Ćwiczenia XII - diagnostyka laboratoryjna chorób trzustki Flashcards

(73 cards)

1
Q

Jaka jest definicja ostrego zapalenia trzustki (OZT)?

A

Jest to ostry stan zapalny gruczołu związany z przedwczesną aktywacją proenzymów trzustkowych i uszkodzeniem w różnym stopniu:

  • sąsiadujących tkanek
  • odległych narządów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Jaka jest zachorowalność i śmiertelność w OZT (epidemiologia)

A

Zachorowalność 20-70/100 000 osób rocznie

Śmiertelność ~10% (10/100 osób chorych umiera)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Do przyczyny OZT należą (etiologia OZT) :

A

W 80% jest to:

  • choroby pęcherzyka żółciowego
  • chorobt dróg żółciowych
  • alkohol

Idiopatycznie ostre zapalenie trzustki rozwija się w 10% przypadków.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Do objawów ostrego zapalenia trzustki należą:

A
  • Ból brzucha (95-100%)
  • Nudności i wymioty, nie przynoszące ulgi (80%)
  • Gorączka (50% w 1. tyg. OZT) - gorączak w 2-3 tyg. jest wynikiem zakażenia tk. martwiczych
  • Wysięk w jamie opłucnej (40%)
  • Żółtaczka (20-30%)
  • Bolesność w nadbrzuszu
  • Ołabienie lub brak szmerów perystaltyki
  • Wzmożone napięcie powłok brzucha
  • Wyczuwalny bolesny opór w nadbrzuszu
  • Tachykardia
  • Zaburzenia świadomości
  • Hipotensja, niekiedy dochodzi do wstrząsu
  • Zmiany skórne (zaczerwienienie twarzy, sinica twarzy i kończyn, podbiegnięcia krwawe wokół pępka/okolicy lędźwiowej)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jakie są postacie (rodzaje) ostrego zapalnenia trzustki (OZT)?

A
  1. Śródmiąższowe (80-90%)
  2. Martwicze (5-10%)
  3. Wczesne
  4. Późne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jaka jest charakterystykaca śródmiąższowego OZT?

A
  • NIE stwierdza się martwicy trzustki i tk. obwodowych w badaniach obrazowych
  • RZADKO widoczne rozlane powiększenie trzustki oraz zatarcie granic trzustki i tk. przytrzustkowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Jaka jest charakterystyka martwiczego OZT?

A
  • Obecność martwicy miąższu trzustki i/lub tkanek oobwodowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Jaka jest różnica pomiędzy wczesnym a późnym OZT?

A

Późne

  • kilka tygodni-kilka miesięcy (wystąpienie)

Wczesne

  • okokło 1 tygodnia (wystąpienie)
    • Miejscowe zaburzenie powodują zaburzenia układowe (przyczyna)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Jakie są kryteria rozpoznania OZT?

A
  • Ból w nadbrzuszu, o ostrym początku promieniujący do pleców (TYPOWY OBRAZ KLINICZNY)
  • 3-krotnie przekroczenie enzymów trzustkowych w surowicy
  • Wyniki badań obrazowych - typowe dla OZT (USG jamy brzusznej, TK, RM)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Jaka jest kolejność diagnostyczna w przypadku OZT?

A
  1. USG jamy brzusnej (badanie pierwszego wyboru) - powiększnie trzustki, zatarcie granic i zmniejszona i niejednorodna echogeniczność miąższu - rzadko wychodzi (otyłość, gazy jelitowy)
  2. RTG jamy brzusznej
  3. RTG klatki piersiowej i EKG
  4. Badania laboratoryjne
    1. Lipazy, amylazy i inne enzymy trzustkowe
  5. TK jamy brzusznej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Lipazy w diagnostyce OZT w surowicy krwi:

A
  • Szybki wzrost aktywności (4-8h)
  • Długi okres podwyższonej aktywności (10-14 dni)
  • Ciągły, podwyższony (5-6 krotnie) wzrost aktywności, niezależnie od moemntu zgłoszenia się pacjenta z OZT
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Diagnostyka innych niż OZT chorób na podstawie lipaz:

