Cwiczenia Vb - Badanie płynu mózgowo rdzeniowego Flashcards

(70 cards)

1
Q

Ile PMR znjaduje sie w warunkach fizjologicznych u doroslego czlowieka?

A

około 150ml płynu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Ile PMR jest wytwarzane przez sploty naczyniowe zlokalizowane w komorach bocznych?

A

500ml/dobę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Ile razy dokonuję się całkowita wymiana płynów w ciągu doby?

A

3-krotnie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Jakich substancji o dużej masie cząsteczkowej i niektórych drobnocząsteczkowych nie przepuszczają ściany splotu naczyniowego w warunkach fizjologicznych?

A

duża masa cząsteczkowa - białka

związki drobnocząsteczkowe - cholesterol, bilirubina, kwasy tłuszczowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jakie substancje łatwo przenikają i są transportowane przez sploty naczyniowe do PMR?

A

jony sodowe, chlorkowe, glukoza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jakie właściwości ma PMR i dzięki czemu?

A

*bezbarwny,

*przejrzysty,

*zawiera niskie stężenie białka,

*niewiele komórek,

*niskie stężenie elektrolitów i glukozy

Dzięki istnieniu bariery „krew-płyn mózgowo-rdzeniowy”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Jak pobieramy PMR?

A
  • punkcja lędźwiowa
  • punkcja podpotyliczna
  • punkcja komory bocznej (u niemowląt z niezrośniętym ciemiączkiem)
  • przez nakłucie komór mózgu (śródoperacyjnie)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Jakie jest prawidłowe ciśnienie PMR u dorosłego?

A

50-180mmHg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Ile płynu można pobrać przy prawidłowym PMR podczas punkcji lędźwiowej?

A

u dorosłych: do 20ml (do 15% objętości)

u dzieci: mniej (bo mniejsza objętość)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Ile płynu można pobrać przy mniejszym ciśnieniu PMR podczas punkcji lędźwiowej?

A

1-2ml

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wskazania do badania PMR:

A

Choroby neurologiczne lub ich podejrzenia:

  • zakażenia: zapalenie opon mózgowych, mózgu, ropień mózgu, aseptyczne zapalenie opon mózgowych
  • krwawienie: podpajęczynówkowe, śródmózgowe
  • choroby neurologiczne: stwardnienie rozsiane, zespół Guillaina-Barrego, Polineuropatie zapalne
  • choroby nowotworowe: białaczka, chłoniak, przerzuty raka
  • guz: mózgu, rdzenia kręgowego
  • leczenie: chemioterapia, środki znieczulenia przewodowego, radiologiczne środki cieniujące (kontrast), terapia antybiotykowa
  • choroby otępienne: choroba Alzheimera, Creutzfeldta-Jakoba
  • procesy uciskowe rdzenia kręgowego
  • toczeń układowy
  • encefalopatia wątrobowa
  • wodogłowie normotensyjne
  • lekooporne padaczki
  • podejrzenie chorób metabolicznych u dzieci
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Przeciwwskazania do badania PMR:

A
  • wzrost ciśnienia śródczaszkowego (nagłe zmniejszenie ciśnienia śródczaszkowego po upuście PMR – powikłanie zagrażające życiu)
  • miejscowe zakażenie okolicy lędźwiowej
  • zaburzenie krzepliwości krwi
  • u noworodków: ciężka niewydolność krążeniowo-oddechowa (zgięcie szyi i tułowia podczas zabiegu może pogłębić zaburzenia oddychania)
  • zakażenie układowe
  • posocznica (sepsa)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Jakie jest bezwględne wskazanie do wykonania badania PMR u noworodków i niemowląt?

A

posocznica

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Ile PMR należy pobrać?

A

do trzech lub więcej probówek:

I: do testów chemicznych lub/i immunologicznych

II: do badań mikrobiologicznych

III: do badania mikroskopowego za zawartość składników komórkowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Jakie badanie powinno towarzyszyć badaniu PMR?

A

badanie krwi żylenej w czasie krótszym niż 12h pozwalającym uzyskać około 2ml surowicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Jak powinien być transportowany PMR?

