn)
Wat is exorotatie?
bewegingen: ledematen
Naar buiten draaien (tov van middelijn)
Wat is pronatie?
bewegingen: pols en hand
Hand is naar binnen gedraaid (duimen zijn naar binnen gedraaid)
–> niet anatomische houding
specifieke termen voor de pols en hand. Het gaat om exo en endorotatie
Wat is supinatie?
bewegingen: pols en hand
Hand is naar buiten gedraaid (duimen zijn naar buiten gedraaid)
Supinatie –> soep eten
specifieke termen voor de pols en hand. Het gaat om exo en endorotatie
Wat is eversie?
Bewegingen: voet
Voet naar buiten draaien
Wat is inversie?
bewegingen: voet
Voet naar binnen draaien