(chodzi o to, że lipazy wtedy też są wysokie we krwi)

A
  1. Przewlekłe zapalenie trzustki
  2. Rak trzustki
  3. Niedrożność/zawał jelit
  4. Owrzodzenie dwunastnicy
  5. Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego
  6. Niewydolność nerek
  7. Cukrzycowa kwasica ketonowa
  8. Uraz
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Problemy w diagnostyce OZT za pomocą pomiaru amylaz w surowicy krwi:

A
  1. Niska czułość i swoistość - (20% przypadków OZT o etiologii alkoholowej nie wykazuje wzrostu tego enzymu w chwili przyjęcia)
  2. Prawidłowy poziom amylaz u chorych z postępującym OZT w przypadku:
    1. Całkowitego uszkodzenia trzustki
    2. Pomiar wykonany kilka dni po rozpoczęciu OZT
    3. Podwyższonego poziomu trójglicerydów (TG)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Diagnostyka innych niż OZT chorób na podstawie amylaz:

(chodzi o to, że amylazy wtedy też są wysokie we krwi)

A
  1. Perforacja wrzodu żołądka
  2. Perforacja wrzodu dwunastnicy
  3. Ostra niewydolność nerek
  4. Pęknięta ciąża pozamaciczna
  5. Urazy brzucha
  6. Niedrożność jelit
  7. Zapalenie wyrostka robaczkowego
  8. Makroamylozemia - kompleksy amylaz z IgA/IgG lub innymi białkami osocza - nieusuwalne przez nerki (wysoka masa)
  9. Indukowanie lekami (furosemid, estrogeny, preparty wapnia)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Amylazy w diagnostyce OZT w surowicy krwi:

A
  1. Szybki wzrost aktywności (2-3h)
  2. Podwyższony poziom trwa przez kilka dni
  • Łagodne przypadki OZT
    • wolne tempo narastania (3-5 dni przed ostrymi objawami)
    • podwyższony poziom trwa 48-72h
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Jak rozróżnić OZT pomiędzy alkoholową, a żółciopochodną etiologią OZT?

A

Stosunek LIPAZY/AMYLAZY (L/A)

L/A < 2 - Żółciowa

L/A > 2 - Alkoholowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Amylazy w diagnostyce OZT w moczu:

A
  1. Wzrost aktywności po 12-48h po max wydzielniczym w surowicy
  2. Utrzymuje się znacznie dłużej niż w surowicy
  3. Możliwość oznaczenia stosunku klirensu amylazy do kreatyniny (Cam/Ckr)
  4. Cam rośnie po 1-2 dniach po wzroście aktywności w surowicy
  5. Stosunek Cam/Ckr - 9-15 (zdrowi 1-4)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Problemy w diagnostyce OZT za pomocą pomiaru (stusunek Cam/Ckr) amylaz w moczu:

A
  1. Pozyskanie moczu do badania
  2. Wzrost Cam/Ckr w innych schorzeniach:
    1. Szpiczak
    2. Niewydolność nerek
    3. Duże dawki kortykosteroidów
    4. Perforacja dwunastnicy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Wymień izoenzymy amylazyiich zmianę występujące u OZT:

A
  1. Wzrost formy molekularnej P2 (91%)
  2. Wzrost formy molekularnej P3 (98%)
  3. Pojawienie się formy molekularnej P4 (NIE występuje u ZDROWYCH)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Przedstaw ocenę ciężkości i rokowanie w OZT oraz od czego zależy i jak się ją mierzy (skala):

A

Zależy od :

  1. Występowania
  2. Czasu trwania
  3. Niewydolności narządowej

Ocenia się za pomocą skali Marshala

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Wymień i krótko opisz postacie kliniczne OZT wg. klasyfikacji z Atlanty z 2012

A

Łagodne OZT

  • Nie występują niewydolności narządowe, ani powikłania miejscowe i układowe

Umiarkowane OZT

  • Występuje przejściowa (<48h) niewydolność narządowa oraz powikłania miejscowe i/lub zaostrzenie choroby współistniejącej z OZT
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Jakie są przyczyny przewlekłego zapalenia trzustki (PZT) wg. klasyfikacji TIGAR-O?