A

in cito!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Ocena makroskopowa PMR prawidłowe:

A

płyn wodojasny i przejrzysty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Ocena makroskopowa PMR:

nieprawidłowości - zabarwienie czerwone:

A

-zabrawienie czerwone:

*świeżo przbyte krwawienie podpajęczynówkowe

*uraz śródmózgowy

*płyn sztucznie skrwawiony podczas nakłucia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Ocena makroskopowa PMR:

nieprawidłowości - zabarwienie żółte:

A

-ksantochromia: zabarwienie żółte:

*obecność rozpadających się erytrocytów

*w przebiegu żółtaczki

*ilość białka przkraczająca 150mg/l

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Ocena makroskopowa PMR:

nieprawidłowości - zmętnienie:

A

opalescencja (zmętnienie):

-zwiększona liczba krwinek białych - ropne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

>200 leukocytów/mm3

>400 erytrocytów/mm3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Ocena makroskopowa PMR:

nieprawidłowości - płyn ulegający wykrzepieniu:

A
  • w bloku kanału kręgowego spowodowanego guzem rdzenia (zespól zastoinowy)
  • w zwolnionym przepływie PMR - aktywacja czynników krzepnięcia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Rozróżnianie płynu sztucznie skrwawionego od krwawienia patologicznego:

A

Płyn sztucznie skrwawiony:

  • oczyszcza się przy pobieraniu kolejnych próbek
  • przy odwirowaniu jest przejrzysty bezbarwny (płyn patologiczny - hemoliza zachodzi w ciągu 1-2h)
  • w osadzie występują świeże erytrocyty
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Charakterystyka patologicznego PMR:

A
  • barwa nie zmienia się i nie tworzą się skrzepy (jednolicie krwisty)
  • Po odwirowaniu ksantochromiczny (hemoliza erytrocytów w PMR in vivo zachodzi w ciągu 1-2 godzin)
  • W osadzie komórki żerne zawierające erytrocyty (erytrofagi), erytrocyty wyługowane Erytrofagi obecne w PMR przez 4-8 tygodni)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Ocena mikroskopowa PMR:

A

(Pleo-)cytoza norma:

≤5 komórek/μl

<20 komórek/μl u noworodków

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Jaką metodę stosuje się do barwienia preparatów cytologicznych z PMR?
metoda May-Grunwalda-Giemsy (MGG)
26
O czym świadczy występowanie neutrofilii w PMR?
zakażenia bakteryjne lub w choroby niezakaźne
27
O czym świadczy występowanie limfocytów w PMR?
-wzrost w zakażniach wirusowych, gruźliczych, grzybiczych, kiłowych
28
O czym świadczy występowanie komórek plazmatycznych w PMR?
w częsci przypadków stwardnienia rozsianego
29
O czym świadczy występowanie eozynofili w PMR?
zakażenia pasożytnicze, grzybicze, w reakcjach alergicznych
30
O czym świadczy występowanie monocytów w PMR?
wzrost w pleocytozie mieszanej
31
O czym świadczy występowanie makrofagów w PMR?
prawidłowo nie występują, ale po krwawieniu podpajęczynówkowym - erytrofagi (występują w nich kryształki hemosyderyny, hematoidyny i bilirubiny) występowanie erytrofagów zawsze jest wyrazem patologii!!!!!
32
O czym świadczy występowanie blasty w PMR?
komórki białaczkowe
33
Scharakteryzuj erytrofagi:
* Obecne w PMR po wystąpieniu krwawienia do przestrzeni płynowych * Komórka makrofaga może sfagocytować od jednego do kilkunastu erytrocytów * W komórkach makrofagów występują kryształy homosyderyny (brązowo zabarwione ziarenka pochodzące z hemoglobiny), kryształy hematoidyny (żółto-zielone) i bilirubiny * Obecność erytrofagów jest zawsze wyrazem patologii
34
Badania biochemiczne PMR:
- białko całkowite - glukoza - mleczany - różne białka
35
Jakie białka występują w PMR:
o małej masie cząsteczkowej: - transtyretyna (prealbumina) - albumina - dwie transferyny - śladowe ilości IgG
36
Jakie jest prawidłowe stężenie białka w PMR?
15-45mg/dl
37
O czym świadczy zwiększenie stężenie białka całkowitego w PMR?
- zanieczyszczenie płynu krwią obwodową w czasie punkcji - zaburzenie bariery krew-mózg (dysfunkcja śródbłonka naczyń włosowatych) - wzmożona synteza w OUN
38
O czym świadczy spadek stężenia białka całkowitego w PMR?
- wzmożone wchłanianie zwrotne prze komórki pajęczynówki wskutek podwyższonego ciśnienia śródczaszkowego - utrata płyny w następstwie urazu lub następstwie zabiegów inwazyjnych
39
Jakie jest białko referencyjne do monitorowania przepuszczalności bariery krew-mózg i dlaczego?
ALBUMINA - nie jest syntetyzowana w OUN - cała jej obecność pochodzi z krwi na drodze przechodzenia przez barierę k-m
40
Jak ocenia się przepuszczalność bariery krew-mózg?
na podstawie współczynnika: Qalb = albPMR/albsurowica
41
Czy IgG występuje w PMR?
IgG zwykle obecne w PMR (ok. 1 mg/dl)
42
O czym świadczy zwiększenie IgG w PMR?
- o zwiększonym transporcie z krwi do OUN - o syntetyzowaniu wewnątrzoponowo przez limf. B i kom. plazmatyczne wędrujące do OUN w stanach nieprawidłowych
43
Jakie białko stosuje sie jako referencyjne do wyliczania współczynnika Linka i Tibilinga (L-T dla PMR)?
albumina
44
Jak identyfikujemy stany powodujące nasilenie syntezy wewnątrzoponowej IgG?
na podstawie wartosci wspołczynnika Linka i Tibilinga L-T 0,30 - 0,70 prawidłowy L-T \> 0,70 wzmożona synteza wewnątrzoponowa L-T \< 0,30 uszkodzenie bariery krew - mózg
45
Czułym markerem diagnostycznym jakiej choroby jest wspołczynnik L-T?
stwardnienia rozsianego U 90% pacjentów chorych na stwardnienie rozsiane współczynnik L-T przekracza wartość 0,70, zatem może być uznawany za czuły marker diagnostyczny tej choroby
46
Co ma wysoką wartość diagnostyczną i jest wykorzystywany do diagnostyki chorób OUN (współczynnik)?
Współczynnik Linka i Tibilinga (L-T)
47
Na podstawie czego wylicza się współczynnik Linka i Tiblinga?
IgG i albuminy
48
O czym świadczy spadek poziomu glukozy w PMR?
o bakeryjnym ZOMR oraz procesach nowotworowych
49
Czy wzrost glukozy w PMR ma znaczenie w diagnostyce neurologicznej?
wzrost glukozy w PMR **nie ma** znaczenia w diagnostyce neurologicznej
50
O czym świadczy wzrost poziomu mleczanów w PMR?
- nasilony metabolizm beztlenowy - bakeryjne zapalenie opon mózgowych - wirusowe zapalenie o.m. - w dysfunkcji bariery krew-mózg i procesach nowotworowych stężenie mleczanów jest niezależne od stężenia we krwi!
51
Wartości referencyjne PMR:
* Erytrocyty Nieobecne * Komórki plazmatyczne, Eo Nieobecne * Aktywowane limfocyty B \< 0.1% * PMNs \< 10% * Glukoza 50-60% wartości w surowicy * Mleczany \< 2.1 mmol/L * Białko całkowite \< 45(50) mg/dl
52
Wartości referencyjne PMR podczas ropnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych:
* barwa: żółtawy * przejrzystość: mętny * cytoza/μl: 100 do kilka tysięcy * PMNs %: 95-100 * limfocyty %: ---- * białko g/L: 2 * glukoza %surowicy: ↓↓↓ ( * mleczany mmol/L : ↑↑↑ (\>3.5)
53
Wartości referencyjne PMR podczas wirusowego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych:
barwa: wodojasny przejrzystość: klarowny cytoza/μl: \<100 PMNs %: 0-25 limfocyty %: _75_ białko g/L: ↑ glukoza %surowicy: N lub ↓ mleczany mmol/L : N lub ↑ (2.2-3)
54
Przyczyny wytwarzania się płynu surowiczego:
- ↑ wzrost przepuszczalności naczyń włosowatych w ich ścianie - ↑ wzrost ciśnienia hydrostatyczne panującego w naczyniach (ciśnienie tętnicze) - ↓ spadek ciśnienia onkotycznego zależne od obecności białek we krwi - ↓ spadek wchłaniania płynu przez układ chłonny (usuwanie płynu z jam ciała na drodze wchłaniania)
55
Czym cechuje się płyn surowiczy?
niewielką ilością limfocytów i komórek międzybłonka
56
Etiologia powstania PRZESIĘKU:
- wzrost ciśnienia hydrostatycznego - obniżenie ciśnienia onkotycznego - zmiany nie mają charakteru zapalnego - **rozpoznanie przesięku na ogół wyklucza potrzebę dalszych badań laoratoryjnych** - podjęcie leczenia przyczynowego
57
Etiologia powstania WYSIĘKU:
- wzrost przepuszczalności naczyń włosowatych - zmniejszone wchłanianie przez układ chłonny - zmiany mają charakter zapalny albo są związane z procesem nowotworowym **-wysięki wymagają dalszych badań w celu wyodrębnienia czynnika przyczynowego**
58
Ocena cech fizycznych w badanym płynie:
- barwa - przejrzystość - ciężar właściwy - osmolarność - pH - tendencja do wykrzepiania - próba Rivalty (wytrącenia białka w postaci smugi po dodaniu kwasu octowego, co przemiawia za steż. białka \>3g/dl)
59
Scharakteryzuj przesięk:
* barwa: bursztynowa * przejrzystość: klarowny * ciężar właściwy: * pH: jak w surowicy: 7.35 * Białko całkowite \< 3.0 g/dl * Q białkowy \< 0.5 * LDH \< 200 U/l * Q LDH \< 0.6 * brak chylomikronów * Cytoza \< 500 komórek/µl * Leukocytoza \< 100 komórek/µl * Granulocytoza \< 50 %
60
Scharakteryzuj wysięk:
* barwa: ciemnożółta, krwista, mleczna, brunatna * przejrzystość: mętny * ciężar właściwy: \> 1.016 * pH: niższe niż w surowcicy: 7.2 * Białko całkowite \> 3.0 g/dl * Q białkowy \> 0.5 LDH * LDH \> 200 U/l * Q LDH \> 0.6 * chylomikrony: chłonka w jamie otrzewnow. (barwa mleczna) * Cytoza \> 1000 komórek/µl * Leukocytoza \> 1000 komórek/µl * Granulocytoza \> 50%
61
W jakim celu wykonuje się badania kału?
- próba na krew utajoną - badania parazytologiczne - badania mikrobiologiczne - badania resztek pokarmowych - inne
62
Ile krwi traci się w warunkach prawidłowych w kale?
do 2,5 ml krwi
63
Co to jest krew utajona w kale?
Krew utajona w kale = niewielka ilość krwi w kale na ogół nie dostrzegana makroskopowo
64
Za jaki objaw uznaję się najczęściej obecność krwi utajonej w kale?
- początkowy objaw raka okrężniczo-odbytniczego - ponad 50% raków przewodu pokarmowgo stanowi rak jelita grubego
65
Dodatni wynik testu na krew utajoną w kale może świadczyć o:
krwawieniu w każdym odcinku przewodu pokarmowego
66
Metodyka badania krwi utajonej w kale:
- metody z wykorzystaniem aktywności peroksydazowej Hb - metody wykorzystujące chemiczną konwersję niefluoryzującego hemu do intensywnie fluoryzujących porfiryn - metody immunologiczne wykorzystujące przeciwciała przeciwko ludzkiej Hb
67
Co daje wyniki fałszywie dodatnie podczas badaniu kału medodą z wykorzystaniem aktywności peroksydazowej hemoglobiny?
Interferencje spowodowane obecnością peroksydaz obecnych w niedogotownym mięsie, rybach, w owocach i warzywach, lub produkowanych przez bakterie jelitowe
68
Co daje wyniki fałszywie ujemnepodczas badaniu kału medodą z wykorzystaniem aktywności peroksydazowej hemoglobiny?
Kwas askorbinowy
69
Metody immunologiczne wykorzystujące przeciwciała przeciwko ludzkiej Hb podczas badania kału - wady i zalety:
* Metoda eliminuje interferencje * Ale wysoka czułość generuje wyniki fałszywie dodatnie
70
W jakim miejscu dokonujemy punkcji lędźwiowej?
Na poziomie kręgu L4/L5