A

T - toksyczno-metaboliczne

I - idiopatyczne

G - genetyczne

A - autoimmunologiczne

R - recurrent (nawracające)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Toksyczno-metaboliczne przyczyny PZT:

A
  1. Alkohol (65-95%)
  2. Palenie tytoniu
  3. Hiperkalcemia
  4. Hiperlipidemia
  5. Przewlekła niewydolność nerek
  6. Leki
  7. Toksyny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Idiopatyczne przyczyny PZT:

A

~20% przypadków PZT

  1. Wcześnie pojawiające
  2. Późnopojawiające się (2/3 przypadków niealkoholowego PZT)
  3. Tropikalne
    • ​​Tropikalne wapniejące zapalenie trzustki
    • Cukrzyca związana z włóknieniem i kamicą trzustki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
**Genetyczne** przyczyny PZT:
1. **Autosomalne dominujące** (PRSS 1) 2. **Autosomalne recesywne** * **​​**CFTR (_mukowiscydoza)_ * Mutacje genu inhibitora proteaz serynowych * Mutacje genu trypsynogenu * Niedobór alfa-1 antytryspyny
26
Opisz **diagnostykę i objawy _PZT:_**
**Objawy PZT** 1. **Zaburzenie wchłaniania tłuszczy i lipidów** spowodowane **upośledzeniem wydzielania i** **inaktywacją** (ph\<7) **_lipazy trzustkowej._** 2. **Nietolerancja glukozy i cukrzyca** (jawna u 10-35% chorych)
27
Jakie są **badania diagnostyczne** w **_PZT?_**
1. **Amylaza trzustkowa w surowicy krwi** 2. **Tłuszcze w kale** 3. **Elastaza w kale** 4. **Badania czynnościowe**
28
Jak zmienia się **poziom lipaz i amylaz** w _surowicy krwi_ w **_PZT_**?
**Aktywność** tych enzymów może być **miernie podwyższona,** ale zwtkle jest w **normie**
29
Jakie informacje otrzymamy z **oznaczenia tłuszczu w _kale?_**
1. _Ewentualna_ **niewydolność egzokrynna** 2. **Prawidłowa ilość - _6%_** * Jeżeli **więcej** -\> _zaburzenie wydzielania enzymów lipolitycznych_
30
Jakie _testy_ różnicują zaburzenia **procesów trawienia** i **upośledzonego wchałaniania**?
Testy z zastosowaniem **znakowanych izotopów** (14C, 3H)
31
Jakie są testy na **oznaczenie enzymów** w _kale?_
1. Pomiar **elastazy 1** (zbiórka 24h) * w kale poziom 5-6x wyższy niż w soku trzustkowym * isteje związek pomiędzy wydzielaniem elastazy a aktywnością enzymów trzustkowych 2. Pomiar **chymotrypsyny** (zbiórka 24h)
32
Jakie są badania czynnościowe w ocenie aktywności trzustki?
1. **Test sekretynowo-cholecystokinowy** 2. **Test Lundha** 3. **Test NBT PABA** 4. **Test pankreolaurynowy**
33
Na czym polega test sekretynowo-cholecystokinowy?
Jest to metoda bezpośredniej oceny wydzielania soku trzustkowego oparta na pomiarze **objętości soku trzustkowego** oraz **zawartości w nim wodorowęglanów i enzymów trawiennych** w warunkach podstawowych oraz po stymulacji _sekretyną i cholecystokininą_ (_dawniej zwaną pankrazeiną)_
34
Jaka jest _charakterystyka_ testu **sekretynowo-cholecystokinowego** oraz w jaki sposób się go _przeprowadza?_
Jest to test czynnościowy polegający na neutralizacji soku trzustkowego. Przprowadzanie testu sekretynowo-cholecystokinowego: 1. Po 6-godzinnym/nocnym odpoczynku 2. Założenie zgłębnika żołądkowo-dwunastniczego 3. Pomiar kolejnych objętości wydzieliny trzustkowej (warunki podstawowe) * Podanie sekretyny - badanie: objętości soku trzustkowego oraz wydzielanie wodorowęglanów * 30 sekund po podaniu cholecystokininy - wydzielanie enzymów trzustkowych
35
Na czym polega i co stwierdza **test Lundha**?
* Ocenia czynność **zewnątrzwydzielniczą trzuskti** - bada: 1. zawartość enzymów trzustkowych 2. kwasów tłuszczowych 3. tłuszczów 4. soli kwasów żółciowych * Stwierdza **spadek** _ilości enzymów_ i _zmniejszoną lipolizę_ (**upośledzona funkcja zew.wydzielnicza trzustki**)
36
Na czym polega **test NBA PABA** oraz **test pankreolaurynowy**?
Określa **aktywność trawienną** soku trzustkowego - szczególnie _chymotrypsyny_ * Jeżeli spadek **PABA** _o 50%_ - upośledzenie aktywności **(test NBA PABA)** * Jeżeli odzysk barwnika (**Fluoresceiny**) _różny od 30%_ **(test pankreolaurynowy)**
37
Jakie **przeciwciała** występują w zapaleniu trzustki (charakterystyczne)?
1. **IgG4** 2. _Autoprzeciwciała_ 1. _​_**Przeciwjądrowe (ANA)** 2. **Anhydrazie węglanowej (ACA)** 3. **Laktoferynie (ALF)** 4. **Mięśniom gładkim (SNA)** 5. **Przeciwmitochondrialne (AMA)** 6. **Czynniki reumatoidalny (RF)**
38
Jakie choroby zaliczmay o **chorób trzustki?**
1. **Ostre zapalenie trzustki (OZT)** 2. **Przewlekłe zapalenie trzustki (PZT** 3. **Torbiele trzustki** 4. **Nowotwory trzustki**
39
Czym jest **torbiel trzustki** i na jakie **rodzaje** je dzielimy?
**Torbiel trzustki** - zbiornik płynu zawierający zwykle wydzielinę trzustkową, znajduje się _wewnątrz_ lub _na zewnątrz_ gruczołu. * Torbiele prawdziwe * Torbiele prozapalne
40
Opisz **epidemiologię** torbieli trzustki? (statystycznie jakich ile jest)
1. **Torbiele nowotworowe** (ponad 50%) 2. **Torbiele prozapalne** (15-30%) 1. **​**po _OZT (7-38%)_ 2. po _PZT (30%)_
41
Czym są **prawdziwe torbiele trzusktki** i _jakie są ich podtypy?_
**Torbiel prawdziwa** - ściana wyścielona _nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym lub walcowatym_ 1. **Zastoinowe retencyjne** - powstają w wyniku poszerzenia przewodu trzustkowego 2. **Pasożytnicze** - tasiemiec bąblowiec, glista ludzka 3. **Skórzaste-wrodzone** 4. **Potworniaki** 5. **Nowotworowe**
42
Jaka jest definicja **torbieli prozapalnej trzustki?**
Różnego rodzaju zbiorniki treści płynnej, mogące powstać w wyniku **zapalenia trzustki.** W badaniach obrazowych _mogą_ przypominać **torbiel trzustki**.
43
Jakie są **objawy** przy _torbielach trzusktki?_
1. **Wywiad** wskazujący na przebycie _OZT_ lub _PZT_ 2. **Uczucie dyskomfortu** w jamie brzusznej 3. **Pobolewania**, czasami **ostry ból** 4. Niekiedy _nudności, wymioty, osłabienie, brak łaknienia, spadek masy ciała, gorączka_ 5. Niekedy _wyczuwalny opór w nadbrzuszu_ lub _śródbrzuszu_
44
Na jakie **inne choroby** mogą wskazywać _objawy przy torbielach trzustki?_
* Śluzowe nowotwory torbielowate * Surowicze torbielakogruczolaki * Wewnątrzprzewodowe brodawkowe nowotwory śluzowe
45
Jakie są **kryterai rozpoznania** _torbieli trzustki?_
1. **Badania obrazowe** (najczęściej USG j. brzusznej) 2. **Badania laboratoryjne** 1. **​**wzrost aktywności **amylazy** _w surowicy i w moczu_ 2. wzrost aktywności **lipazy** w _surowicy_ 3. **leukocytoza** i wzrost **CRP** w surowicy (może pojawić się okresowo) 4. wzrost **fosfatazy zasadowej** oraz **hiperbilirubinemia** _przy ućisku zewnątrzpochodnych przewodów żółciowych_ (niektórzy chorzy) 3. **Badanie płynu z torbieli** (nakłucie torbieli) 1. **​**_Kolor,przejrzystość_- klarowny/wodojasny, żółty, brązowy 2. _Wzrost aktywności **amylazy i lipazy**_ 3. **20-50%** - dodatni posiew
46
Jak przedstawia się **procentowy rozkład** _nowotworów trzustki?_
**_95%_ nowotworów trzustki** dotyczy _cz. zewnątrzwydzielniczej_ * _85%_ **rak trzustki** * _10%_ **nowowtwory torbielowate** * _5%_ **guzy z komórek cz.endokrynnej trzustki**
47
Jak przedstawia się **zapadalność** na _raka trzustki_ z **rozdziałem** **płciowym?**
**5,8/100 000 rocznie _mężczyzn_** **4,0/100 000 rocznie _kobiet_**
48
Jakie są **czynniki ryzyka** _raka trzustki_?
1. **Palenie papierosów -** (25-29% przypadków) 2. **PZT -** (15-25x wyższe ryzyko) 3. **Predyspozycje genetyczne** **-** (5-10% przypadków) 4. **Otyłość -** (BMI wyższe o _5kg/m2_ zwiększa ryzyko o 6% u mężczyzn i 12% u kobiet) 5. **Cukrzyca -** czynnik predysponujący - wczesny objaw raka trzustki
49
Jakie są **wczesne objawy guza trzustki?**
1. Dyskomfort w j. brzusznej 2. Wzdęcie brzucha, brak łaknienia 3. Zmniejszenie masy ciała 4. Biegunka 5. Nudności
50
Jakie są objawy **guza trzustki,** gdy ten ma już **_duże rozmiary?_**
1. Żółtaczka 2. Świąd skóry 3. Ból w nadbrzuszu lub ból pleców 4. Wymioty 5. Cukrzyca 6. OZT 7. Osłabienia 8. Inne typowe dla nowotworów
51
Jakie są **rokowania przy nowotworach trzustki?**
_Agresywny guz_ szybko rośnie **miejscowo,** daje **przerzuty do węzłów chłonnych oraz wątroby** * **_80-90%_** - w **momencie rozpoznania**, guz _zaawansowany, nieoperacyjny_ * **Średni czas przeżycia -** _6-10 miesięcy_, w razie przerzutów - _3-6 miesięcy_
52
Na czym opiera się **rozpoznanie** _raka trzustki?_
1. **Badania obrazowe** 2. **Badania morfologiczne** (biopsja aspiracyjna cienkoigłowa) 1. Wyniki we wczesnym stadium zwykle _prawidłowe_ lub _niecharakterystyczne_
53
Czym charakteryzują się badania laboratoryjne w **późnym stadium raka trzustki?**
1. **Cholestaza** (hipernilirubinemia sprzężona, zwiększona fosfataza alkaliczna i gammaglutamylotranspeptydaza) 2. **Niedokrwistość** 3. **Hipoalbuminemia** * Wzrost **amylazy i lipazy** u _10%_ pacjentów (chyba w surowicy???)
54
Jakie markery oznacza się w celu diagnostyki **raka trzustki?**
* **Brak** specyficznych markerów narządowych * Oznaczanie **niespecyficznych** _Ca 19.9_ oraz _CEA_ **Ca 19.9 -** marker (antygen) nowotworowy, obecny w różnych rakach oraz łagodnych zmianach przewodu pokarmowego) **CEA -** marker nowotworowy, antygen karciembrionalny. Występuje w chorobach nowotworowych i nienowotworowych, a także w tkankach części zdrowych ludzi (jelita, trzustka, wątroba).
55
Jakie choroby zaliczamy do **najważniejszych** schorzeń _przełyku_?
1. Choroba refluksowa 2. Zaburzenia motoryki 3. Choroby infekcyjne 4. Nowotwory
56
Diagnostyka **choroby refluksowej przyłyku:**
1. Wywiad 2. Badanie endoskopowe 3. pH-metria przełyku 4. Manometria
57
Diagnostyka **raka przełyku:**
1. **Badania endoskopowe** z pobraniem wycinka 2. **EUS** (badanie głębokości zmiany) 3. **RTG przełyku z kontrastem** (u osób z przeciwwskazaniem do endoskopii) 4. **TK** (ocena zaawansowania) 5. **PET**
58
Jaka jest etiologia zapalenia żołądka oraz choroby wrzodowej żołądka?
1. Zakażenie *helicobacter pylori* 2. Leki (NLPZ) 3. Długotrwałe zażółcenie organizmu 4. Czynniki autoimmunologiczne
59
Jakie są **objawy** oraz **powikłania** _zapalenie żołądka_ oraz _choroby wrzodowej żołądka_?
**OBJAWY:** 1. **Ból brzucha**, zwykle po posiłkach 2. **Nudności,** niekiedy **wymioty** **​​POWIKŁANIA:** 1. Perforacja wrzodu 2. Krwotok 3. Zwężenie odźwiernika
60
Jaka jest **diagnostyka** w _zapaleniu żołądka_ oraz _chorobie wrzodowej żołądka_?
1. Wywiad 2. Badanie endoskopowe z pobraniem wycinka do badania histopatologicznego
61
Diagnostyka laboratoryjna w kierunku **autoimmunologicznego zapalenia żołądka:**
1. Morfologia krwi (_anemia makrocytarna)_ 2. _Obniżenie_ **witaminy B12** 3. _Przeciwciała_ przeciw **komórkom okładzinowym** 4. _Przeciwciała_ przeciw **czynnikowi wewnętrznemu** 5. **Brak kwasu solnego** w żołądku
62
Diagnostyka laboratoryjna w kierunku **zapalenia żołądka i choroby wrzodowej żołądka** związana z infekcją ***H. pylori***:
**W WYCINKACH ENDOSKOPOWYCH** 1. Szybki test ureazowy _(czułość i swoistość 95%)_ 2. Badanie histopatologiczne (_barwienie hematoksyliną, eozyną oraz test Giemsy)_ 3. Hodowla bakteryjna _(czułość 50% i swoistość 100%)_ **TESTY NIEINWAZYJNE** 1. Mocznikowy test oddechowy (**_złoty standard(!)_**_czułość i swoistość 95%)_ 2. Oznaczenie przeciwciał przeciw *H. pylori* (**IgG i IgA)** 3. Oznaczenie antygenów bakterii w kale (czułość i swoistość 90%) - ocena skuteczności eradykacji
63
Pochodzenie **nowotworów** **żołądka:**
* **Rak żołądka** * _3 najczęstszy_ wśrób mężczyzn, 7 wśród kobiet * **_80%_** - indukowane przez *H. pylori* * *​***Chłoniak nieziarniczy żołądka** * **​**pochodzenia limfatycznego B, MALT * *H.pylori* zwiększa ryzyko
64
Jaka jest **diagnostyka** nowotworów żołądka?
1. **Badania endoskopowe** z pobraniem wycinków histopatologicznych 2. **Badania obrazowe** - USG, TK, EUS - ocena rozległości i głębokości nacieku zmiany 3. **Badania laboratoryjne** * ocena następstw choroby - **​niedkrwistość** * przeciwciała przeciw *H.pylori* i stężenia pepsynogenu I oraz II w surowicy (**JAPONIA**)
65
Do jakiego **typu chorób** należy celiakia i jak _często występuje w populacji_?
* Najczęstsze zaburzenie o podłożu genetycznym * Szcunki podają, że na tę chorobę cierpi do 3% populacji (_10-15%_ jest niepoprawnie zdiagnozowana)
66
Jakie **objawy świadczą o celiaki?**
Jeżeli wystepuje choćby **JEDEN** z: 1. Przewlekła lub przewlekająca się biegunka 2. Niedożywienie lub zmniejszenie masy ciała (dzieci) 3. Utrzymujące się lub występujące bez znanej przyczyny objawy ze strony układu pokarmowego 4. Uczucie zmęczenia 5. Przewlekły ból brzucha, kurcze lub wzdęcia brzucha 6. Gwałtowny, nieoczekiwany ubytek masy ciała **możemy zdiagnozować celiakię!**
67
Jakie choroby mogą świadczyć o wystąpieniu **również** _celiaki?_
1. Autoimmunizacyjna choroba tarczycy 2. Zapalenie opryszczkowe skóry 3. Zespół jelita drażliwego 4. Cukrzyca typu 1 * A poza tym **u krewnych I stopnia chorych na celiakię**
68
Jaka jest **diagnostyka celiaki**?
1. Badania autoimmunologiczne * przeciwciała przeciw **gladynie** (AGA) * przeciwciała przeciw **endomysium** (EMA) * przeciwciała przeciw **transglutynazie tkankowej** (tTG) 2. Badania genetyczne (od _2011 roku)_ - wykrywają obecność antygenów * HLA-DQ 2 (_90-95% przypadków_) * HLA-DQ 8 (_5-10% przypadków_) * wynik ujemny - **wykluczenie z 99% prawdopodobieństwem** 3. **​​**Kryteria histopatologiczne (można pominąć o ile wcześniejsze wyniki potwierdzą celiakię) * Biopsja jelita z badaniem histopatologicznym
69
Jakie są **nieswoiste choroby zapalne jelit?**
Do **nieswoistych chorób zapalnych jelit należą:** 1. **Wrzodziejące zapalenie jelita grubego** (colitis ulcerosa) 2. **Choroba Leśniowskiego-Crohna**
70
Jakie _badania laoratoryjne_ są brane pod uwagę w diagnostyce **choroby zapalnej jelit** i jakie mają one **znaczenie**?
Do badań laboratoryjnych zaliczamy: 1. **OB** _(przyspieszone opadanie krwinek)_ 2. **Morfologia** _(Leukocytoza)_ 3. **Morfologia** _(Liczba płytek krwi)_ 4. **CRP** _(podwyższone)_ 5. **Hb** _(obniżone)_ 6. **Albuminy, prealbuminy, transferyny** _(obniżone)_ 7. **Niedokrwistość** z _braku żelaza_ i _utraty krwi_ z przewodu pokarmowego Badania laboratoryjne mają tylko charakter **pomocniczy**, z racji tego, że są one nieswoiste, więc świadczą jedynie o **stanie zapalnym. (Wykluczją inne choroby układu pokarmowego)**
71
Jaką **diagnostykę** przeprowadzamy w kierunku **nieswoistej choroby zapalnej jeli**t?
1. Badania laboratoryjne 2. Badania serologiczne 3. Badanie kału
72
Jakie _badania serologiczne_ mogą świadczyć o **nieswoistych chorobach zapalnych jelit**?
1. Przeciwciała ANCA 2. Przeciwciała ASCA 1. Choroba Leśniowskiego-Crohna - **(-****)ANCA**oraz**(+)ASCA** 2. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (*colitis ulcerosa*) - **(+****)ANCA**oraz**(-)ASCA**
73
W jaki sposób badnie kału jest diagnostycznie przydatne **chorobach zapalnych jelit**?
Badanie kału umożliwia stwierdzenie cech **jawnego** bądź **utajonego krwawienia** z _przewodu pokarmowego._ Dodatkowo pozwala na **wykrycie obecności** _chorobotwrórczych szczepów bakterii_ (np. Shigella, Salmonella, Escherichia Coli, Clostridium Difficile)